Ο Τζάρεντ Λέτο στα θρανία του Έλληνα «δασκάλου» της CIA

Από δάσκαλος σε σχολείο πλουσιόπαιδων στην Ουάσιγκτον, πράκτορας της CIA που συνέλαβε το νούμερο 2 της Αλ Κάιντα στο Πακιστάν. Κι από πιστό και πολλά υποσχόμενο στέλεχος των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος που κατήγγειλε το απόρρητο πρόγραμμα βασανιστηρίων της CIA. Kαι φυλακίστηκε γι’ αυτό.

Κάθε κομμάτι της ζωής του Ελληνοαμερικανού πρώην πράκτορα Τζον Κυριάκου θα μπορούσε να γίνει ταινία. Γιατί δεν είναι μόνο τα «μεγάλα» γεγονότα που καθόρισαν τη ζωή του και –κατά κάποιον τρόπο- την σύγχρονη αμερικανική ιστορία, αλλά και τα «μικρότερα» που δεν γράφηκαν ποτέ στον Τύπο. Όπως τότε που βρέθηκε στο στόχαστρο της «17 Νοέμβρη», όταν υπηρετούσε ως Β’ Γραμματέας της Αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα.

Σήμερα, ο Τζον Κυριάκου έχει τη δική του καθημερινή ραδιοφωνική εκπομπή, σχολιάζοντας την επικαιρότητα στις ΗΠΑ και αρθρογραφεί συχνά σε έντυπα από το σπίτι του στην Ουάσινγκτον. Πού και πού, υφίσταται κάποια «χοντροκομμένη» ενόχληση από την πρώην υπηρεσία του, για να του… υπενθυμίσει ότι «δεν τον έχει ξεχάσει». «Δε μετανιώνω ούτε στιγμή. Εγώ ορκίστηκα να προστατεύω το Σύνταγμα των ΗΠΑ όχι τα βρώμικα μυστικά της CIA. Και αυτό έκανα!», θα πει μ έμφαση στο «Έθνος της Κυριακής». Κι ας παραδέχεται ότι η ζωή του είναι μεν ενδιαφέρουσα, «αλλά το πλήρωσε ακριβά».

O Κυριάκου παραχώρησε συνέντευξη στον διάσημο ηθοποιό Τζάρεντ Λέτο, σε μία εκπομπή που μοιάζει με μίνι ντοκιμαντέρ. Ο πρώην πράκτορας διηγείται τη ζωή και τις περιπέτειές του. Αυτό όμως που αποκάλυψε ο γνωστός χολιγουντιανός ηθοποιός ήταν ότι γνώριζε τον Κυριάκου ως… δάσκαλό του!

«Μικρός που είναι ο κόσμος! Όταν ήμουν μικρός, δούλευα σε δύο δουλειές. Σε ένα συνδικάτο εργαζομένων του επισιτιστικού κλάδου και σε ένα ιδιωτικό σχολείο αποφοίτων», θυμάται ο Τζον Κυριάκου. «Ήταν ένα μικρό ιδιωτικό σχολείο για πρώην τοξικομανείς και αλκοολικούς, οπότε όλα τα παιδιά ξεπερνούσαν τις εξαρτήσεις τους από τα ναρκωτικά ή το αλκοόλ. Τα περισσότερα παιδιά έρχονταν στο σχολείο αμέσως μετά τη θεραπεία τους. Και ήταν πολύ ακριβό σχολείο, οπότε τα περισσότερα παιδιά από πολύ πλούσιες οικογένειες. Είχα την κόρη ενός Γερουσιαστή, την κόρη ενός μεγαλοδικηγόρου, γενικά πλούσια παιδιά», μας λέει.

«Ο Τζάρεντ ήταν πρώην τοξικομανής. Ωστόσο, ήταν φτωχό παιδί. Μεγάλωσε χωρίς τον πατέρα του στο σπίτι, η δε μητέρα του είχε τα δικά της προβλήματα εξάρτησης. Ωστόσο, αγαπούσε πολύ το γιο της και δούλευε πολύ σκληρά για να σιγουρευτεί ότι θα λάβει καλή εκπαίδευση. Ο Τζάρεντ φοιτούσε αυτό το σχολείο με υποτροφία, γιατί δεν είχαν χρήματα», θυμάται.

«Ακούγεται πλέον αστείο, αλλά το λέω σοβαρά: μόλις γνώρισα αυτό το παιδί, είπα μέσα μου: αυτός θα πάει μπροστά. Είχε κάτι ξεχωριστό. Ήταν ασυνήθιστα έξυπνος. Ήταν επίσης ένα από τα πιο όμορφα παιδιά που είχα δει ποτέ μου. Και μάλιστα επειδή ήταν τόσο όμορφος, έπαιζε σε διαφημιστικά τότε. Τα κορίτσια τρελαίνονταν γι αυτόν» διηγείται.

Το μάθημά που δίδασκε ο Κυριάκου ήταν αμερικανική ιστορία. «Είχα όμως πρόβλημα, διότι έβγαινα από το πλάνο διδασκαλίας. Συμπίεζα το πρόγραμμα στις τέσσερις μέρες και τις Παρασκευές μιλούσα για το Σύνταγμα των ΗΠΑ, την επικαιρότητα και τις πρόσφατες αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Την πραγματική ζωή δηλαδή», λέει.

Μία υπόθεση που είχε φτάσει στο Ανώτατο Δικαστήριο έφερε τον καθηγητή πιο κοντά στον μαθητή Τζάρεντ. «Ένα 6χρονο κοριτσάκι είχε εξαφανιστεί στην Αϊόβα. Και οι αστυνομικοί ήξεραν ότι ένας άστεγος της περιοχής είχε διαπράξει το έγκλημα. Οπότε τον συνέλαβαν. Δεν μπορούσαν ωστόσο να απαγγείλουν κατηγορίες δολοφονίας χωρίς να βρεθεί πτώμα. Κατά τη σύλληψη, του διάβασαν τα δικαιώματά του: «έχεις το δικαίωμα να μη μιλήσεις, ο,τι πεις θα χρησιμοποιηθεί εναντίον σου ενώπιον του νόμου». Ο συλληφθείς απάντησε ότι δε θέλει να μιλήσει».

Όπως εξηγεί ο πρώην πράκτορας, ο νόμος λέει ότι αν ο συλληφθείς πει ότι δε θέλει να μιλήσει, τότε αυτό είναι «το τέλος της συζήτησης». Ωστόσο, όταν ο συγκεκριμένος οδηγήθηκε στο τμήμα, ένας αστυνομικός τον έπιασε στο φιλότιμο. Του μίλησε την οικογένεια του κοριτσιού, τον «χτύπησε» στο συναίσθημα. Τα λόγια του αστυνομικού «λύγισαν» τον δολοφόνο. Ομολόγησε την πράξη του, υπέδειξε πού είναι το πτώμα της και κατηγορήθηκε για δολοφονία πρώτου βαθμού.

Από την πρώτη στιγμή, ο συνήγορός του δήλωνε ότι η μαρτυρία του ήταν παράνομη, αφού εκμαιεύθηκε αφού είχε πει ότι δεν ήθελε να μιλήσει, οπότε είναι παραβίαση των δικαιωμάτων του. Η υπόθεση έφτασε στο δικαστήριο, ο κατηγορούμενος καταδικάστηκε σε ισόβια, ωστόσο ο δικηγόρος του υπέβαλε ένσταση. Η υπόθεση έφτασε στο Ανώτατο Δικαστήριο.

«Και ρώτησα την τάξη:θα τον αφήνατε να φύγει; Μόνο ο Τζάρεντ απάντησε ότι έπρεπε να αφεθεί ελεύθερος. “Δε θέλω να υποστηρίζω έναν δολοφόνους και ειδικά παιδιών, αλλά για κάποιο λόγο έχουμε το Σύνταγμά μας”, είπε» και ο Κυριάκου συμφώνησε απολύτως.

Αυτές οι Παρασκευές «έδεσαν» καθηγητή και μαθητή. «Μου έλεγε ότι αυτά τα μαθήματα της Παρασκευής τον ενέπνευσαν. Οπότε όταν αποφοίτησε, με ρώτησε αν θα του έγραφα μια συστατική επιστολή για τη σχολή κινηματογράφου. Είπε ότι ήθελε να γίνει ηθοποιός και σκηνοθέτης. Και του είπα: Τζάρεντ, θα χαρώ να σου γράψω την επιστολή. Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι θα τα καταφέρεις», αφηγείται ο Κυριάκου.

Αυτό έγινε τον Δεκέμβριο του 1987. Ο Κυριάκου στο μεταξύ στρατολογήθηκε από τη CIA, όσο δίδασκε στο σχολείο. Πέρασε την σκληρή εκπαίδευση των πρακτόρων, πήγε στη Μέση Ανατολή και γύρισε στις ΗΠΑ το 1995. «Η μητέρα μου ήταν συνδρομήτρια σε ένα τηλεοπτικό περιοδικό. Και καθώς το πήρα κατά τύχη στα χέρια μου, είδα στο εξώφυλλο τον Τζάρεντ!».

Στα χρόνια που ακολούθησαν, ο Κυριάκου έβλεπε τον Τζάρεντ στην τηλεόραση. Ο ίδιος βρισκόταν μεταξύ Λονδίνου, Κουβέιτ και άλλων χωρών της Μέσης Ανατολής στις οποίες πήγαινε για αποστολή για λογαριασμό της CIA. Ο Λέτο ήταν πλέον διάσημος. Ωστόσο, οι δύο άνδρες συναντήθηκαν ξανά κάτω από… περίεργες συνθήκες.

«Όταν βγήκα από τη φυλακή, δημοσίευσα το δεύτερό μου βιβλίο: «Ο φυλακισμένος πράκτορας», το οποίο κέρδισε το βραβείο λογοτεχνίας PEN First Amendment Award. Με ρώτησαν λοιπόν αν ξέρω κάποιον διάσημο να πάει στο Μπέβερλι Χιλς κατά τη βράβευση και να μιλήσει για μένα. Και είπα, ναι, ξέρω τον Όλιβερ Στόουν. Όμως είχε πάει την προηγούμενη χρονιά. Και τότε τους πρότεινα τον ηθοποιό και σεναριογράφο Τζον Κιούζακ που μου είχε γράψει όσο ήμουν στη φυλακή. Κι αυτόν τον είχαν την προηγούμενη χρονιά. Μετά, τους πρότεινα τη Γιόκο Όνο, αλλά δεν μπορούσε να μετακινηθεί στο Λος Άντζελες. Και ξαφνικά θυμάμαι τον Τζάρεντ Λέτο. Τον κάλεσαν και είπε αμέσως ναι!», λέει χαμογελώντας.

Για τον κορονοϊό

Έχοντας έναν πρώην πράκτορα απέναντί μας, δε θα μπορούσαμε να μην τον ρωτήσουμε για την κρίση του κορονοϊού. «Δεν πιστεύω ότι ο κορονοϊός κατασκευάστηκε σε εργαστήριο. Πιστεύω ότι προέκυψε από ανθρώπους που έτρωγαν νυχτερίδες και άλλα άγρια ζώα. Αυτό συνέβη με SARS και MERS. Οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει 108 διαφορετικούς κορονοϊούς τα τελευταία 10 χρόνια. Οπότε αυτό συμβαίνει και ξεφεύγει καμιά φορά από τον έλεγχο», υπογραμμίζει.

Και τι συμβαίνει με τη συλλογή δεδομένων μέσω των εφαρμογών κατά της διάδοσης του κορονοϊού; «Διαβάζουμε κάθε μέρα για κυβερνήσεις και ιδιωτικές εταιρίες στις ΗΠΑ, Καναδά, Ηνωμένο Βασίλειο και Ισραήλ που εντοπίζουν τις κινήσεις μας χρησιμοποιώντας τα κινητά μας τηλέφωνα. Αυτό είναι παραβίαση των ελευθεριών μας. Δεν είναι δουλειά της κυβέρνησης να ξέρει πού πάω, με ποιον μιλάω και τι του λέω. Λένε ότι πρέπει να το κάνουν αυτό για να περιορίσουμε τη διάδοση της πανδημίας. Ωστόσο πρέπει να υπάρξουν όροι και προϋποθέσεις, όπως η ανωνυμία. Υπάρχει τρόπος να σέβονται τα συνταγματικά μας δικαιώματα και τις ελευθερίες, κρατώντας μας ασφαλείς», υποστηρίζει.

Πώς είναι η κατάσταση στις ΗΠΑ, ρωτάμε. «Η κατάσταση εδώ είναι πολύ κακή. Φαίνεται η απόλυτη έλλειψη ηγεσίας. Από την εκλογή του Τραμπ, όλα πολιτικοποιήθηκαν. Και υπάρχουν οι Ρεπουμπλικάνοι που λένε δεν μας αρέσει η καραντίνα, ανοίγουμε τις πόλεις. Και μετά ο Τραμπ ποστάρει στο twitter απελευθερώστε Μίσιγκαν, Μινεσότα και Βιρτζίνια. Και μετά, βλέπουμε κόσμο με όπλα και πολυβόλα, με ΑΚ47, να πηγαίνει στις πρωτεύουσες των πολιτειών και να ζητά την άρση της καραντίνας και μάλιστα χωρίς μάσκες ή μέτρα προστασίας. Τι θα γινόταν αν ήταν μαύροι; Θα τους πυροβολούσαν στο ψαχνό. Οπότε γίνεται πολύ πολιτικό, ενώ είναι θέμα δημόσιας υγείας. Σε κάποιες χώρες του πλανήτη, αυτή η κρίση έφερε τους ανθρώπους κοντά –τους είδαμε να τραγουδάνε στα μπαλκόνια. Εδώ θα μπορούσαν να πυροβολήσουν ο ένας τον άλλον στους δρόμους!», καταλήγει ο Τζον Κυριάκου.