ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, Νέα Αριστερά: Κερδίζει πόντους το σενάριο συνεργασίας προοδευτικών κομμάτων

Τα ευρήματα της τελευταίας έρευνας των Τάσεων της MRB αναδεικνύουν τόσο την θετική διάθεση των πολιτών για συνεργασία των κομμάτων στα «αριστερά του Κέντρου», αλλά και την διαφορά ανάμεσα στις επιδιώξεις των πολιτικών στελεχών και της άποψης της κοινής γνώμης.

Δύσκολες οι συνεργασίες, αλλά τις επιβάλλει η πλειοψηφία των πολιτών

Οι συνεργασίες μεταξύ κομμάτων έχουν αποδειχτεί εξαιρετικά δύσκολες στο παρελθόν, καθώς οι κάθε λογής σχηματισμοί καλούνται να συμβιβάσουν τα διαφορετικά πολιτικά σχέδια των ηγεσιών τους ή να «δαμάσουν» πιθανές αντιδράσεις στο εσωτερικό τους. Από την άλλη, βέβαια, είναι σύνηθες να επικρατούν οι «μοναχικές πορείες» των κομμάτων, αλλά και ορισμένες συνεργασίες να αποδεικνύονται θνησιγενείς κυρίως λόγω της βεβιασμένης συγκόλλησης χωρίς προγραμματικό και οργανωτικό βάθος.

Έχει πάντοτε ενδιαφέρον το τι πιστεύει η κοινή γνώμη για το ενδεχόμενο συνεργασιών ανάμεσα σε όμορα κόμματα. Τις τάσεις γύρω από το συγκεκριμένα ζήτημα επιχειρεί να ανιχνεύσει ανά εξάμηνο η MRB, καθώς θέτει τους πολίτες το εξής δίλημμα για τα κόμματα που κινούνται στο χώρο της κεντροαριστεράς και της αριστεράς: «Πρέπει να ακολουθήσουν αυτόνομη πορεία και να μην συνεργαστούν διεκδικώντας το καλύτερο αποτέλεσμα» ή «θα πρέπει να συνεργαστούν ώστε να κάνουν αποτελεσματική αντιπολίτευση στη ΝΔ και να διεκδικήσουν τη νίκη στις επόμενες εκλογές»;

Οι ερωτήσεις από την διατύπωσή τους και μόνο δίνουν ώθηση προς τη δεύτερη εναλλακτική, δηλαδή προδιαθέτουν θετικά για μια συνεργασία των κομμάτων του συγκεκριμένου χώρου. Ωστόσο τα πιο σημαντικά συμπεράσματα εξάγονται από την σύγκριση των ποσοστών που λαμβάνει η κάθε απάντηση, τόσο στο γενικό σύνολο, όσο και στα κοινά συγκεκριμένης πολιτικο-ιδεολογικής τοποθέτησης.

Τι λένε οι πολίτες για τη συνεργασία απέναντι στη ΝΔ

Στην τελευταία έρευνα των «Τάσεων» της MRB, οι πολίτες που τάχθηκαν υπέρ της συνεργασίας των κομμάτων της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς ήταν λίγο παραπάνω από τους μισούς. Συγκεκριμένα υπέρ της συνεργασίας τοποθετήθηκε το 52,2% των πολιτών, ενώ το 33,5% τάχθηκε κατά της συνεργασίας. Το ενδιαφέρον είναι πως έξι μήνες νωρίτερα, τον Ιούλιο του 2024, υπέρ της συνεργασία των κομμάτων αυτών τάσσονταν το 47,5% των πολιτών, ενώ κατά της συνεργασίας το 36,8%.

Η πλάστιγγα έχει γείρει σαφώς υπέρ της συνεργασίας, κάτι που γίνεται ακόμα πιο ενδιαφέρον αν συνυπολογίσει κανείς τις πολιτικές εξελίξεις που μεσολάβησαν από τον περασμένο Ιούλιο μέχρι σήμερα. Ο ΣΥΡΙΖΑ πέρασε μια μεγάλη κρίση ηγεσίας, που οδήγησε στην έκπτωση του Στέφανου Κασσελάκη και κατέληξε στην εκλογή του Σωκράτη Φάμελλου στην προεδρία της Κουμουνδούρου. Το ΠΑΣΟΚ προχώρησε σε εσωκομματικές εκλογές, που έφεραν ξανά στην προεδρία τον Νίκο Ανδρουλάκη αλλά εμφάνισαν ενισχυμένα πρόσωπα τόσο με πιο αριστερόστροφα χαρακτηριστικά (όπως τον Χάρη Δούκα) αλλά και με «κεντρώο» προφίλ (όπως την Άννα Διαμαντοπούλου).

Στο μεταξύ η Νέα Αριστερά προχώρησε στο ιδρυτικό της συνέδριο παγιώνοντας την αυτόνομη πολιτική παρουσία. Παρά λοιπόν τις κινήσεις των νέων ή ανανεωμένων ηγεσιών να ενισχύσουν το αυτόνομο προφίλ του κάθε κόμματος, οι πολίτες φαίνεται να επιθυμούν ολοένα και περισσότερο την συνεργασία ανάμεσα στα λεγόμενα «προοδευτικά κόμματα».

Άλλα λένε οι πολιτικοί, άλλα πιστεύουν οι πολίτες

Η έρευνα της MRB εστιάζει όμως και στο τι απαντούν για το ενδεχόμενο συνεργασία οι πολίτες διαφορετικών πολιτικών αυτό τοποθετήσεων. Και σε αυτό το πεδίο εξάγονται πολύ ενδιαφέροντα συμπεράσματα, που βρίσκονται σε αναντιστοιχία με στοιχεία που επικρατούν στον δημόσιο διάλογο.

Επί παραδείγματι, δημοσίως τα πολιτικά στελέχη που ομνύουν στο «Κέντρο» είναι εξαιρετικά επιφυλακτικοί μπροστά στο ενδεχόμενο συνεργασίας του ΠΑΣΟΚ και των κομμάτων στα αριστερά του. Παρόλα αυτά, οι πολίτες που αυτοπροσδιορίζονται ως «κεντρώοι» παραμένουν οριακά στην πλειοψηφία τους υπέρ μια τέτοιας σύνθεσης συνεργασίας (50,1%). Εξαιρετικά ενισχυμένο εμφανίζεται το ποσοστό των πολιτών που θεωρούν εαυτούς «κεντροαριστερούς», καθώς πλέον το 72,5% αυτών λέει «ναι» σε μια τέτοια συνεργασία, ενώ πριν από έξι μήνες το αντίστοιχο ποσοστό ήταν μόλις 60,8%.

Ελαφρά κάμψη εμφανίζει το ποσοστό όσων «αριστερών» εγκρίνουν την εν λόγω συνεργασία, ωστόσο παραμένουν πλειοψηφία: Από το 61,1% του περασμένοι Ιουλίου έχουμε φτάσει σήμερα να διάκεινται θετικά το 56,1% των «αριστερών».

Ποια κόμματα εγκρίνουν οι πολίτες για ένα συνεργατικό σχήμα;

Ποια κόμματα όμως θεωρούν οι πολίτες πως πρέπει να συνεργαστούν προκειμένου να έχει το σχήμα τους περισσότερες ελπίδες; Στο ερώτημα «ποια κόμματα πιστεύετε πως θα πρέπει να συμμετέχουν στον ενιαίο φορέα που θα εκφράσει κεντροαριστερά και αριστερά», ο ΣΥΡΙΖΑ έρχεται πρώτος με 53,9% (+4,2% σε σχέση με τον Ιούλιο), το ΠΑΣΟΚ δεύτερο με 44,7% (-2%) και τρίτη η Νέα Αριστερά με 44,5% (+1,9%).

Στον αντίποδα οι πολίτες δείχνουν πλειοψηφικά να μην επιθυμούν τη συμμετοχή της Πλεύσης Ελευθερίας (43,6% κατά, 38,2 υπέρ), του Μερα25 (50% κατά, 32,1% υπέρ), και του ΚΚΕ (57% κατά, 26,5% υπέρ). Ξεχωριστή σημασία έχει το γεγονός πως οι πολίτες με μεγάλη διαφορά θεωρούν πως το κόμμα Κασσελάκη («Κίνημα Δημοκρατίας») δεν πρέπει να συμμετάσχει στο νέο φορέα, καθώς κατά της συμπερίληψής του τάσσεται το 48,3% έναντι 30% που λέει «ναι» στο σχετικό ερώτημα.

Όλα τα παραπάνω στοιχεία βρίσκονται ήδη στο μικροσκόπιο των κομμάτων, που αναζητούν το βηματισμό τους υπό το φως των κοινωνικών απόψεων που καταγράφηκαν στην έρευνα της MRB. Ήδη άλλωστε βλέπουμε τα καλέσματα για συνεργασία να διατυπώνονται κυρίως από τον ΣΥΡΙΖΑ και να έχουν βασικούς αποδέκτες το ΠΑΣΟΚ και τη Νέα Αριστερά. Σε αυτούς τους σχηματισμούς άλλωστε προτίθεται η Κουμουνδούρου να απευθυνθεί με στόχο τη συνεννόηση για τον επόμενο Πρόεδρο της Δημοκρατίας.