Μετρό Θεσσαλονίκης: Ανάβει η μάχη για το σταθμό Βενιζέλου-Στα χέρια του ΚΑΣ η τύχη του

Στην Αθήνα μεταφέρεται την Τετάρτη (18.12) η μάχη για το σταθμό του μετρό στη Βενιζέλου όπου θα πραγματοποιηθεί η κρίσιμη έκτακτη συνεδρίαση του ΚΑΣ, η οποία και θα κρίνει την τύχη και το μέλλον του σταθμού. Το «παρών» μεταξύ άλλων στο υπουργείο Πολιτισμού αναμένεται να δώσει και ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβας, ο οποίος έχει ταχθεί από το 2013 υπέρ της απόσπασης και της τμηματικής επανατοποθέτησης των αρχαίων.

«Όποιος δεν υποστηρίζει την απόσπαση των αρχαίων δεν θέλει το μετρό»

«Η στάση μου είναι σταθερή από το 2013. Αυτή είναι η μόνη εφαρμόσιμη λύση που μάλιστα με την τεχνική πρόταση της Αττικό Μετρό είναι ακόμη πιο βελτιωμένη καθώς το 92% των αρχαίων θα επανατοποθετηθούν στη θέση τους. Ουδέποτε μίλησα για απομάκρυνση των αρχαιοτήτων. Αυτές θα επανατοποθετηθούν στη θέση τους, και η πόλη θα έχει μετρό το 2023. Όποιος άλλος υποστηρίζει διαφορετική άποψη δεν θέλει το μετρό. Τα 6 χρόνια καθυστέρησης αυτό αποδεικνύουν. Όσοι χαίρονται γι αυτό αλλά και για άλλες πιθανές νέες καθυστερήσεις παίζουν παιχνίδια στην πλάτη της  πόλης», δήλωσε στο ethnos.gr ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβας μία μέρα πριν την κρίσιμη συνεδρίαση.

Ήδη η «Αττικό Μετρό ΑΕ» κατέθεσε την μελέτη απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων που βρέθηκαν στον πολύπαθο σταθμό Βενιζέλου και έγιναν πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης τα τελευταία χρόνια.

Σύμφωνα με αυτήν προβλέπεται η λειτουργία του σταθμού τον Απρίλιο του 2023 και επιπλέον κόστος περίπου 15 εκατ. ευρώ με την επιλογή της απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων. Η ίδια μελέτη εκτιμά ότι αν ο σταθμός κατασκευαστεί με τη διατήρηση των αρχαιοτήτων in situ, όπως ισχύει σήμερα, αυτό θα σημαίνει παράδοση του έργου το 2026 και πολλαπλασιασμό του κόστους στα 55 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με την μελέτη της «Αττικό Μετρό ΑΕ» το ποσοστό των αρχαιοτήτων που θα επανατοποθετηθούν στον σταθμό θα ανέλθει στο 92%, πολύ πάνω από το «αποδεκτό» 85%, ενώ μια σειρά από σημαντικά ευρήματα, όπως το τετράπυλο, θα τοποθετηθούν στην ίδια θέση, στην οποία βρέθηκαν, ώστε να διατηρηθεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό η αυθεντική εικόνα των εξαιρετικά σημαντικών αρχαιοτήτων. 

Ραντεβού στο σταθμό Βενιζέλου δίνει η Κίνηση Πολιτών την Τρίτη

Από την άλλη πλευρά εκπρόσωποι της Κίνησης Πολιτών για την προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς της πόλης οι  οποίοι υποστηρίζουν την κατασκευή του σταθμού με παραμονή των αρχαιοτήτων στη θέση τους (in situ) έχουν καταθέσει ήδη αίτηση παράστασης στη συνεδρίαση για να υποστηρίξουν την άποψή τους.

Σχολιάζοντας την μελέτη που κατέθεσε η Αττικό Μετρό στο ΚΑΣ μέλη της Κίνησης Πολιτών τονίζουν ότι «η εταιρία δεν σχεδιάζει ακριβώς την επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων της Βενιζέλου εκεί όπου βρέθηκαν, αλλά ουσιαστικά μια αναπαράσταση ενός τμήματος της βυζαντινής Μέσης Οδού, σε άλλο επίπεδο του σταθμού». Σε περίπτωση μάλιστα που το ΚΑΣ γνωμοδοτήσει υπέρ της απόσπασης έχουν προαναγγείλει προσφυγή στο ΣτΕ. Με σύνθημα «τα μνημεία δεν πάνε περίπατο»μέλη της Κίνησης δίνουν ραντεβού την Τρίτη (19:00) στον σταθμό Βενιζέλου προκειμένου να στείλουν το δικό τους μήνυμα στο ΚΑΣ. Την ίδια ώρα, στο ίδιο σημείο αναμένεται να πραγματοποιήσουν συγκέντρωση διαμαρτυρίας μετρόπληκτοι της Βενιζέλου. 

Υπενθυμίζεται ότι το ΚΑΣ γνωμοδότησε θετικά το 2013 για τη λύση της απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων στον σταθμό Βενιζέλου, το 2015, με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ η απόφαση ακυρώθηκε και το 2017 το Συμβούλιο γνωμοδότησε θετικά για τη λύση της κατά χώραν παραμονής των αρχαίων. 

Το έργο του Μετρό Θεσσαλονίκης είναι το μοναδικό στην Ευρώπη που έχει τύχει χρηματοδότησης από 3 Προγραμματικές Περιόδους, με εισπραχθείσα Κοινοτική Συνδρομή μέχρι σήμερα, 100Μ€ από το Γ’ ΚΠΣ και 192Μ€ από το ΕΣΠΑ 2007-2013 και 200Μ€ από το ΕΣΠΑ 2014-2020 (με μέγιστη Κ.Σ. 560Μ€ στο τέλος της περιόδου). Εξαιτίας της ειδικής αντιμετώπισης που έτυχε το συγκεκριμένο έργο είναι απαραίτητο να έχει ολοκληρωθεί και να είναι λειτουργικό (μαζί με το Σταθμό Βενιζέλου) μέχρι τον Μάρτιο 2025. Σε άλλη περίπτωση θα πρέπει η ελληνική πλευρά να διαπραγματευθεί τις απώλειες που μπορεί να αφορούν και το σύνολο της Κοινοτικής Συνδρομής και στις 3 περιόδους.

Το νομικό μπρα ντε φερ στο σταθμό Βενιζέλου 

Οι αρχαιολογικές εργασίες και κατά συνέπεια και όλες οι κατασκευαστικές εργασίες του Σταθμού Βενιζέλου σταμάτησαν τον Δεκέμβριο 2012.  Η εν ισχύ Απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού με την οποία οι αρχαιότητες που βρέθηκαν σε βάθος περίπου 7μ, θα διατηρηθούν κατά χώρα, εκδόθηκε τον Οκτώβριο 2015.

Το 2016 το Συμβούλιο Επικρατείας απέρριψε την αίτηση του Δήμου Θεσσαλονίκης για την ακύρωση της Υ.Α. του ΥΠ.ΠΟ. του 2014 που προέβλεπε την απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων μετά την κατασκευή του σταθμού. 
Το Φεβρουάριο 2017 τα εμπλεκόμενα μέρη κατέληξαν σε μία μελέτη κατασκευής του Σταθμού Βενιζέλου, στο πνεύμα της Απόφασης του 2015 για τη διατήρηση των αρχαιοτήτων. 

Τον Ιούνιο του 2017 η Αττικό Μετρό Α.Ε. ανέθεσε στον Ανάδοχο την εκπόνηση των Οριστικών Μελετών Επιπέδου 1 (προωθημένη προμελέτη) για την κατασκευή του Σταθμού Βενιζέλου. Έως σήμερα έχει υποβληθεί η πλειονότητα των Οριστικών Μελετών ΟΜ1 και έχουν μερικώς εγκριθεί (όσον αφορά στη στατική και την αρχιτεκτονική μελέτη).
Τον Απρίλιο 2019 η Αττικό Μετρό Α.Ε. έδωσε εντολή στον Ανάδοχο να εκπονήσει τις Οριστικές Μελέτες Επιπέδου 2 (στατικές και αρχιτεκτονικές).