Ανασχηματισμός: Αντίστροφη μέτρηση για τις αλλαγές Μητσοτάκη στην κυβέρνηση

Στην κρισιμότερη καμπή της από τον Ιούλιο του 2019 φαίνεται να βρίσκεται στην τρέχουσα συγκυρία η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, καθώς αντιμετωπίζει πολλαπλές και σοβαρές προκλήσεις στο Μεταναστευτικό, στα Ελληνοτουρκικά αλλά και στην Οικονομία.

Έμπειροι πολιτικοί παρατηρητές εκτιμούν, μάλιστα, πως το... σπριντ στο οποίο απόδυθηκε η κυβέρνηση σε αυτόν τον πρώτο κύκλο διακυβέρνησης, που κλείνει αρχές καλοκαιριού, «πρόδωσε» τα όρια αλλά και τις αδυναμίες, δομικές και μη, του υφιστάμενου κυβερνητικού σχήματος, πυροδοτώντας την αντίστροφη μέτρηση για τις διορθώσεις που εκτιμάται ότι θα επιφέρει το Μέγαρο Μαξίμου.

Εως τότε, πάντως, η κυβέρνηση καλείται πρώτον, να λύσει τον... γρίφο του Μεταναστευτικού, τουλάχιστον το εσωτερικό σκέλος του, καθώς οι οξείες αντιδράσεις, πρώτιστα στα νησιά πρώτης υποδοχής, απειλούν να τινάξουν στον αέρα τον κυβερνητικό σχεδιασμό, δεύτερον, να διατηρήσει τη διπλωματική υπερδιέγερση στην οποία βρίσκεται τους τελευταίους μήνες ελέω της εντεινόμενης τουρκικής προκλητικότητας, και τρίτον, να αποσπάσει τη συναίνεση των εταίρων μας, προκειμένου να εξασφαλιστεί ο απαραίτητος δημοσιονομικός χώρος για να συνεχιστεί η πολιτική της μείωσης της φορολογίας.

Ταυτόχρονα με τα προαναφερθέντα, το Μέγαρο Μαξίμου ολοκληρώνει στα μέσα Μαρτίου τον πρώτο κύκλο αξιολόγησης των υπουργείων, ο οποίος, σύμφωνα με πρόσωπα που γνωρίζουν τις διεργασίες, αποτελεί και την τελευταία ευκαιρία για όλους όσοι... υπολείπονται ώστε να αντιστρέψουν το αρνητικό κλίμα.

Μακριά από τους στόχους

Με το ηλεκτρονικό σύστημα παρακολούθησης του κυβερνητικού έργου «ΜΑΖΙ» να είναι πλέον εδώ και δύο μήνες πλήρως λειτουργικό, αλλά και το μπλοκάκι του πρωθυπουργού να έχει καταγράψει με λεπτομέρεια όλες τις φάσεις του κυβερνητικού έργου, ο κ. Μητσοτάκης έχει σχηματίσει μια πολύ καθαρή εικόνα για τις «μαύρες τρύπες» του Υπουργικού Συμβουλίου, για τους τομείς, δηλαδή, όπου οι επιδόσεις αποδεικνύονται κατώτερες των προκαθορισμένων στόχων, είτε αυτό οφείλεται στον ανθρώπινο παράγοντα είτε αποδίδεται σε δομικές αδυναμίες.

Σε κάθε περίπτωση, καλά πληροφορημένες πηγές μεταδίδουν πως ο πρωθυπουργός δεν θα προβεί σε... βιαστικές κινήσεις, επιθυμώντας να μεσολαβήσει ικανό χρονικό διάστημα, τουλάχιστον ένα 10μηνο, όπως λέγεται χαρακτηριστικά, προκειμένου να ενεργοποιήσει το σχέδιο αλλαγών που επεξεργάζεται στο παρασκήνιο με τους εξ απορρήτων συνεργάτες του.

Οπως, εξάλλου, εκμυστηρεύτηκε προ ημερών σε τακτικό συνομιλητή του ο κ. Μητσοτάκης, «δεν είναι στις προθέσεις μου να κάνω ανασχηματισμό έως το καλοκαίρι», βάζοντας φρένο στη σεναριολογία των τελευταίων εβδομάδων για ανασχηματισμό ακόμη και εντός του Μαρτίου και αποκαλύπτοντας πως οι όποιες αλλαγές προσδιορίζονται για τα τέλη της άνοιξης με αρχές του καλοκαιριού, και σε κάθε περίπτωση μετά το Πάσχα.

Παράγοντες, εξάλλου, που έχουν κομβικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς επιμένουν πως το διάστημα έως τα τέλη Μαρτίου, όταν και θα έρθουν στην Αθήνα τα τεχνικά κλιμάκια, αλλά και το αντίστοιχο έως το διήμερο 21-22 Απριλίου, όταν θα βρεθούν επί ελληνικού εδάφους οι επικεφαλής των θεσμών, είναι ιδιαιτέρως κρίσιμα, καθώς ολοκληρώνουν κατ’ ουσίαν την 5η μεταμνημονιακή αξιολόγηση. Αυτή, όπως λένε οι ίδιες πηγές, θεωρείται απαραίτητο σκαλοπάτι προκειμένου να συγκεκριμενοποιηθεί ποιο εργαλείο θα προκριθεί (αλλαγή χρήσης ANFAs και SMPs, μηχανισμός εξομάλυνσης ή smoothing mechanism, μείωση του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα) για την εξασφάλιση επιπλέον δημοσιονομικού χώρου, ως εκ τούτου θεωρείται δύσκολο να δρομολογηθούν εσωτερικές ανακατατάξεις που πιθανώς να προκαλέσουν σύγχυση.

Εκτός απροόπτου και αυτό γιατί μεσολαβεί πυκνός πολιτικός χρόνος, ικανός να επιφέρει ανατροπές, το περίγραμμα των κυοφορούμενων αλλαγών έχει κατά πληροφορίες σε μεγάλο βαθμό οριστικοποιηθεί. Στενοί συνεργάτες του κ. Μη τσοτάκη προϊδεάζουν για έναν κατεξοχήν δομικό ανασχηματισμό. Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη προσέγγιση, προωθείται ανακατανομή αρμοδιοτήτων, η οποία αναμένεται να πυροδοτήσει αλλαγές και σε επίπεδο προσώπων.

Κακή χημεία

Βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών, προβληματισμός υπάρχει κατά πληροφορίες στο Μέγαρο Μαξίμου για τα έργα και τις ημέρες επτά υπουργών, είτε αυτά αφορούν σε συγκεκριμένες συμπεριφορές, είτε άπτονται της πλημμελούς εκτέλεσης των καθηκόντων τους, ωστόσο θεωρείται περίπου βέβαιο πως οι αλλαγές σε αυτό το επίπεδο θα περιοριστούν σε μικρότερο αριθμό από τον προαναφερθέντα. Διαφορετική είναι η εικόνα σε επίπεδο υφυπουργών, γιατί εκεί θα πρέπει να αναμένονται ευρύτερες αλλαγές. Κακή χημεία με τους υπουργούς, φαινόμενο που απαντάται στα περισσότερα υπουργεία, αλλά και αναποτελεσματικότητα μοιάζουν να είναι οι κυριότερες αιτίες για τις αλλαγές που δρομολογούνται.

«Στο κόκκινο» φαίνεται πως βρίσκεται μία 10άδα υφυπουργών, ανάμεσα στους οποίους και τεχνοκράτες, οι οποίοι για διαφορετικούς λόγους δεν δικαίωσαν την εμπιστοσύνη του πρωθυπουργού. Περίπου βέβαιο θεωρείται πως το κυβερνητικό σχήμα που θα προκύψει θα είναι κατά τι μικρότερο, ενώ θα ενισχυθεί η παρουσία των γυναικών.

Στον αντίποδα, από την κρησάρα των επιτελών του Μεγάρου Μαξίμου και της Κοινοβουλευτικής Ομάδας περνούν και οι βουλευτές της πλειοψηφίας, ώστε να διαπιστωθεί η ποιότητα αλλά και το βάθος του «γαλάζιου πάγκου».

Εδώ και περίπου τρεις μήνες, οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας αποστέλλουν ανά 15νθήμερο στον γραμματέα της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, Σταύρο Καλαφάτη, αναφορά με τη δραστηριότητά τους (κοινοβουλευτικός έλεγχος – δράσεις για την εκλογική τους περιφέρεια – παρουσίες στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης), ενώ συγκεκριμένα πρόσωπα, που θεωρούνται έμπιστοι του πρωθυπουργού, είτε από το Μέγαρο Μαξίμου είτε από την Κοινοβουλευτική Ομάδα, έχουν αναλάβει την αποστολή της βολιδοσκόπησης των υποψηφίων να εισέλθουν στο κυβερνητικό σχήμα. Η ενεργοποίηση της επιλογής του ανασχηματισμού φαίνεται πως απομακρύνει και τις όποιες σκέψεις και εισηγήσεις υπήρχαν για πρόωρη προσφυγή στις κάλπες με το επιχείρημα της θετικότατης δημοσκοπικής εικόνας του Κυριάκου Μητσοτάκη και της κυβέρνησης εν συνόλω.

Αμετακίνητη θέση του πρωθυπουργού παραμένει πως οι εκλογές -κατά πάσα πιθανότητα διπλές ελέω της απλής αναλογικής- θα γίνουν στο τέλος της 4ετίας, καθώς πέραν της θεσμικής συνέπειας ο κ. Μητσοτάκης έχει απόλυτη εμπιστοσύνη ότι το κυβερνητικό του σχέδιο θα έχει αποδώσει έως τα μέσα του 2023. Στο γραφείο του, πάντως, υπήρξαν εισηγήσεις για εκλογικό αιφνιδιασμό σε τρία συγκεκριμένα χρονικά παράθυρα: τον Μάρτιο του 2020, το φθινόπωρο του ιδίου έτους και στα τέλη του 2021.

Η τακτική του αιφνιδιασμού

Κοινή συνισταμένη των σχετικών προτάσεων ήταν η θετική εικόνα της κυβέρνησης, που έως το 2021 θα έχει να παρουσιάσει και συγκεκριμένα επιτεύγματα, ιδίως στον τομέα της Οικονομίας, αλλά και ο αιφνιδιασμός του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, το οποίο, όπως τονίζουν στο Μέγαρο Μαξίμου, βρίσκεται εμφανώς σε αναζήτηση στρατηγικού προσανατολισμού.

Στα μειονεκτήματα του συγκεκριμένου σκεπτικού η παραδοσιακή αποστροφή της πλειοψηφίας των πολιτών στην προοπτική πρόωρων εκλογών και το... δίκοπο μαχαίρι της πρόκλησης εκλογών, όταν προ ολίγων μηνών η λαϊκή ετυμηγορία έχει χαρίσει στη ΝΔ μια άνετη αυτοδυναμία.