Βάλντις Ντοµπρόβσκις στο Έθνος για την κλιματική αλλαγή: Ακούμε, ανταποκρινόμαστε

Φέτος εκατομμύρια νέοι σε ολόκληρο τον κόσµο συµµετείχαν στο διεθνές κίνηµα για την κλιµατική αλλαγή. Ζήτησαν µέτρα και όχι µόνο λόγια, διαδηλώνοντας για τη σωτηρία του πλανήτη, προτού να είναι πολύ αργά. Η κλιµατική αλλαγή αποτέλεσε επίσης βασικό θέµα στις πρόσφατες ευρωπαϊκές εκλογές. Δικαίως η νεότερη γενιά τονίζει ότι έχουµε µείνει πίσω, έστω και αν η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι σταθερά προσηλωµένη στην επίτευξη των στόχων της για το κλίµα. Κάναµε ένα βήµα παραπέρα.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τη µετάβαση σε µια κλιµατικά ουδέτερη οικονοµία έως το 2050, ώστε να γίνει η Ευρώπη η πρώτη µεγάλη οικονοµία στον κόσµο που το πράττει. Στα λόγια είναι εύκολο, αλλά κανείς δεν πρέπει να υποτιµά τις επιπτώσεις και το εύρος ενός τέτοιου µετασχηµατισµού. Απαιτείται εκτεταµένη αναδιάρθρωση και βιοµηχανική αλλαγή σε όλες τις χώρες της ΕΕ, στις κοινωνίες και τις οικονοµίες τους. Αυτό δεν µπορεί να γίνει εν µια νυκτί και θα είναι δαπανηρό.

Για τη μείωση των εκποµπών θα χρειαστεί να γίνουν µαζικές επενδύσεις παντού. Πρέπει να στηρίξουµε την ανάπτυξη τεχνολογιών χαµηλών και µηδενικών εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα – την ηλεκτροκίνηση, την ηλιακή και την αιολική ενέργεια, για να αναφέρουµε ορισµένα µόνο παραδείγµατα. Ενα άλλο παράδειγµα είναι η αύξηση της ενεργειακής απόδοσης των κατοικιών. Τα κτίρια είναι ο µεγαλύτερος καταναλωτής ενέργειας της ΕΕ, αλλά περίπου το 35% από αυτά είναι άνω των 50 ετών και σχεδόν το 75% του κτιριακού δυναµικού είναι ενεργειακά µη αποδοτικό. Το θέµα, φυσικά, δεν αφορά µόνο τη στέγαση.

Η βιοµηχανία της ΕΕ πρέπει να συµµορφωθεί ήδη µε τους δεσµευτικούς περιβαλλοντικούς στόχους, όπως είναι τα όρια εκποµπών για τα οχήµατα, το µερίδιο των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας και η ενεργειακή απόδοση. Η εν λόγω συµµόρφωση συνεπάγεται σηµαντικές επενδύσεις· ωστόσο θα χρειαστεί να γίνουν ακόµη περισσότερα για να πετύχει η Ευρώπη τους στόχους της Συµφωνίας του Παρισιού για το κλίµα, καθώς και την κλιµατική ουδετερότητα. Τις επόµενες δεκαετίες χρειαζόµαστε επιπλέον επενδύσεις ύψους 175 έως 290 δισ. ευρώ κάθε χρόνο.

Για να στηριχθεί αυτή η προσπάθεια, τουλάχιστον το 25% των δαπανών της ΕΕ στον επόµενο επταετή προϋπολογισµό, που αρχίζει το 2021, θα διατεθεί στη δράση για το κλίµα. Αλλά ούτε αυτό θα είναι αρκετό: πρέπει να βασιστούµε στον ιδιωτικό τοµέα, ώστε να συµβάλουµε στην προσέλκυση κεφαλαίων σε οικονοµικές δραστηριό– τητες που µετριάζουν την κλιµατική αλλαγή, συµπεριλαµβανοµένων των διασυνοριακών πράσινων επενδύσεων. Στην ΕΕ βασιζόµαστε στις τράπεζες, στους διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων, στους θεσµικούς επενδυτές, στις εταιρείες και στις κεφαλαιαγορές για την προώθηση της µεγαλύτερης και καλύτερης χρήσης της βιώσιµης χρηµατοδότησης. Αυτό απηχεί το σαφές αίτηµα του κοινού για φιλικές προς το κλίµα επενδύσεις· για πολλούς είναι πλέον απαράδεκτο να επενδύουν σε επιχειρήσεις που ρυπαίνουν ή δεν καταβάλλουν δίκαιους µισθούς στους εργαζοµένους τους.

Αλλά πώς µπορεί να διασφαλιστεί ότι ο αποταµιευτικός λογαριασµός του παιδιού σας λειτουργεί για το καλό του πλανήτη;

Πρώτον, πρέπει να ορίσουµε σωστά τι είναι «πράσινο». Με τη δηµιουργία µιας πανευρωπαϊκής γλώσσας για τη βιώσιµη χρηµατοδό– τηση οι καταναλωτές και οι επενδυτές θα εντοπίζουν ευκολότερα τις δραστηριότητες που είναι περιβαλλο– ντικά βιώσιµες. Η πρότασή µας για ένα σύστηµα ταξινόµησης της ΕΕ -ταξινοµία, όπως την ονοµάζουµεσυνιστά βήµα ζωτικής σηµασίας για την προσέλκυση περισσότερων επενδύσεων σε «πράσινα» και βιώσιµα έργα. Πρέπει να εξασφαλίσουµε πολιτική συµφωνία των χωρών της ΕΕ έως τα τέλη Οκτωβρίου.

Η ΕΕ κατέληξε πρόσφατα σε συµφωνία για δύο νόµους που αναµένεται να παράσχουν κίνητρα για επενδύσεις σε «πράσινα» χρηµατοπιστωτικά προϊόντα. Οι αυστηρότεροι κανόνες για τη γνωστοποίηση των παραγόντων βιωσιµότητας στους τελικούς επενδυτές θα καταστήσουν ευκολότερο για τους πολίτες το να προβαίνουν σε τεκµηριωµένες επιλογές όταν επενδύουν σε ένα χρηµατοπιστωτικό προϊόν. ∆ύο νέες κατηγορίες ενωσιακών δεικτών αναφοράς για το κλίµα -εθελοντικά σήµατα- θα παρέχουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά µε το αποτύπωµα άνθρακα του χαρτοφυλακίου επενδύσεων: µία για την κλιµατική µετάβαση και µία άλλη που θα καθιστά δυνατή τη συγκρότηση χαρτοφυλακίου ευθυγραµµισµένου µε τους στόχους της Συµφωνίας του Παρισιού σχετικά µε τη θερµοκρασία.

Η στρατηγική µας για τη βιώσιµη χρηµατοδότηση περιλαµβάνει την καθιέρωση πρότυπου «πράσινου» οµολόγου της ΕΕ, την αύξηση της διαφάνειας για τις εταιρείες ως προς την αναφορά πληροφοριών σχετικών µε το κλίµα και την επέκταση της χρήσης του οικολογικού σήµατος της ΕΕ στα χρηµατοπιστωτικά προϊόντα. Πρέπει να κινηθούµε γρήγορα. Οπως είπε η Greta Thunberg, η έφηβη ακτιβίστρια για το κλίµα: «Απλώς δεν υπάρχει αρκετός χρόνος για να περιµένουµε να µεγαλώσουµε και να αναλάβουµε εµείς τα ηνία».