Εκτός εαυτού ο Ερντογάν: Δεν τον φοβίζουν τα πολλά μέτωπα

Τα «ρέστα» του κτυπά ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανοίγοντας πολλά και διαφορετικά μέτωπα, εκτιμώντας ωστόσο ότι θα υλοποιηθεί ο σχεδιασμός του. Παρά το γεγονός ότι οι ταυτόχρονες κινήσεις εμπεριέχουν ρίσκο, είναι σαφές πως η Άγκυρα είναι αποφασισμένη να προχωρήσει μέχρι τέλους. Ανεξαρτήτως, μάλιστα, αντιδράσεων, τις οποίες ειρήσθω εν παρόδω δεν υπολογίζει και όπως σημειώνουν Τούρκοι αξιωματούχοι σε συνομιλητές τους τα όσα αναφέρονται από Οργανισμούς και Κυβερνήσεις ποσώς δεν τους ανησυχούν.

Από τη μια οι κυρώσεις που έχουν αποφασιστεί σε σχέση με την Κύπρο έχουν ακόμη δρόμο να διανύσουν όπως και δυσκολίες να αντιμετωπίσουν, τρικλοποδιές από άσπονδους «φίλους». Την ίδια ώρα, η Αθήνα δεν έχει σκοπό να επιδιώξει την επιβολή κυρώσεων κατά της Τουρκίας. Όπως είναι γνωστό, ο Έλληνας αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, με δήλωσή του που έχει αιφνιδιάσει, είπε πως η ελληνική Κυβέρνηση αποφάσισε στρατηγικά να μη ζητήσει κυρώσεις από την Ε.Ε. προς την Τουρκία παρά την προκλητική της συμπεριφορά, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί το συγκεκριμένο όπλο αν και εφόσον οι Τούρκοι παραβιάσουν την ελληνική ΑΟΖ!

Η Τουρκία έχει, ως προς τη μεγάλη εικόνα, στόχο, σύμφωνα με το hellasjournal.com να διαμορφώσει έναν κύκλο γύρω από την Κύπρο, την Αίγυπτο, την Ιορδανία, τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Ισραήλ. Να περικυκλώσει, δηλαδή, αυτές τις χώρες και, στον βαθμό που θα τα καταφέρει, να τις ελέγξει με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Εγχείρημα δύσκολο αν και προσπαθεί, ιδιαίτερα με τις αραβικές χώρες, να προκαλέσει και εσωτερικό πρόβλημα. Παράλληλα επιχειρεί να υλοποιήσει μια στρατηγική ελέγχου, που ξεκινά από τη Θράκη, Αιγαίο και φθάνει μέχρι την Κύπρο και τη Συρία. Δημιουργώντας αυτό τον άξονα και περικυκλώνοντας εκτιμά πως θα καταστεί μια περιφερειακή δύναμη, χωρίς εξαρτήσεις από τις υπερδυνάμεις.

Η αποστολή στρατευμάτων στη Λιβύη ενδεχομένως να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου, καθώς είναι σαφές πως η Αίγυπτος ήδη αντιδρά, ενώ πρωτοβουλίες αποτροπής, σε όλα τα πεδία, αναλαμβάνουν η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Οι δυο τελευταίες χώρες φέρονται να έχουν διαμηνύσει προς τις ΗΠΑ πως από τη στιγμή που η Ουάσινγκτον δεν συγκρατεί την Άγκυρα, θα αντιδράσουν οι ίδιες.

Εκείνο, βέβαια, που προκύπτει και από τα όσα διαδραματίσθηκαν στη Συρία με την εισβολή της Τουρκίας είναι πως η κατοχική δύναμη εδραιώνει τη θέση και παρουσία της. Περαιτέρω σημειώνεται πως ήδη στην περιοχή που ελέγχει έχει μεταφέρει και πληθυσμό, εποίκους δηλαδή. Αυτό αποτελεί μέρος της συνταγής που δοκιμάστηκε στην Κύπρο. Την ίδια ώρα, τόσο στο πεδίο της Συρίας (λόγω Κούρδων) όσο και της Λιβύης, η Τουρκία βρίσκει τώρα απέναντί της τη Ρωσία.

Ως προς την μικρότερη εικόνα, που αφορά στην Ελλάδα και την Κύπρο, είναι προφανείς οι στόχοι, οι οποίοι ειρήσθω εν παρόδω δεν είναι τωρινοί. Σε ό,τι αφορά αυτή τη φάση, η κατοχική Τουρκία αναμένεται να κάνει ένα ακόμη βήμα στην περιοχή, σε ό,τι αφορά τα ενεργειακά, που έχουν περισσότερο πολιτικό χαρακτήρα. Το ερώτημα είναι πού θα γίνει η επόμενη παράνομη ενέργεια. Στην κυπριακή ΑΟΖ ή στη θαλάσσια περιοχή της Ελλάδος;

Στην Αθήνα υποστηρίζουν πως έχουν διαμηνύσει προς την Άγκυρα πως σε περίπτωση που στείλει γεωτρύπανα ή ερευνητικά σκάφη στην περιοχή της Κρήτης θα αντιδράσει. Θα είναι, όπως εξηγούν ελλαδικές διπλωματικές πηγές, casus belli. Αυτό είναι σαφές πως το λαμβάνει υπόψη η Τουρκία, ωστόσο κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πώς θα ενεργήσει ο Ερντογάν. Αλλά πέρα από την περιοχή της Κρήτης, τι θα γίνει εάν η κατοχική Τουρκία στείλει ένα ερευνητικό σκάφος στην περιοχή του Καστελόριζου; Έχει την πολυτέλεια να μην αντιδράσει;

Σε ό,τι αφορά την Κύπρο, είναι σαφές πως είναι πιο εύκολη λύση για την κατοχική δύναμη να κάνει ένα ακόμη βήμα, χωρίς να αντιμετωπίζει εν πολλοίς ιδιαίτερο πρόβλημα. Το θέμα και στην περίπτωση αυτή είναι πού θα επιλέξει να κάνει το επόμενο βήμα. Μάλλον, πάντως, θα αφορά στις γεωτρήσεις.

Στη Λευκωσία, οι κινήσεις που γίνονται είναι πρωτίστως στο διπλωματικό πεδίο. Εκείνο που γίνεται είναι να υπάρχει συνεχώς ανοικτό κανάλι επικοινωνίας με όλες τις χώρες της περιοχής. Υπάρχει ανοικτή γραμμή επικοινωνίας με Αίγυπτο (πρόσφατο ταξίδι του γενικού διευθυντή του ΥΠΕΞ, Τάσου Τζιωνή), Ισραήλ και Λίβανο. Οι επικοινωνίες αυτές συνδέονται με τη συζήτηση για τρόπους αντίδρασης στην τουρκική επιθετικότητα, ενώ επιχειρείται να υπάρξει συλλογική αντίδραση, συλλογικές δράσεις. Ανοικτό κανάλι επικοινωνίας υπάρχει με τις ΗΠΑ και κράτη-μέλη της Ε.Ε., όπως η Γαλλία. Παράλληλα, συζητούνται και κάποιες κινήσεις στο πεδίο της ενέργειας, που εκτιμάται πως θα δημιουργήσουν νέα δεδομένα, νέα τετελεσμένα και θα ενισχύουν τους ευρύτερους ενεργειακούς σχεδιασμούς των χωρών της περιοχής.

Είναι πρόδηλο ότι διανύουμε μια ιδιαίτερα δύσκολη και κρίσιμη φάση. Σε ό,τι αφορά την Κύπρο, οι εξελίξεις είναι πολύ δύσκολες και οι τρόποι αντίδρασης περιορισμένοι. Είναι δε σαφές πως η όποια νέα κίνηση της Άγκυρας θα αντιμετωπιστεί από τη Λευκωσία χωρίς οποιαδήποτε βοήθεια. Οι περισσότερες χώρες, κυρίως οι εταίροι μας στην Ε.Ε., δηλώνουν πως η αλληλεγγύη είναι δεδομένη αλλά ήταν και θα είναι φραστική. Οι δυσκολίες προφανώς και είναι μπροστά μας.

Ασφυκτική πίεση προς το Λίβανο από Τουρκία 

Η Τουρκία ασκεί πιέσεις προς τον Λίβανο για να οριοθετήσουν ΑΟΖ. Σε μια δύσκολη περίοδο για τον Λίβανο, λόγω της εσωτερικής πολιτικής αστάθειας, η Άγκυρα έχει διαμορφώσει έναν ασφυκτικό κλοιό προς τη χώρα αυτή, επιμένοντας να υπάρξει συμφωνία η οποία θα αμφισβητεί εκείνη που έγινε μεταξύ Κύπρου και Λιβάνου.

Η Βηρυτός δεν φαίνεται να ενδίδει και αυτό επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι η αδειοδότηση που έγινε από τον Λίβανο είναι στη βάση της οριοθέτησης που συμφωνήθηκε με την Κυπριακή Δημοκρατία. Στη μέση, δηλαδή, γραμμή. Σημειώνεται πως η Τουρκία προσφέρει στον Λίβανο περισσότερη θαλάσσια περιοχή από τη μέση γραμμή, ως κίνητρο για να συμφωνήσει.

Κυπριακό: Συντήρηση μέχρι να αποφασίσει η Τουρκία 

Το Κυπριακό δεν βρίσκεται αυτή την περίοδο στην ατζέντα, εκτός από τις δηλώσεις που γίνονται για να συντηρηθεί το ζήτημα, αλλά και για να αποφευχθούν ευθύνες «για έλλειψη ενδιαφέροντος».

Σύμφωνα με ενημερωμένες πηγές, οι όποιες προσπάθειες έχουν παγώσει αναμένοντας -όπως το ζήτησε η Τουρκία- τις λεγόμενες εκλογές στα κατεχόμενα, που χρονικά τοποθετούνται τον Απρίλιο του 2020.

Και μετά τι; Αυτό θα το αποφασίσει και πάλι η Τουρκία, που θα κρίνει κατά πόσο θα πρέπει να αρχίσουν συζητήσεις, με βασικό στόχο της να εξασφαλίσει μέσω της τουρκοκυπριακής πλευράς «δικαιώματα» στα ενεργειακά και στην κυπριακή ΑΟΖ.

Την ίδια ώρα, διεθνείς παίκτες αναγνωρίζουν πως με τα σημερινά δεδομένα, που διαμορφώνονται λόγω της τουρκικής συμπεριφοράς, δύσκολα μπορούν να γίνουν συζητήσεις. Βεβαίως, υπάρχουν και εκείνοι που θεωρούν πως «οι διαφορές», εννοώντας τις παράνομες αξιώσεις, τις επεκτατικές διεκδικήσεις της κατοχικής δύναμης, θα μπορούν να αντιμετωπιστούν με διάλογο. Δηλαδή, διευκόλυνση της Τουρκίας να νομιμοποιήσει παράνομες διεκδικήσεις της.