Η συντονισμένη απάντηση της Ε.Ε. στον κορονοϊό ήταν πρωτίστως θέμα αλληλεγγύης

Ήταν μόλις στα τέλη του περασμένου Δεκέμβρη όταν τα διεθνή Μέσα φιλοξενούσαν δειλά - δειλά ειδήσεις για έναν νέο ιό που είχε ξεσπάσει στην Κίνα και ο οποίος έδειχνε να πλήττει βαριά το αναπνευστικό σύστημα των ασθενών. Τότε, κανείς δεν φανταζόταν ότι βρισκόμασταν στις αρχές μιας πανδημίας που επρόκειτο να αλλάξει εντελώς όσα γνωρίζαμε ως «κανονικότητα» μέχρι σήμερα. Αυτό που αργότερα έγινε γνωστό ως «νέος κορονοϊός» κλόνισε συθέμελα (και εξακολουθεί) Αρχές και θεσμούς ετών. Σε αυτή την πραγματικότητα δεν αποτέλεσε εξαίρεση η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία καλέστηκε να αντιμετωπίσει μία από τις μεγαλύτερες κρίσεις στη σύγχρονη ιστορία της. 

Όλο αυτό το διάστημα με τις δράσεις της, η Ε.Ε. έθεσε ως προτεραιότητα τη διασφάλιση των πολιτών της από υγειονομικής άποψης και τη μείωση της διασποράς του ιού. Σε αυτό το πλαίσιο, προχώρησε στην ψήφιση έκτακτης εκταμίευσης 3 δισ. ευρώ για τη στήριξη των κρατών - μελών που έχουν πληγεί περισσότερο από την πανδημία, ενισχύοντας τον τομέα τυς υγείας με την: 

• άμεση αγορά ή παροχή στήριξης έκτακτης ανάγκης για λογαριασμό των κρατών μελών και διανομή ιατρικού εξοπλισμού, όπως μάσκες και αναπνευστήρες
• χρηματοδοτική στήριξη και συντονισμός της κάλυψης των επιτακτικών αναγκών όπως η διασυνοριακή μεταφορά ιατρικού εξοπλισμού και ασθενών
• στήριξη της κατασκευής κινητών νοσοκομειακών μονάδων.

Η χρηματοδότηση ύψους 3 δισ. ευρώ από τον ενωσιακό προϋπολογισμό θα κινητοποιηθεί εντός των ορίων των δαπανών του ενωσιακού προϋπολογισμού για το 2020, εκ του οποίου 2,7 δισ. ευρώ θα διοχετευθούν μέσω του μηχανισμού στήριξης έκτακτης ανάγκης και 300 εκατ. ευρώ μέσω της ικανότητας ιατρικού εξοπλισμού rescEU. Η πρόταση χρειάζεται τώρα την έγκριση του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Mια πρώτη δράση rescEU αναφέρθηκε στο σχέδιο διορθωτικού προϋπολογισμού 1/2020. Αυτή η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα αυξήσει τον συνολικό προϋπολογισμό του πρώτου στα χρονικά αποθέματος ιατρικού εξοπλισμού rescEU (αναπνευστήρες, προστατευτικές μάσκες και βασικά ιατρικά εργαλεία) σε 80 εκατ. ευρώ. 

Δεν είναι, όμως, μόνο αυτό. Τα κράτη μέλη ενώνουν επίσης τις δυνάμεις τους στο πλαίσιο της συμφωνίας κοινών προμηθειών για την αγορά μέσων ατομικής προστασίας, αναπνευστήρων και ειδών που είναι αναγκαία για τα τεστ ανίχνευσης του κορονοϊού. Η συνεργασία θα εξασφαλίσει με αυτόν τον τρόπο στα κράτη μέλη μια ισχυρότερη θέση στην παγκόσμια αγορά. Προκειμένου να αναπτυχθεί μαζικά η συνολική παραγωγή του ατομικού προστατευτικού εξοπλισμού, η Επιτροπή και οι ευρωπαϊκοί οργανισμοί τυποποίησης συμφώνησαν, στις 20 Μαρτίου, ότι όλα τα σχετικά ευρωπαϊκά εναρμονισμένα πρότυπα θα διατίθενται κατ’ εξαίρεση ελεύθερα και πλήρως σε όλες τις ενδιαφερόμενες εταιρείες.

Σύσταση ευρωπαϊκής ομάδας εμπειρογνωμόνων

Η Επιτροπή έχει συστήσει μια συμβουλευτική ομάδα COVID-19, αποτελούμενη από επτά εμπειρογνώμονες επιδημιολόγους και ιολόγους της Ε.Ε., προκειμένου η ομάδα αυτή να διατυπώσει τις επιστημονικά τεκμηριωμένες κατευθυντήριες γραμμές για την απόκριση της Ε.Ε. και για τον συντονισμό των μέτρων διαχείρισης των κινδύνων. Της ομάδας προεδρεύει η Πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν και η Επίτροπος για την υγεία και την ασφάλεια των τροφίμων, Στέλλα Κυριακίδου.

Ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC)

Το Κοινοβούλιο έχει ζητήσει να ενισχυθεί ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική και εναρμονισμένη αντίδραση της Ε.Ε. στις λοιμώδεις νόσους, όπως η COVID-19. Κατόπιν αυτής της έκκλησης, η Επιτροπή πρότεινε να αυξηθεί ο προϋπολογισμός του 2020 κατά 3,6 εκατομμύρια ευρώ. 

Ενίσχυση της επιστημονικής έρευνας

Παράλληλα, η Ένωση προωθεί την επιστημονική έρευνα, προκειμένου να ενισχυθούν οι ερευνητές για να βρουν γρήγορα εμβόλιο, μέσω της υφιστάμενης χρηματοδότησης της έρευνας. Ως προς αυτή την κατεύθυνση, οι δράσεις της περιλαμβάνουν τα εξής:

• Πρόταση ύψους 47,5 εκατ. EUR στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζοντας 2020» για τη χρηματοδότηση 17 προεπιλεγμένων ερευνητικών προγραμμάτων προκειμένου να ενισχυθεί η γνώση γύρω από τη νόσο COVID-19 και να βελτιωθεί η κλινική διαχείριση.
• Μια περαιτέρω πρόσκληση υποβολής προτάσεων, αξίας 45 εκατομμυρίων EUR, βρίσκεται σε εξέλιξη για τις θεραπευτικές και διαγνωστικές μεθόδους προκειμένου να αντιμετωπιστεί η υφιστάμενη και οι μελλοντικές πανδημίες του κορονοϊού στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας για καινοτόμα φάρμακα.

Ίσως, το σημαντικότερο όλων, είναι η αλληλεγγύη που επέδειξαν τα κράτη - μέλη μεταξύ τους, αποδεικνύοντας πως οι αρχές πάνω στις οποίες χτίστηκε και θεμελιώθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση, εντέλει δεν έχουν χαθεί, όπως συχνά λέγεται και γράφεται. Ενδεικτικά, Γερμανοί νοσηλευτές και ιατροί ανέλαβαν τη φροντίδα ασθενών με COVID-19 που έφτασαν αεροπορικώς από την Ιταλία ή τη Γαλλία. Η Τσεχία απέστειλε 10.000 προστατευτικές στολές τόσο στην Ιταλία όσο και στην Ισπανία, ενώ η Αυστρία και η Γαλλία έχουν αποστείλει εκατομμύρια μάσκες στην Ιταλία. Και σε επίπεδο απλών πολιτών και όχι κρατών, όμως, οι Ευρωπαίοι δεν σταμάτησαν να δείχνουν με όποιον τρόπο διέθεταν τη στήριξή τους, ιδιαίτερα προς τους περισσότερο πληττόμενους λαούς. Ναι, η κρίση - αργά ή γρήγορα - θα περάσει. Αυτό που θα μείνει στο τέλος ας είναι η πίστη μας πως όλοι μαζί μπορούμε να καταφέρουμε περισσότερα. Αυτή ήταν η ουσία εξάλλου και του μηνύματος του προέδρου του Ευρωκοινοβουλίου, Νταβίντ Σασόλι, όταν είπε: «Είμαστε η Ευρώπη. Η δύναμή μας είναι η αλληλεγγύη μας».