Κηδεία Σημίτη: Πλήθος κόσμου και συγκίνηση στο «ύστατο χαίρε» στον πρώην πρωθυπουργό - Οι συγκινητικοί επικήδειοι

Η οικογένεια, οι φίλοι, στελέχη του ΠΑΣΟΚ, σύσσωμος ο πολιτικός κόσμος και πλήθος πολιτών αποχαιρέτισαν σήμερα τον πρώην πρωθυπουργό, Κώστα Σημίτη, που έφυγε από την ζωή την Κυριακή (5/1).

Η ταφή του έγινε στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών δίπλα από τον τάφο του Ανδρέα Παπανδρέου ενώ δεν σταμάτησαν τα χειροκροτήματα από τον κόσμο που είχε συγκεντρωθεί. «Το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ και σε αποχαιρετά», φώναξαν συγκεντρωμένοι.

Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης, ο πρώην υπουργός και καθηγητής Τάσος Γιαννίτσης, ο καθηγητής Γιάννης Βούλγαρης και ο καθηγητής Κωνσταντίνος Τσουκαλάς εκφώνησαν επικήδειους λόγους και στη συνέχεια ξεκίνησε η πομπή της μεταφοράς της σορού του πρώην πρωθυπουργού και προέδρου του ΠΑΣΟΚ.

Η κηδεία ήταν δημοσία δαπάνη και με τιμές εν ενεργεία πρωθυπουργού.

Στη Μητρόπολη Αθηνών η εξόδιος ακολουθία

Λίγο μετά τις 2 μ.μ. ολοκληρώθηκε η εξόδιος ακολουθία στη Μητρόπολη Αθηνών για τον πρώην πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη, ο οποίος πέθανε την Κυριακή σε ηλικία 88 χρόνων. Το φέρετρο με τη σορό του Κώστα Σημίτη βγήκε από τη Μητρόπολη χειροκροτούμενο, ενώ ο συγκεντρωμένος κόσμος έξω από τη Μητρόπολη φώναζε «Αθάνατος».

Μετά την τελετή, η πομπή κατευθύνθηκε πεζή προς το Α' Νεκροταφείο Αθηνών με μια μικρή στάση στη Βουλή, ενώ ολοκληρώθηκε με την απόδοση τριών τιμητικών βολών.

Σακελλαροπούλου: Ο Κώστας Σημίτης υπερασπίστηκε με πάθος και λογική τη Δημοκρατία και τις Αρχές της

Το ύστατο χαίρε στον Κώστα Σημίτη απεύθυνε με έναν επικήδειο λόγο η πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου.

Όπως είπε στον λόγο της ο πρώην πρωθυπουργός «άφησε το βαθύ αποτύπωμά του στη μεταπολίτευση»

«Η 8ετης θητεία Σημίτη έφερε σημαντικές κατακτήσεις»

«Αποχαιρετάμε σήμερα με θλίψη και τιμή μία μεγάλη προσωπικότητα της σύγχρονης ιστορίας μας. Ο Κώστας Σημίτης υπερασπίστηκε, με συνέπεια και πεποίθηση, πάθος και λογική, λέξεις και πράξεις, σε όλη του τη ζωή, τη δημοκρατία και τις αρχές της. Αγωνιστής κατά της δικτατορίας, διακεκριμένος ακαδημαϊκός δάσκαλος, άνθρωπος των ιδεών και του πρακτικού λόγου, άφησε το βαθύ αποτύπωμά του στη Μεταπολίτευση με το δικό του, ξεχωριστό και διαχρονικό, πολιτικό παράδειγμα».

«Με κύρια αναφορά του την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία και το ρεύμα του εκσυγχρονισμού, ο Κώστας Σημίτης εισήγαγε στην πολιτική μας συνείδηση και κουλτούρα μία νέα μέθοδο και αντίληψη της διακυβέρνησης. Με έμφαση στον ορθολογισμό, τον προγραμματισμό, την προσήλωση σε στόχους υψηλούς και την ηθική του καθήκοντος, τη χαμηλότονη, καθημερινή και συστηματική εργασία» συνέχισε.

«Μακριά από δημοφιλείς, ανέξοδες ρητορείες και λαϊκιστικές ευκολίες. Με λόγο μετριοπαθή και μετρημένο και ήθος δημοκρατικό. Ο εκσυγχρονισμός του δεν υπήρξε μόνον ένα πολιτικό και επίκαιρο πρόγραμμα, αλλά και διαρκής θεσμική και κοινωνική άσκηση, μια συνεχής και ανοικτή μέχρι σήμερα μεταρρυθμιστική πρόκληση. Έθεσε ψηλά και τολμηρά τον πήχη και υπηρέτησε το όραμα μιας ισχυρής και ισότιμης Ελλάδας μέσα στην Ευρώπη. Η οκταετής θητεία του Κώστα Σημίτη στην πρωθυπουργία έφερε σημαντικές κατακτήσεις στο Κράτος Δικαίου και την κοινωνία, σπουδαία έργα υποδομών και επενδύσεις. Συνοδεύθηκε από κορυφαίες στιγμές, που ενίσχυσαν τη θέση της χώρας, διεύρυναν τους ορίζοντές μας και καθόρισαν τον τρόπο ζωής μας. Η ένταξη στην Ευρωζώνη και η είσοδος της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπερβαίνουν τη συγκυρία και λάμπουν ως εθνικά επιτεύγματα στον μακρύ ιστορικό μας χρόνο» πρόσθεσε.

Καταλήγοντας η Κατερίνα Σακελλαροπούλου αναφέρθηκε στον άνθρωπο Κώστα Σημίτη: «Η δημόσια παρουσία του Κώστα Σημίτη τελούσε σε συνέχεια και ενότητα με τον ιδιωτικό του βίο. Ήταν πράος, λιτός και αυτάρκης, με αγάπη για τον πολιτισμό, τα βιβλία και τις τέχνες, αφοσιωμένος και δοτικός στη σύζυγό του Δάφνη και τις κόρες του, τη Μαριλένα και τη Φιόνα, πιστός και υποστηρικτικός στους φίλους και τους συνεργάτες του. Οι συγκινητικές, αδιαμεσολάβητες καταθέσεις και μαρτυρίες τους, αυτές τις μέρες, καταδεικνύουν πόσο θα λείψει, αλλά και ότι το υπόδειγμά του θα παραμείνει ζωντανό, ως παρακαταθήκη, για τους ίδιους και για τον τόπο μας».

Μητσοτάκης: Πάλεψε με πάθος για τον χώρο του

Την «εξαίρεση στον πολύβουο κόσμο των συνθημάτων» που αποτέλεσε ο πρώην πρωθυπουργός επεσήμανε στον επικήδειο που εκφώνησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

«Ο Κώστας Σημίτης ανήκει πλέον στην ιστορία»

Ο πρωθυπουργός μίλησε για «έναν μαχητή κατή της δικτατορίας, έναν άξιο υπηρέτη της δημοκρατίας», που προχώρησε σε δυο κρίσιμες επιλογές: την ένταξη της Ελλάδας στο ευρώ και την είσοδο της Κύπρου στην Ε.Ε.».

«Ο Κώστας Σημίτης ανήκει πλέον στην ιστορία» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στις τρεις παρακαταθήκες που άφησε πίσω του: «την αταλάντευτη πίστη του στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό και την διαρκή προσπάθειά του η Ελλάδα να συγκλίνει» με τη Δύση. «Τον τρόπο διακυβέρνησής του με πρωταγωνιστή το περίφημο μπλοκάκι» και μια φυσιογνωμία πολιτικού που «έβρισκε χρόνο να διαβάζει, να ακούει μουσική, να παρακολουθεί θέατρο».

«Στους καιρούς που έρχονται πολλοί αναλυτές θα ασχοληθούν με τα σωστά και τα λάθη του» σημείωσε, για να συμπληρώσει πως εκείνος εστιάζει στη φράση που ο ίδιος ο Κώστας Σημίτης είχε αναφέρει «η κυβέρνηση υπάρχει όχι για να διαιωνίζει την ίδια την εξουσία της αλλά να διαμορφώνει την ίδια την κοινωνία (...) βαδίζοντας συχνά και κόντρα στο ρεύμα».

Έκανε λόγο για «δημοκρατική συνέπεια ενός επίλεκτου και ιδρυτικού στελέχους του χώρου που πάλεψε με πάθος για τον χώρο του».

«Ας κρατήσουμε τα καλύτερα, το γεγονός ότι δεν μπήκε ποτέ στον πειρασμό να μεταλλαχθεί, να γίνει αρεστός» ανέφερε και τον χαρακτήρισε «μια εξαίρεση στον πολύβουο κόσμο των συνθημάτων. Ένα παράδειγμα για το πώς ένας πολιτικός μπορεί να παραμένει ενεργός πολίτης».

Ανδρουλάκης: «Υπήρξε ο καταλληλότερος ηγέτης, σε μια εποχή ραγδαίων μεταβολών και προκλήσεων»

Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης εκφώνησε επικήδειο λόγο για τον πρώην πρωθυπουργό που έφυγε από τη ζωή, ενώ προηγήθηκαν οι επικήδειοι της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου και του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.

«O πολιτικός κόσμος γίνεται φτωχότερος, καθώς έχασε μια σπουδαία προσωπικότητα διεθνούς εμβέλειας, που εμπλούτιζε δημιουργικά και με ορθό λόγο τον δημόσιο διάλογο» ανέφερε συγκεκριμένα.

Ξεκινώντας τον επικήδειο λόγο, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ τόνισε:

«Αγαπημένε μου Πρόεδρε, Με βαθιά συγκίνηση θυμάμαι το μικρό βιβλιαράκι που μου δώρισες σε μια από τις πρώτες μας συζητήσεις. Μια έκδοση του Ομίλου Αλέξανδρου Παπαναστασίου, που είχες ιδρύσει με άλλους ανήσυχους δημοκράτες αγωνιστές στα χρόνια της νιότης σου.

Με έκανες κοινωνό της πολιτικής σκέψης σου και των ιδανικών με τα οποία πάντα έδινες τη μάχη ενάντια στη συντήρηση και τη μοιρολατρία. Όποιος διαβάσει εκείνο το κείμενο, αντιλαμβάνεται ότι δεν έδινες μάχες τακτικής.

Είχες εντοπίσει από νωρίς τις ιστορικές ρίζες των παθογενειών του κράτους και είχες διαμορφώσει το πολιτικό όραμα για την υπέρβαση τους. Γι’ αυτό και ήταν διαρκής η πάλη σου απέναντι στον πελατειασμό, τα στερεότυπα και τα κατεστημένα που καθηλώναν την κοινωνία και τη Δημοκρατία».

Ο κ. Ανδρουλάκης, συνέχισε λέγοντας:

«Με δημιουργικές ρήξεις, πολλές φορές κόντρα στο ρεύμα, έκανες πράξη την Ελλάδα της εθνικής αυτοπεποίθησης, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της εξωστρέφειας.

Γι’ αυτές τις αξίες αγωνίστηκες από τα μετεμφυλιακά χρόνια, τα χρόνια της χούντας αλλά και αργότερα στη μεταπολίτευση μέσα από το ΠΑΣΟΚ. Συσπείρωσες μια μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία γύρω από το Πολιτικό Όραμα του Εκσυγχρονισμού. Δίνοντας του όμως ξεκάθαρα προοδευτικό περιεχόμενο, όπως πιστοποιεί το έργο σου, πολύ πριν οι λέξεις χάσουν το πραγματικό τους νόημα.

Υποστήριζες ότι καμία μεταρρύθμιση δεν είναι πολιτικά ουδέτερη. Ως «Αριστερός με σοσιαλδημοκρατικές ιδέες», όπως αυτοχαρακτηριζόσουν, πίστευες ότι η πραγματοποίηση του εκσυγχρονισμού δεν αποτελεί απλώς μια τεχνοκρατική διαδικασία, αλλά συνεπάγεται κινητοποίηση και κοινωνικό αγώνα.

Ο πολίτης σε αυτήν τη διαδικασία πρέπει να έχει αξία και να είναι συμμέτοχος. Αλλιώς καμία μεταρρύθμιση δεν πρόκειται να αντέξει μακροπρόθεσμα. Η σημασία των παραπάνω θέσεων καταδείχθηκε στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Μια κρίση, βεβαίως, για την οποία έγκαιρα και με τόλμη είχες προειδοποιήσει από το βήμα της Βουλής το 2008.

Το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ την περίοδο 1996-2004 συνδέθηκε με μια από τις πιο δημιουργικές περιόδους της σύγχρονης Ελλάδας".

Κλείνοντας ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ τόνισε: "Ο Κώστας Σημίτης υπήρξε ο καταλληλότερος ηγέτης, σε μια εποχή ραγδαίων μεταβολών και τεράστιων προκλήσεων: Η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση είχε εισέλθει σε ανεπίστρεπτη πορεία, ενώ η εντεινόμενη παγκοσμιοποίηση απαιτούσε επεξεργασμένο σχέδιο προσαρμογής από τα εθνικά κράτη, ώστε να μη βυθιστούν οι κοινωνίες τους σε παρακμή.

Ο πολιτικός, που έλεγε λίγα αλλά σχεδίαζε και έπραττε πολλά, ένωσε τα χέρια με τον ελληνικό λαό στο δρόμο της σύγκλισης με τις πιο ανεπτυγμένες οικονομίες της Ευρώπης. Τα επιτεύγματα της κυβέρνησης του είναι σταθμοί στην ιστορία του τόπου. Η είσοδος της Ελλάδας στο ευρώ και η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση με άλυτο το Κυπριακό.

Θέλω πραγματικά να αναλογιστείτε τις επιπτώσεις με τις οποίες θα ήταν αντιμέτωπος ο ελληνισμός από τις τουρκικές επιδιώξεις για διχοτόμηση του νησιού, αν ο διορατικός αυτός ηγέτης δεν είχε σχεδιάσει αυτή τη μεγάλη εθνική επιτυχία. Ο Κώστας Σημίτης ήταν συνδιαμορφωτής της Ιστορίας, όχι παρακολούθημά της. Ισότιμος συνομιλητής των ισχυρότερων ηγετών που κέρδιζε με την αξιοπιστία και τον ρεαλισμό του. Εξέφραζε διακριτή άποψη στη βάση των δικών του «πιστεύω», όπως έκανε αγωνιζόμενος για μια αυτοδύναμη «Ευρώπη των λαών», ακόμα και αντιτασσόμενος στην αμερικανική εισβολή στο Ιράκ. Το 2004, άφησε την Ελλάδα πιο αισιόδοξη και ισχυρή από ποτέ. Η επιτυχημένη προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων ήταν απόδειξη ότι η χώρα, όταν διαθέτει ηγεσία με σχέδιο, μπορεί να αναδείξει τον καλύτερό της εαυτό».

Αναλυτικά ο επικήδειος λόγος του Νίκου Ανδρουλάκη

«Η Πατρίδα μας τιμά σήμερα τον Πρωθυπουργό που έκανε πράξη την ισχυρή Ελλάδα στην Ευρώπη και σφράγισε ανεξίτηλα τη μεταπολιτευτική ιστορία του τόπου.

Το ΠΑΣΟΚ αποχαιρετά τον δεύτερο Ιστορικό του Ηγέτη, μετά τον Ανδρέα Παπανδρέου.

O πολιτικός κόσμος της χώρας γίνεται φτωχότερος, καθώς έχασε μια σπουδαία προσωπικότητα διεθνούς εμβέλειας, που εμπλούτιζε δημιουργικά και με ορθό λόγο τον δημόσιο διάλογο.

Αγαπημένε μου Πρόεδρε,

Με βαθιά συγκίνηση θυμάμαι το μικρό βιβλιαράκι, που μου δώρισες σε μια από τις πρώτες μας συζητήσεις. Μια έκδοση του Ομίλου Αλέξανδρου Παπαναστασίου, που είχες ιδρύσει με άλλους ανήσυχους δημοκράτες αγωνιστές στα χρόνια της νιότης σου. Με έκανες κοινωνό της πολιτικής σκέψης σου και των ιδανικών με τα οποία αγωνιζόσουν ενάντια στη συντήρηση και τη μοιρολατρία.

Όποιος από εσάς διαβάσει εκείνο το κείμενο, θα αντιληφθεί ότι ο Κώστας Σημίτης δεν έδινε μάχες τακτικής. Είχε εντοπίσει από νωρίς τις ιστορικές ρίζες των παθογενειών του κράτους και είχε διαμορφώσει το πολιτικό όραμα για την υπέρβασή τους. Γι’ αυτό και ήταν διαρκής η πάλη του Προέδρου μας απέναντι στον πελατειασμό, τα στερεότυπα και τα κατεστημένα που καθήλωναν την κοινωνία και τη Δημοκρατία.

Με δημιουργικές ρήξεις, πολλές φορές κόντρα στο ρεύμα, έκανες πράξη την Ελλάδα της εθνικής αυτοπεποίθησης, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της εξωστρέφειας. Γι’ αυτές τις αξίες αγωνίστηκες από τα μετεμφυλιακά χρόνια, τα χρόνια της χούντας αλλά και αργότερα στη μεταπολίτευση μέσα από το ΠΑΣΟΚ.

Συσπείρωσες μια μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία γύρω από το πολιτικό όραμα του εκσυγχρονισμού. Δίνοντάς του όμως ξεκάθαρα προοδευτικό περιεχόμενο, όπως πιστοποιεί το έργο σου, πολύ πριν οι λέξεις χάσουν το πραγματικό τους νόημα.

Υποστήριζες ότι καμία μεταρρύθμιση δεν είναι πολιτικά ουδέτερη.

Ως «Αριστερός με σοσιαλδημοκρατικές ιδέες», όπως αυτοχαρακτηριζόσουν, πίστευες ότι η πραγματοποίηση του εκσυγχρονισμού δεν αποτελεί απλώς μια τεχνοκρατική διαδικασία, αλλά συνεπάγεται κινητοποίηση και κοινωνικό αγώνα.

Ο πολίτης σε αυτήν τη διαδικασία πρέπει να έχει ΑΞΙΑ και να είναι ΣΥΜΜΕΤΟΧΟΣ. Αλλιώς καμία μεταρρύθμιση δεν πρόκειται να αντέξει μακροπρόθεσμα.

Η σημασία των παραπάνω θέσεων καταδείχθηκε στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Μια κρίση, βεβαίως, για την οποία έγκαιρα και με τόλμη είχες προειδοποιήσει από το βήμα της Βουλής το 2008.

Το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ την περίοδο 1996-2004 συνδέθηκε με μια από τις πιο δημιουργικές περιόδους της σύγχρονης Ελλάδας.

Ο Κώστας Σημίτης υπήρξε ο καταλληλότερος ηγέτης, σε μια εποχή ραγδαίων μεταβολών και τεράστιων προκλήσεων:

Η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση είχε εισέλθει σε ανεπίστρεπτη πορεία, ενώ η εντεινόμενη παγκοσμιοποίηση απαιτούσε επεξεργασμένο σχέδιο από τα εθνικά κράτη, ώστε να μη βυθιστούν οι κοινωνίες τους στην παρακμή.

Ο πολιτικός, που έλεγε λίγα αλλά σχεδίαζε και έπραττε πολλά, ένωσε εκείνη την εποχή τα χέρια με τον ελληνικό λαό στο δρόμο της σύγκλισης με τις πιο ανεπτυγμένες οικονομίες της Ευρώπης. Τα επιτεύγματα της κυβέρνησής του είναι εθνικά, είναι σταθμοί στην ιστορία του τόπου.

Η είσοδος της Ελλάδας στο ευρώ και η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση με άλυτο το Κυπριακό.

Θέλω πραγματικά σήμερα να αναλογιστεί ο ελληνισμός ποιες θα ήταν οι επιπτώσεις εις βάρος μας με τις τουρκικές επιδιώξεις για διχοτόμηση του νησιού, αν ο διορατικός αυτός Ηγέτης δεν είχε σχεδιάσει και ολοκληρώσει αυτήν τη μεγάλη εθνική επιτυχία.

Ο Κώστας Σημίτης, λοιπόν, ήταν συνδιαμορφωτής της Ιστορίας, όχι επικοινωνιακό παρακολούθημά της. Ισότιμος συνομιλητής των ισχυρότερων ηγετών, που κέρδιζε με την αξιοπιστία και τον ρεαλισμό του.

Εξέφραζε διακριτή άποψη στη βάση των δικών του “πιστεύω”, όπως έκανε αγωνιζόμενος για μια αυτοδύναμη «Ευρώπη των λαών», ακόμα και αντιτασσόμενος στην αμερικανική εισβολή στο Ιράκ, κάτι που κάποιοι έχουν ξεχάσει σήμερα.

Το 2004 άφησε την Ελλάδα πιο αισιόδοξη και ισχυρή από ποτέ.

Η επιτυχημένη προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων ήταν απόδειξη ότι η χώρα, όταν διαθέτει ηγεσία με σχέδιο, μπορεί να αναδείξει τον καλύτερό της εαυτό.

Η σημαντικότερη όμως παρακαταθήκη που αφήνει, είναι το όραμά του για διαρκή κοινωνική σύγκλιση με τις πιο ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες.

Πίστευε βαθιά ότι η Ελλάδα δεν είναι καταδικασμένη στην υστέρηση.

Ας φανταστούμε πώς θα ήταν η πατρίδα μας χωρίς τα μεγάλα έργα υποδομών όπως η γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου, η Εγνατία Οδός, το Μετρό, η Αττική Οδός, το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» και άλλα πολλά.

Σταθερές του προτεραιότητες ήταν το ισχυρό κοινωνικό κράτος, η στήριξη του κόσμου της εργασίας και η συνετή δημοσιονομική πολιτική.

Έδωσε πνοή στα δημόσια πανεπιστήμια όλης της χώρας.

Στήριξε τη δημόσια υγεία με 11 νέα νοσοκομεία και εφάρμοσε μόνιμες κοινωνικές παρεμβάσεις, όπως το ΕΚΑΣ και η Βοήθεια στο Σπίτι.

Προήγαγε τον θεσμικό εκσυγχρονισμό του κράτους και της Δημόσιας Διοίκησης, με τη συνταγματική κατοχύρωση των ανεξάρτητων αρχών, την ίδρυση των ΚΕΠ και την προώθηση πλήθους μεταρρυθμίσεων που βελτίωσαν τη ζωή των πολιτών.

Γιατί εν τέλει ο πραγματικός προοδευτικός εκσυγχρονισμός είναι ολόπλευρος. Δεν σημαίνει μόνο οικονομική πρόοδο. Σημαίνει ταυτόχρονα ενίσχυση των θεσμών και σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αναβάθμιση και όχι υποβάθμιση του κράτους δίκαιου.

Σημαίνει διαφάνεια και υπευθυνότητα στη λήψη των αποφάσεων, δίκαιο μέρισμα από την ανάπτυξη και όχι διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων.

Πραγματικός εκσυγχρονισμός σημαίνει ένα δικαιότερο φορολογικό σύστημα που στηρίζει τον κόσμο της εργασίας.

Αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων για την περιφερειακή ανάπτυξη και όχι για την πελατειακή νομή τους από ισχυρά συμφέροντα.

Αυτή είναι η πολιτική παρακαταθήκη του Κώστα Σημίτη, η οποία αποτελεί διαρκές κοινωνικό ζητούμενο και πολιτική πυξίδα του Κινήματός μας.

Αγαπημένε μας Πρόεδρε,

Πορεύτηκες με ένα σπάνιο πολιτικό ήθος στη δημόσια παρουσία σου. Πάντα παρών στις μεγάλες μάχες της Παράταξής μας. Η ακεραιότητα, η θεσμικότητα και η μεθοδικότητά σου έγραψαν ιστορία. Ανήκεις πλέον στο Πάνθεον των μεγάλων Ευρωπαίων ηγετών.

Σε μια εποχή που το διεθνές δίκαιο, η φιλελεύθερη δημοκρατία και η κοινωνική συνοχή απειλούνται, σοσιαλδημοκράτες πολιτικοί, όπως εσύ, αποτελούν φάρους για όλους εμάς που μοιραζόμαστε τις ίδιες πολιτικές πεποιθήσεις.

Αλλά και στην προσωπική σου ζωή υπήρξες υπόδειγμα σεμνότητας και απλότητας. Πάντοτε διακριτικά, χωρίς τυμπανοκρουσίες και ηθικολογίες. Ήσουν το πολιτικό αντίδοτο στην αλαζονεία της εξουσίας.

Μας έδειξες ότι πολλά που φαίνονται ανέφικτα, είναι στο χέρι μας να τα πετύχουμε. Ότι ένας διαφορετικός δρόμος απέναντι στη συντήρηση, είναι εφικτός: Αυτόν τον προοδευτικό πατριωτισμό υπηρέτησες σε όλη σου τη διαδρομή.

Σήμερα η Ελλάδα υποκλίνεται σε έναν από τους μεγαλύτερους Ηγέτες της σύγχρονης Ιστορίας της.

Αιωνία σου η μνήμη αγαπημένε μας Πρόεδρε.

Εκφράζω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στις πολυαγαπημένες σου κόρες, Φιόνα και Μαριλένα, και στη συνοδοιπόρο της ζωής σου, Δάφνη Σημίτη».

Οι επικήδειοι των Γιαννίτση, Βούλγαρη, Τσουκαλά για τον Κώστα Σημίτη

Στη δική τους σχέση με τον Κώστα Σημίτη και την εικόνα που αποκόμισαν μέσα από τις δικές τους εμπειρίες -πολιτικές και προσωπικές- μαζί του, καθώς επίσης και στην πολιτική πορεία του πρώην πρωθυπουργού και τα βασικά χαρακτηριστικά της, αναφέρθηκαν στους επικήδειους λόγους που εκφώνησαν οι Τάσος Γιαννίτσης, Γιάννης Βούλγαρης, Κωνσταντίνος Τσουκαλάς.

Ο επικήδειος του Τάσου Γιαννίτση για τον Κώστα Σημίτη

«Η παρουσία όλης της ηγεσίας της χώρας, από τον πολιτικό, τον ακαδημαϊκό και πολλούς άλλους χώρους της κοινωνίας μας, όπως και τόσων πολλών απλών πολιτών, δείχνει το μέγεθος της αναγνώρισης και της τιμής, που όλοι μας θέλουμε να αποδώσουμε σε ένα κορυφαίο πρόσωπο της πολιτικής ζωής για την προσφορά που άφησε στο διάβα του από την ιστορία της χώρας», είπε ο πρώην υπουργός και καθηγητής Τάσος Γιαννίτσης εκφωνώντας τον επικήδειο του για τον πρώην πρωθυπουργό.

Είπε ότι η ουσία της παρουσίας του Κωνσταντίνου Σημίτη μπορεί να εκφραστεί με δυό λόγια ως εξής: «μας έκανε υπερήφανους», «μας έδωσε υπόσταση». «Αφιέρωσε τη ζωή του στο να συμβάλλει ώστε η Ελλάδα ν' ανέβει ψηλότερα -πολύ ψηλότερα -και την πήγε. Άλλαξε τους όρους του παιχνιδιού και την τροχιά της εξέλιξης της κοινωνίας μας. Κατανόησε, από πολύ νωρίς, ότι η θέση της Ελλάδας στην Ευρώπη θα καθοριζόταν από την ικανότητά του να συλλάβει "τον σφυγμό της ιστορίας, ν σφυγμό της εποχής", να τον μεταδώσει στο κόμμα του, και, στη συνέχεια, στην κοινωνία, ώστε να τον ακολουθήσουν. Τα πέτυχε», τόνισε. Προσέθεσε δε ότι «δεν έκανε τίποτα που να φέρει την Ελλάδα προς τα πίσω», αλλά ότι «έχοντας απόλυτη αίσθηση του εθνικού συλλογικού συμφέροντος προχώρησε μπροστά, συχνά με ισχυρό προσωπικό και πολιτικό κόστος, γνωρίζοντας τι έπρεπε να κάνει για τη χώρα».

Υποστήριξε ότι «η Ελλάδα στάθηκε τυχερή που ο Κωνσταντίνος Σημίτης βρέθηκε στην κορυφή της διακυβέρνησης σε μια κρίσιμη φάση». Σχολίασε ότι «ο Σημίτης συνάντησε πολλές δυσκολίες, αντιδράσεις και μικροψυχίες», για να τονίσει ότι «έμεινε σταθερός στους στόχους του, έβαλε τη χώρα του πάνω από τον εαυτό του, και γι' αυτό αναδείχθηκε σε κορυφαία πολιτική προσωπικότητα».

«Από το 1996, που ανέλαβε ως πρωθυπουργός, δημιούργησε μια ιδιαίτερη αύρα για τον εκσυγχρονισμό και την αναγκαία στροφή στην πορεία της κοινωνίας. Οι αλλαγές εκείνης της περιόδου δεν προσδιορίζονται με αποσπασματικές αναφορές στη μία ή την άλλη πολιτική ή σε ειδικά μέτρα. Αφορούσαν μια συνολική αντίληψη, που την εξέπεμπε ο ίδιος με τις ομιλίες, τις πράξεις, τη συμπεριφορά του, η οποία διαχεόταν σε περισσότερα πεδία: στο κυβερνών κόμμα, στους συνεργάτες του, σε αξίες ή αντιλήψεις», είπε. Προσέθεσε πως «όλα αυτά σήμαιναν και την οικοδόμηση, βήμα-βήμα, της αξιοπιστίας και του βάρους της Ελλάδας και σε θέματα εξωτερικών σχέσεων, όπως τη θέση της στο ευρωπαϊκό σύστημα, την ένταξη της Κύπρου, τη διασφάλιση κοινοτικών πόρων, τον ρόλο στα Βαλκάνια, τα θέματα με την Τουρκία».

«Είμαστε σήμερα όλοι εδώ, για να τον τιμήσουμε για όσα έκανε για τη χώρα, για εμάς όλους, για το μέλλον μας», είπε ο κ. Γιαννίτσης, επισημαίνοντας ότι «εκτός από την τιμή που οφείλουμε στον ίδιο, είμαστε εδώ και για να συμπαρασταθούμε στην οικογένειά του, τους πολυαγαπημένους του Δάφνη, Μαριλένα, Φιόνα, Γιολάντα και Παύλο».

Ο κ. Γιαννίτσης ανέφερε ότι «κάποια στιγμή, ένας άνθρωπος γκρεμίζεται και τότε, η ιστορία αρχίζει από μια νέα αφετηρία, όπου όμως όσοι έφυγαν, είναι τμήμα της ζωής που συνεχίζεται, που περιλαμβάνει τη μνήμη και την οδύνη για ένα αγαπημένο πρόσωπο. Ακριβώς, σήμερα, είναι μια τέτοια αφετηρία και είμαστε εδώ για ένα προσκύνημα οδύνης».

Κλείνοντας σε προσωπικό τόνο είπε ότι θα σκέφτεται τον Κωνσταντίνο Σημίτη «όχι τόσο για τις τυπικές διαδικασίες, τις διασκέψεις, τους προβληματισμούς για πολιτικές και κοινωνικές επιλογές ή για πολιτικές κριτικές», αλλά «κυρίως θα τρέχει ο νους μου στις μη επίσημες συναντήσεις μας, στις σκέψεις που ανταλλάσσαμε, στις ανθρώπινες στιγμές, και, ακόμα, στη συμπαράστασή σου σε δύσκολες, δικές μου, προσωπικές στιγμές». «Καλό ταξίδι Πρόεδρε, η Ελλάδα πενθεί για την απώλειά σου. Καλό ταξίδι Κωνσταντίνε, σε αποχαιρετούμε με σεβασμό και ευγνωμοσύνη», ανέφερε καταληκτικά.

Ο επικήδειος του Γιάννη Βούλγαρη για τον Κώστα Σημίτη

«Τον αποχαιρετούν με σεβασμό οι Έλληνες και οι Ελληνίδες που τον λογαριάζουν στους πρωτομάστορες της σύγχρονης ευρωπαϊκής δημοκρατικής Ελλάδας», είπε στον δικό του επικήδειο για τον Κώστα Σημίτη ο καθηγητής Γιάννης Βούλγαρης. Σχολίασε ότι «ακούγεται συχνά ότι ο ιστορικός του μέλλοντος θα αξιολογήσει το έργο του», για να τονίσει ότι «ασφαλώς οι ιστορικοί θα συνεχίσουν να μελετούν το έργο του, όμως η Ιστορία έχει ήδη μιλήσει. Γιατί τα μεγάλα είναι πραγματικά μεγάλα, είναι ιστορικοί σταθμοί στην πορεία του έθνους: ΟΝΕ, Ευρώ, Κύπρος, μεγάλα έργα, ανεξάρτητες αρχές και πολλά άλλα» «Αναμφίβολα το 2004 ο Σημίτης παρέδωσε μια Ελλάδα καλύτερη από αυτή που είχε αναλάβει», είπε ο κ. Βούλγαρης.

Μιλώντας γενικότερα για τον εκλιπόντα είπε μεταξύ άλλων πως «όταν τα μεγάλα οράματα της Αριστεράς του 20ού αιώνα διαψεύστηκαν και η Ιστορία έφερε τις προσδοκίες στα μέτρα του εφικτού ο Σημίτης δεν υποτάχθηκε στο εφήμερο της τρέχουσας πολιτικής, διατήρησε την κριτική στάση και την μαχητική μεταρρυθμιστική προοπτική, υπηρέτησε το ΠΑΣΟΚ μέχρι το τέλος της ζωής του». «"Ήμουν συνιδρυτής" θα υπενθυμίσει σε κάποιες στιγμές έντασης στον ιδρυτή Ανδρέα Παπανδρέου- όμως η πρωθυπουργία Σημίτη 1996-2004 δεν ήταν μια στενά οκταετία ΠΑΣΟΚ. Ήταν κάτι παραπάνω. Μια ιδιαίτερη περίοδος, η περίοδος Σημίτη», είπε. Σημείωσε πως «η κοινωνία τον επέβαλε στο ΠΑΣΟΚ, το σύνθημα εκσυγχρονισμός και εξευρωπαϊσμός δεν ήταν μια τεχνοκρατική υπόσχεση, ήταν το ιστορικό αίτημα μιας χώρας που κινδύνευε να μείνει πίσω, να χάσει την επαφή με τη βασική δυναμική τής εποχής της. Αυτή την εντολή έδωσε ο λαός δύο φορές, τον επέλεξαν γιατί ήταν προετοιμασμένος να ανταποκριθεί στον νέο εθνικό στόχο. Η Ελλάδα χρειαζόταν ένα άλμα, μια βαθιά τομή με βαρύνουσα γεωπολιτική σημασία από εκείνες που κλειδώνουν την πορεία μίας χώρας τις επόμενες δεκαετίες». Είπε πως σε τέτοιες στιγμές ο ρόλος της ηγεσίας είναι καθοριστικός και ότι «σε τέτοιες στιγμές ξεχώρισαν οι μεγάλες ηγέτες της εθνικής μας διαδρομής από τον Μαυροκορδάτο και τον Τρικούπη έως τον Ελευθέριο Βενιζέλο, έτσι προχώρησε η νεότερη Ελλάδα». Προσέθεσε ότι ο Κώστας Σημίτης κατάφερε να έρθει η Ελλάδα κοντά στον πυρήνα της Ευρώπης και πως «ανταποκρίθηκε με συνέπεια στο μείζον, κατακτώντας μία θέση ανάμεσα στους σημαντικούς ηγέτες της Ελλάδας, λοιδορούμενος και κάποιες φορές από συντηρητικές και λαϊκίστικες φωνές ακόμα και με ανήθικο τρόπο». Ανέφερε ότι «ο Κώστας Σημίτης έκανε τη δουλειά και ύστερα αποσύρθηκε παρεμβαίνοντας και συμβουλεύοντας για κρίσιμα ζητήματα σε κρίσιμες στιγμές, κρατώντας δηλαδή τον ρόλο που αρμόζει σε πρώην πρωθυπουργό». «Ο Σημίτης δεν ήταν μόνο ένας Έλληνας πολιτικός που προσέβλεπε στην Ευρώπη, ήταν και Ευρωπαίος πολιτικός που συνέβαλε ευθέως στην οικοδόμησή της, περισσότερο από όσο το επέτρεπε η μικρή χώρα που εκπροσωπούσε».

Τόνισε ότι «συνένωσε τον πατριωτισμό και τον ευρωπαϊσμό κατά τρόπο ακατάλυτο» και πως «υπηρέτησε την πατρίδα και το ανώτατο λειτούργημα με τον δικό του τρόπο χωρίς υποχωρήσεις, με σταθερή προσήλωση στον στόχο, ακατάβλητο πείσμα, μεθοδικότητα, πολύ αποφασιστικότητα» και ότι «από αυτά πήγαζε άλλωστε η θεμελιακή αισιοδοξία που καταβάθος τον διέκρινε».

Είπε ακόμη ότι «ήταν πολιτικός και διανοούμενος, με αυθεντική αγάπη για τη γνώση, την κουλτούρα και τις τέχνες» και ότι ακολούθησε έναν απόλυτο ηθικό κώδικα προσωπικής συμπεριφοράς και αυτό μάλιστα σε «περιόδους πολιτισμικής χαλαρότητα στα πέριξ», ότι εξέπεμπε αξιοπρέπεια και ευγένεια με διαθεσιμότητα στον άλλον και σεβασμό στο συνομιλητή έτοιμος να ακούσει περισσότερο παρά να μιλήσει ο ίδιος. «Αυτή η προσωπική αξιοπρέπεια και ετοιμότητα βρήκε στίγμα και ενισχύθηκε από τη σύντροφό ολόκληρης της ζωής του, την κυρία Δάφνη Σημίτη, και αυτές τις αξίες μετέδωσαν στις κόρες τους Μαριλένα και Φιόνα», συνέχισε και ολοκλήρωσε τον επικήδειο του αποχαιρετώντας τον Κώστα Σημίτη με την αναφορά: «Θα τον θυμόμαστε με βαθύ σεβασμό να μας παρακινεί πάντα σαν παράδειγμα εγρήγορσης, επιμονής και θέλησης. Ο Σημίτης συνομιλεί τώρα με την Ιστορία».

Ο επικήδειος του Κωνσταντίνου Τσουκαλά για τον Κώστα Σημίτη

«Το πιο δύσκολο πράγμα είναι ο αποχαιρετισμός», είπε αρχικά ο καθηγητής Κωνσταντίνος Τσουκαλάς που αναφέρθηκε εκτενώς σε εικόνες της προσωπικής σχέσης τους με τον Κώστα Σημίτη από τα παιδικά χρόνια τους και έπειτα. Είπε ότι πρωτογνώρισε τον Κώστα Σημίτη όταν ο Νίκος Πουλαντζάς -που ήταν συμμαθητής του πρώην πρωθυπουργού στο Πειραματικό-, ήρθε και τον κάλεσε να γνωρίσει τον Κώστα Σημίτη μετά το ποδόσφαιρο. «Πράγματι παίξαμε ποδόσφαιρο στην οδό Αναγνωστοπούλου δίπλα στην πλατεία Δεξαμενής και από εκεί άρχισα και εγώ να συναγελάζομαι και με τον Σημίτη».

Είπε ότι δεν θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί ότι μετά από τόσες δεκαετίες θα βρισκόταν εκείνος εδώ για να αποχαιρετήσει τον Κώστα Σημίτη «και μαζί με αυτόν μια ολόκληρη εποχή», «ένα κόσμο που δεν υπάρχει πια, έναν "μετα-κόσμο" που προσλαμβάνεται πλέον με τη μορφή αχνών και δυσερμήνευτων σημάτων που δεν ξέρουμε ακριβώς τι πάνε να πουν».

Σε έντονα προσωπικό τόνο ο κ. Τσουκαλάς είπε ότι ο αποχαιρετισμός γίνεται ακόμα πιο δύσκολος γιατί στα δικά του μάτια ο εκλιπών «δεν ταυτίζεται με κανένα τρόπο με την εικόνα που προβάλλεται μέσα από την πλημμυρίδα των δημοσιευμάτων -εγκωμιαστικών ή μη δεν έχει σημασία-, που ακολούθησαν την είδηση του θανάτου του, γιατί στο βάθος εγώ πιστεύω ότι ο Σημίτης ήταν ένας άλλος άνθρωπος, παρέμενε πάντα ένας ιδιωτικός άνθρωπος, ένας τρυφερός άνθρωπος, ένας συναισθηματικός, σεμνός άνθρωπος που ασχολιόταν με τον περίγυρό και δεν το έδειχνε ποτέ. Έκανε ό,τι μπορούσε για να βοηθήσει τους άλλους χωρίς να αφήσει ποτέ να εννοηθεί δημόσια ότι αυτό έκανε».

Είπε μεταξύ άλλων ότι ο Κώστας Σημίτης ήταν «έμμονα προσανατολισμένος στην ανάγκη βελτίωσης της χώρας μας, εξέφραζε την βαθιά πεποίθηση ότι η δημοκρατική Ελλάδα πρέπει να λειτουργεί μέσα στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, όχι για λόγους που αναφέρονται στο παρελθόν στην αρχαία Ελλάδα, αλλά για λόγους που αναφέρονται στο παρόν και κυρίως στο μέλλον». «Η αδιαπραγμάτευτη σημασία της ένταξης της χώρας στην ευρωζώνη, η επέκταση και ο εμπλουτισμός του κοινωνικού κράτους και η ιδιαίτερη σημασία που απέδιδε στην κοινωνία των πολιτών και στον πολιτισμό εξέφραζαν πεποιθήσεις που παρέμειναν αμετακίνητές και γι' αυτό δεν άφηνε τίποτα στην τύχη». «Ίσως», εξήγησε ο κ. Τσουκαλάς, «γιατί οι τύχη στερείται αξιακών προδιαγραφών, δεν υπόκειται σε κανόνες, είναι άναρχη και συχνά είναι και άδικη. Έτσι κατά κάποιο τρόπο Σημίτης προσπαθούσε όχι να πάρει την τύχη με το μέρος του, αλλά να καλλιεργήσει ο ίδιος ορθολογικά τα προϊόντα της τύχης».

«Ήρθε όμως μία στιγμή, αλίμονο, που ο προγραμματισμός της τύχης έμεινε στον αέρα», συνέχισε μιλώντας για τον θάνατο του πρώην πρωθυπουργού: «…δεν μπορούσε ίσως ποτέ να φανταστεί ο Κώστας Σημίτης ότι στους Αγίους Θεοδώρους, στο σπίτι σας, με θέα την ομορφιά της ελληνικής θάλασσας, θα άφηνε την τελευταία του πνοή και ότι το τελευταίο πράγμα που αντίκρισε είναι η θάλασσα που λάτρεψε. Ίσως λοιπόν για μια φορά η τύχη να υπήρξε δίκαιη ίσως και μεγαλόψυχη, ο "ψυχρός αποστασιοποιημένος" υποτίθεται Σημίτης επέστρεφε στην αδρή αγκαλιά τής παιδικής του αισθαντικότητας».