Πολιτική | 02.02.2020 12:50

Οι στόχοι της εξωτερικής πολιτικής: Ελλάς - Γαλλία - Συμμαχία σε θάλασσα και ξηρά

Σπύρος Μουρελάτος

Για τους καλά γνωρίζοντες, η εταιρική στρατηγική σχέση, όπως αποκλήθηκε από τους Κυριάκο Μητσοτάκη και Εµανουέλ Μακρόν, δεν έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία. Τουναντίον, επισφραγίστηκε µέσα από κανάλια επικοινωνίας σε όλα τα δυνατά επίπεδα, µε προσεκτικό σχεδιασµό της κάθε λεπτοµέρειας σε κάθε φάση της παρασκηνιακής προετοιµασίας, όπως αποκαλύπτουν κυβερνητικοί παράγοντες. Το προ ηµερών ραντεβού, εξάλλου, είχε κλειστεί εβδοµάδες πριν, µε την ατζέντα του να επικαιροποιείται συνεχώς µετά τις πολλές επικοινωνίες των δύο πλευρών, που κρατήθηκαν επιµελώς µακριά από τα φώτα της δηµοσιότητας.

Σύµφωνα µε πληροφορίες, στο γεύµα εργασίας στο Μέγαρο των Ηλυσίων ο Ελληνας πρωθυπουργός αναφέρθηκε στην παρουσία του αεροπλανοφόρου «Σαρλ ντε Γκολ» στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, ενώ απευθυνόµενος προς τον Γάλλο πρόεδρο φέρεται να του είπε: «Εχουµε µια ιστορική ευκαιρία να πάµε ένα βήµα µπροστά στους παραδοσιακούς δεσµούς Ελλάδος και Γαλλίας σε µια εταιρική στρατηγική σχέση». Ο κ. Μακρόν αντέτεινε σύµφωνα µε τις ίδιες πηγές: «Μιλάµε για βιοµηχανική συνεργασία και για κοινές επιχειρήσεις στη θάλασσα και στην ξηρά. Θα θέλαµε να δούµε και άλλες όµορες χώρες να εµπλέκονται».

Τι πετυχαίνει, όµως, η Ελλάδα από τη σύσφιξη των ελληνογαλλικών σχέσεων; Οικοδοµεί έναν άξονα και προσδένει τα ζωτικά της συµφέροντα µε έναν από τους µεγαλύτερους Ευρωπαίους «παίκτες», το στρατηγικό εκτόπισµα του οποίου δείχνει µεγαλύτερο, καθόσον η Γερµανία οδεύει προς αλλαγή σκυτάλης στην Καγκελαρία, ενώ ελέω Μεταναστευτικού φαίνεται πως επιδεικνύει µεγαλύτερη ανοχή στους επικίνδυνους πειραµατισµούς της Αγκυρας.

Επιπλέον, η συζήτηση για την προοπτική απόκτησης οπλικών συστηµάτων, είτε αυτή αφορά τις υπερσύγχρονες, πλην όµως ακριβές, φρεγάτες τύπου Belharra είτε τα Mirage, προδίδει την επιδίωξη της Αθήνας να εκκινήσει εκ νέου ένα φιλόδοξο εξοπλιστικό πρόγραµµα υπό καθεστώς πλήρους διαφάνειας. Ο µήνας που πέρασε, πάντως, ήταν πιθανώς ο πλέον δηλωτικός της παρεμβατικότητας του Κυριάκου Μητσοτάκη σε όλα τα επίπεδα και τα μήκη και πλάτη του πλανήτη. Ξεκίνησε με τις υπογραφές στην Αθήνα για τον αγωγό φυσικού αερίου EastMed, πρότζεκτ ύψιστης ενεργειακής ασφάλειας, που φέρνει την Αθήνα εγγύτερα με ακόμη έναν πολύ σημαντικό δρώντα στην ευρύτερη περιοχή, το Ισραήλ.

Ακολούθησαν οι επαφές του πρωθυπουργού με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και το βαθύ σύστημα διακυβέρνησης της Ουάσιγκτον, αλλά και ξεκάθαρη δήλωση ελληνικού ενδιαφέροντος να μπει η χώρα στο πρόγραμμα των μαχητικών αεροσκαφών, 5ης γενιάς, F35. Μια πρώτη ένδειξη για το θετικό αποτύπωμα που θα έχει για την Ελλάδα η εμβάθυνση της διμερούς σχέσης με τις ΗΠΑ ήταν η ύστερα από λίγες ημέρες επιστολή του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, καθώς και οι συνεχείς παρεμβάσεις της Ουάσιγκτον κατά των τουρκικών πρωτοβουλιών στο μέτωπο της Λιβύης, αλλά και στα καθ’ ημάς, το Αιγαίο και την Κύπρο. Η «εκστρατεία γοητείας» του κ. Μητσοτάκη, όπως τη χαρακτηρίζουν κυβερνητικοί παράγοντες, συνεχίστηκε και στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, στο Νταβός της Ελβετίας, όπου το... ελληνικό θαύμα στην οικονομία, όπως χαρακτηρίστηκε από Αμερικανό δημοσιογράφο, δίνει πόντους στην Αθήνα και στο γεωπολιτικό σκέλος, εμφανίζοντάς τη μια συνεπή δύναμη, υπέρ της ασφάλειας και της σταθερότητας στην περιοχή.

Ενδεικτική, δε, της ενεργητικής, πολλές φορές και «εναλλακτικής» εξωτερικής πολιτικής που ασκεί ο πρωθυπουργός αλλά και ένα ξεκάθαρο σήμα πως η Αθήνα προχωρά απτόητη στην εκμετάλλευση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στα δύο οικόπεδα της ελληνικής ΑΟΖ, νοτιοδυτικά της Κρήτης, ήταν και η συνάντησή του με τον CEO της Total στο Παρίσι, Πατρίκ Πουγιανέ, καθώς ο γαλλικός κολοσσός αντιμετωπίζεται ως υπολογίσιμη μονάδα στη γεωπολιτική σκακιέρα της Μεσογείου. Παράλληλα με τις επαφές του κ. Μητσοτάκη, το υπουργείο Εξωτερικών, υπό τον Νίκο Δένδια, επιταχύνει τις διεργασίες τόσο με την Ιταλία όσο και με την Αίγυπτο, προκειμένου να καθοριστούν οι θαλάσσιες ζώνες, όπως κατέδειξαν τα ραντεβού των αρμοδίων κλιμακίων το πρώτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου.

Ανοιχτή γραμμή

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δραστηριοποιείται πάντως και εκτός της περιμέτρου του Δυτικού Κόσμου. Αυτό δείχνει, τουλάχιστον, η απόφασή του να επισκεφθεί σήμερα έως την Τρίτη τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με προφανή στόχο να επεκτείνει τα ερείσματα της χώρας στον αραβικό κόσμο, εκεί όπου οι πρόσφατοι τουρκικοί χειρισμοί σε Συρία και Λιβύη προκαλούν αντιδράσεις και μειώνουν την επιρροή της Αγκυρας. Μάλιστα, οι διαπραγματεύσεις για την πώληση μιας συστοιχίας του αντιπυραυλικού συστήματος Patriot, υπό την προϋπόθεση πως το Ριάντ θα καταστήσει λειτουργική ακόμη μία για τις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις, δεν αφήνουν κανένα περιθώριο παρερμηνείας της επιδίωξης της Αθήνας να βρίσκεται σε ανοιχτή γραμμή με όλους τους δρώντες που έχουν βαρύνοντα ρόλο στις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο.

Πρωταγωνιστικό ρόλο, τέλος, επιδιώκει η Αθήνα και στη βαλκανική χερσόνησο. Οπως κατέδειξε, δε, το πρόσφατο ραντεβού με τον Εμανουέλ Μακρόν, η γενικότερη σύμπλευση Αθήνας – Παρισιού αλλά και η καλή χημεία που έχουν αναπτύξει οι δύο ηγέτες δύνανται να αμβλύνουν τις σοβαρές γαλλικές ενστάσεις σχετικά με την ενταξιακή προοπτική των κρατών των Δυτικών Βαλκανίων, όπως αυτές εκφράστηκαν μέσω του βέτο στη Σύνοδο του περασμένου Οκτωβρίου. Η Αθήνα θεωρεί πως είναι εφικτό να συμφωνηθεί ένα αμοιβαία αποδεκτό πλαίσιο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε το συγκεκριμένο ζήτημα να συμπεριληφθεί στην ατζέντα της εαρινής Συνόδου Κορυφής, στα τέλη Μαρτίου, στις Βρυξέλλες.

Εμανουέλ ΜακρόνΚυριάκος Μητσοτάκης