Ο νέος εκλογικός νόμος φουντώνει τα σενάρια για πρόωρες και «διπλές» κάλπες

Με ανοιχτά όλα τα σενάρια για την προκήρυξη διπλών εκλογών, προκειµένου να «καεί» η απλή αναλογική, η κυβέρνηση προχωρά στην κατάθεση προς διαβούλευση του νέου εκλογικού νόµου, ο οποίος επαναφέρει το µπόνους για το πρώτο σε ψήφους κόµµα, αλλά το δίνει κλιµακωτά. Με άλλα λόγια, ισχύει το µπόνους των 50 εδρών που έδινε ο νόµος Παυλόπουλου, αλλά αυτό χορηγείται στο πρώτο κόµµα µόνον εφόσον εκείνο εξασφαλίσει ποσοστό που αγγίζει το 40%, όπως δηλαδή αυτό που πήρε η Νέα ∆ηµοκρατία τον Ιούλιο του 2019.

Μπορεί, δηλαδή, να µοιάζει δύσκολη αυτήν τη στιγµή η στήριξη της Ν∆ στον Προκόπη Παυλόπουλο, προκειµένου να εξασφαλίσει δεύτερη θητεία στην Προεδρία της ∆ηµοκρατίας, αλλά οι έδρες που µοιράζει η πρότασή της στα κόµµατα είναι ακριβώς ίδιες µε εκείνες του νόµου που ίσχυε έως τις εκλογές του Ιουλίου 2019: 158 για τη Ν∆, 86 για τον ΣΥΡΙΖΑ, 22 για το ΚΙΝΑΛ, 15 για το ΚΚΕ, 10 για την Ελληνική Λύση και 9 για το ΜέΡΑ25. Αντίθετα, εάν ίσχυε τον περασµένο Ιούλιο η απλή αναλογική, θα έπαιρναν η Ν∆ 130, 103 ο ΣΥΡΙΖΑ, 27 το ΚΙΝΑΛ, 17 το ΚΚΕ, 12 η Ελληνική Λύση και 11 το ΜέΡΑ25. Τι γίνεται όµως εάν τα ποσοστά του πρώτου κόµµατος δεν επιδεικνύουν τέτοιο δυναµισµό; Με βάση το νοµοσχέδιο που τέθηκε σε δηµόσια διαβούλευση από την κυβέρνηση, εάν το ποσοστό του επικρατέστερου είναι µικρότερο από το 40%, τότε το µπόνους µειώνεται ή και εξαφανίζεται ολοσχερώς εάν έχει πέσει κάτω από το 25%. ∆ηλαδή εάν το πρώτο κόµµα έχει πολύ χαµηλό ποσοστό, όπως το 18,85% που έλαβε η Νέα ∆ηµοκρατία τον Μάιο του 2012, τότε πρακτικά ισχύει η απλή αναλογική. Με τον νόµο Παυλόπουλου, τότε, το κόµµα µε επικεφαλής τον Αντώνη Σαµαρά κατάφερε να εξασφαλίσει 108 έδρες χάρη στο µπόνους, ενώ µε τον νέο νόµο θα έµπαινε στη Βουλή µε µόλις 78 βουλευτές.

Αναλυτικότερα, το κατώφλι για να πάρει το πρώτο κόµµα µπόνους είναι το ποσοστό του 25% επί των έγκυρων ψηφοδελτίων. ∆ηλαδή, µε βάση το άρθρο που τροποποιείται:

■ Το µπόνους είναι 20 έδρες εάν το πρώτο κόµµα λάβει 25%.

■ Αυξάνεται κατά 1 έδρα για κάθε µισή ποσοστιαία µονάδα (0,5%) που εξασφαλίζεται πάνω από το 25%.

■ ∆ηλαδή ποσοστό 30% δίνει στο πρώτο κόµµα 30 έδρες µπόνους, ποσοστό 35% παρέχει 40 πρόσθετες έδρες και ούτω καθεξής

Πάντως, οι πιθανότητες για να περάσει το νοµοσχέδιο από τη Βουλή και να εξασφαλίσει αυξηµένη πλειοψηφία 200 εδρών ώστε να ισχύσει αµέσως θεωρούνται αυτήν τη στιγµή ανύπαρκτες. Μετά τη συνάντηση µε τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, την Παρασκευή, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, εξέφρασε «κάθετη διαφωνία στην επιστροφή ενός συστήµατος ανισοτιµίας ψήφου», προσθέτοντας ότι η Ν∆ επιµένει στη λογική των µονοκοµµατικών κυβερνήσεων «που µας οδήγησαν στην κρίση», σε µια περίοδο «που απαιτούνται συνεννόηση, σύνθεση απόψεων και προγραµµατικές συγκλίσεις». «Εµείς δεν ψηφίζουµε µπόνους 50 εδρών. Θα το καταψηφίσουµε» δήλωσε και η Φώφη Γεννηµατά εκ µέρους του ΚΙΝΑΛ.

Το ενδεχόµενο να µειωθεί το µπόνους από τις 50 στις 40 έδρες επίσης δεν αντιµετωπίζεται θετικά. Οχι µόνο διότι αυτό θα προϋπέθετε ακόµη µεγαλύτερο ποσοστό από το 40% για να εξασφαλιστεί αυτοδυναµία αλλά και διότι η θετική ψήφος του ΚΙΝΑΛ µε τις 22 έδρες δεν θα οδηγούσε στον στόχο των 200, ακόµη και αν προσετίθεντο οι 10 της Ελληνικής Λύσης. Με τα παραπάνω δεδοµένα ποια είναι η λογική της κατάθεσης του νοµοσχεδίου αυτήν τη στιγµή και όχι αργότερα µέσα στο 2020, όταν µπορεί να είχαν προχωρήσει οι εξελίξεις γύρω από την οικονοµία ή τα εθνικά θέµατα; Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν σχετικά ότι δεν υπάρχει λόγος αναµονής, καθώς:

■ Πρέπει να φύγει από το τραπέζι η σύνδεση της ψήφισης του εκλογικού νόµου µε τις διαδικασίες ανάδειξης του νέου Προέδρου της ∆ηµοκρατίας. ∆εν υπάρχει κανένας λόγος για µια εικόνα συναλλαγής µε τον ΣΥΡΙΖΑ, επιµένουν παράγοντες της Νέας ∆ηµοκρατίας.

■ Η ψήφιση πρέπει να γίνει τώρα στη γραµµή της πλούσιας νοµοθετικής παραγωγής, την ώρα που η Βουλή είναι ακόµη συµπαγής και οι διαφοροποιήσεις βουλευτών δύσκολο να εµφανιστούν. Αλλωστε ένα σύστηµα απλής αναλογικής αυξάνει κάθετα την ισχύ που διαθέτει κάθε βουλευτής µε την ψήφο του και αυτό µπορεί να καταστήσει δυσκολότερες τις εσωκοµµατικές διαπραγµατεύσεις έπειτα από κάποιο διάστηµα.

■ Αναµένεται όφελος για την κυβέρνηση, καθώς τα κόµµατα της αντιπολίτευσης θα κληθούν να ανοίξουν τα χαρτιά τους. Ηδη την Παρασκευή, σε τηλεοπτική του εµφάνιση (ΕΡΤ), ο υφυπουργός Εσωτερικών, Θεόδωρος Λιβάνιος, εκµεταλλεύθηκε τη συζήτηση για να επιτεθεί στον ΣΥΡΙΖΑ, λέγοντας ότι µε την απλή αναλογική που εκείνος νοµοθέτησε «ένα κόµµα µε ποσοστό 46,5% µπορεί να πάρει 149 έδρες».

Μήπως, λοιπόν, όλες οι ενδείξεις οδηγούν στο σενάριο των διπλών εκλογών ώστε οι πρώτες να «κάψουν» απλώς την απλή αναλογική και οι δεύτερες να γίνουν µε τον νέο εκλογικό νόµο; Στην ίδια συζήτηση ο κ. Λιβάνιος, ιδιαίτερα έµπειρος στα δηµοσκοπικά, απέκλεισε το ενδεχόµενο, λέγοντας ότι «έχουµε µπροστά µας 3,5 χρόνια κυβερνητικής θητείας, πολλά πράγµατα να γίνουν, χρειαζόµαστε πολιτική σταθερότητα, έχουµε ισχυρή πλειοψηφία 158 εδρών». Είτε µε απλή είτε µε ενισχυµένη αναλογική ισχύει το ρητό ότι «οι πρόωρες εκλογές ουδέποτε προαναγγέλλονται»…