Πώς «διαβάζει» η κυβέρνηση το βαλκανικό σκηνικό: Στόχος για ήρεμο καλοκαίρι στα ελληνοτουρκικά και μηνύματα σε Σκόπια και Τίρανα

Μέσα σε ένα ρευστό γεωπολιτικό σκηνικό στην ευρύτερη περιοχή, στόχος της κυβέρνησης είναι να μην ανοίξουν νέα μέτωπα στη βαλκανική γειτονιά. Στην Αθήνα υπάρχει ικανοποίηση για το γεγονός πως μετά το τετ α τετ του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν φαίνεται πως θα διατηρηθούν τα ήρεμα νερά παρά τις διαφωνίες που υπάρχουν. Την ίδια στιγμή σαφή μηνύματα εκπέμπονται προς την Βόρεια Μακεδονία για την τήρηση των συμφωνηθέντων αλλά και προς την Αλβανία μετά την «άκαιρη» - όπως χαρακτηρίστηκε - επίσκεψη του Έντι Ράμα.

Χθές από τον Έβρο ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στην συνάντησή του με τον Τούρκο πρόεδρο και σημείωσε πως έγινε μια αποτίμηση της συνολικής προόδου των σχέσεων των δύο χωρών. «Eπιδιώκουμε πάντα καλές σχέσεις με τη γείτονα» σημείωσε για να προσθέσει «όμως γνωρίζετε πολύ καλά ότι η Ελλάδα δεν αποκλίνει από τις πάγιες θέσεις της και θα υπερασπίζεται πάντα με αυτοπεποίθηση την εθνική της κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα».

Σε αυτή τη χρονική συγκυρία επιχειρείται να μπει μπροστά μια θετική ατζέντα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και να προχωρήσει η συνεργασία σε τομείς όπως η οικονομία και η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Τα πιο δύσκολα θέματα έχουν πάρει μετάθεση για αργότερα και στόχος είναι οι όποιες διαφορές υπάρχουν να μην παράγουν αυτόματα εντάσεις

«Δεν είμαι αιθεροβάμων, ούτε αφελής. Γνωρίζω ότι υπάρχουν πολύ ισχυρές θέσεις της Τουρκίας που ανατρέχουν από δεκαετίας. Θέλω να μπορούμε να συζητούμε σε ένα πνεύμα διαβουλευτικό, να μπορούμε να διαφωνούμε αλλά πολιτισμένα χωρίς να δημιουργούμε εντάσεις και κρίσεις και να προωθούμε μια θετική ατζέντα με αμοιβαία επωφελείς συμφωνίες» σημείωσε χαρακτηριστικά ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης. Παράλληλα κατέστησε σαφές πως τα θαλάσσια πάρκα θα γίνουν παρά τις αντιδράσεις της Τουρκίας (να σημειωθεί πως ο υπουργός Εξωτερικών της γειτονικής χώρας χθες αναφέρθηκε εκ νέου στο θέμα των θαλάσσιων πάρκων). Με την Αθήνα να έχει βάλει τις κόκκινες γραμμές της και να σημειώνει πως δεν πρόκειται να συζητηθούν θέματα κυριαρχίας.

Μέχρι το τέλος του χρόνου αναμένεται να γίνουν τρεις ακόμα συναντήσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και στόχος είναι να διατηρηθούν ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας. «Στο πεδίο αντιλαμβανόμαστε όλοι την αξία του να έχουμε σχεδόν μηδενικές ροές από τα ανατολικά μας σύνορα και να μην έχουμε παραβιάσεις του εναερίου χώρου» σημείωσε ο κ. Γεραπετρίτης.

Τι λέει η κυβέρνηση για τη Βόρεια Μακεδονία

Να τηρηθούν τα συμφωνηθέντα είναι το μήνυμα της κυβέρνησης προς την Βόρεια Μακεδονία και αυτό που επισημαίνεται είναι πως πρέπει να υπάρξει συμμόρφωση προς τη Συμφωνία των Πρεσπών. Από τη στιγμή που μία διεθνής συνθήκη κυρώνεται στα κοινοβούλια αποκτά ισχύ ανώτερη και από το νόμο σημειώνεται και υπενθυμίζεται με νόημα πως η τήρηση της Συμφωνίας συνιστά προϋπόθεση για την ενταξιακή πορεία της γείτονος.

Υπενθυμίζεται πως την Κυριακή στην ορκωμοσία της η νέα Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας, Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα-Ντάβκοβα, αποκάλεσε τη χώρα της «Μακεδονία». Έντονη ήταν η αντίδραση της κυβέρνησης, σαφή μηνύματα εστάλησαν από ΗΠΑ και Βρυξέλλες, ενώ αντιδράσεις υπήρξαν και στο εσωτερικό της γείτονος.

Η ονομασία εμφανίζεται στη Συμφωνία των Πρεσπών και δε μπορεί υπό οποιαδήποτε συνθήκη να τροποποιηθεί επισημαίνεται από την Αθήνα. Όσον αφορά τα μνημόνια που ακόμα δεν έχουν περάσει ακόμα από την Βουλή από την κυβέρνηση τονίζεται πως αυτά θα έρθουν προς ψήφιση όταν πειστεί η ελληνική πλευρά ότι υπάρχει πλήρης συμμόρφωση της γειτονικής χώρας.

Στο θέμα αναφέρθηκε χθες η Ντόρα Μπακογιάννη η οποία σημείωσε πως τα μνημόνια πρέπει να τα ψηφίσουμε και συμπλήρωσε «μπορούσαμε να το έχουμε κάνει νωρίτερα. Να δεχθώ αυτή την κριτική. Αν το κάνουμε σήμερα στέλνουμε ένα μήνυμα ότι ετεροπροσδιοριζόμαστε. Ο κ. Γεραπετρίτης έχει πει ότι εντός του 2024 θα ψηφιστούν. Αλλά αν το κάνουμε σήμερα θα δείξουμε μία κίνηση περίπου ότι κάτι φοβόμαστε και ότι ετεροπροσδιοριζόμαστε»

Οι αναφορές στις κινήσεις Ράμα

Μηνύματα εκπέμπονται και προς την Αλβανία μετά την απόφαση του πρωθυπουργού της γείτονος Έντι Ράμα να πραγματοποιήσει ιδιωτική επίσκεψη στην Αθήνα και να μιλήσει σε ομοεθνείς του. Η επίσκεψη αυτή από την κυβερνητική πλευρά θεωρείται άκυρη καθώς γίνεται λίγο πριν τις ευρωεκλογές, ενώ δεν πέρασε απαρατήρητο πως πραγματοποιήθηκε ένα χρόνο μετά την σύλληψη του Φρέντι Μπελέρη. Μάλιστα στο θέμα του εκλεγμένου δημάρχου Χειμάρρας -που παραμένει στη φυλακή- ο Αλβανός πρωθυπουργός εμφανίζεται αμετακίνητος.

Από την ελληνική πλευρά επισημαίνεται πως το κράτος δικαίου, τα δικαιώματα των μειονοτήτων οι εγγυήσεις του κοινοτικού κεκτημένου δεν είναι ένα διμερές ζήτημα, είναι ένα ζήτημα αμιγώς ευρωπαϊκό. Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο υπουργός Εξωτερικών «εμείς είμαστε υπέρ της ειρήνης και της ευρωπαϊκής πορείας όλων των κρατών των Δυτικών Βαλκανίων, όμως θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι υποχωρήσεις σε θεμελιώδη δε μπορούν να γίνουν». Υπενθύμισε πως το πρώτο κεφάλαιο που θα ανοίξει για την ενταξιακή πορεία της Αλβανίας είναι η τήρηση των θεμελιωδών ελευθεριών, όπου θα τεθούν όλα τα θέματα που αφορούν τα δικαιώματα των μειονοτήτων, των πολιτικών δικαιωμάτων όλων των πολιτών.