Novartis: Μοιράζαμε λεφτά στους πάντες

Ο Κώστας Φρουζής, τον Δεκέμβριο του 2012, νέος τότε στη θέση του προέδρου του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ), ερωτάται σε μεγάλη εκδήλωση του Συνδέσμου για το «πάρτι στα φάρμακα» που είχε γίνει τα προηγούμενα χρόνια, υποστηρίζοντας ότι «τώρα έχει τελειώσει το πάρτι αυτό». Άλλωστε υπάρχει και ο επικαιροποιημένος κώδικας δεοντολογίας, που δεσμεύει τις εταιρείες να μην είναι… γαλαντόμες με ταξίδια, συνέδρια κ.λπ.

Όμως ο τότε πρόεδρος του ΣΦΕΕ κλείνει την απάντησή του με μια φράση που αφήνει τους πάντες προβληματισμένους: «Άλλοι το οργάνωναν το πάρτι. Εμείς ήμασταν απλώς καλεσμένοι». Η φράση του αυτή ίσως και να ήταν προφητική ή απλά να περιείχε στοιχεία γνώσης.

Πριν όμως καθίσει στη θέση του προέδρου του ΣΦΕΕ και στη θέση του αντιπροέδρου, είχαν προηγηθεί αλλεπάλληλα γεγονότα που σήμερα πιθανώς και να συνδέονται με την πολύκροτη υπόθεση του ελβετικού κολοσσού.

Όσοι έζησαν από κοντά τον χώρο του φαρμάκου την τελευταία δεκαετία, αναγνωρίζουν σήμερα τα πρόσωπα που ενδεχομένως να κρύβονται πίσω από τις χιλιάδες σελίδες της δικογραφίας. Δεν είναι τυχαίο ότι όσοι κυκλοφορούν στην αγορά φαρμάκου περιγράφουν σχεδόν με βεβαιότητα τα πρόσωπα που «έδωσαν» την όλη ιστορία και αναγνωρίζουν πίσω από τις περιγραφές των «προστατευόμενων μαρτύρων» άτομα τα οποία έπαιζαν κυρίαρχο ρόλο στην υπόθεση Novartis. Όσοι μάλιστα γνωρίζουν πρόσωπα και καταστάσεις αξιολογούν ότι ένα από αυτά τα άτομα κρύβεται πίσω από το αρχικό «άνοιγμα» της υπόθεσης, αν και το ίδιο διαψεύδει κατηγορηματικά όπου βρεθεί και όπου σταθεί την όποια εμπλοκή του. Το ίδιο πρόσωπο περιγράφει σε δικούς του ανθρώπους πώς απομονώθηκε από την αγορά φαρμάκου όταν όλες οι υποψίες έπεσαν επάνω του, αλλά και πώς διαλύθηκε η ζωή του από τους συνεχείς ελέγχους των οικονομικών ελεγκτών.

Πίσω από την επαγγελματική «μοναξιά» που ζει σήμερα, «βλέπει» συγκεκριμένο πολιτικό πρόσωπο καθώς, όπως λέει, είχε μένος με τη Novartis.

Tο 2007

Το «Έθνος της Κυριακής» μίλησε με το πρόσωπο-κλειδί, το οποίο επιχειρεί από τη δική του πλευρά να ξετυλίξει το κουβάρι της υπόθεσης.

Και η ιστορία ξεκινά κάπως έτσι… «Ήταν το 2007. Η φαρμακευτική εταιρεία Novartis αποκτά νέο υψηλό πρόσωπο που θα ελέγχει την επιχειρηματική δραστηριότητά της. Τον Κώστα Φρουζή. Γρήγορα αρχίζει τις επαφές προκειμένου να δικτυωθεί στην αγορά φαρμάκου καθότι προέρχεται από άλλους κλάδους. Σιγά σιγά αρχίζουν να απομακρύνονται πρόσωπα που θυμίζουν το παρελθόν της εταιρείας. Νέα τμήματα “στήνονται”, ενώ οργανώνεται και τμήμα επικοινωνίας με άλλη σύνθεση και με πολύ μεγαλύτερο μπάτζετ. Σχεδόν τερατώδες για τα δεδομένα της αγοράς φαρμάκου» λέει το πρόσωπο-κλειδί στην υπόθεση. Εκείνη την περίοδο ξεκινούν οι επαφές με δημοσιογράφους, πολιτικούς, αξιωματούχους σε υψηλές θέσεις του Δημοσίου.

«Συναντά πολλά σημαίνοντα πρόσωπα και για διάφορους λόγους. Κάνει συνεχώς ραντεβού» περιγράφει το πρόσωπο-κλειδί και, όπως θυμάται, ξαφνικά η εταιρεία αρχίζει να αποκτά πιο προβεβλημένο επιχειρηματικό προφίλ από ό,τι στο παρελθόν.

Ήταν η περίοδος που ο Κώστας Φρουζής αναβαθμίζεται από το Market Access που ήταν αρχικά -από το τμήμα δηλαδή που φροντίζει για την πρόσβαση στην αγορά και στα κυβερνητικά κλιμάκια- σε αντιπρόεδρο και γενικό διευθυντή, προκειμένου να μπορεί να διεκδικήσει και υψηλή θέση στον ΣΦΕΕ.

Ο Κ. Φρουζής πάντως με δήλωσή του στο «Έθνος» είχε διαψεύσει ότι κατείχε και τη θέση του γενικού διευθυντή, παρότι ως τέτοιος συστηνόταν τόσο στις κατ’ ιδίαν επαφές του όσο και στις συνεντεύξεις του.

Να σημειωθεί εδώ ότι η θέση του γενικού διευθυντή περιέχει συνήθως ισχυρό χαρτοφυλάκιο στις περισσότερες πολυεθνικές εταιρείες και γι’ αυτό δεν είναι τυχαίο ότι τα περισσότερα μέλη του ΔΣ του ΣΦΕΕ είναι γενικοί διευθυντές των εταιρειών.

«Οι επαφές του ξεκινούν τόσο με ισχυρά ΜΜΕ και δημοσιογράφους όσο και με άλλα πρόσωπα της φαρμακευτικής αγοράς» συμπληρώνει ο άνθρωπος που έζησε τα πράγματα από πρώτο χέρι και θυμάται ότι «αρχικά εκλέγεται μέλος του ΔΣ του ΣΦΕΕ, για να γίνει πρόεδρος του Συνδέσμου τον Απρίλιο του 2012».

Στο μεταξύ όμως η «επικοινωνία» της εταιρείας είχε κάνει τη δουλειά της και το όνομα της Novartis εκτοξεύεται, ενώ, όπως υποστηρίζει ο άνθρωπος-κλειδί, «... τα χρήματα μοιράζονταν αφειδώς σε κάθε έντυπο ή ηλεκτρονικό μέσο και σε ποσότητες που έκαναν τις άλλες εταιρείες να ζηλεύουν». «Η ομάδα της Novartis γίνεται η πιο “αγαπητή” στον χώρο της Υγείας και πολλοί είναι εκείνοι που ακόμη και αφιλοκερδώς φροντίζουν να βοηθούν στις επαφές το ηγετικό team της πιο ισχυρής τότε φαρμακευτικής εταιρείας, προκειμένου να έρθει πιο κοντά στα κυβερνητικά κλιμάκια».

«Τότε ως εταιρεία μοιράζαμε λεφτά στους πάντες» λέει με νόημα στο «Έθνος της Κυριακής». Τα χρόνια περνούν και η Novartis καθώς και τα στελέχη της γίνονται ακόμη πιο ισχυρά. Ουδείς, ακόμη και κυβερνητικός, μπορεί να αρνηθεί συναντήσεις ή επαφές μαζί τους. Οι φήμες αρχίζουν να συνοδεύουν το όνομα της εταιρείας και πολλοί ανταγωνιστές τους μιλούν για αθέμιτες πρακτικές που ακολουθεί ο ελβετικός κολοσσός. Ξάφνου και από το πουθενά, δημιουργείται μία εταιρεία δημοσίων σχέσεων, όπως αποκαλύφθηκε από την δικογραφία, που αναλαμβάνει τον τεράστιο λογαριασμό της Novartis, η οποία διέθετε το μεγαλύτερο μπάτζετ για προβολή. Στην αγορά Υγείας αρχίζουν οι ψίθυροι για το ποιος κρύβεται από πίσω. Η εταιρεία δημοσίων σχέσεων ξεκινά τη δραστηριότητά της, ενώ ταυτόχρονα αρχίζουν και οι ερωτήσεις από τους δημοσιογράφους για το πώς επελέγη η συγκεκριμένη για να αναλάβει τον «λογαριασμό» της Novartis.

Οι απορίες πάντως ήταν εύλογες αν σκεφτεί κανείς ότι στην αγορά υγείας είναι συγκεκριμένοι οι «παίκτες» στις δημόσιες σχέσεις. Οι φήμες φουντώνουν ακόμη περισσότερο όταν ο Κ. Φρουζής εκλέγεται πρόεδρος του ΣΦΕΕ και αναθέτει και τον «λογαριασμό» του Συνδέσμου στην ίδια εταιρεία δημοσίων σχέσεων, όπως φαίνεται και από τη δικογραφία.

Λίγο αργότερα, τον Ιούνιο του 2012 αλλάζει η κυβέρνηση και υπουργός Υγείας αναλαμβάνει ο Ανδρέας Λυκουρέντζος, με αναπληρωτή τον Μάριο Σαλμά και υφυπουργό τη Φωτεινή Σκοπούλη. Οι πληροφορίες που διαρρέονται μιλούν για μάχη στο εσωτερικό του υπουργείου Υγείας, για το ποιος θα αναλάβει το χαρτοφυλάκιο των φαρμάκων.

Ο Μάριος Σαλμάς το ζητά επιμόνως. Ο Α. Λυκουρέντζος υποχωρεί. Σε αυτό που δεν υποχωρεί -όπως ο ίδιος περιγράφει σήμερα- είναι στο να αναλάβει ο Σαλμάς και τη νομοθετική πρωτοβουλία για τα φάρμακα. «Αυτό αντίκειται στον κανονισμό της Βουλής» υποστηρίζει σε εκείνη τη συνάντησή τους ο Α. Λυκουρέντζος. Ο Μ. Σαλμάς το δέχεται. Στο μεταξύ όμως, για άγνωστο προς το παρόν λόγο, έχει ξεκινήσει μία υπόγεια διαμάχη μεταξύ Σαλμά και Novartis.

Όπως περιγράφει το πρόσωπο-κλειδί στην υπόθεση: «Ο Σαλμάς θεωρούσε ότι η Novartis είχε διαρρεύσει το ρεπορτάζ που προβαλλόταν σε διάφορα ΜΜΕ και παρουσίαζε τα πτυχία του ως πλαστά».

Χαρακτηριστικό είναι μάλιστα πως την ημέρα της «παράδοσης-παραλαβής» της νέας ηγετικής ομάδας στο υπουργείο Υγείας, ο Μ. Σαλμάς, μιλώντας στην κατ' ιδίαν συνάντηση με τους συντάκτες, εμφανιζόταν λάβρος εναντίον της Novartis, υποστηρίζοντας ότι εκείνη διέρρευσε το θέμα.

Όταν δημοσιογράφοι αναρωτήθηκαν πώς κατέληξε σε αυτό το συμπέρασμα, εκείνος επιχειρηματολόγησε δείχνοντας μάλιστα από το κινητό του τηλέφωνο ειδησεογραφική ιστοσελίδα που είχε αναρτήσει το ρεπορτάζ περί πλαστών πτυχίων και δίπλα έφερε διαφήμιση της Novartis. «Ορίστε, δίπλα έχει διαφήμιση της Novartis. Είναι ξεκάθαρο. Μου κάνουν πόλεμο» υποστήριξε ο Σαλμάς. «Αν δηλαδή είχε διαφήμιση εταιρείας κινητής τηλεφωνίας, θα σήμαινε ότι εκείνη διέρρευσε το θέμα και σου κάνει πόλεμο;» αντέτεινε ένας εκ των παρευρισκομένων.

Κι ενώ, όπως φημολογούνταν, όλη η αγορά υγείας συζητούσε για τη διαμάχη που είχε ξεσπάσει μεταξύ των δύο πλευρών (Σαλμά - Novartis), ξάφνου η κατάσταση καταλαγιάζει. «Γιατί σταμάτησε ξαφνικά αυτή η διαμάχη;» ερωτάται το πρόσωπο-κλειδί στην υπόθεση. «Δεν σταμάτησε» ανταπαντά εκείνος και συμπληρώνει: «Ακολουθεί εντολή του Μ. Σαλμά στο Σώμα των Ελεγκτών, για να ελέγξουν τον τρόπο διοργάνωσης ενός συνεδρίου ISPOR, στο οποίο η Novartis εμφανίζεται να είναι μία από τις εταιρείες-χορηγούς. Πρόκειται για ένα συνέδριο για τα οικονομικά της Υγείας, που πραγματοποιείται κάθε χρόνο σε διάφορες πόλεις του κόσμου, και στο οποίο συμμετέχουν πολλοί παράγοντες της αγοράς φαρμάκου, ενίοτε και στελέχη της δημόσιας διοίκησης αλλά και κυβερνητικά».

Και γιατί άραγε μία χορηγία σε ένα συνέδριο να αποτελεί κάτι μεμπτό; «Ο Σαλμάς αναζητούσε στοιχεία για τη Novartis, γι’ αυτό και έδωσε εντολή να διερευνηθεί ο τρόπος διεξαγωγής του συνεδρίου» υποστηρίζει.

Τελικά διαπιστώνεται ότι στο συνέδριο ISPOR πράγματι η Novartis είναι χορηγός εταιρεία, μαζί με άλλες βέβαια. «Όμως τα χρήματα της χορηγίας περνούσαν μέσα από εκπαιδευτικό κέντρο που σχετιζόταν με πρόσωπο της διοργάνωσης του συνεδρίου, κάτι που αναφέρεται και στο πόρισμα των ελεγκτών» ισχυρίζεται.

Να σημειωθεί ότι ο Μ. Σαλμάς σε δημόσιες δηλώσεις του έχει υποστηρίξει ότι έχει στείλει το Σώμα των Επιθεωρητών

(ΣΕΥΥΠ) να ελέγξει τη Novartis και έχει στα χέρια του τρία πορίσματα. Και πάλι όμως ξαφνικά, την περίοδο εκείνη, η διαμάχη περνά σε δεύτερη μοίρα. Η αγορά φαρμάκου δεν συζητά άλλο για την κόντρα που έχει ξεσπάσει μεταξύ Σαλμά και Novartis.

Ο τότε πρόεδρος του ΣΦΕΕ, Κ. Φρουζής, συνεχίζει να εμφανίζεται σε φίλια -λόγω μεγάλων διαφημιστικών πακέτων- ΜΜΕ και να υποστηρίζει τις θέσεις του Συνδέσμου. Οι φήμες εντείνονται πως η ελβετική εταιρεία ευνοείται στις πληρωμές του ΕΟΠΥΥ για τα ληξιπρόθεσμα χρέη, αφού έχουν αρχίσει οι ψίθυροι ότι η Novartis πληρώνεται νωρίτερα από τους άλλους, κάτι που περιγράφεται και στη δικογραφία.

Ώσπου κάποια στιγμή οι φήμες θέλουν τη μητρική εταιρεία να είναι «εκνευρισμένη» με τον αντιπρόεδρό της. Τα γεγονότα εξελίσσονται γρήγορα.

Οργιάζουν οι φήμες

Τα υπέρογκα κονδύλια, που μέχρι τότε μοιράζονταν χωρίς περιορισμό στον Τύπο, παγώνουν. «Κόβονται με εντολή των “έξω” τα χρήματα που μπορεί να δίνει η εταιρεία για προβολή» λέει το πρόσωπο-κλειδί. Είναι η περίοδος που οι φήμες οργιάζουν καθώς θέλουν τη μητρική εταιρεία να στέλνει «δικούς της ανθρώπους» να ελέγξουν τι γίνεται στην Ελλάδα. Έτσι πρόσωπα αλλάζουν ρόλους, κάποιοι απομακρύνονται, ενώ και ο αντιπρόεδρος της Novartis είναι υπ’ ατμόν. Λέγεται μάλιστα πως τότε ήταν σε αγωνιώδη αναμονή για το επαγγελματικό του μέλλον. «Του απαγόρευσαν να ξαναβάλει υποψηφιότητα στο ΣΦΕΕ με το επιχείρημα ότι η Novartis τον χρειάζεται περισσότερο» λέει το πρόσωπο που έζησε τα πράγματα από μέσα.

Η συνέχεια είναι λίγο-πολύ γνωστή στην αγορά υγείας. «Ξηλώνονται» από τη θέση τους στενοί συνεργάτες του τότε αντιπροέδρου, ενώ «ο ίδιος ο αντιπρόεδρος απομακρύνεται λίγο αργότερα» αναφέρει. Το πρόσωπο πάντως που συζητήθηκε σε πηγαδάκια όσο κανένα άλλο στην υπόθεση αυτή, αφού θεωρήθηκε ότι ήταν το πρόσωπο που πρώτο ήρθε σε επαφή με τις αμερικανικές Αρχές, περιγράφει και το προσωπικό του δράμα.

Και αυτό διότι πολύ γρήγορα απομονώθηκε από γνωστούς και φίλους, όπως λέει. «Άρχισαν να με αποφεύγουν ακόμη και φίλοι γιατί νόμιζαν ότι εμπλεκόμουν».

Η παρατεταμένη του επαγγελματική μοναξιά, έφερε -όπως υποστηρίζει- βαριά αναστάτωση στην προσωπική και οικογενειακή του ζωή. «Για πάνω από έναν χρόνο έχουν ψάξει τα πάντα. Ακόμη και κάτι μικροποσά των 200 ευρώ που μπορεί να έβαζε ένας συγγενής μου ως δώρο στην τράπεζα. Με ρωτούσε η οικογένειά μου, οι φίλοι μου τι σχέση έχω με την υπόθεση… Η ζωή μου έγινε κομμάτια» περιγράφει. Πιθανώς η δική του περιπέτεια, αλλά και όλων των άλλων που φέρονται να εμπλέκονται στην υπόθεση, να περάσει μόλις η Δικαιοσύνη αποφανθεί οριστικά. Ίσως η οριστική απόφαση να φαντάζει τελικά λυτρωτική…

Διαβάστε ακόμη

ΕΟΠΥΥ: Πώς θα προμηθευόμαστε τα φάρμακα το 2025 - Οι συνταγές που «κουρεύονται» και οι αλλαγές

Μυστήριο με το μοιραίο αεροσκάφος στο Καζακστάν - Τα σενάρια της συντριβής και τα ύποπτα σημάδια

Το μέλλον του ΝΑΤΟ περνά από τον Λευκό Οίκο: Οι βλέψεις Τραμπ και η ανησυχία της Ευρώπης

«Λευκά» Χριστούγεννα: Έφεραν απότομη κοσμοσυρροή στα χιονοδρομικά κέντρα