Κοινοβουλευτική σύγκρουση Τσίπρα - Μητσοτάκη για το πανεπιστημιακό άσυλο

Το πανεπιστημιακό άσυλο έχει αρκετά μεγάλη ιστορία, περισσότερο ως ένας εθιμικός κανόνας στα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, σύμφωνα με τον οποίο τα πανεπιστήμια ως χώροι γνώσης έπρεπε να λειτουργούν ελεύθερα από παρεμβάσεις των φορέων της εξουσίας για να μπορούν να προάγουν τη γνώση. Στην Ελλάδα για πολύ καιρό ίσχυε ως ένα περίπου άτυπο δικαίωμα και όχι ως θεσπισμένος κανόνας δικαίου.

Αυτό μπορεί να εξηγήσει το γεγονός ότι ακόμη και επί δικτατορίας υπήρξε θέμα ως προς το εάν μπορούσαν να εισβάλουν οι αστυνομικές δυνάμεις στην κατάληψη της Νομικής τον Φεβρουάριο του 1973, ενώ η εικόνα της εισβολής του τανκ στο ΕΜΠ στις 17 Νοεμβρίου 1973 ταυτίστηκε στη συλλογική μνήμη με τον αυταρχισμό και τη βαναυσότητα της δικτατορίας.

Μεταπολιτευτικά και πάνω στη μεγάλη άνοδο και ριζοσπαστικοποίηση του φοιτητικού κινήματος το άσυλο αναδείχτηκε σε βασικό αίτημα και αναγνωρίστηκε επίσημα και θεσμικά με τον Ν. 1268/82. Το καθεστώς θα διατηρηθεί μέχρι το 2011, επί της ουσίας πέραν επιμέρους τροποποιήσεων και θα καταργηθεί με τον Ν. 4009/11 για να επανέλθει από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ με τον Ν. 4485/2017.

Τώρα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη έφερε -και, μάλιστα, στο πρώτο νομοσχέδιο που κατατέθηκε- ρύθμιση που θα καταργεί το πανεπιστημιακό άσυλο, αφού πρώτα ετέθη σε δημόσια διαβούλευση. Ήταν μια δέσμευσή της και μία από τις βασικές αιχμές της προεκλογικής εκστρατείας της. Μάλιστα, η όλη πολιτική καμπάνια της ΝΔ γύρω από το θέμα της «ανομίας» και της παραβατικότητας, σε μεγάλο βαθμό επικεντρώθηκε στα προβλήματα των Εξαρχείων και στο πανεπιστημιακό άσυλο.

Έτσι, η μονομαχία Μητσοτάκη - Τσίπρα στη Βουλή για το επιτελικό κράτος ήταν το πρόγευμα, ωστόσο το κυρίως πιάτο θα το παρακολουθήσουμε το βράδυ της Πέμπτης, όταν και οι δύο πολιτικοί αρχηγοί, σύμφωνα με πληροφορίες, αναμένεται να διασταυρώσουν τα ξίφη τους λίγες ώρες πριν από την ψήφιση του διυπουργικού νομοσχεδίου που περιλαμβάνει τη ρύθμιση για την κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου. Ο πρωθυπουργός, πάντως, επικοινώνησε με την επικεφαλής του ΚΙΝΑΛ, Φώφη Γεννηματά, με φόντο την ψήφιση της ρύθμισης για το πανεπιστημιακό άσυλο. Υψηλόβαθμο κυβερνητικό στέλεχος επιβεβαίωσε τη συγκεκριμένη επικοινωνία. Σε αυτή την επικοινωνία η πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ διατύπωσε στον πρωθυπουργό τις θέσεις του κόμματός της για το πανεπιστημιακό άσυλο.

Ante portas η κοινοβουλευτική σύγκρουση

Πάντως από την Τετάρτη φάνηκε ότι η κοινοβουλευτική σύγκρουση ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ είναι ante portas αφού η υπουργός Παιδείας, Νίκη Κεραμέως, απέρριψε την ένσταση αντισυνταγματικότητας που κατέθεσε η αξιωματική αντιπολίτευση για το άρθρο που αναφέρεται στο άσυλο, εστιάζοντας κυρίως σε δύο σημεία:

Πρώτον, όπως ανέφερε, «γιατί το ίδιο το Σύνταγμα προστατεύει την ακαδημαϊκή ελευθερία στην έρευνα και τη διδασκαλία αλλά […] σήμερα αυτή η συνταγματική επιταγή δεν κατοχυρώνεται λόγω έκνομων ενεργειών εντός των χώρων των πανεπιστημίων».

Δεύτερον, «το ακαδημαϊκό άσυλο είναι πλέγμα θεσμικών εγγυήσεων που δεν κατοχυρώνεται στο Σύνταγμα ρητά συν ότι τα κρατικά όργανα οφείλουν και έχουν υποχρέωση να διασφαλίζουν τα συνταγματικά δικαιώματα του κράτους δικαίου».

Παράλληλα ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Τζανακόπουλος αναφερόμενος στο άρθρο 64 και το θέμα του ασύλου έκανε λόγο για αντισυνταγματική κατάργηση του άρθρου 16 σε ό,τι αφορά το αυτοδιοίκητο των πανεπιστημίων. 

Επίσης, ο ΣΥΡΙΖΑ, προ ημερών, σημείωνε ότι το πανεπιστημιακό άσυλο «είναι σύμφυτο με το ελληνικό πανεπιστήμιο, είναι ζυμωμένο με αγώνες και δικαιώματα και η κατάργησή του αποτελεί ζήτημα δημοκρατίας». Ανάφερε, επίσης, πως «οι συντηρητικές κυβερνήσεις αναφέρονται διαχρονικά στο πανεπιστήμιο ως άντρο ανομίας και παραβατικότητας, συκοφαντώντας το έργο της ακαδημαϊκής κοινότητας».

«Υπάρχει το απαραίτητο θεσμικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση των κακουργηματικών πράξεων και πως η προτεινόμενη νομοθετική ρύθμιση της Ν.Δ. απειλεί τα θεμέλια της ακαδημαϊκής ειρήνης» συμπλήρωνε στην ίδια ανακοίνωσή το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Τέλος, πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Αλέξης Τσίπρας θα παρέμβει στη συζήτηση, ακολουθώντας την τακτική του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος θα τοποθετηθεί επί της διαδικασίας. Άλλωστε, το πανεπιστημιακό άσυλο ήταν από τα πρώτα θέματα που είχε η ΝΔ στην ατζέντα για αλλαγές...