Όσα πρέπει να ξέρετε για τον Μέγα Αλέξανδρο του Όλιβερ Στόουν (pics+vid)

Η ιστορική ταινία αμερικανικής παραγωγής (του 2004) σε σκηνοθεσία του Όλιβερ Στόουν πραγματεύεται την ζωή του μεγάλου Μακεδόνα στρατηλάτη ο οποίος επηρέασε καθοριστικά μετέπειτα τον δυτικό πολιτισμό.  Η υπερπαραγωγή των 155 εκατ. δολαρίων δίχασε κοινό και κριτικούς με τις ιστορικές ανακρίβειες και τον τρόπο που προσέγγισε ο σκηνοθέτης έναν από τους πιο χαρισματικούς και πεφωτισμένους ηγέτες που πέρασε από την ιστορία.

Ο Μέγας Αλέξανδρος μόλις σε ηλικία 27 ετών κατάφερε κάτι ακατόρθωτο και ανεπανάληπτο. Κατέκτησε μέσα σε οκτώ χρόνια το 90% του τότε γνωστού κόσμου οδηγώντας τον ελληνικό-μακεδονικό στρατό μέσα από 22.000 μίλια κατακτήσεων και πολιορκιών από την Αίγυπτο μέχρι την πανίσχυρη Περσική αυτοκρατορία και από την Μέση Ανατολή μέχρι τα βάθη της Ασίας και την βορειοδυτική Ινδία. Ο νεαρός Μακεδόνας βασιλιάς μέχρι την ηλικία των 33 είχε σφυρηλατήσει μια αυτοκρατορία που όμοιά της η ανθρωπότητα δεν γνώρισε ποτέ.

Ο ιστορικός σύμβουλος της ταινίας ήταν ο ακαδημαϊκός της Οξφόρδης Ρόμπιν Λέιν Φοξ, και η ταινία βασίστηκε στην εξαιρετικά λεπτομερή βιογραφία του Αλεξάνδρου την οποία ολοκλήρωσε το 1970 (Alexander the Great), ενώ την μουσική επένδυση πραγματοποίησε ένας Έλληνας, ο Βαγγέλης Παπαθανασίου.

Το cast τη ταινίας λαμπρό. Κόλιν Φάρελ, Αντζελίνα Τζολί, Βαλ Κίλμερ (Φίλιππος ΄Β) και ο θρύλος του κινηματογράφου Άντονι Χόπκινς στον ρόλο του Πτολεμαίου να χαρίζει την φωνή του στην αφήγηση.

Η παραγωγή με τις μεγαλοπρεπείς σκηνές μάχης να την χαρακτηρίζουν, ήταν μια εισπρακτική αποτυχία ειδικότερα στις ΗΠΑ αν αναλογιστεί κανείς ότι κόστισε περίπου 155 εκατ. δολάρια και οι εισπράξεις κυμάνθηκαν στα 167 εκατ. δολάρια.

Κινηματογραφικά υπήρχαν και ορισμένες ενδιαφέρουσες συμπτώσεις. Ο σκηνοθέτης Όλιβερ Στόουν ήταν η δεύτερη φορά που συνεργαζόταν σε παραγωγή ταινίας με τους Άντονι Χόπκινς και Βαλ Κίμλερ.

Οι δυο ηθοποιοί στις πρώτες ταινίες τους με τον σκηνοθέτη έπαιξαν επίσης ιστορικά πρόσωπα (Ρίτσαρντ Νίξον και Τζιμ Μόρισον αντίστοιχα).

Η πλοκή της ταινίας

Η ιστορία ξεκινάει με αφηγητή τον Πτολεμαίο, έναν από τους παιδικούς συντρόφους του Αλεξάνδρου, και αργότερα σωματοφύλακα και στρατηγό του, ο οποίος σε βαθιά γεράματα, 40 χρόνια μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου το 323 π.Χ., έχει πλέον το δικό του βασίλειο στην Αίγυπτο και από το παλάτι του στην όμορφη πόλη της Αλεξάνδρειας αφηγείται τα απομνημονεύματα του στον γραφέα ο οποίος τα καταγράφει.

Σταδιακά η ταινία προχωράει σε απευθείας διαδραμάτιση των γεγονότων ξεκινώντας αρχικά με τις προετοιμασίες για την μάχη των Γαυγαμήλων και τον Αλέξανδρο να συζητάει με το επιτελείο του πριν την μεγάλη μάχη. Την ημέρα της μάχης, οι αντοχές των φαλαγγών δοκιμάζονται στο έπακρο από τον όγκο των περσικών δυνάμεων, όμως ο Αλέξανδρος χρησιμοποιεί τέχνασμα με την κίνηση του ιππικού του ώστε να απομακρύνει και να παγιδέψει το ιππικό των Περσών, και ο ίδιος ως επικεφαλής των Εταίρων εισχωρεί κατόπιν στο κενό που προέκυψε στον σχηματισμό των Περσών και διεισδύει βαθιά απειλώντας τον ίδιο τον Δαρείο. Στις μάχες που γίνονται ο Κλείτος σώζει την ζωή του Αλεξάνδρου, και η πίεση των Μακεδόνων κάνουν τον Δαρείο να αποχωρήσει άτακτα. Ο Αλέξανδρος θέλει να καταδιώξει τον Δαρείο όμως αναγκάζεται να γυρίσει πίσω και να βοηθήσει τις φάλαγγες όπου εκεί βρίσκονται υπό την ηγεσία του Παρμενίωνα και του γιου του Φιλώτα όπου ο κίνδυνος κατάρρευσης ήταν υπαρκτός.

Η ταινία κατόπιν πηγαίνει στην παιδική ηλικία του Αλεξάνδρου, ο αρχικός ανταγωνισμός και η μετέπειτα φιλία του με τον Ηφαιστίωνα, η τιθάσευση του Βουκεφάλα, και η διδασκαλία του από τον Αριστοτέλη μαζί με τα παιδιά των υπολοίπων Μακεδόνων ευγενών στην Μίεζα, οι συγκρούσεις μεταξύ του πατέρα του, του Φιλίππου Β´, με την μητέρα του, την Ολυμπία. Όταν ο Αλέξανδρος γίνεται έφηβος πλέον, η σχέση του με τον Φίλιππο καταστρέφεται καθώς αυτός παντρεύεται με νέα σύζυγο την Ευρυδίκη, ανιψιά του Άτταλου, και ο Άτταλος προσβάλει τον Αλέξανδρο και την μητέρα του την Ολυμπιάδα. Ο Αλέξανδρος απαιτεί συγνώμη από τον Άτταλο όμως ο Φίλιππος παρεμβαίνει και ζητά από τον Αλέξανδρο να σιωπήσει και να σεβαστεί τον προσκεκλημένο του. Ο Αλέξανδρος καυγαδίζει έντονα με τον πατέρα του και τον προσβάλλει. Ο Φίλιππος εξορίζει τον Αλέξανδρο μετά το περιστατικό αυτό.

Οι σχέσεις τους επουλώνονται μετά από καιρό, και ο Αλέξανδρος επιστρέφει και μαζί με τον πατέρα του ετοιμάζονται για τον εορτασμό που παραθέτει το βασίλειο της Μακεδονίας με προσκεκλημένους τις άλλες ελληνικές πόλεις. Ο Φίλιππος όμως δολοφονείται από έναν από τους αξιωματικούς του, τον Παυσανία, και πεθαίνει στα χέρια του Αλεξάνδρου ο οποίος τρέχει να τον βοηθήσει. Ο Αλέξανδρος ανακηρύσσεται βασιλιάς επί τόπου, ενώ ο Παυσανίας δολοφονείται από αυτούς που τον καταδίωξαν πριν αυτός προφτάσει να ανέβει στο άλογο που τον περίμενε. Παράλληλα η Ολυμπία κοιτάει απειλητικά πλέον την Ευρυδίκη και τον νεογέννητο γιο της που απέκτησε με τον Φίλιππο Β´.

Η ταινία συνεχίζει με τις αναφορές του Πτολεμαίου για την έναρξη της εκστρατείας και την μετέπειτα καταστροφή των Θηβών και της Περσέπολης, και κατόπιν για την μεγάλης διάρκειας εκστρατεία του στα βουνά και απόμακρες περιοχές της κεντρικής Ασίας, όπου παντρεύεται την Ρωξάνη, αλλά και αργότερα δολοφονεί τον Κλείτο εν μέσω μέθης και διένεξης που προέκυψε. Κατόπιν η στρατιά του Αλεξάνδρου φτάνει έως ότου φτάνει στα Ιμαλάια, και αντικρίζοντας το μέγεθος τους συζητά με τον νεαρό τότε Πτολεμαίο, και σκέφτεται πως πρέπει να κατευθυνθεί προς τα νότια καθώς μόνο οι θεοί μπορούν να διαβούν τα όρη αυτά. Προχωρώντας νοτιοανατολικά, φτάνει στον Υδάσπη, και ο Μακεδονικός στρατός εμπλέκεται στην φονικότερη μάχη που είχε έως τότε, εναντίον των δυνάμεων του Ινδού ηγεμόνα Πώρου, ο οποίος έχει στην διάθεση του μεγάλο αριθμό ελεφάντων. Παρά την αρχικά διαφαινόμενη ήττα στην γενικευμένη σφαγή που ακολουθεί, ο Αλέξανδρος εμψυχώνει τον στρατό του και εφορμά ιππεύοντας τον Βουκεφάλα μόνος του στις τάξεις του εχθρού. Οι Μακεδόνες βλέποντας τον βασιλιά να κινδυνεύει εμψυχώνονται και αντεπιτίθενται, κερδίζοντας τελικά την μάχη. Ο Αλέξανδρος έχει τραυματιστεί σοβαρά ωστόσο από βέλος που τον έπληξε, και ο Βουκεφάλας σκοτώθηκε μετά από βέλος και ακόντιο που δέχτηκε. Αναρρώνοντας από τις πληγές του, ο Αλέξανδρος παρουσιάζεται στον στρατό και ανακοινώνει πως επιστρέφουν σπίτι, και ακολουθούν πανηγυρισμοί.

Στην Βαβυλώνα πλέον, ο Αλέξανδρος κάνει σχέδια για νέες εκστρατείες, ετοιμάζοντας μεγάλο στόλο για την κατάκτηση νέων περιοχών, καθώς και δίνοντας οδηγίες για ίδρυση πόλεων και βιβλιοθηκών. Ο πιο κοντινός του φίλος ο Ηφαιστίωνας όμως έχει αρρωστήσει αιφνιδίως, και ο Αλέξανδρος προσπαθεί να τον εμψυχώσει, μιλώντας του για την παιδική τους ηλικία και τα μελλοντικά τους σχέδια, την κατάκτηση της Καρχηδόνας, των ελληνικών αποικιών της Σικελίας, της Ρώμης, και μετέπειτα της βόρειας Ευρώπης, ώσπου μια μέρα όλοι οι άνθρωποι του κόσμου θα μπορούν να ζουν και να μετακινούνται ελεύθερα χωρίς άλλους πολέμους. Ο Ηφαιστίων όμως πεθαίνει στο εν τω μεταξύ, και ο Αλέξανδρος μετά το αρχικό ξέσπασμα θυμού του προς τους πάντες, καταρρακώνεται, και δεν παρηγορείται ούτε από το γεγονός ότι η Ρωξάνη είναι έγκυος με το παιδί του. Μετά από λίγους μήνες, και αφότου έχει τιμήσει τον Ηφαιστίωνα, προετοιμάζεται για την εκστρατεία στην αραβική χερσόνησο.

Όμως και ο ίδιος ο Αλέξανδρος πλέον αρρωσταίνει βαριά μετά από οινοποσία. Η κατάσταση του χειροτερεύει και είναι φανερό πλέον πως είναι κοντά στον θάνατο του, ενώ ο Βαγόας του παρέχει φροντίδες. Ο στρατός και οι αξιωματικοί του περνάν ώστε να τον αποχαιρετίσουν μια τελευταία φορά, ώσπου ο Αλέξανδρος πεθαίνει πλέον και το δαχτυλίδι του πέφτει από τα χέρια. Με τον θάνατο του, σχεδόν αμέσως επικρατεί γενικευμένη αναταραχή ανάμεσα στους στρατηγούς του σχετικά με το ποια φατρία θα αποκτήσει το σώμα του.

Η ταινία ολοκληρώνεται με την αφήγηση του ηλικιωμένου πλέον Πτολεμαίου πίσω στην Αλεξάνδρεια, 40 χρόνια μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου, όπου ο Πτολεμαίος λέει πως στην πραγματικότητα όλοι οι στρατηγοί του τον σκότωσαν, συναινώντας ουσιαστικά στον θάνατο του, γιατί δεν μπορούσαν να καταλάβουν το όραμα του και γιατί ήταν πλέον πολύ κουρασμένοι για να συνεχίσουν να τρέχουν ως την άκρη του κόσμου, μην έχοντας την ίδια ενέργεια και πίστη με τον Αλέξανδρο, έναν τιτάνα ανάμεσα σε ανθρώπους. Δίνει οδηγίες στον γραφέα ώστε να καταγράψει πως πέθανε από επιπλοκές της αρρώστιας του. Κατόπιν ολοκληρώνει, λέγοντας πως εάν ο Αλέξανδρος απέτυχε στο να ολοκληρώσει το όραμα του για έναν ενοποιημένο κόσμο, τότε η αποτυχία του αυτή ήταν σπουδαιότερη από την κάθε επιτυχία κάθε άλλου ανθρώπου, και πως στο τέλος ο κόσμος ανήκει στους ανθρώπους που έχουν την δύναμη και την θέληση να κάνουν το όραμα τους πραγματικότητα, όπως αυτός ο οποίος πλέον είναι γνωστός με το όνομα, Μέγας Αλέξανδρος.

Πηγές: imdb, rottentomatoes.com, wikipedia