Άγγελος Συρίγος στο Έθνος: Φοβάμαι τουρκική προβοκάτσια στον Έβρο

Νομικός, πανεπιστηµιακός, διεθνολόγος και βαθύς γνώστης όλων εκείνων των θεµάτων που συνηθίζουµε να αποκαλούµε Ελληνοτουρκικά, ο βουλευτής Α’ Αθηνών της Νέας ∆ηµοκρατίας Αγγελος Συρίγος µιλά στο «Εθνος της Κυριακής» για όσα επεισοδιακά έλαβαν χώρα τις περασµένες ηµέρες στον Εβρο και στα ελληνικά νησιά, για όσα θα πρέπει να περιµένουµε από τον Ερντογάν, για το Προσφυγικό ως πρόκληση αλλά και για τις ευθύνες της Ευρώπης στον δρόµο προς τη γερµανική προεδρία της ΕΕ το δεύτερο εξάµηνο του 2020.

Πώς θα πρέπει να αξιολογήσουµε τις τελευταίες κινήσεις από την πλευρά της Τουρκίας;

Θεωρώ ότι είχαµε ένα καλά οργανωµένο σχέδιο των τουρκικών µυστικών υπηρεσιών. Η Τουρκία κατηύθυνε έναν µεγάλο αριθµό ατόµων αποκλειστικώς προς την Ελλάδα. Ουδείς προσπάθησε να εισέλθει στη Βουλγαρία! Η κίνηση αυτή έγινε σε µια περίοδο που η κυβέρνηση αντιµετώπιζε σοβαρά προβλήµατα µε το Μεταναστευτικό στα νησιά. Τυχόν είσοδος µερικών δεκάδων χιλιάδων µεταναστών και προσφύγων στη Θράκη και στα νησιά θα δηµιουργούσε πολιτική περιδίνηση και θα αποσταθεροποιούσε τη χώρα. Επιπλέον, η Τουρκία επέλεξε να τα κάνει όλα αυτά το τριήµερο της Καθαράς ∆ευτέρας. Με τη συνήθη φορά των πραγµάτων θα επικρατούσε χαλαρότητα λόγω του εορταστικού τριηµέρου, οπότε θα ήταν πιο εύκολη η τουρκική επιχείρηση.

Είστε ικανοποιηµένος από τον τρόπο µε τον οποίο ο ελληνικός κρατικός µηχανισµός στάθηκε στον Εβρο;

Αποκρούσαµε µε επιτυχία έναν σοβαρό αιφνιδιασµό. Αυτό οφειλόταν στο ότι ο Εβρος είναι το καλύτερο φυλασσόµενο τµήµα της ελληνοτουρκικής µεθορίου, η κυβέρνηση έδειξε άµεσα ανακλαστικά κλείνοντας τη συνοριακή διάβαση στις Καστανιές και στέλνοντας ισχυρές αστυνοµικές δυνάµεις και ο λαός έδειξε απίστευτη οµοψυχία, στηρίζοντας τις Ενοπλες ∆υνάµεις και τα Σώµατα Ασφαλείας που αντιµετώπιζαν µια άλλης µορφής επίθεση.

Θα µπορούσε η συνταγή θωράκισης του Εβρου να µεταφερθεί µε κάποιον τρόπο και στη θάλασσα;

Είναι εντελώς διαφορετικές οι συνθήκες στη θάλασσα. Είµαστε υποχρεωµένοι να αποτρέπουµε την παράνοµη είσοδο στη χώρα διά θαλάσσης και πιστεύω ότι µπορούµε να το κάνουµε. Ο κίνδυνος αρχίζει όταν κάποιοι καταλήξουν στο νερό. Τότε είµαστε υποχρεωµένοι και από τη Σύµβαση για το ∆ίκαιο της Θάλασσας αλλά και από αρχαία έθιµα να τους διασώσουµε και να τους οδηγήσουµε στην ακτή µε ασφάλεια. Μοναδική απολύτως ασφαλής λύση για τις ροές από τη θάλασσα είναι να δρα η Frontex στις ακτές Ελλάδας και Τουρκίας. Στην παραλία δεν κινδυνεύει να πνιγεί κανείς.

Μερίδα νοµικών αποκήρυξε ως προβληµατικές τις αποφάσεις της ελληνικής κυβέρνησης για προσωρινή διακοπή στην παραλαβή αιτήσεων ασύλου και επαναπροώθηση των παρανόµως εισερχόµενων χωρίς καταγραφή. Σχετική κριτική ασκήθηκε και από την Υπατη Αρµοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.

Πρέπει να καταλάβουµε ότι δεν έχουµε µια συνήθη κατάσταση από πλευράς διεθνούς δικαίου. Εως τώρα ο πιο γνωστός τρόπος χρησιµοποιήσεως ενός άµαχου πληθυσµού ήταν η δηµιουργία των λεγόµενων «ανθρώπινων ασπίδων». Οι αντιµαχόµενες πλευρές τοποθετούσαν γύρω από στρατιωτικούς στόχους αµάχους, και κατά προτίµηση γυναικόπαιδα, προκειµένου να αποτρέψουν την επίθεση από την αντίπαλη πλευρά. Η Τουρκία, το Σαββατοκύριακο που πέρασε, προχώρησε ένα βήµα παραπέρα δηµιουργώντας µια νέα σελίδα στις παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου. Πρόκειται για τη χρησιµοποίηση µεγάλου αριθµού ατόµων που κατευθύνονται κεντρικά από ένα κράτος εναντίον ενός άλλου κράτους για να παραβιάσουν τα σύνορά του και να χρησιµοποιήσουν καταχρηστικά το ανθρωπιστικό δίκαιο και τις διαδικασίες ασύλου ούτως ώστε µε τον µεγάλο τους αριθµό να καταστήσουν όλες αυτές τις προβλέψεις ανενεργές, µε στόχο την αποσταθεροποίηση της άλλης χώρας. Οι επιπτώσεις είναι τόσο στους ανθρώπους που χρησιµοποιούνται ως µέσο για την επίτευξη αυτών των σκοπών όσο και για τις χώρες κατά των οποίων απευθύνεται. Οι προσεγγίσεις της Υπατης Αρµοστείας µένουν στον τύπο και δεν αντιλαµβάνονται τον κίνδυνο που διατρέχει το διεθνές δίκαιο να εργαλειοποιούνται και εντέλει να ευτελίζονται οι θεσµοί του.

Τι θα πρέπει να περιµένουµε από το καθεστώς Ερντογάν στο µέλλον;

Ο Ερντογάν επέλεξε συνειδητά το τριήµερο της Καθαράς ∆ευτέρας να αποσταθεροποιήσει τη χώρα µας. Θεωρώ ότι ήταν το δεύτερο βήµα του µετά την επίσης ακραία κίνηση της υπογραφής του µνηµονίου Τουρκίας - Λιβύης για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας. Εκτιµώ ότι θα συνεχίσει τις ακραίες κινήσεις. Φοβάµαι κάποια προβοκάτσια στον Εβρο. Είναι εντυπωσιακός ο τρόπος που οι Τούρκοι αναζητούσαν επί τέσσερις ηµέρες νεκρό µεταξύ των µεταναστών και των προσφύγων. Θα περάσουµε τώρα σε µια φάση καταπονήσεως των δυνάµεών µας σε έναν πόλεµο χαρακωµάτων. Πρέπει να προετοιµαστούµε για αυτό. Προτάσεις πάντα θα υπάρχουν για λύσεις, αλλά ο Ερντογάν κινείται σε άλλη σφαίρα.

Η τελευταία «έκρηξη» των ροών στα ελληνικά σύνορα ήρθε να επιδεινώσει ένα πρόβλημα το οποίο ωστόσο προϋπήρχε.

Στρατηγική για το θέμα υπάρχει. Έχει αποτυπωθεί και στον σχετικό νόμο που ψηφίσθηκε τον Οκτώβριο που μας πέρασε. Οι ρυθμοί, όμως, εφαρμογής αυτής της στρατηγικής πρέπει να αλλάξουν. Χρειάζεται άμεσα να δημιουργηθούν χώροι στην ηπειρωτική Ελλάδα για να αποσυμφορηθούν τα νησιά. Νομίζω, πάντως, ότι έγιναν αντιληπτοί σε όλους οι σοβαροί κίνδυνοι που κρύβει στα σπλάχνα του το μεταναστευτικό. Τα κλειστά κέντρα, όπως αποκαλούνται, ή πιο σωστά τα κέντρα στα οποία θα ελέγχεται η είσοδος και έξοδος των διαμενόντων πρέπει να προχωρήσουν. Η παρούσα κατάσταση με τους καταυλισμούς που είναι εξαπλωμένοι σε εκατοντάδες στρέμματα χωρίς έλεγχο, πρέπει να σταματήσει.

Μπορεί να υπάρξει λύση στο θέµα του Προσφυγικού χωρίς την Ευρώπη;

Αυτή είναι η καρδιά του προβλήµατος. Το Μεταναστευτικό είναι πρώτιστα ευρωπαϊκό θέµα. Ολοι αυτοί που καταφθάνουν στη χώρα µας, στην Κύπρο, στην Ιταλία ή στην Ισπανία ενδιαφέρονται να µεταβούν στην Κεντρική Ευρώπη. Εάν θέλουµε να δούµε τα πράγµατα χωρίς ωραιοποιήσεις, θα διαπιστώσουµε ότι η Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη δεν έχει ιδιαίτερο λόγο να ανησυχεί για την έλευση µεταναστών ή προσφύγων στην Ελλάδα. Υπάρχει ως δίχτυ προστασίας το ανακοινωθέν ΕΕ - Τουρκίας του Μαρτίου 2016. Τότε δηµιουργήθηκε µια ενιαία ζώνη σε Ελλάδα και Τουρκία. Η ζώνη έχει τρία σηµεία ανασχέσεως των µεταναστευτικών και προσφυγικών ροών. Το πρώτο είναι οι τουρκικές ακτές. Το δεύτερο είναι τα ανατολικά νησιά του Αιγαίου. Το τρίτο είναι τα σύνορα της χώρας µας αλλά από τη βόρεια πλευρά τους. Σαν να µην έφτανε αυτό, υπήρξε εκ των υστέρων ερµηνεία του ανακοινωθέντος από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που περιορίζει την εφαρµογή του σε όσους βρίσκονται στα νησιά του Αιγαίου. Εάν µεταφερθούν στην ενδοχώρα, δεν µπορούν να υπαχθούν στις διατάξεις του. Αυτό πρέπει να αλλάξει το συντοµότερο δυνατό. Από εκεί και πέρα είµαστε σε φάση που όλα επανακαθορίζονται στο Προσφυγικό. Κρίσιµη θα είναι η γερµανική προεδρία το δεύτερο εξάµηνο του 2020