Ελληνοτουρκικά: Πως «διαβάζει» η Αθήνα τις τελευταίες κινήσεις της Άγκυρας στη Μέση Ανατολή

Να ενισχύσει τη θέση του στην ευρύτερη περιοχή επιδιώκει ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που στέλνει διπλά μηνύματα. Από τη μία πλευρά δείχνει πως θέλει να ενισχύσει την σχέση του με τη Δύση και να παίξει ρόλο  - μετά τις τελευταίες εξελίξεις στη Συρία- μεσολαβητή στη «γειτονιά» και από την άλλη πλευρά με συγκεκριμένες κινήσεις του δείχνει πως δεν εγκαταλείπει το αναθεωρητικό του αφήγημα.

Είναι χαρακτηριστικό πως τουρκικά μέσα μεταδίδουν σενάρια για μια ενδεχόμενη τουρκο- συριακή συμφωνία για την ο ριοθέτηση ΑΟΖ. Υπενθυμίζεται  πως πρόσφατα ο «πατέρας» της «Γαλάζιας Πατρίδας» Τζιχάτ Γιαϊτζί ξαναθυμήθηκε το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο και ανέφερε «μπορούμε να υπογράψουμε με τη Συρία μια συμφωνία καθορισμού Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, όπως είχαμε κάνει με τη Λιβύη». Στο μεταξύ σύμφωνα με μέσα ενημέρωσης της γείτονος αναφορά σε μία  συμφωνία θαλάσσιας δικαιοδοσίας με τη Συρία έκανε και  ο Τούρκος υπουργός Μεταφορών.

Σαφή μηνύματα στέλνει η Αθήνα και αυτό που τονίζουν διπλωματικές πηγές είναι πως πρόκειται για μια μεταβατική κατάσταση στην Συρία, που δε νομιμοποιεί οποιαδήποτε τέτοια συμφωνία. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν επίσης πως είμαστε σε διαρκή επικοινωνία με την Κύπρο τις γειτονικές χώρες και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Τα τεκταινόμενα παρακολουθεί στενά και η Λευκωσία και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης ανέφερε σε δήλωσή του ότι «η όποια πρόθεση σύναψης συμφωνίας μεταξύ Τουρκίας – Συρίας, ως χώρες με παρακείμενες ακτές, θα πρέπει να βασίζεται στο Διεθνές δίκαιο και δη στο εθιμικό διεθνές δίκαιο της θάλασσας όπως αυτό αντανακλάται στην UNCLOS, και να λαμβάνει υπόψη τα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας στην περιοχή». Επίσης, σημείωσε ότι : «οποιαδήποτε απόπειρα αμφισβήτησης, επηρεασμού ή παραγνώρισης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας συνιστά παραβίαση του διεθνούς δικαίου και η Κυπριακή Δημοκρατία θα λάβει όλα τα διαθέσιμα μέτρα σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο».

Υπενθυμίζεται πως την προηγούμενη Πέμπτη μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης,  απαντώντας σε σχετική ερώτηση,  επεσήμανε πως «προφανώς και εγώ και ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ενημερώσαμε τους ομολόγους μας γι’ αυτές τις συζητήσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, ότι θα μπορούσε να καθοριστεί κάποιου είδους Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη μεταξύ Τουρκίας και Συρίας, η οποία να παραγνωρίζει τα αναμφισβήτητα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου». Υπογράμμισε δε πως κατά την άποψη της Ελλάδος αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι παράνομο και άκυρο.

Πως προχώρα ο ελληνοτουρκικός διάλογος

Με βάση τον οδικό χάρτη που έχει χαραχθεί, τη νέα χρονιά θα γίνει το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας των δύο χωρών.  Στην Αθήνα πάντως δεν έχουν αυταπάτες πως ο Τούρκος πρόεδρος θα ξεχάσει από τη μία στιγμή στην άλλη το αναθεωρητικό του αφήγημα και στο πλαίσιο αυτό έχουν μπει με σαφήνεια οι κόκκινες γραμμές της χώρας.

Σε αυτή τη συγκυρία εκτιμάται πως δεν μπορεί να περάσει η συζήτηση σε μια πιο βαριά ατζέντα, ωστόσο στόχος είναι να  συνεχιστεί η συζήτηση για τα λεγόμενα εύκολα θέματα (όπως η συνεργασία στην οικονομία, στο περιβάλλον,  στην πολιτική προστασία κ.α.). Κρίσιμο επίσης θεωρείται να διατηρηθεί η συνεργασία και στο μεταναστευτικό, καθώς ακόμα δεν μπορεί να γίνουν με ασφάλεια προβλέψεις για το πώς οι εξελίξεις στη Συρία θα επηρεάσουν τις ροές.

Αναλυτές εκτιμούν  πως ο Τούρκος πρόεδρος επιδιώκει να διατηρήσει ανοιχτούς  διαύλους, καθώς εξακολουθεί να έχει στραμμένο το βλέμμα προς τη Δύση.  Ωστόσο παράλληλα είναι εμφανές πως σε κρίσιμα θέματα, όπως το Κυπριακό, επιμένει στη σκληρή γραμμή και  μένει να φανεί πως θα κινηθεί το επόμενο διάστημα