Με μοντέλο ΗΠΑ και Ισραήλ οικοδομείται το «νέο ΚΥΣΕΑ»

«Στρατηγικη εθνικής ασφάλειας: Οικοδομώντας το ελληνικό μοντέλο στον εικοστό πρώτο αιώνα» ονομαζόταν το βιβλίο που είχαν κυκλοφορήσει το μακρινό 2005 (εκδόσεις Παπαζήση) οι καθηγητές Θάνος Ντόκος και Παναγιώτης Τσάκωνας, ένα βιβλίο το οποίο αναμένεται μάλιστα να επανακυκλοφορήσει στο κοντινό μέλλον, αναθεωρημένο και εμπλουτισμένο.

Δεκαπέντε χρόνια και τρία μνημόνια αργότερα, ο Θάνος Ντόκος έρχεται πλέον (να προσπαθήσει) να «οικοδομήσει» εκείνο το «ελληνικό μοντέλο» ως καθ’ ύλην αρμόδιος, από τη νεοσυσταθείσα θέση του αναπληρωτή συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας στην οποία διορίστηκε μόλις στις αρχές Νοεμβρίου.

«Και τι ακριβώς θα κάνουν δύο σύμβουλοι χωρίς συμβούλιο;» διερωτώνται πολλοί, άλλοι καλόπιστα και άλλοι όχι, κοιτώντας προς την κατεύθυνση των κ. Α. Διακόπουλου και Θ. Ντόκου, δύο ανθρώπων που γνωρίζονταν καλά από τη Σχολή Εθνικής Αμυνας. Διότι όντως, σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας πλέον υπάρχει (ο απόστρατος αντιναύαρχος Αλέξανδρος Διακόπουλος), όπως άλλωστε και αναπληρωτής σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας (ο μέχρι πρότινος γενικός διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ Θάνος Ντόκος). Το Συμβούλιο ωστόσο (για το οποίο αξίζει να σημειωθεί ότι έχουν στο πρόσφατο παρελθόν καταθέσει προτάσεις ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και Ποτάμι) ακόμη το περιμένουμε.

Βήμα-βήμα οι επόμενες κινήσεις

Ως φαίνεται, τα πράγματα θα κινηθούν σταδιακά, βήμα-βήμα, προς την κατεύθυνση της διαμόρφωσης ενός θεσμού που θα κληθεί να αποδείξει τη χρησιμότητά του και να κερδίσει την εμπιστοσύνη των άμεσα και έμμεσα εμπλεκομένων πολιτικών και υπηρεσιακών παραγόντων… καθώς θα διαμορφώνεται. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, πρόθεση είναι να ξεκινήσουν να συγκαλούνται, με πρωτοβουλία των νέων συμβούλων Εθνικής Ασφαλείας, κάποιες τακτικές/μηνιαίες συναντήσεις, η σύνθεση των οποίων θα θυμίζει μεν το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εξωτερικών και Αμυνας (ΚΥΣΕΑ), με τη διαφορά όμως ότι οι συμμετέχοντες δεν θα είναι οι υπουργοί (Εξωτερικών, Εθνικής Αμυνας, Προστασίας του Πολίτη, Ναυτιλίας) και ο αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων, αλλά στελέχη που βρίσκονται ένα σκαλί πιο κάτω. Στόχος του υπό διαμόρφωση Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας θα είναι να μπορέσει να δημιουργήσει έναν μηχανισμό και ένα πλαίσιο λειτουργικού συντονισμού όλων των συναρμόδιων υπουργείων, που δεν θα ενεργοποιείται μόνο σε περιόδους κρίσεων αλλά θα παραμένει διαρκώς ενεργός. Ο σκοπός των τακτικών συναντήσεων των στελεχών των υπουργείων που συναπαρτίζουν σήμερα το ΚΥΣΕΑ θα είναι να καταλήγουν όχι μόνο σε διαπιστώσεις αλλά και στη διαμόρφωση προτάσεων.

Επισκέψεις σε Ισραήλ και ΗΠΑ 

Το μοντέλο που έχουν στο μυαλό τους οι κ. Διακόπουλος και Ντόκος μοιάζει να έχει στοιχεία από τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν τα αντίστοιχα Συμβούλια Εθνικής Ασφαλείας σε ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο και Ισραήλ. Ισως δεν είναι τυχαίο ότι ο ναύαρχος Διακόπουλος πρόκειται στο προσεχές διάστημα να επισκεφτεί τις ΗΠΑ και ο κ. Ντόκος το Ισραήλ, όπου θα έχουν σειρά συναντήσεων.

Στους στόχους του υπό διαμόρφωση Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας εντάσσεται, ωστόσο, και η παραγωγή θεσμικών κειμένων, κειμένων δηλαδή (τα οποία υπάρχουν και μάλιστα δημοσιοποιημένα σε άλλες χώρες, όπως είναι, για παράδειγμα, η Τουρκία) που θα αποτυπώνουν την ελληνική εθνική στρατηγική σε θέματα εθνικής ασφαλείας, ορίζοντας έτσι ένα πλαίσιο πάνω σε σαφείς άξονες, θέτοντας στόχους και συνάμα στέλνοντας τα απαραίτητα μηνύματα προς… πάσα κατεύθυνση όχι μόνο εντός αλλά και εκτός των συνόρων. Για να φτάσουμε, βέβαια, στην παραγωγή αυτών των θεσμικών κειμένων, θα πρέπει να προηγηθεί εντατική, εμβριθής και ουσιαστική διαβούλευση μεταξύ όλων συναρμόδιων υπουργείων (Εξωτερικών, Εθνικής Αμυνας), τα οποία θα είναι άλλωστε και εκείνα που θα χαράξουν την εθνική στρατηγική. Ενα μοντέλο διαβούλευσης που παρουσιάζει ενδιαφέρον ως διαδικασία είναι εκείνο το οποίο ακολούθησε η πρώην, πλέον, επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Φεντερίκα Μογκερίνι, για να καταλήξει το 2016 στη συνολική «παγκόσμια στρατηγική» της ΕΕ σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας (EUGS).

European Intervention Initiative

Αλλά και πριν από όλα τα παραπάνω ή παράλληλα με αυτά, θα μπορούσαν να τεθούν και άλλοι, άμεσοι στόχοι, όπως είναι, για παράδειγμα, η προετοιμασία ενός φακέλου υποψηφιότητας για τη συμμετοχή της Ελλάδας στο γαλλικής έμπνευσης European Intervention Initiative (EI2), στο οποίο συμμετέχουν σήμερα 14 κράτη-μέλη της ΕΕ αλλά όχι η Ελλάδα.

Στο μυαλό των νέων συμβούλων Εθνικής Ασφαλείας -στο επιτελείο ΣΕΑ, εκτός από τους κ.κ. Διακόπουλο και Ντόκο, συμμετέχουν ο αντιναύαρχος ε.α. Αθανάσιος Νασόπουλος (εξειδικευμένος σε θέματα άμυνας και εξοπλισμών) και ο ταξίαρχος ε.α. Χρήστος Μηνάγιας (θέματα Τουρκίας και πληροφοριών)- φέρεται να υπάρχει ως ενδεχομένως πιο μακρινή σκέψη και το σενάριο της διεξαγωγής ασκήσεων επί χάρτου με τη συμμετοχή όλων των άμεσα εμπλεκομένων για την αντιμετώπιση κρίσεων σε πραγματικό χρόνο. Οσο για το ΚΥΣΕΑ, για εκείνο ο στόχος είναι να παραμείνει… τουλάχιστον ως ακρωνύμιο.