Συρίγος στο ethnos.gr για Συρία: Εξαιρετικά δύσκολη η επιστροφή των περισσότερων προσφύγων

Στα νέα δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί στη Συρία και στην επόμενη ημέρα ευρύτερα στην περιοχή αναφέρεται ο βουλευτής της Ν.Δ. και καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Άγγελος Συρίγος. Όπως επισημαίνει «εκτιμάται ότι θα χρειαστούν 200-300 δισ. ευρώ για την ανοικοδόμηση της χώρας. Επομένως, ένας μεγάλος αριθμός προσφύγων, παρά την επιθυμία τους, δεν θα μπορέσει να επιστρέψει».

Σε συνέντευξή του στο ethnos.gr o κ. Συρίγος σημειώνει ακόμα πως «υπάρχει το ενδεχόμενο να έχουμε νέο κύμα προσφύγων λόγω της κυριαρχίας των τζιχαντιστών». Όσον αφορά στην επόμενη ημέρα υπογραμμίζει πως «η εμπειρία που έχουμε από τις πτώσεις των καθεστώτων Σαντάμ στο Ιράκ και Καντάφι στη Λιβύη δείχνουν ότι το πλέον πιθανό ενδεχόμενο για τη Συρία θα είναι το χάος».

Απαντώντας σε ερώτηση για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις ο κ. Συρίγος αναφέρει πως «πιθανόν να διατηρηθούν τα ήρεμα νερά. Αυτό όμως είναι θέμα τακτικής. Από πλευράς στρατηγικής δεν έχει αλλάξει τίποτα». Σημειώνει ακόμα πως «η Τουρκία παραμένει αναθεωρητική δύναμη που επιδιώκει να αλλάξει το καθεστώς του Αιγαίου και της ανατολικής Μεσογείου».

Ολόκληρη η συνέντευξη του Άγγελου Συρίγου

Μετά τις καταιγιστικές εξελίξεις στη Συρία πώς βλέπετε να διαμορφώνεται η κατάσταση στο μεταναστευτικό; Εκτιμάτε πως μπορεί να δημιουργηθούν συνθήκες για επιστροφή προσφύγων ή αντιθέτως θα υπάρξει ένα νέο κύμα;

Αυτή τη στιγμή έχουν φύγει από τα σπίτια τους περίπου 12.000.000 Σύριοι. Οι μισοί από αυτούς είναι εκτοπισμένοι στο εσωτερικό της χώρας. Οι υπόλοιποι βρίσκονται στο εξωτερικό. Η κύρια χώρα φιλοξενίας είναι η Τουρκία με περίπου 3.000.000 πρόσφυγες. Ακολουθούν η Γερμανία και ο Λίβανος. Είναι φυσικό ένα μεγάλο ποσοστό αυτών των ανθρώπων να θελήσουν να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Το πρόβλημα είναι ότι τα περισσότερα σπίτια τους είναι κατεστραμμένα από τον πόλεμο. Εκτιμάται ότι θα χρειαστούν 200-300 δισ. € για την ανοικοδόμηση της χώρας. Επομένως, ένας μεγάλος αριθμός προσφύγων, παρά την επιθυμία τους, δεν θα μπορέσει να επιστρέψει. Επιπλέον, υπάρχει το ενδεχόμενο να έχουμε νέο κύμα προσφύγων λόγω της κυριαρχίας των τζιχαντιστών. Αυτό θα επηρεάσει τις χριστιανικές μειονότητες της χώρας δηλαδή τους Ελληνορθόδοξους, τους Συρο-ορθόδοξους και τους Αρμενίους. Προβλήματα θα έχουν και οι Δρούζοι και κυρίως οι Αλεβίτες που είναι κλάδος του σιιτικού ισλάμ. Οι τελευταίοι είναι και η μεγαλύτερη μειονότητα της χώρας. Έπι Άσαντ, που ήταν Αλεβίτης, κυριαρχούσαν στο πολιτικό σκηνικό της χώρας. Οπότε είναι πιθανόν να αντιμετωπιστούν εκδικητικά. Επιπλέον, η εφαρμογή του ισλαμικού νόμου θα ωθήσει στη φυγή πολλές γυναίκες που δεν θα δεχθούν να κυκλοφορούν με χιτζάμπ. Ακούω τις διαβεβαιώσεις που δίνουν οι τζιχαντιστές. Θυμάμαι όμως και τις αντίστοιχες διαβεβαιώσεις που έδιναν οι Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν.

Ο Τούρκος πρόεδρος δείχνει πως θέλει να έχει ρόλο στην ευρύτερη περιοχή και να εκμεταλλευτεί το momentum που έχει δημιουργηθεί. Θεωρείτε πως ευνοείται από τις συγκυρίες που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στο γεωπολιτικό σκηνικό;

Αυτή τη στιγμή ο Ερντογάν είναι ο μοναδικός δίαυλος επικοινωνίας ανάμεσα στη Δύση και στους τζιχαντιστές. Σαφώς ο ρόλος της Τουρκίας έχει αναβαθμιστεί. Εκεί που ο Ερντογάν βρισκόταν σε δυσμενή θέση λόγω της ρητορικής που είχε αναπτύξει κατά του Ισραήλ, τώρα έχει γίνει συνομιλητής σε όσα αφορούν στη Συρία. Εκείνο που καίει τους Τούρκους είναι οι Κούρδοι και οι Σύριοι πρόσφυγες. Για τους πρόσφυγες μιλήσαμε ήδη. Θα είναι εξαιρετικά δύσκολη η επιστροφή των περισσοτέρων από αυτούς. Οι Κούρδοι έχουν αυτή τη στιγμή την υποστήριξη των Ισραηλινών και ίσως στο μέλλον και των ΗΠΑ.

Πως βλέπετε να διαμορφώνονται γενικότερα οι ισορροπίες στη Μέση Ανατολή το επόμενο διάστημα;

Η εμπειρία που έχουμε από τις πτώσεις των καθεστώτων Σαντάμ στο Ιράκ και Καντάφι στη Λιβύη δείχνουν ότι το πλέον πιθανό ενδεχόμενο για τη Συρία θα είναι το χάος. Μην ξεχνάμε ότι ο συγκεκριμένος λαός δεν έχει ιστορικά την εμπειρία λειτουργίας με δημοκρατικούς κανόνες. Κατά τα λοιπά ο αδιαμφισβήτητος στρατιωτικός νικητής στη Μέση Ανατολή είναι το Ισραήλ. Όταν πέρυσι τον Οκτώβριο η Χαμάς προέβαινε στην τρομοκρατική επίθεση δεν φανταζόταν ότι σε ένα χρόνο τα πράγματα θα είχαν λειτουργήσει στην εξαφάνισή της, στον αποκεφαλισμό της ηγεσίας της Χεζμπολάχ και στην πτώση του καθεστώτος Άσαντ. Το Ιράν είναι ο μεγάλος χαμένος. Απώλεσε όλην αυτή την ισορροπία του τρόπου που είχε στήσει γύρω από το Ισραήλ. Η στρατιωτική νίκη του Ισραήλ σημαίνει ησυχία για ένα μεγάλο διάστημα αλλά όχι και ειρήνη. Υπό τις παρούσες συνθήκες είναι εξαιρετικά δύσκολο να φτάσουμε σε συμφωνία μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων.

Όσον αφορά στον ελληνοτουρκικό διάλογο θα διατηρηθούν και το επόμενο διάστημα τα ήρεμα νερά; Και τελικά μπορεί η συζήτηση σταδιακά να περάσει σε μια πιο βαριά ατζέντα ή είναι δύσκολο για την Άγκυρα να εγκαταλείψει το αναθεωρητικό της αφήγημα;

Πιθανόν να διατηρηθούν τα ήρεμα νερά. Αυτό όμως είναι θέμα τακτικής. Από πλευράς στρατηγικής δεν έχει αλλάξει τίποτα. Η Τουρκία παραμένει αναθεωρητική δύναμη που επιδιώκει να αλλάξει το καθεστώς του Αιγαίου και της ανατολικής Μεσογείου.

Τον Ιανουάριο επιστρέφει στο Λευκό Οίκο ο Ντόναλντ Τραμπ. Θεωρείτε πως θα υπάρξουν μεγάλες αλλαγές στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ ;

Σίγουρα. Άλλωστε αυτό ήταν και το προεκλογικό του σύνθημα. Θα επιβληθούν δασμοί σε ξένα προϊόντα και θα απαιτήσει από την Ευρώπη περισσότερες δαπάνες για την άμυνα. Από εκεί και πέραν θα στραφεί προς την Κίνα που όλοι οι Αμερικανοί πρόεδροι από την εποχή Ομπάμα θεωρούν τον πραγματικό αντίπαλο των ΗΠΑ.