Πολιτική | 11.11.2024 07:11

Πώς θα διαμορφωθούν οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις μετά τη νίκη Τραμπ: Οι πρώτες εκτιμήσεις στην Αθήνα

Κατερίνα Κοκκαλιάρη

Στάση αναμονής τηρούν στην Αθήνα για να δουν ποια πρόσωπα θα στελεχώσουν την κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ και ποιες θα είναι οι πρώτες κινήσεις του νεοεκλεγέντα προέδρου όταν εγκατασταθεί στο Λευκό Οίκο. Από την κυβέρνηση σημειώνουν πως οι σχέσεις με τις ΗΠΑ είναι εξαιρετικά ισχυρές και είναι στρατηγικού χαρακτήρα, ενώ επισημαίνεται πως σε μια σειρά θεμάτων - γεωπολιτικών, ενεργειακής ασφάλειας, περιφερειακής σταθερότητας - υπάρχει κοινή οπτική.

«Το πρόσημο των ελληνοαμερικανικών σχέσεων είναι εθνικό και όχι παραταξιακό, και δεδομένης της ισχυρής παρουσίας του ελληνικού στοιχείου στις Ηνωμένες Πολιτείες, είμαι σίγουρος ότι οι σχέσεις των δύο χωρών μας θα παραμείνουν σταθερές και παραγωγικές και με τη νέα προεδρία Τραμπ» σημείωσε χαρακτηριστικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Από την κυβέρνηση υπογραμμίζουν παράλληλα πως όταν κλήθηκε ο Κυριάκος Μητσοτάκης να μιλήσει στο Αμερικανικό Κογκρέσο, η πρόσκληση ήρθε και από τους Δημοκρατικούς και από τους Ρεπουμπλικάνους Βουλευτές και Γερουσιαστές.

Σε πρώτη φάση αυτό που αναμένεται να φανεί είναι ποια πρόσωπα θα επιλέξει να βάλει ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ σε θέσεις κλειδιά. Ο Μάικ Πομπέο δεν θα είναι στο νέο κυβερνητικό σχήμα, ωστόσο δεν υπάρχουν περισσότερες πληροφορίες για τα πρόσωπα που τελικά θα επιλεγούν. Άλλωστε υπάρχουν ακόμα χρονικά περιθώρια, καθώς η ορκομωσία του κ. Τραμπ θα γίνει στις 20 Ιανουαρίου.

Με ενδιαφέρον αναμένονται οι πρώτες κινήσεις που θα κάνει ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των ΗΠΑ σε δύο τομείς στην οικονομία (καθώς είχε μιλήσει για δασμούς από 10% έως 20% σε οτιδήποτε εισάγεται στις ΗΠΑ) και στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής. Για παράδειγμα μένει να φανεί πως θα κινηθεί όσον αφορά στην Ουκρανία και την Μέση Ανατολή, καθώς στην προεκλογική περίοδο είχε μιλήσει για τερματισμό των πολέμων

Να σημειωθεί εδώ πως σύμφωνα με αμερικανικά μέσα ενημέρωσης ο νεοεκλεγείς πρόεδρος έχει ήδη μια πρώτη επικοινωνία με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλάντιμιρ Πούτιν, ενώ τις προηγούμενες ημέρες είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Παράλληλα σύμφωνα με τα όσα έχει φέρει αναφέρει ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπ. Νετανιάχου έχει ήδη συνομιλήσει τρεις φορές με τον κύριο Τραμπ.

Επίσης, μένει να φανεί και ποιες αναφορές θα κάνει ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ σχετικά με το γεγονός πως κράτη μέλη του ΝΑΤΟ έχουν περιορισμένες δαπάνες για την άμυνα και μικρή κοινή οικονομική συνεισφορά στην Βορειοατλαντική συμμαχία (θέμα στο οποίο έχει αναφερθεί στο παρελθόν). Η Ελλάδα πάντως δεν ανήκει σ’ αυτή την περίπτωση καθώς είναι ένα από τα μέλη του ΝΑΤΟ με τις υψηλότερες αμυντικές δαπάνες.

Οι σχέσεις με την Άγκυρα

Ένα θέμα που ενδιαφέρει ιδιαιτέρως την Ελλάδα είναι ποια στάση θα υιοθετήσει ο κ. Τραμπ απέναντι στην Τουρκία. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναμένεται να επιχειρήσει να κάνει «ανοίγματα» και είχε ήδη επικοινωνία με τον νεοεκλεγέντα πρόεδρο για να τον συγχαρεί. Βέβαια το πιθανότερο είναι πως δεν θα αλλάξει δραστικά η πολιτική των ΗΠΑ ενώ είναι γνωστή η διαφορετική οπτική που υπάρχει μεταξύ των δύο χωρών για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή

Στην Αθήνα πάντως υπάρχει ικανοποίηση για το γεγονός πως παραμένουν ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας με την Άγκυρα, όπως φάνηκε και στο πρόσφατο ραντεβού των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών. Μάλιστα έχει ήδη αποφασιστεί ο οδικός χάρτης των επόμενων μηνών με στόχο οι όποιες διαφορές υπάρχουν να μην παράγουν εντάσεις.

Οι αναφορές Μητσοτάκη στην Ευρώπη

«H Ευρώπη χρειάζεται με λίγα λόγια μια ειρηνική «αντεπίθεση» προς την κατεύθυνση που υποδεικνύει η έκθεση Ντράγκι» σημείωσε στην εβδομαδιαία του ανάρτηση ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Σε έναν παγκόσμιο χάρτη συσχετισμών και συμφερόντων που αλλάζει διαρκώς ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στην ανάγκη να χαραχθούν τολμηροί δρόμοι, ώστε να γίνει πιο ανταγωνιστική η ευρωπαϊκή οικονομία και να ενδυναμωθεί ταυτόχρονα η κοινωνική συνοχή. «Να οργανώσουμε ως Ευρωπαίοι, επιτέλους, την ενεργειακή μας ανεξαρτησία, αλλά και να δρομολογήσουμε την κοινή μας άμυνα» ήταν η χαρακτηριστική αναφορά του κ. Μητσοτάκη.

Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της άτυπης συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου την Παρασκευή ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε πως συζητήθηκαν και τα ζητήματα της στρατιωτικής αυτονομίας, της άμυνας. «Έχω μιλήσει πολλές φορές για την ανάγκη της μεγαλύτερης επένδυσης στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία. Προφανώς απέχουμε ακόμα πολύ από μια συζήτηση για κοινούς ευρωπαϊκούς πόρους για την άμυνα. Όμως, είχα την ευκαιρία και πάλι σήμερα να μιλήσω για μια παρέμβαση η οποία θα μπορεί να δώσει παραπάνω δημοσιονομικό χώρο σε εκείνες τις χώρες που επιλέγουν να επενδύουν σημαντικά ποσά στην άμυνα» είπε.

Αυτό που σημείωσε ο πρωθυπουργός είναι πως « η χώρα μας επενδύει σχεδόν 3% του ΑΕΠ στην άμυνα. Πιστεύω ότι έχει έρθει η ώρα να συζητήσουμε, παρότι συμφωνήσαμε σχετικά πρόσφατα στους νέους δημοσιονομικούς κανόνες, ένα ποσό από αυτές τις αμυντικές δαπάνες να εξαιρείται από τους υπολογισμούς των οροφών των δαπανών. Είναι μια πρόταση στην οποία θα εξακολουθώ να επιμένω».

Κυριάκος ΜητσοτάκηςΗΠΑΡετζέπ Ταγίπ ΕρντογάνΝτόναλντ Τραμπ