Αγία Σοφία: «Εχουμε πάρει ήδη τον ασβέστη» λένε οι ακραίοι - Τι απαντούν οι πιο ήπιοι

Η αντιπαράθεση για την Αγία Σοφία στο εσωτερικό της Τουρκίας έχει πάρει φωτιά με το μελάνι του τουρκικού τύπου να συνεχίζει να χύνεται, καταγράφοντας τις απόψεις εκατοντάδων πολιτικών, βουλευτών, καθηγητών, ιστορικών, μέχρι και σεισμολόγων για το αν πρέπει το ιστορικό μνημείο να μετατραπεί σε τζαμί ή όχι. Οι φωνές που υπερτερούν είναι υπέρ της μετατροπής της σε τέμενος, αλλά υπάρχουν κι εκείνες –αν και χαμηλότερες- που ζητούν να μην πειραχτεί ο πολυ-πολιτισμικός χαρακτήρας του μνημείου.

Δεν πρέπει να χαθεί η πολυ-πολιτισμικότητα της Αγίας Σοφίας

Ο πολύ γνωστός Τούρκος δημοσιογράφος και πρώην διευθυντής της «Χουριέτ», Ερτουγρούλ Οζκιόκ, υποστηρίζει σήμερα σε άρθρο του ότι «εδώ και χρόνια καυχιόμαστε σε όλον τον κόσμο ότι στην Κωνσταντινούπολη ζουν μαζί πολλοί πολιτισμοί και πεποιθήσεις» και τάσσεται ανοιχτά υπέρ της διατήρησης του χαρακτήρα του μουσείου. «Ως χώρα, όπου διαβάζεται πέντε φορές την ημέρα προσευχή σε 100 χιλιάδες τζαμιά, πάντα σκεφτόμουν πόσο ωραίο είναι να προστατεύω το ναό μίας άλλης πίστης ως πολιτιστικό και ιερό αγαθό», αναφέρει ο Οζκιόκ, που επισημαίνει ότι η Αγία Σοφία έχει αλλάξει δύο φορές καθεστώς μέχρι σήμερα. Μία το 1453 από τον Μωάμεθ τον Πορθητή που έγινε τζαμί, και μία το 1934 από τον Ατατούρκ που έγινε μουσείο.

«Κάθε φορά αλλάζει καθεστώς ανάλογα με το "πνεύμα των καιρών"», όπως το αποκαλεί. Ο Τούρκος δημοσιογράφος αναφέρει ότι ούτε και οι Χριστιανοί θεωρούν την Αγία Σοφία «εκκλησία τους» και ανασύρει στη μνήμη του την επίσκεψη του Πάπα στην Κωνσταντινούπολη και την Αγία Σοφία το 2006, όπου είχε αποκαλέσει την Αγία Σοφία «μουσείο» κι όχι «εκκλησία», παρόλο που χτίστηκε και λειτούργησε ως χριστιανικός ναός πολύ περισσότερο διάστημα. 

Και εκκλησία και τζαμί και μουσείο

Την ίδια περίοδο, θυμάται ο Οζκιόκ, ένας πολύ γνωστός Τούρκος δημοσιογράφος στην εφημερίδα «Ραντικάλ» είχε κάνει μία… σολομώντεια πρόταση, προκειμένου και πάλι να διατηρηθεί η πολύ-πολιτισμικότητα του μνημείου. «Όσο για την Αγία Σοφία, σύμφωνα με εμάς, η Αγία Σοφία είναι ένας από τους σημαντικότερους ναούς του Ισλάμ. Αναμφίβολα η καρδιά μας τη θέλει να είναι τζαμί. Ωστόσο, φαίνεται ότι για το χριστιανικό κόσμο έχει μεγαλύτερη ιερότητα. Εάν ένας από τους δύο ιδρυτές της Αγίας Σοφίας είναι ο Ιουστινιανός, ο άλλος είναι ο Μωάμεθ, ο οποίος την έσωσε από τα ερείπιά της και την έχτισε για δεύτερη φορά.

Η πρότασή μας είναι να ανοίξουμε την Αγία Σοφία και ως τζαμί και ως εκκλησία και να την επισκεπτόμαστε ως μουσείο. Πιστεύουμε ότι αυτό μπορεί να γίνει με τις δυνατότητες της σύγχρονης τεχνολογίας (π.χ. κουρτίνες που ανοίγουν και κλείνουν αυτόματα). Εάν αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί, τότε μπορεί να αποτελέσει επίσης πηγή σύγκλισης των θρησκειών». Ο Ερτουγρούλ Οζκιόκ λοιπόν καταλήγει: «Είμαι ένας από αυτούς που πιστεύουν ότι η διατήρησή της ως μουσείο, ταιριάζει τόσο στο ‘πνεύμα των καιρών’, όσο και στα συμφέροντά μας και ακόμη περισσότερο ταιριάζει στον πολιτισμό μας».

Αρμένιος Πατριάρχης: Και τζαμί και εκκλησία

Ο Αρμένιος Πατριάρχης, Σαχάκ Μασαλιάν, από την πλευρά του πρότεινε κι εκείνος διττό χαρακτήρα στην Αγία Σοφία. Όπως δήλωσε σήμερα «ας ανοίξει η Αγία Σοφία ως χώρος λατρείας. Ο ναός είναι αρκετά μεγάλος. Και ας παραχωρηθεί κι ένας χώρος στους Χριστιανούς».

«Πήραμε ήδη τον ασβέστη»

Από την άλλη όμως κάποιες άλλες ακραίες ισλαμικές φωνές φαίνεται να… σχίζουν το όποιο πνεύμα γαλήνης και πολυ-πολιτισμικότητας προσπαθούν ορισμένοι να εκφράσουν και η φωνή τους να παράγει περισσότερα… ντεσιμπέλ στην κοινή γνώμη ή τον τύπο.

Την ίδια ώρα που η «Χουριέτ» ή άρθρο έστω αυτής πρότεινε η Αγία Σοφία να παραμείνει μουσείο, ένα μικρό ισλαμικό –σήμερα- κόμμα, το κόμμα της Ευημερίας του αείμνηστου πρώτου ισλαμιστή ηγέτη της Τουρκίας, Νετζμετίν Ερμπακάν, πρότεινε να… πιάσουν οι Τούρκοι τον ασβέστη για να καλύψουν το γρηγορότερο δυνατό το πρόσωπο του άγγελου Σεραφείμ, που κοιτάζει από το θόλο της Αγίας Σοφίας όσους την επισκέπτονται.

«Δεν χρειάζεται να περιμένουμε την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Έχουμε πάρει ήδη τον ασβέστη», δηλώνει στέλεχος του κόμματος στην Κωνσταντινούπολη, με αποτέλεσμα να έχει γίνει σήμερα η δήλωση της ημέρας στα τουρκικά ΜΜΕ. Ο ίδιος δε καλεί μάλιστα την πρώτη προσευχή μέσα στην Αγία Σοφία να την πραγματοποιήσει ο πρόεδρος Ερντογάν!

Η Αγία Σοφία χρειάζεται προστασία από σεισμούς

Και βέβαια υπάρχουν και οι πιο… τεχνοκράτες επί του θέματος, που υποστηρίζουν ότι το θέμα δεν είναι η… προστασία του χαρακτήρα της Αγίας Σοφίας, αλλά η προστασία της από το μεγάλο σεισμό που περιμένει η Κωνσταντινούπολη. Ο σεισμολόγος Νατζί Γκιορούρ δήλωσε ότι αντί να συζητούν για το καθεστώς της Αγίας Σοφίας, «θα ήταν πιο ωφέλιμο, εάν συζητούσαν αν αυτό το ιστορικό μνημείο μπορεί να επιβιώσει του σεισμού που έρχεται». Όλοι οι σεισμολόγοι συγκλίνουν στην άποψη ότι η Κωνσταντινούπολη περιμένει εδώ και χρόνια έναν μεγάλο σεισμό, άνω των 7 ρίχτερ, και προειδοποιούν συνεχώς τις τουρκικές αρχές να προετοιμαστούν.

Τούρκοι χάκερς «παίρνουν τα όπλα» για την Αγία Σοφία

Κι ο «πόλεμος» για την Αγία Σοφία δεν περιορίζεται μόνο στο… μελάνι, αλλά και στον κόσμο τον ψηφιακό. Τούρκοι χάκερς ισχυρίζονται σήμερα ότι χάκαραν τον επίσημο ιστότοπο της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, αφήνοντας μάλιστα το μήνυμα: «Μια νύχτα μπορεί να έρθουμε ξαφνικά». Όπως ισχυρίζονται στο μήνυμά τους στη δική τους ιστοσελίδα, η δεύτερη κυβερνο-επίθεση μέσα σε λίγες ημέρες (η πρώτη ήταν κατά του ελληνικού υπουργείου Εσωτερικών) αποτελεί απάντηση στις δηλώσεις της Ελλάδας για την Αγία Σοφία και την ανατ. Μεσόγειο και την καλούν «να μάθει τα όριά της. Τα σύνορά μας είναι η κόκκινη γραμμή μας».