Στο Μαρακές ο Αλέξης Τσίπρας για το Παγκόσμιο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση

Κατά τη διάρκεια της γενικής συζήτησης στην Ολομέλεια της Διάσκεψης, ο πρωθυπουργός θα εκφωνήσει ομιλία για τις θέσεις της Ελλάδας σχετικά με το Σύμφωνο, ενώ στο περιθώριο των εργασιών πρόκειται να πραγματοποιήσει διμερείς επαφές, μεταξύ των οποίων με την πρόεδρο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, Μαρία Φερνάντα Εσπινόσα Γκαρσές και τον αντιπρόεδρο της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού, Ζιλ Καρμπονιέ.

Ο πρωθυπουργός έφτασε στο Μαρακές χθες το απόγευμα, συνοδευόμενος από τον υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής, Δημήτρη Βίτσα.

Στη Σύνοδο, η οποία συγκαλείται υπό την αιγίδα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών για την επικύρωση, κατόπιν διακυβερνητικών διαπραγματεύσεων που προηγήθηκαν, του κειμένου του Παγκόσμιου Συμφώνου για τη Μετανάστευση, λαμβάνει επίσης μέρος, ως επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Ευρωπαίος Επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας, Δημήτρης Αβραμόπουλος.

Επικεφαλής κρατών και κυβερνήσεων, υπουργοί και άλλοι ανώτατοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι, εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών συμμετέχουν στη σύνοδο, τις εργασίες της οποίας θα ανοίξουν ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, η πρόεδρος της Γενικής Συνέλευσης Μαρία Φερνάντα Εσπινόσα Γκαρσές και η ειδική εκπρόσωπος του ΓΓ του ΟΗΕ για τη Διεθνή Μετανάστευση, Λουίζ Αρμπουρ, η οποία θα διατελέσει και γενική γραμματέας της συνάντησης.

Το πρόγραμμα των εργασιών της συνόδου περιλαμβάνει σειρά συζητήσεων κατά τη διάρκεια του διημέρου, όπου τα παρόντα κράτη-μέλη αναμένεται να επαναβεβαιώσουν την πολιτική τους δέσμευση στο Παγκόσμιο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση.

Στο πλαίσιο των συζητήσεων περιλαμβάνονται δυο μεγάλα πάνελ διαλόγου, με το πρώτο να αφορά την «προώθηση δράσεων για τις δεσμεύσεις του Παγκόσμιου Συμφώνου για τη Μετανάστευση», με βασική ομιλήτρια την πρώην υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μαντλίν Ολμπράιτ, ενώ στο δεύτερο μεγάλο πάνελ, που αφορά τις συνέργειες και τις καινοτόμες πρωτοβουλίες που θα πρέπει να ληφθούν για το μέλλον σε ό,τι αφορά τη μετανάστευση, κεντρική ομιλήτρια είναι η πρώην πρόεδρος της Λιβερίας, Έλεν Τζόνσον Σίρλιφ.

«Ορόσημο στον διάλογο και τη διεθνή συνεργασία για τη μετανάστευση»

Το Παγκόσμιο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση, όπως επισημαίνεται στις σχετικές ανακοινώσεις της συνόδου, είναι το αποτέλεσμα διαλόγου και διαβουλεύσεων διάρκειας 18 μηνών μεταξύ των κρατών-μελών, παραγόντων που σχετίζονται άμεσα με τη μετανάστευση από τις τοπικές κοινωνίες αλλά και των ίδιων των μεταναστών, στη βάση της Διακήρυξης της Νέας Υόρκης, που υιοθετήθηκε ομόφωνα από τη γενική συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών τον Σεπτέμβριο του 2016.

Είναι η πρώτη παγκόσμια συμφωνία των Ηνωμένων Εθνών για μια κοινή προσέγγιση στη διεθνή μετανάστευση και τις προεκτάσεις της και, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο προσχέδιο του Συμφώνου, «αποτελεί ορόσημο στην ιστορία του παγκόσμιου διαλόγου και της διεθνούς συνεργασίας για τη μετανάστευση».

«Είναι μια ευκαιρία να μεγιστοποιήσουμε τη συμβολή που ήδη έχουν οι μετανάστες στις κοινωνίες μας και να συμφωνήσουμε σε μια σειρά από δράσεις προκειμένου να διασφαλίσουμε τον πλήρη σεβασμό των δικαιωμάτων όλων των μεταναστών», είχε επισημάνει σχετικά ο ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών παρουσιάζοντας, τον περασμένο Απρίλιο, την έκθεσή του για το πώς η μετανάστευση μπορεί να γίνει λειτουργική για όλους.

Χωρίς δεσμευτική ισχύ και με σεβασμό στην εθνική κυριαρχία

Βασικός στόχος του Συμφώνου είναι η βελτίωση της συνεργασίας και της διαχείρισης της διασυνοριακής μετακίνησης ανθρώπων. Ωστόσο, όπως σημειώνεται, δεν έχει δεσμευτική νομική ισχύ καθώς γίνεται σεβαστή η αρχή της εθνικής κυριαρχίας. Το Παγκόσμιο Σύμφωνο, σύμφωνα με το προσχέδιό του, αποτελεί ένα μη δεσμευτικό νομικά πλαίσιο συνεργασίας, που έχει οικοδομηθεί πάνω στις αρχές της Διακήρυξης της Νέας Υόρκης για τους Πρόσφυγες και τους Μετανάστες και προωθεί τη διεθνή συνεργασία μεταξύ όλων των σχετικών με τη μετανάστευση παραγόντων, κατανοώντας ότι κανένα κράτος δεν μπορεί να αντιμετωπίσει από μόνο του το μεγάλο αυτό ζήτημα αλλά και μένοντας προσηλωμένο στην αρχή του σεβασμού της εθνικής κυριαρχίας των κρατών και των υποχρεώσεών τους στη βάση του διεθνούς δικαίου.

«Αναγνωρίζουμε ότι υπάρχει μια συνεχής ανάγκη για διεθνείς προσπάθειες ώστε να ενισχυθεί η γνώση και η ικανότητα ανάλυσης (του φαινομένου) της μετανάστευσης, καθώς η κοινή κατανόηση θα βελτιώσει τις πολιτικές που "ξεκλειδώνουν" τη δυναμική της βιώσιμης ανάπτυξης για όλους. Θα πρέπει να συλλέγουμε και να διανέμουμε ποιοτικά στοιχεία. Θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι τωρινοί αλλά και οι εν δυνάμει μετανάστες είναι πλήρως ενημερωμένοι για τα δικαιώματά τους, τις υποχρεώσεις τους και τις επιλογές για μετανάστευση με ασφάλεια και τάξη, αλλά και για τους κινδύνους της παράνομης μετανάστευσης. Θα πρέπει επίσης να παρέχουμε σε όλους τους πολίτες πρόσβαση σε αντικειμενική, βασισμένη σε στοιχεία και καθαρή πληροφόρηση για τα οφέλη και τις προκλήσεις της μετανάστευσης, με την προοπτική να διαλύσουμε παραπλανητικές ρητορικές που δημιουργούν αρνητικές αντιλήψεις για τους πρόσφυγες», τονίζεται σχετικά, στο προσχέδιο της συμφωνίας.

Το Παγκόσμιο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση, το οποίο, όπως σημειώνεται, εκφράζει την κοινή δέσμευσή μας για τη βελτίωση της συνεργασίας σε ό,τι αφορά τη διεθνή μετανάστευση, περιλαμβάνει 23 σημεία-στόχους προκειμένου να καταστεί ευκολότερη η διαχείριση του μεταναστευτικού σε όλα τα επίπεδα- παγκόσμιο, εθνικό και τοπικό. Μεταξύ άλλων, γίνεται αναφορά στις αντιξοότητες που εμποδίζουν μεγάλους αριθμούς ανθρώπων να έχουν πρόσβαση σε μια βιώσιμη καθημερινότητα στον τόπο από τον οποίο προέρχονται, αλλά και στους κινδύνους στα διάφορα στάδια της μετανάστευσης. Επίσης, τίθενται ζητήματα, όπως οι ανησυχίες των κρατών και των τοπικών κοινωνιών, αλλά και οι οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις που ενδέχεται να έχει η μετανάστευση σε κοινωνικό και περιβαλλοντικό επίπεδο καθώς οι κοινωνίες υπόκεινται σε δημογραφικές αλλαγές.

Υπάρχει επίσης πρόβλεψη για το πώς θα μπορούσαν οι μετανάστες να πετύχουν την πλήρη κοινωνική ένταξη και ενσωμάτωση ή να διευκολυνθούν στην επιστροφή στις πατρίδες τους με ασφαλή και αξιοπρεπή τρόπο και να επανενταχθούν με βιώσιμο τρόπο στις εκεί κοινωνίες.

Το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση προσπαθεί, όπως επισημαίνεται, να δημιουργήσει συνθήκες που θα βοηθήσουν τους μετανάστες να αποτελέσουν προστιθέμενη αξία για τις κοινωνίες υποδοχής τους μέσω της ανθρώπινης, οικονομικής και κοινωνικής συμβολής τους στη βιώσιμη ανάπτυξη.

Το Παγκόσμιο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση παρέχει έναν κατάλογο εν δυνάμει δράσεων, από τον οποίο μπορούν να αντλήσουν τα κράτη ό,τι θεωρούν πως μπορεί να τους βοηθήσει προκειμένου να αναπτύξουν τις δικές τους ενέργειες σε ό,τι αφορά την εφαρμογή των δικών τους μεταναστευτικών πολιτικών, όπως επισημαίνεται στις σχετικές ανακοινώσεις.

Σημειώνεται δε ότι οι δράσεις που περιλαμβάνονται στον κατάλογο του Συμφώνου για τη Μετανάστευση βασίζονται σε διεθνώς αναγνωρισμένες καλές πρακτικές και «μαθήματα» που προέκυψαν από τον εντατικό διάλογο στο πλαίσιο της διαδικασίας διαβούλευσης, που προηγήθηκε των διαπραγματεύσεων για τη σύνταξη του Συμφώνου.

Αντιδρούν ΗΠΑ και άλλες χώρες

Παρά το γεγονός, ωστόσο, ότι το Σύμφωνο δεν έχει δεσμευτική ισχύ έχει προκαλέσει σειρά αντιδράσεων σε διάφορες χώρες, με κυρίαρχες τις Ηνωμένες Πολιτείες, η πρέσβης των οποίων στα Ηνωμένα Έθνη, Νίκι Χάλεϊ, είχε πει ότι οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να συμμετάσχουν καθώς οι πολιτικές της χώρας σε ό,τι αφορά το μεταναστευτικό θα πρέπει να καταρτίζονται από τους Αμερικανούς και μόνο απ' αυτούς.

Αλλά και ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, λίγους μήνες νωρίτερα, είχε μιλήσει από το βήμα του ΟΗΕ για "ανεξέλεγκτη μετανάστευση" που αποτελεί απειλή για την ίδια την κυριαρχία των Ηνωμένων Πολιτειών.

Στις αμερικανικές αντιδράσεις ήρθαν να προστεθούν κι αυτές από την πλευρά του Ισραήλ, της Αυστραλίας και πολλών ευρωπαϊκών χωρών, που αποφάσισαν να μην λάβουν μέρος στη σύνοδο του Μαρακές, ενώ έντονη ήταν η αντιπαράθεση μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων και στο Βέλγιο.

«Έχουμε καθήκον να προστατεύσουμε τα σύνορά μας από παράνομους εισβολείς. Αυτό κάνουμε κι αυτό θα συνεχίσουμε να κάνουμε», είπε χαρακτηριστικά, πριν από λίγο καιρό, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, ενώ ο Αυστραλός ομόλογός του, Σκοτ Μόρισον, έχει πει ότι το συγκεκριμένο Σύμφωνο θα μπορούσε να υπονομεύσει τους ισχυρούς νόμους και τις πρακτικές που ακολουθεί η χώρα του σε ό,τι αφορά την προστασία των συνόρων της.

Στο ίδιο μήκος κύματος, η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Αυστρία δήλωσαν πως δεν πρόκειται να δώσουν το «παρών» στη σύνοδο, όπως επίσης και μια σειρά από άλλα ευρωπαϊκά -και όχι μόνο- κράτη.

Οι υποστηρικτές, ωστόσο, της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας, όπως η Γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ, υποστηρίζουν σθεναρά πως το Σύμφωνο μπορεί να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο στη διαχείριση της μετανάστευσης και ξεκαθαρίζουν σε όλους τους τόνους ότι το κείμενο δεν έχει δεσμευτική ισχύ σε νομικό επίπεδο.

«Γινόμαστε μάρτυρες από ορισμένους πολιτικούς τομείς της παραποίησης και της διαστρέβλωσης των στόχων του Συμφώνου», τονίζει χαρακτηριστικά ο επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης, Αντόνιο Βιτορίνο.

«Σίγουρα υπάρχουν προκλήσεις, η παράτυπη μετανάστευση είναι απειλή, αλλά θα πρέπει να αντιδράσουμε στην αρνητική ρητορική κινητοποιούμενοι πολιτικά», σημειώνει ο κ. Βιτορίνο, απαντώντας κατ΄ αυτόν τον τρόπο στους επικριτές του Συμφώνου.