Τι αλλαγές φέρνει το νομοσχέδιο για το επιτελικό κράτος

Με την κυβέρνηση να υποστηρίζει ότι το νοµοσχέδιο για το επιτελικό κράτος που κατέθεσε πρώτο στη Βουλή «αποτελεί θεσµική τοµή για το ελληνικό κράτος» και τα κόµµατα της αντιπολίτευσης να υπογραµµίζουν πως «η συµµετοχικότητα και η λογοδοσία είναι έννοιες ξένες για τη ∆εξιά», ξεκινά το νοµοθετικό σπριντ που έχουν προαναγγείλει οι νέοι ένοικοι του Μαξίµου.

Το νοµοσχέδιο επιχειρεί, κατά τις δηλώσεις των κυβερνητικών στελεχών, να εξορθολογίσει τον τρόπο άσκησης της εκτελεστικής εξουσίας και να καταπολεµήσει τα κρούσµατα διαφθοράς, προσαρµόζοντας την κρατική µηχανή στις σύγχρονες κοινωνικές προκλήσεις και τις ανάγκες των πολιτών. Σε αυτό έχουν συγκεντρωθεί διάσπαρτες διατάξεις των τελευταίων 40 ετών για την οργάνωση της κυβέρνησης και της κεντρικής διοίκησης σε συνδυασµό µε τη δηµιουργία νέων θεσµών και την πρόβλεψη νέων κανόνων για τη λειτουργία του κράτους. Απτός στόχος είναι οι πολίτες να ανακτήσουν την εµπιστοσύνη στους κρατικούς θεσµούς και οι συναλλαγές τους να εξυπηρετούνται µε ταχύτητα, διαφάνεια και χωρίς γραφειοκρατικά εµπόδια. Συγκεκριµένα το νοµοσχέδιο προβλέπει:

• Μείωση των θέσεων γενικών γραµµατέων από 93 σε 58, µε εξοικονόµηση 1,8 εκατ. ευρώ ετησίως,
• ∆ιατήρηση των γενικών διευθυντών που τοποθετήθηκαν από την προηγούµενη κυβέρνηση, στο πλαίσιο της αποκοµµατικοποίησης.
• Κατάργηση της θέσης του γενικού γραµµατέα και ανάληψη των αντίστοιχων αρµοδιοτήτων από τον γενικό διευθυντή, σε ό,τι αφορά τις Ειδικές Γραµµατείες Σ∆ΟΕ, ΣΕΠΕ και Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, µε γνώµονα επίσης την αποκοµµατικοποίηση και την εµπιστοσύνη στους δηµοσίους υπαλλήλους.

Οι θέσεις των µετακλητών

Για το γραφείο µελών της κυβέρνησης προβλέπονται (µε βάση το άρθρο 46) έως 18 θέσεις, εκ των οποίων οι οκτώ δύνανται να είναι µετακλητοί υπάλληλοι. Στα γραφεία υφυπουργών προβλέπονται 12 θέσεις (έξι για µετακλητούς), ενώ γενικοί και ειδικοί γραµµατείς θα µπορούν να απασχολούν τρεις και δύο µετακλητούς αντίστοιχα. Σε κάθε υπουργείο συστήνεται Γραφείο Ενηµέρωσης και Επικοινωνίας υπαγόµενο απευθείας στον υπουργό.

Μέσω των γραφείων αυτών θα γίνεται η πληροφόρηση των µέσων ενηµέρωσης, η οργάνωση και κάλυψη γεγονότων και εκδηλώσεων, η συλλογή ειδήσεων και δηµοσιευµάτων, ο συντονισµός των υπηρεσιών για οποιοδήποτε επικοινωνιακό θέµα, η υποστήριξη διαβουλεύσεων µε κοινωνικούς φορείς και εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών αλλά και η διαχείριση κάθε είδους διαφηµιστικής προβολής. Συστήνεται όµως και Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου για κάθε υπουργείο, επιπέδου διεύθυνσης, η οποία υπάγεται απευθείας στον υπουργό (άρθρο 39), και Υπηρεσία Συντονισµού, επιπέδου διεύθυνσης, η οποία υπάγεται απευθείας στον οικείο υπηρεσιακό γραµµατέα.

Το προφίλ της διακυβέρνησης

• Το Υπουργικό Συµβούλιο θα συνέρχεται τακτικά µε αρµοδιότητα να παράγει ένα συνεκτικό επιχειρησιακό κυβερνητικό σχέδιο το οποίο θα υλοποιούν τα αρµόδια υπουργεία.
• Θεσµοθετείται Εθνική Αρχή ∆ιαφάνειας, που θα ενσωµατώνει τις διάσπαρτες σήµερα δοµές ελέγχου για την αντιµετώπιση της δηµόσιας και ιδιωτικής διαφθοράς, όπως το Σώµα Επιθεωρητών - Ελεγκτών ∆ηµόσιας ∆ιοίκησης, τον γενικό επιθεωρητή ∆ηµόσιας ∆ιοίκησης, τους επιθεωρητές Υγείας και τους επιθεωρητές ∆ηµοσίων Εργων.
• Η πορεία του κυβερνητικού έργου θα παρακολουθείται από κεντρική δοµή της προεδρίας της κυβέρνησης, και συγκεκριµένα µέσα από το ηλεκτρονικό σύστηµα «Μαζί», ώστε αφενός να καταπολεµώνται τα προβλήµατα που προκαλούν οι πολλαπλές συναρµοδιότητες και αφετέρου να αντιµετωπίζονται άµεσα και ριζικά οι καθυστερήσεις στις κυβερνητικές δράσεις. Επίσης, προβλέπονται Επιτροπές Εργασίας, κάτω από το επίπεδο του Υπουργικού Συµβουλίου, οι οποίες θα προετοιµάζουν τα θέµατα της ατζέντας.
• Προβλέπεται συγκεκριµένη διαδικασία προγραµµατισµού κυβερνητικού έργου: Εντός του Μαΐου κάθε έτους θα αποστέλλονται στις υπηρεσίες Συντονισµού προτεραιότητες και στόχοι ανά τοµέα πολιτικής και ανά υπουργείο, όπως θα καθορίζονται στο Υπουργικό Συµβούλιο ενδιάµεσης αξιολόγησης του Απριλίου, και οδηγίες κατάρτισης των σχεδίων δράσης του επόµενου έτους.  Με σκοπό την αντιµετώπιση της κακονοµίας και της πολυνοµίας, από τη µία εφαρµόζεται πρόγραµµα απλοποίησης και κωδικοποίησης της υφιστάµενης νοµοθεσίας, ενώ παράλληλα εισάγεται για τη µελλοντική νοµοθεσία ένα πλέγµα κανόνων καλής νοµοθέτησης, που θα ελέγχουν τη µέχρι σήµερα ανεξέλεγκτη παραγωγή νόµων.

Ο υπηρεσιακός γραµµατέας

• Προκειµένου να καταπολεµηθεί η κοµµατικοποίηση στο ∆ηµόσιο, καθιερώνεται υπηρεσιακός γενικός γραµµατέας σε κάθε υπουργείο. Αυτός θα επιλέγεται αποκλειστικά µε διαδικασίες ΑΣΕΠ, χωρίς καµία εµπλοκή της πολιτικής ηγεσίας. Θα προέρχεται από τα στελέχη του δηµοσίου τοµέα και θα διαχειρίζεται όλες τις δαπάνες και το προσωπικό του υπουργείου, ενώ θα έχει και τον συντονισµό των δηµοσίων πολιτικών. Υποψήφιος δηµόσιος υπάλληλος θα απαγορεύεται να έχει αποσπαστεί σε κόµµα ή να έχει διατελέσει κοµµατικός γενικός γραµµατέας πέντε χρόνια πριν από την αίτηση.

• Εισάγονται κανόνες αµεροληψίας σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης -υπουργούς, υφυπουργούς, γραµµατείς και διοικητές ∆ΕΚΟ- µε κωλύµατα και ασυµβίβαστα που αφορούν όχι µόνο την περίοδο που κάποιος υπηρετεί σε δηµόσια θέση αλλά και µετά την αποχώρησή του.

Μέτρα κατά της γραφειοκρατίας

• Ολες οι ατοµικές διοικητικές πράξεις θα εκδίδονται όχι από τον υπουργό ή τον γενικό γραµµατέα, αλλά από τον αρµόδιο γενικό διευθυντή, ώστε πλέον να απαιτούνται πολύ λιγότερες υπογραφές και χρόνος διεκπεραίωσης.

• Τα υπουργεία διαρθρώνονται σε οριζόντιες επιτελικές υπηρεσίες, σε υποστηρικτικές υπηρεσίες, σε γενικές και ειδικές γραµµατείες, καθώς και σε αποκεντρωµένες ή περιφερειακές υπηρεσίες.

• ∆ιοικητική αποκέντρωση και ηλεκτρονική διακυβέρνηση θεωρούνται µεγίστης σηµασίας για να καταστούν οι δηµόσιες υπηρεσίες περισσότερο αποτελεσµατικές και προσιτές στον πολίτη και στις επιχειρήσεις. Στην κατεύθυνση αυτή συµβάλλουν τα άρθρα 39 και 67, για τη διάρθρωση αναβαθµισµένων µονάδων και τη διαδικασία κωδικοποίησης της νοµοθεσίας αντίστοιχα