Τι θα συζητηθεί σήμερα στη Σύνοδο Κορυφής - Πώς βλέπει η κυβέρνηση τις εξελίξεις στη «γειτονιά»

Μέσα σε ένα γεωπολιτικό σκηνικό πολλαπλών προκλήσεων οι ηγέτες των κρατών μελών της Ε.Ε. δίνουν σήμερα ραντεβού στις Βρυξέλλες, έχοντας το βλέμμα στραμμένο στις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Στη Σύνοδο Κορυφής θα συζητηθεί  η κατάσταση που διαμορφώνεται στη Συρία στη μετά Άσαντ εποχή καθώς και το μεταναστευτικό, ενώ στόχος είναι να υπάρξει μια ενιαία ευρωπαϊκή γραμμή.

Η θέση της Ελλάδας είναι η στήριξη της ενότητας, της εδαφικής ακεραιότητας και της κυριαρχίας της Συρίας και ένα μέλλον συμπεριληπτικό, που θα διασφαλίζει όλες τις θρησκευτικές μειονότητες και τις εθνοτικές ομάδες της χώρας. Ο πρωθυπουργός - σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές - αναμένεται να υπογραμμίσει ότι δεν μπορεί η Ευρωπαϊκή Ένωση να είναι απούσα από τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και από την επόμενη μέρα της Συρίας, καθώς υπάρχουν κίνδυνοι ασφαλείας και αυξημένων προσφυγικών ροών. 

Επίσης,  αναμένεται να ενημερώσει τους ηγέτες για την πρόσφατη επίσκεψή του στον Λίβανο, καθώς ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος ηγέτης που επισκέφθηκε τη χώρα μετά την επίτευξη της εκεχειρίας της 27ης Νοεμβρίου με το Ισραήλ. Θα  τονίσει επίσης ότι η ΕΕ πρέπει να στηρίξει τους κρατικούς θεσμούς του Λιβάνου και την αποτελεσματική εφαρμογή της εκεχειρίας.

Από την κυβέρνηση υπογραμμίζεται πως η Ελλάδα αποτελεί παράγοντα σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή και ανάλογα μηνύματα αναμένεται να εκπέμψει και σήμερα ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Σε πρόσφατη συνέντευξή του επεσήμανε πως η Ελλάδα έχει άμεσο ενδιαφέρον για τη Μέση Ανατολή και έχει σταθερά καλές σχέσεις με όλα τα κράτη και με όλες τις κυβερνήσεις. Όπως είπε «αυτό  μας προσφέρει και μας προσδίδει μεγάλη αξιοπιστία, λαμβάνοντας υπ' όψιν βέβαια ότι θα είμαστε μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας από τις αρχές του επόμενου χρόνου. Άρα, είμαστε de facto συνομιλητές όλων»

Τα σενάρια για το μεταναστευτικό 

Εναλλακτικά σενάρια εξετάζονται για το μεταναστευτικό, καθώς δεν μπορεί να γίνει καμία πρόβλεψη για το πώς θα διαμορφωθεί η επόμενη μέρα στη Συρία. Σε πρώτη φάση προβλέπεται ή εκπόνηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο ενός σχεδίου  επιστροφών, εθελοντικών στην αρχή, όποιων Σύρων πολιτών επιθυμούν να γυρίσουν  στη χώρα τους. Παράλληλα μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο στη Συρία στην Ελλάδα αλλά και στη πλειοψηφία των ευρωπαϊκών κρατών έχει παγώσει  η επεξεργασία αιτήσεων ασύλου. 

Το αισιόδοξο σενάριο είναι να βελτιωθεί σταδιακά  η κατάσταση στη Συρία και έτσι να ανοίξει ο δρόμος για την  επιστροφή των προσφύγων. Βέβαια, δεν θα είναι μια εύκολη υπόθεση καθώς ένα μέρος της χώρας είναι καταστραμμένο και θα χρειαστεί να υπάρξει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την επόμενη ημέρα.  Ωστόσο, σε περίπτωση που ενισχυθούν  οι ακραίες φωνές  είναι ορατό το ενδεχόμενο ενός νέου προσφυγικού ρεύματος. Για παράδειγμα υπάρχει ανησυχία στις μειονότητες για το πώς θα κινηθούν οι τζιχαντιστές, ενώ να σημειωθεί πως αυτή τη στιγμή οι Χριστιανοί στη Συρία είναι περίπου 700.000. 

Ποια άλλα θέματα είναι στην ευρωπαϊκή ατζέντα 

Στην ατζέντα της Συνόδου Κορυφής θα βρεθεί  και ο πόλεμος στην Ουκρανία. Σύμφωνα με πληροφορίες ο πρωθυπουργός θα επαναλάβει την ανάγκη συνέχισης της στήριξης στην Ουκρανία, προκειμένου  -όποτε λάβουν χώρα ειρηνευτικές συνομιλίες- να μην βρίσκεται σε θέση αδυναμίας.

Στο μεταξύ χθες πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες σύνοδος  ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων, με τις εξελίξεις στη «γειτονιά» να ενδιαφέρουν ιδιαιτέρως την Αθήνα. Προσερχόμενος στη Σύνοδο ο Κ.Μητσοτάκης σημείωσε πως η Ελλάδα έχει υποστηρίξει επί της αρχής την ενταξιακή προοπτική όλων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, λαμβάνοντας όμως φυσικά υπόψη την πραγματικότητα ότι οι χώρες αυτές πρέπει να κάνουν τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις έτσι ώστε να προσαρμοστούν με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. 

Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στη Σερβία, λέγοντας πως θεωρεί απολύτως απαραίτητο να επιταχύνει τον δρόμο της προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όπως είπε «η Σερβία γνωρίζει τι πρέπει να κάνει από την δική της πλευρά προκειμένου να εναρμονίσει τις αποφάσεις της όσον αφορά στην εξωτερική πολιτική με τις κοινές αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όμως, θεωρώ, ότι τώρα έχει έρθει η ώρα να στείλουμε ένα ξεκάθαρο μήνυμα στην Σερβία ότι η θέση της είναι στην ευρωπαϊκή οικογένεια».  

Όσον αφορά στην Αλβανία τόνισε ότι «η Ελλάδα είναι ουσιαστικά ο “θεματοφύλακας” της ευρωπαϊκής πορείας της Αλβανίας και ότι τα ζητήματα τα οποία αφορούν την προστασία της ελληνικής εθνικής μειονότητας, η κατοχύρωση των περιουσιακών τους δικαιωμάτων, το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού, δεν είναι διμερή ζητήματα». Προσέθεσε «είναι ζητήματα τα οποία πια αφορούν τις σχέσεις της Αλβανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και είμαι ικανοποιημένος από το γεγονός ότι για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια έχουμε μια σημαντική κινητικότητα από πλευράς Αλβανίας στην αντιμετώπιση των ζητημάτων αυτών και θα έλεγα ότι αυτή είναι και η καλύτερη απόδειξη γιατί τελικά η ευρωπαϊκή πορεία των βαλκανικών χωρών μπορεί να οδηγήσει και στην επίλυση χρόνιων τέτοιων ζητημάτων, όταν αυτά ανάγονται από διμερή σε ευρωπαϊκά».