Νίκος Δένδιας: O «πυκνός» Δεκέμβριος και τα επόμενα βήματα του ΥΠΕΞ ενόψει 2020

Μόνο τις τελευταίες ημέρες, από τις 16 Δεκεμβρίου και έπειτα, ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας βρέθηκε διαδοχικά στην Ελβετία (όπου είχε συνάντηση με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες), στη Σαουδική Αραβία, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και στην Ιορδανία.

Είχαν προηγηθεί: η παρέμβαση του Νίκου Δένδια στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ στις Βρυξέλλες στις 9 Δεκεμβρίου, οι συμμετοχές της ελληνικής πλευράς στην υπουργική Σύνοδο του ΟΑΣΕ στη Μπρατισλάβα (5 Δεκεμβρίου) και στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Λονδίνο (4 Δεκεμβρίου), η συνάντηση του Έλληνα ΥΠΕΞ με τον επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίεας Χοσέπ Μπορέλ στις Βρυξέλλες (3 Δεκεμβρίου), και η αμέσως προηγούμενη επίσκεψη του Νίκου Δένδια στο Κάιρο (1 Δεκεμβρίου) για επαφές με τον Αιγύπτιο ΥΠΕΞ Σάμεχ Σούκρι.

Ελλάδα-Ιταλία ξαναπιάνουν το νήμα της ΑΟΖ στα τέλη Δεκεμβρίου 

Η επίσκεψη που ήταν προγραμματισμένο να πραγματοποιήσει ο Έλληνας ΥΠΕΞ στην Ιταλία στις 20 Δεκεμβρίου, μετατέθηκε για το 2020, προκειμένου να μπορέσει να προηγηθεί μια συνάντηση τεχνικών κλιμακίων στη Ρώμη στις 30 Δεκεμβρίου με αντικείμενο την οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας. «Με την Ιταλία προφανώς θα υπάρξει συνέχεια, αναβάλαμε τη συνάντησή μας για να υπάρξει πρώτα η συνάντηση των εμπειρογνωμόνων, να δούμε τα σημεία συγκλίσεων, ίσως κάποιων αποκλίσεων, ώστε να μπορέσουμε σε υπουργικό επίπεδο να τα γεφυρώσουμε και να οδηγήσουμε τις διαπραγματεύσεις σε ένα γρήγορο αποτέλεσμα», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Δένδιας από το Αμμάν της Ιορδανίας, τον τελευταίο σταθμό της πρόσφατης περιοδείας του.

Ελλάδα και Ιταλία έχουν καταλήξει, ήδη από το 1977, σε μια συμφωνίας οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας στο Ιόνιο, η οποία ωστόσο πλέον χρήζει επικαιροποίησης ώστε να μπορέσει να μετεξελιχθεί και σε συμφωνία κήρυξης ΑΟΖ. Ελλάδα και Ιταλία μένει, σε αυτό το πλαίσιο, να συμφωνήσουν και σε κάποια θέματα αλιείας (που άπτονται της ΑΟΖ), προκειμένου οι μεταξύ τους σχετικές συμφωνίες οριοθέτησης να μπορούν να θεωρηθούν πλήρεις.

Συναντήσεις τεχνικών κλιμακίων με στόχο την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών αναμένονται, ωστόσο, και στον άξονα Ελλάδας-Αιγύπτου, κατά πάσα πιθανότητα μέσα στις αρχές του 2020. Αθήνα και Κάιρο έχουν, από το 2004 και έπειτα, συζητήσει εκτενώς το θέμα των μεταξύ τους θαλασσίων οριοθετήσεων χωρίς ωστόσο να καταφέρουν να καταλήξουν σε συμφωνία. Οι θετικά διακείμενες προς την Τουρκία διαθέσεις μερίδας υπσλλήλων του αιγυπτιακού ΥΠΕΞ αλλά και η απροθυμία της Αιγύπτου να εμπλακεί σε μια «διαμάχη» μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας για τις θαλάσσιες ζώνες νοτίως του Καστελόριζου αναφέρονται παλαιόθεν ως παράγοντες που δεν επέτρεψαν την επίτευξη συμφωνίας.

Επαφές με Αίγυπτο στις αρχές του 2020 

Πίσω στο παρόν, ωστόσο, Ελλάδα και Αίγυπτος εμφανίζονται να ξαναπιάνουν το νήμα, και μάλιστα σε ρυθμό επιταχυνόμενο, όπως συμφώνησαν οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών και εμφανίζεται να επικροτεί μέσα από δημόσιες δηλώσεις του και ο Αιγύπτιος πρόεδρος Αμπντέλ Φατάλ αλ Σίσι. Το εάν θα μπορέσει να υπάρξει μια συμφωνία με την Αίγυπτο το προσεχές διάστημα μένει να φανεί. Κυβερνητικοί βουλευτές πάντως πίσω στην Ελλάδα αναφέρονται με μεγαλύτερη συχνότητα το τελευταίο διάστημα και στο ενδεχόμενο μιας μερικής οριοθέτησης με την Αίγυπτο, που θα αφήνει μεν έξω το Καστελόριζο (μέχρι νεωτέρας και με την επιφύλαξη μιας μελλοντικής οριοθέτησης) αλλά παράλληλα θα μπλοκάρει την «έξοδο» της Τουρκίας του Ερντογάν προς τα νερά της Λιβύης.   

Μέσα σε ένα πλαίσιο επιδεινούμενων, ολοένα εντονότερων τουρκικών προκλήσεων, η ελληνική πλευρά σπεύδει πλέον να αναθερμάνει τις σχέσεις με τον Αραβικό Κόσμο, ξαναπιάνοντας παράλληλα και το νήμα εκκρεμοτήτων (στα μέτωπα των οριοθετήσεων με Ιταλία, Αίγυπτο κ.ά.).  Η πρόσφατη (13-15 Δεκεμβρίου) παρουσία του υφυπουργού Εξωτερικών για την Οικονομική Διπλωματία, Κώστα Φραγκογιάννη, στο Κατάρ, η συμμετοχή του στο «Doha Forum» και οι επαφές που εκείνος είχε εκεί με κορυφαίους αξιωματούχους (τον πρωθυπουργό, υπουργούς, επιχειρηματίες κ.ά.) εντάσσονται επίσης σε ένα πλαίσιο ενίσχυσης της ελληνικής θέσης, απέναντι μάλιστα σε μια χώρα όπως είναι το Κατάρ που ξεχωρίζει ως ένας από λιγοστούς χωρίς αστερίσκους «συμμάχους» σήμερα της Τουρκίας στον αραβικό κόσμο.