Μαρία Συρέγγελα: Απαιτείται άλλο μείγμα πρωτοβουλιών για την ισότητα

Τα στοιχεία που αποκαλύφθηκαν πρόσφατα από τον ετήσιο Δείκτη Ισότητας των Φύλων του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (EIGE) είναι αποκαρδιωτικά. Η Ελλάδα και η Ουγγαρία σημειώνουν αρνητικό ρεκόρ όταν η Σουηδία διατηρεί την πρωτιά στον πίνακα αποτελεσμάτων της Ε.Ε.

«Θλιβερά» χαρακτηρίζει αυτά τα αποτελέσματα με συνέντευξή της στο ethnos.gr η νέα Γενική Γραμματέας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, Μαρία Συρεγγέλα. Η ίδια αναλύει τις προτεραιότητες της Γενικής Γραμματείας το αμέσως επόμενο διάστημα, ενώ αναφέρει πως η γραμμή SOS έχει δεχθεί από το 2011 37.482 κλήσεις, οι 5.088 εκ των οποίων το 2018.

- Δημοσιεύτηκαν από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για Θέματα Ισότητας (EIGE) τα αποτελέσματα του Δείκτη Ισότητας των Φύλων για τις 28 χώρες της ΕΕ. Η Ελλάδα είναι και πάλι ουραγός. Τι φταίει;

Θλιβερά πράγματι τα αποτελέσματα της περιόδου 2015-2019, τα οποία επιβεβαιώνουν ότι απαιτούνται άλλες πολιτικές. Πολιτικές που δεν περιορίζονται αποκλειστικά σε γυναίκες και γυναικεία θέματα, αλλά αφορούν το σύνολο των μελών της κοινωνίας. Οι γυναίκες όσο "παίζουν" μόνες, δεν πρόκειται να βγουν νικήτριες. Απαιτείται άλλο μείγμα πρωτοβουλιών. Τολμηρές αποφάσεις που θα δυναμώσουν τις γυναίκες. Και αναφέρομαι στην τόνωση της γυναικείας εργασίας και επιχειρηματικότητας, στην αναγνώριση του κόπου και του χρόνου που διαθέτουν οι γυναίκες όταν προσφέρουν τις εργασίες τους στην οικογενειακή επιχείρηση ή αγροτική εκμετάλλευση ως σύζυγοι και κόρες , χωρίς να λαμβάνουν ξεχωριστό εισόδημα. Η συνεισφορά αυτή δεν καταγράφεται στους εθνικούς λογαριασμούς και τους ευρωπαϊκούς δείκτες, με αποτέλεσμα την αδυναμία λήψης μέτρων ενδυνάμωσης. Η παρούσα κυβέρνηση το κατάλαβε πολύ πριν γίνει κυβέρνηση. Και αποφάσισε να συνδέσει την ισότητα των φύλων με πολιτικές για την οικογένεια. Με την προστασία της μητρότητας, την υποστήριξη των οικογενειών με παιδικούς σταθμούς και πλήρη ολοήμερα σχολεία. Με ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων των γυναικών και επιλογή εναλλακτικών μορφών εργασίας (όπως εργασία γραφείου από το σπίτι) ώστε οι γυναίκες να μην υποχρεώνονται να

απαντήσουν στο δίλημμα "παιδιά ή δουλειά". Η Ευρώπη, ευτυχώς, έχει δείξει το δρόμο. Δεν θα επινοήσουμε άγνωστους τρόπους για να κατακτήσουμε τη ισότητα. Μπορούμε να ακολουθήσουμε πετυχημένα παραδείγματα για να την προσεγγίσουμε. Αρκεί να μην έχουμε ιδεοληψίες και να αποδεχτούμε ότι και λάθη κάναμε, και εμμονές είχαμε και σε στραβό γιαλό αρκετά αρμενίσαμε.

- Ποιες είναι οι βασικές προτεραιότητες της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων για το επόμενο διάστημα;

Στις προτεραιότητες της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων είναι η ενδυνάμωση των γυναικών και η ανάπτυξη των κατάλληλων δεξιοτήτων προκειμένου να ενισχυθούν στην αγορά εργασίας, να γίνουν ανταγωνιστικές και επαγγελματικά ενεργές. Παράλληλα, επικεντρωνόμαστε στην εξισορρόπηση οικογενειακής/κοινωνικής ζωής με την επαγγελματική στο πλαίσιο της γενικότερης οικογενειακής πολιτικής που ξεκίνησε να εφαρμόζει η νέα κυβέρνηση, όπως επίσης και στην ενίσχυση των δράσεων αλλά και δομών αντιμετώπισης της έμφυλης βίας και των ανισοτήτων με βάση το φύλο. Στην πρώτη γραμμή τοποθετούμε επίσης και την ανάγκη για έγκυρη πληροφόρηση και ενεργό συμμετοχή των ανδρών σε δράσεις για την ενίσχυση της ισότητας των φύλων.

- Τι μας δείχνουν τα στοιχεία των καταγγελιών στη γραμμή SOS;

Σύμφωνα με τον Αριθμό γυναικών θυμάτων βίας που έχουν καταγγείλει το συμβάν στη γραμμή SOS 15900 ανά είδος βίας και περιφέρεια, έχουμε τα εξής στοιχεία:

Η Γραμμή SOS 15900 από την έναρξη της λειτουργίας, στις 11/3/2011, έχει δεχθεί 37.482 κλήσεις. Ειδικά κατά το έτος 2018, η Γραμμή SOS 15900 δέχθηκε 5.088 κλήσεις.

Από τις 5.088 κλήσεις του 2018, οι 4.116 (81%) αφορούσαν σε καταγγελίες περιπτώσεων έμφυλης βίας. Συγκεκριμένα, οι 2.864 κλήσεις (70%) αφορούσαν σε καταγγελίες των ίδιων των κακοποιημένων γυναικών, ενώ οι 1.252 κλήσεις (30%) αφορούσαν σε καταγγελίες από τρίτα πρόσωπα (κυρίως από φίλους/-ες 26%, γονείς 11%, άλλους συγγενείς 10%, αδελφός/ή 12%, γείτονας 15% και άλλα άτομα 17%).

Από τις 2.864 κλήσεις που αφορούσαν σε καταγγελίες των ίδιων των κακοποιημένων γυναικών, οι 2.519 κλήσεις (87%) αφορούσαν σε ενδοοικογενειακή βία με δράστη κυρίως τον σύζυγο και οι 110 κλήσεις (4%) σε σεξουαλική παρενόχληση. Τα αιτήματα των κλήσεων αυτών αφορούσαν : 1.621 κλήσεις (41%) σε ψυχοκοινωνική στήριξη, 1.287 κλήσεις (33%) σε νομική συμβουλευτική, 274 κλήσεις (7%) σε νομική βοήθεια και 281 κλήσεις (7%) σε αναζήτηση φιλοξενίας.

Από τις 2.864 γυναίκες που κάλεσαν τη γραμμή, οι 1.823 (64%) είναι μητέρες. Από τις γυναίκες θύματα βίας που απάντησαν στην ερώτηση για την εργασιακή τους κατάσταση, φαίνεται ότι η πλειοψηφία (30%) είναι απασχολούμενες (από τις οποίες οι 67 (8%) είναι αυτοαπασχολούμενες) 20% είναι άνεργες (από τις οποίες 62 (11%) μακροχρόνια άνεργες). Όσο αφορά στην οικογενειακή τους κατάσταση, το μεγαλύτερο ποσοστό δήλωσαν έγγαμες (53%), με το επόμενο ποσοστό (11%) να δηλώνουν άγαμες. Το ηλικιακό εύρος που επλήγη περισσότερο (26%) είναι από 40 έως 54 ετών, ακολουθώντας οι ηλικίες από 25 έως 39 σε ποσοστό 24%.

Από το σύνολο των γυναικών που κάλεσαν στην τηλεφωνική γραμμή, προκύπτει ότι:

· 2.208 (77%) είναι Ελληνίδες

· 262 ( 9%) είναι μετανάστριες

· 18 (1%) είναι ΑΜΕΑ.

- Εκτιμάτε πως η οικονομική κρίση επηρέασε τα φαινόμενα βίας κατά των γυναικών; Παρατηρείτε ίσως αποκλιμάκωση των φαινομένων τώρα που η κρίση περνάει;

Η οικονομική κρίση, ως ένα πολυδιάστατο κοινωνικό και οικονομικό φαινόμενο, σαφέστατα αποτέλεσε «ευνοϊκή προϋπόθεση» για εμφανιστούν πράξεις βίας κατά των γυναικών. ΄Ερευνες απέδειξαν πως η οικονομική κρίση καλλιέργησε την έξαρση στην έμφυλη βία στις διάφορες μορφές της. Πιο συγκεκριμένα, η ενδοοικογενειακή βία κρατεί τα «σκήπτρα» στα ποσοστά αύξησης κατά τη διάρκεια της κρίσης, με τη σεξουαλική βία να έπεται. Η πιθανή αποκλιμάκωση της εν λόγω έξαρσης δεν μπορεί ακόμα να υπολογιστεί ποσοτικά, ωστόσο ως Γενική Γραμματεία ευελπιστούμε στον περιορισμό της εφαρμόζοντας πετυχημένες ήδη πρακτικές και υιοθετώντας νέες, όπως η περαιτέρω υποστήριξη της Γραμμής SOS 15900 και δράσεις ψυχικής και επαγγελματικής ενδυνάμωσης των γυναικών, πρακτικές που θα αποδώσουν μεσο-μακροπρόθεσμα στην αντιμετώπιση της έμφυλης βίας σε κάθε της μορφή.

- Οι δομές που έχουμε σήμερα για κακοποιημένες γυναίκες επαρκούν; Τι προγραμματίζετε;

Στην παρούσα φάση, η Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων έχει υπό την εποπτεία της 41 Συμβουλευτικά Κέντρα και 21 δομές/ξενώνες φιλοξενίας σε όλη την Ελλάδα. Σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων και σε συνεργασία με το ΚΕΘΙ (Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας) προβλέπεται η συνέχιση και ενίσχυση των δομών του Δικτύου για την αντιμετώπιση της βίας. Παράλληλα, δράσεις με σκοπό την ενημέρωση, την επιμόρφωση και την ενεργή εμπλοκή όλων των φορέων που έρχονται σε επαφή με περιστατικά έμφυλης βίας, στοχεύουν στην ουσιαστική μείωση του φαινομένου.\

- Σε ποιους τομείς εντοπίζετε εσείς το μεγαλύτερο χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών στην σημερινή ελληνική κοινωνία και πού πρέπει να γίνει περισσότερη δουλειά; Στους μισθούς, στην επαγγελματική ανέλιξη, στον οικογενειακό προγραμματισμό; Τι δείχνουν τα στοιχεία;

Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία του EIGE (European Institute for Gender Equality), το οποίο αποτελεί το αρμόδιο ευρωπαϊκό όργανο για θέματα ισότητας, τα μεγαλύτερα προβλήματα χάσματος και ανισότητας εντοπίζονται στον οικογενειακό προγραμματισμό. Το 38% των γυναικών στη χώρα μας ασχολείται με τη φροντίδα και την εκπαίδευση των μελών της οικογένειας ενώ μόλις το 20% των ανδρών εμπλέκεται σε αυτές τις δραστηριότητες. Ταυτόχρονα, σε οικογένειες με ένα ή περισσότερα τέκνα, το 85% των γυναικών ασχολούνται με τις καθημερινές οικογενειακές ανάγκες και ασχολίες, με το 46% των ανδρών να είναι ενεργό. Ο δεύτερος τομέας με το μεγαλύτερο χάσμα είναι η εργασία σε συνδυασμό με το μισθολογικό χάσμα. Το ποσοστό απασχόλησης των ανδρών είναι 64% ενώ των γυναικών στο 46%. Αναφορικά με την μισθοδοσία, το μισθολογικό χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών ανέρχεται στο 18% (https://eige.europa.eu/gender-equality-index/2015/EL).

Τα παραπάνω στοιχεία επιβεβαιώνουν την ανάγκη αντιμετώπισης των ανισοτήτων υπό ένα πολυδιάστατο πρίσμα, με την εμπλοκή όλων των αρμόδιων φορέων και την ουσιαστική ενημέρωση και επιμόρφωση γυναικών και ανδρών αλλά και της νέας γενιάς, των κοριτσιών και των αγοριών. Η ισότητα είναι δυνατή όταν κατανοήσουμε την αξία και την αναγκαιότητά της, πιστέψουμε ότι μπορούμε να την πετύχουμε και εργαστούμε όλοι πάνω στο κοινό αυτό ό