Τετ α τετ Τραμπ - Μητσοτάκη: Aποστολή με έξι στόχους στον Λευκό Οίκο

Η σημαντικότερη προσώρας τουλάχιστον, πρωτοβουλία σε επίπεδο συµβολισµού αλλά και ουσίας -από τις πολλές πρωτοβουλίες που αναλαµβάνει εσχάτως η ελληνική διπλωµατία- είναι η συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη µε τον Αµερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραµπ µεθαύριο Τρίτη στον Λευκό Οίκο, στις 9 το βράδυ ώρα Ελλάδος. Το timing, δε, του τετ α τετ Μητσοτάκη - Τραµπ υποδηλώνει την ανησυχία των ΗΠΑ για τους παράτολµους και σε κάθε περίπτωση αποσταθεροποιητικούς χειρισµούς της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, µέσω κυρίως της απόπειρας εµπλοκής της στη Λιβύη και των επιθετικών ενεργειών της στην κυπριακή ΑΟΖ και στο Αιγαίο.

Η ενεργοποίηση εκ µέρους της Αθήνας του δικτύου συµµαχιών της τόσο σε περιφερειακό όσο και σε ευρύτερο διεθνές επίπεδο έχει και έναν πιο έµµεσο στόχο, πέραν της προφανούς αναγκαιότητας της καλύτερης δυνατής θωράκισης της χώρας έναντι των έξωθεν επιβουλών: να ενισχύσει την ήδη εµπεδωµένη αίσθηση στο αµερικανικό κατεστηµένο πως στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου η Ουάσιγκτον µπορεί να επενδύει στον σταθεροποιητικό ρόλο που είναι ικανή να διαδραµατίσει η Ελλάδα. Οπως το θέτουν στενοί συνεργάτες του πρωθυπουργού, «η ανάδειξη της Ελλάδας ως του βασικού παράγοντα σταθερότητας στα Βαλκάνια και στην Ανατολική Μεσόγειο, ως του κέντρου της περιοχής και ως του πλέον αξιόπιστου συµµάχου των ΗΠΑ είναι ο σκοπός της επίσκεψης του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Ουάσιγκτον».

Την εν λόγω στόχευση υποβοηθούν πλείστες όσες δηλώσεις και τοποθετήσεις του Στέιτ Ντιπάρτµεντ, αλλά και βαρυσήµαντων παραγόντων της αµερικανικής ελίτ, όχι κατ’ ανάγκη στρατηγικής αλλά και οικονοµικής υφής, των τελευταίων µηνών. Σύµµαχος, εξάλλου, στην προσπάθεια της Αθήνας να αυξήσει τα αµυντικά, οικονοµικά και άλλα ερείσµατά της στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού αναδεικνύεται και η σπασµωδική εξωτερική πολιτική που ασκεί ο Ταγίπ Ερντογάν.

Συγκεκριµένα, ο κ. Μητσοτάκης επιδιώκει να εκµεταλλευθεί το γεγονός ότι η Τουρκία λειτουργεί εξόχως αποσταθεροποιητικά, ανοίγοντας συνεχώς νέα µέτωπα, πολλές φορές σε αντίθεση µε τα συµφέροντα της ∆ύσης, εξέλιξη που ενοχλεί σφόδρα πλέον και Αµερικανούς παράγοντες, όπως αποτυπώνεται στις δηµόσιες τοποθετήσεις τους. Στην προετοιµασία της συγκεκριµένης συνάντησης συνέβαλαν καθοριστικά και οι σχέσεις που έχει καλλιεργήσει διαχρονικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης µε τους πλέον επιδραστικούς παράγοντες του αµερικανικού συστήµατος εξουσίας.

Πέραν των συχνών ταξιδιών του στις ΗΠΑ µε την ιδιότητα του αρχηγού της αξιωµατικής αντιπολίτευσης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει σφυρηλατήσει, όπως τονίζεται, στενές σχέσεις µε Αµερικανούς από τους χώρους της πολιτικής και της οικονοµίας, αλλά και από τον ακαδηµαϊκό χώρο. Κυβερνητικές πηγές σηµειώνουν ότι ο κ. Μητσοτάκης ξέρει πώς και µε ποιους να µιλήσει, καθώς είναι πλήρως εξοικειωµένος µε τις δοµές εξουσίας των ΗΠΑ. Ενα παράδειγµα των προαναφερθεισών σχέσεων είναι και το δείπνο που διοργανώνουν από κοινού ο Αµερικανός αντιπρόεδρος Μάικ Πενς και ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Ποµπέο προς τιµήν του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Στέιτ Ντιπάρτµεντ, το απόγευµα της προσεχούς Τετάρτης, παρουσία 300 σηµαντικών παραγόντων της αµερικανικής ζωής στους τοµείς της πολιτικής, της οικονοµίας και της επιστήµης.

Τα εξοπλιστικά

Βαρόµετρο των αναβαθµισµένων το τελευταίο χρονικό διάστηµα διµερών σχέσεων στον τοµέα της άµυνας, αλλά και απόδειξη της ύπαρξης ενός συγκεκριµένου, συνεκτικού, όπως χαρακτηρίζεται, πλάνου χάριν της εµβάθυνσης των διµερών σχέσεων και ως εκ τούτου της µεγέθυνσης του στρατηγικού εκτοπίσµατος της χώρας, είναι η υπογραφή της νέας συµφωνίας αµυντικής συνεργασίας ανάµεσα στον Νίκο ∆ένδια και τον Αµερικανό οµόλογό του Μάικ Ποµπέο τον περασµένο Οκτώβριο στην Αθήνα (Πρωτόκολλο Τροποποίησης της Συµφωνίας Αµοιβαίας Αµυντικής Συνεργασίας, Mutual Defense Cooperation Agreement - MDCΑ).

Εξάλλου, σηµαντικό µέρος των συνοµιλιών των δύο πλευρών αφορά στην ουσιαστική ενίσχυση της εγχώριας αµυντικής βιοµηχανίας µε εξαιρετικά φιλόδοξα projects, όπως είναι η αγορά των µαχητικών αεροσκαφών 5ης γενιάς F-35 και η συµπαραγωγή drones, µόλις το επιτρέψουν οι δηµοσιονοµικές συνθήκες, αλλά και η αναβάθµιση των F-16. Μάλιστα, η γεωστρατηγική αναβάθµιση της χώρας µας επιβεβαιώνεται και στη συµφωνία για την αξιοποίηση του λιµανιού της Αλεξανδρούπολης, καθώς µέρος των υποδοµών του θα µπορούν να χρησιµοποιούν πλέον οι αµερικανικές ένοπλες δυνάµεις, ενώ αυτό θα χρησιµοποιηθεί και για τις εισαγωγές υγροποιηµένου αµερικανικού φυσικού αερίου µέσω της προωθούµενης κατασκευής πλωτού σταθµού αεριοποίησης υγροποιηµένου φυσικού αερίου (LNG).

Ηδη, οι εταιρείες Gastrade και Gaslog έχουν δροµολογήσει τη λειτουργία πλωτού σταθµού επαναεριοποίησης υγροποιηµένου φυσικού αερίου στα ανοιχτά της Αλεξανδρούπολης. Ακαταµάχητο, όπως λένε κυβερνητικοί παράγοντες, όπλο στις πρωθυπουργικές αποσκευές είναι η υπογραφή για τον αγωγό φυσικού αερίου EastMed, καθώς µέσω της πρόσφατης ψήφισης στο αµερικανικό Κογκρέσο του EastMed Act η χώρα εντάσσεται µε τον πλέον εµφατικό τρόπο στην υψηλή αµερικανική ενεργειακή στρατηγική στο υποσύστηµα της Ανατολικής Μεσογείου. Ενδεικτικό της σηµασίας που αποδίδει ο πρωθυπουργός στη στρατηγική σχέση µε το Τελ Αβίβ είναι το ταξίδι που σκοπεύει να πραγµατοποιήσει στις 27 Ιανουαρίου στο µουσείο στο Αουσβιτς, στην Πολωνία.

Ενεργειακό κέντρο

Ο συγκεκριµένος νόµος, για το σχέδιο του EastMed, παρέχει προστασία για τη µεταφορά φυσικού αερίου από τα κοιτάσµατα της Ανατολικής Μεσογείου µέσω Ελλάδας προς την Ευρώπη. Στο εν λόγω νοµοσχέδιο, µάλιστα, προβλέπονται ευνοϊκές για την Ελλάδα και την Κύπρο, καθώς και αρνητικές για την Τουρκία διατάξεις σχετικά µε το πρόγραµµα των F-35 και των ρωσικών πυραύλων S-400. Μέσω αυτών, αίρεται το αµερικανικό εµπάργκο όπλων στην Κύπρο και προωθείται η ίδρυση ενεργειακού κέντρου ανάµεσα στις εµπλεκόµενες στον EastMed χώρες µε έδρα το Ισραήλ, επιφορτισµένου -µεταξύ άλλων- και µε την παρακολούθηση των «επικίνδυνων και κακόβουλων δραστηριοτήτων στην Ανατολική Μεσόγειο». Ελληνες αξιωµατούχοι διευκρίνιζαν, εξάλλου, πως οι ενστάσεις που διατυπώθηκαν από την πλευρά του Ντόναλντ Τραµπ σχετίζονται κατά µείζονα λόγο µε ζητήµατα δικαιοδοσίας και διάκρισης των εξουσιών ανάµεσα στον Λευκό Οίκο και το Κογκρέσο, και όχι µε την ουσία του ενεργειακού project.

Από τη σκοπιά της Αθήνας, ο αγωγός EastMed «θα αναβαθµίσει τη γεωστρατηγική υπεραξία και τον περιφερειακό ρόλο Ελλάδας και Κύπρου στη Μεσόγειο, ενώ θα δώσει στρατηγικό βάθος στην πολυεπίπεδη συνεργασία µας µε το Ισραήλ, γεγονός που αποτελεί -σε συνδυασµό µε τις στενότατες παραδοσιακές σχέσεις µας µε την Αίγυπτο και τον µετριοπαθή αραβικό κόσµο- εγγύηση ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή». Ελληνες αξιωµατούχοι εντοπίζουν, εξάλλου, τα οικονοµικά οφέλη της Αθήνας τόσο στα έσοδα µεταφοράς και διανοµής αερίου σε νέες περιοχές, όσο και στη µείωση των τιµών στην αγορά.

Oικονομικές προοπτικές

Μείζονος σηµασίας, όπως προϊδεάζουν επιτελικοί κυβερνητικοί παράγοντες, θα είναι και η οικονοµική διάσταση της επίσκεψης Μητσοτάκη στην αµερικανική πρωτεύουσα. Ο Ελληνας πρωθυπουργός σκοπεύει να… διαφηµίσει τις εξαιρετικά ευοίωνες προοπτικές της ελληνικής οικονοµίας αλλά και τις επενδυτικές ευκαιρίες που υπάρχουν πλέον στη χώρα µας στη συνάντηση που θα έχει την Τετάρτη µε µεγάλα επενδυτικά σχήµατα, όπως η Blackstone, που ήδη δραστηριοποιείται στη χώρα µας. Η περαιτέρω ανοδική πορεία των κύριων οικονοµικών µεγεθών αλλά και οι µεγαλεπήβολοι στόχοι που έχει θέσει η κυβέρνηση, όπως -µεταξύ άλλων- η µείωση του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασµα, αναµένεται να συζητηθούν, άλλωστε, στη συνάντηση του πρωθυπουργού µε τη νέα γενική διευθύντρια του ∆ιεθνούς Νοµισµατικού Ταµείου Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα.

Τέλος, υψηλό συµβολισµό έχει η επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην ελληνική Οµoγένεια στο Tarpon Springs, ανήµερα τα Φώτα, µόλις λίγες εβδοµάδες µετά την υπερψήφιση από το ελληνικό Κοινοβούλιο του δικαιώµατος των Ελλήνων του εξωτερικού να ψηφίζουν από τον τόπο διαµονής τους. Είναι χαρακτηριστικό πως η τελευταία επίσκεψη Ελληνα πολιτικού στο Tarpon Springs ήταν σχεδόν έναν αιώνα πίσω, στις 22 Ιανουαρίου του 1922, όταν είχε µεταβεί σε αυτήν την περιοχή της Φλόριντα ο Ελευθέριος Βενιζέλος