Κίνα εναντίον Ινδίας: Φονικές μάχες στα Ιμαλάια... με διεθνείς απολήξεις

Μάχες σώμα με σώμα εκτυλίσσονται γύρω από ποτάμια και διαφιλονικούμενα σύνορα, η γεωμορφολογία των οποίων αλλάζει, με τις αντιμαχόμενες πλευρές να διαμηνύουν ότι δεν πρόκειται να επιτρέψουν τη δημιουργία τετελεσμένων από τον «εχθρό» σε εδάφη που θεωρούν «δικά τους» και την ένταση να ανεβαίνει κατακόρυφα, προσεγγίζοντας το όριο μιας γενικευμένης πολεμικής σύρραξης μεταξύ χωρών που έχουν όμως προσπαθήσει και να γεφυρώσουν τις διαφορές τους μέσα από την προώθηση μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης.

Οχι, δεν βρισκόμαστε στην ελληνοτουρκική μεθόριο ή στη Μεσόγειο, αλλά στην πυριτιδαποθήκη της Απω Ανατολής, εκεί όπου οι εστίες της έντασης όχι μόνο πολλαπλασιάζονται αλλά και οξύνονται το τελευταίο διάστημα, με τις συνακόλουθες δονήσεις να γίνονται αισθητές έως και την Ουάσιγκτον – και αυτό σε μια χρονιά εκλογική για τις ΗΠΑ.

Εάν πιστέψουμε τις διαρροές στον Τύπο, τότε Ινδοί και Κινέζοι στρατιώτες «πιάστηκαν στα χέρια» στις 15 Ιουνίου σε περιοχή των Ιμαλαΐων, κραδαίνοντας όχι σύγχρονα όπλα αλλά πέτρες, ξύλα και… σιδερόβεργες με καρφιά. Συνολικά δεκάδες στρατιώτες λέγεται πως έπεσαν νεκροί στις συγκρούσεις, άλλοι χτυπημένοι από… καρφιά και άλλοι γλιστρώντας από τα ψηλά και απόκρημνα βράχια στα παγωμένα νερά του ποταμού Γκαλβάν. Οι σκηνές θα μπορούσαν να είναι βγαλμένες και από κάποια… μεσαιωνική μάχη. Ελαβαν χώρα, όμως, μόλις πριν από λίγα 24ωρα, εν έτει 2020, στην αποκαλούμενη Κοιλάδα Γκαλβάν (Galwan) της περιοχής Ακσάι Τσιν, που διεκδικούν ως δική τους τόσο η Κίνα όσο και η Ινδία: δύο πυρηνικές υπερδυνάμεις με στρατούς τα μεγέθη των οποίων προκαλούν ίλιγγο.

Η συνοριακή διαμάχη μεταξύ Ινδίας και Κίνας στα Ιμαλάια δεν είναι καινοφανής. Μετράει ήδη δεκαετίες ύπαρξης, ενώ έχει στο παρελθόν οδηγήσει τις δύο χώρες και σε πόλεμο: το 1962, με νικήτρια τότε την Κίνα. Σχεδόν έξι δεκαετίες μετά, η πολεμικού τύπου ένταση κλιμακώνεται και πάλι επικίνδυνα στην περιοχή, με φόντο πλέον σειρά από οξυμένους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς, οι απολήξεις των οποίων ξεπερνούν όμως κατά πολύ τα όρια της Ασίας αγγίζοντας τις ΗΠΑ, τη Ρωσία αλλά και την Ευρώπη.

Οι συγκρούσεις της 15ης Ιουνίου μεταξύ Ινδών και Κινέζων στα Ιμαλάια είναι οι πρώτες έπειτα από το 1975 που απέβησαν φονικές, οδηγώντας στον θάνατο πλήθος στρατιωτών. Εάν δεν υπήρχε μάλιστα και εκείνη η συμφωνία «οικοδόμησης εμπιστοσύνης» του 1996 (η ακολουθούμενη από ανάλογες συμφωνίες του 2005 και του 2013), στη βάση της οποίας οι δύο πλευρές δεσμεύονται να μην κάνουν χρήση πυροβόλων όπλων και εκρηκτικών όταν περιπολούν τις επίμαχες περιοχές, τότε οι νεκροί ίσως και να ήταν περισσότεροι από τους ήδη… δεκάδες που αναφέρονται.

Τις περασμένες εβδομάδες είχαν ωστόσο σημειωθεί και άλλες συγκρούσεις μεταξύ Κινέζων και Ινδών… Στη λίμνη Πάνγκονγκ Τσο, στην περιοχή Νάκου Λα κοντά στο Θιβέτ και αλλού, ενώ γενικότερα τα τελευταία χρόνια οι δύο πλευρές εμφανίζονται να ενισχύουν τις θέσεις τους μέσα και από την κατασκευή νέων υποδομών διασύνδεσης (φυλακίων, γεφυρών, δρόμων κ.ά.) κοντά στη φερόμενη ως κοινά αποδεκτή συνοριακή γραμμή (Line of Actual Control).

Ο έλεγχος των Ιμαλαΐων θεωρείται σημαντικός για μια σειρά από λόγους: επειδή δίνει στρατιωτικό πλεονέκτημα στην έχουσα τον έλεγχο πλευρά αλλά και πρόσβαση στους υδατικούς πόρους μιας περιοχής που τροφοδοτεί με νερό πάνω από 1 δισ. ανθρώπους. Η Ινδία ανησυχεί βλέποντας την Κίνα να απλώνει δίχτυα επιρροής σε Πακιστάν (China-Pakistan Economic Corridor), Σρι Λάνκα, Νεπάλ και Μπανγκλαντές.

Η σινοϊνδική διαμάχη έχει όμως απολήξεις και εκτός των ασιατικών συνόρων, απολήξεις που αποκτούν πρόσθετο βάρος εάν λάβει κανείς υπόψη του και την (προεκλογική για τις ΗΠΑ και τον Ντόναλντ Τραμπ) όξυνση του ανταγωνισμού μεταξύ Κίνας και Ηνωμένων Πολιτειών στη σκιά της πανδημίας του κορονοϊού. Κίνα και Ινδία αντιστοιχούσαν μαζί στο 21% του παγκοσμίου ΑΕΠ το 2019 και περίπου στο 45% της παγκόσμιας ανάπτυξης.

Ο γνωστός στην Ελλάδα Νίκολας Μπερνς δήλωσε προ ημερών ότι ΗΠΑ και Ινδία μπορούν να εργαστούν μαζί για να κάνουν την Κίνα να σεβαστεί το κράτος δικαίου. Σε πιο δυναμικό τόνο, η Αμερικανίδα διπλωμάτης Αλις Γουέλς διεμήνυσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες παίρνουν θέση στο πλευρό της Ινδίας ενάντια στις προκλήσεις των Κινέζων. Δηλώσεις για το θέμα έκανε και ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών (και πρώην αρχηγός της CIA) Μάικ Πομπέο, καταγγέλλοντας συγκεκριμένα τις κινεζικές «απειλές» σε βάρος χωρών που είναι σύμμαχοι των ΗΠΑ, όπως είναι η Ινδία, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα, ενώ παραδοσιακά ψηλά στην ατζέντα των Αμερικανών βρίσκεται και το θέμα του Χονγκ Κονγκ, το ειδικό καθεστώς αυτονομίας του οποίου φέρεται ότι επιχειρεί να καταργήσει το Πεκίνο.

Οσο για τον Αμερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ, εκείνος προσπαθεί πια να συγκροτήσει ένα ισχυρό διεθνές αντικινεζικό μπλοκ με εφαλτήριο την επερχόμενη Σύνοδο Κορυφής της ομάδας των G7, που είναι προγραμματισμένη να πραγματοποιηθεί τον Σεπτέμβριο στις ΗΠΑ. Πώς; Προσκαλώντας στη Σύνοδο και άλλες χώρες, όπως την Ινδία, τη Νότια Κορέα, την Αυστραλία και τη Ρωσία.

Στην Ασία, πάντως, η ένταση ήδη βαίνει κλιμακούμενη, όχι μόνο στα σύνορα Κίνας - Ινδίας αλλά και στην Κορεατική Χερσόνησο, με τη Βόρεια Κορέα μάλιστα να ανατινάζει δικές της εγκαταστάσεις (που λειτουργούσαν ως γραφεία διασύνδεσης με τη Νότια Κορέα) και να απειλεί παράλληλα να εισβάλει εκ νέου σε ζώνες που έχουν αποστρατιωτικοποιηθεί.