Αγία Σοφία: Παγκόσμια κατακραυγή για τον Ερντογάν - Πώς αντιδρούν ΗΠΑ, Ρωσία και Ευρώπη

Οσο ηχηρές ήταν οι παραινέσεις στην Τουρκία και στον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να μην προβεί στη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, ηχηρές είναι και οι αντιδράσεις της διεθνούς κοινότητας κατά της απόφασης. Όπως μετέδωσε το κεντρικό δελτίο ειδήσεων του OPEN, η Ρωσία, οι ΗΠΑ, αλλά και ο διεθνής Τύπος διαφωνούν με την απόφαση του τουρκικού Συμβουλίου της Επικρατείαας και το διάταγμα που υπέγραψε ο ίδιος ο πρόεδρος Ερντογάν.

Πολλές είναι οι καταδικαστικες δηλώσεις από τη Μόσχα, που προέρχονται από εκκλησιαστικούς και πολιτικούς παράγοντες. Όπως μετέδωσε στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του OPEN ο Θανάσης Αυγερινός, η ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία εκφράζει τη θλίψη της γιατί δεν εισακούστηκαν από την τουρκική κυβέρνηση ούτε η ανησυχία της ίδιας, ούτε και άλλων, κατά τόπους, Ορθοδόξων Εκκλησιών, ανέφερε ο Βλαντιμίρ Λεγκόιντα, πρόεδρος του συνοδικού τμήματος του Πατριαρχείου Μόσχας και εκπρόσωπος του Πατριάρχη Κυρίλλου. Επιπλέον, ο ίδιος τόνισε, ότι «η απόφαση αυτή δεν στοχεύει στη καθησύχαση των υπαρχουσών αντιθέσεων, αλλά αντιθέτως μπορεί να οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερους διχασμούς».

Για «χαστούκι» στην παγκόσμια ορθοδοξία έκανε λόγο σε αποκλειστικές δηλώσεις του στο OPEN και στον Θανάση Αυγερινό το «νούμερο δύο» του Πατριαρχείου Μόσχας, ο επικεφαλής του τμήματος εξωτερικών σχέσεων, Μητροπολίτης Ιλαρίων, ο οποίος κάνει λόγο για «διατάραξη των διαθρησκειακών σχέσεων παγκοσμίως και μάλιστα διαφοροποιείται από την πολιτική εξουσία, λέγοντας ότι «δεν είναι εσωτερικό ζήτημα του κυρίου Ερντογάν η απόφαση να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί».

Συγκεκριμένα ο Μητροπολίτης Ιλαρίων δήλωσε στο OPEN: «Για τους ορθόδοξους χριστιανούς ο Ναός της Αγίας Σοφίας είναι τέτοιο σύμβολο, όπως για τους καθολικούς ο Ναός του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη. Γι’ αυτό δεν είμαστε αδιάφοροι για την τύχη αυτού του Ναού, δεν θεωρούμε ότι είναι εσωτερική υπόθεση της Τουρκίας, να μετατρέψει αυτόν τον Ναό σε τζαμί, θεωρούμε ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο καταφέρθηκε τεράστιο πλήγμα στις διαθρησκειακές σχέσεις σε όλον τον κόσμο».

Αντίστοιχες αντιδράσεις υπάρχουν και από τη ρωσική Άνω Βουλή, όπου ο αρμόδιος πρόεδρος της επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, Κωνσταντίν Κασατσόφ εκτιμά ότι θα υπάρξουν μεγάλες αντιδράσεις συνολικά από τον χριστιανικό κόσμο και ότι τίποτα καλό δεν προμηνύει η απόφαση του Τούρκου Προέδρου.

Οι ΗΠΑ πίεσαν τον Ερντογάν αλλά απέτυχαν

Όπως μεταδίδει από τη Νέα Υόρκη ο Μιχάλης Ιγνατίου, οι πρώτες αντιδράσεις για την απόφαση του τουρκικού Συμβουλίου της Επικρατείας, ήρθαν από ανακοίνωση του Γερουσιαστή Μενέντεζ και αναμένεται να ακολουθήσουν και άλλες, ενώ υπάρχει μια ανακοίνωση από την αρμόδια κυβερνητική οργάνωση που ασχολείται με την προστασία των θρησκευτικών ελευθεριών. 

Από πλευράς αμερικανικής κυβέρνησης ισχύουν όλες οι προηγούμενες ανακοινώσεις και η δήλωση του υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο,  ο οποίος είχε ζητήσει με έντονο τρόπο από την τουρκική κυβέρνηση να σεβαστεί το καθεστώς μουσείου για την Αγία Σοφία.  Ο πρόεδρος Ερντογάν δεν άκουσε ούτε τον Πομπέο, ούτε τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, αλλά ούτε τους Ευρωπαίους, τους οποίους δεν φαίνεται λαμβάνει καθόλου υπόψη. 

Σύμφωνα με τον Μιχάλη Ιγνατίου, η αμερικανική θέση είναι να παραμείνει η Αγία Σοφία ένα παράδειγμα της δέσμευσης της Τουρκίας να σέβεται τις θρησκευτικές παραδόσεις και την διαφορετική ιστορία της και να διασφαλίσει ότι θα παραμείνει προσβάσιμη σε όλους. Οι ΗΠΑ θεωρούν ότι μια αλλαγή στο καθεστώς της Αγίας Σοφίας θα υπονομεύσει την κληρονομιά αυτού του αξιοσημείωτου κτιρίου και της  τόσο σπάνιας στον σύγχρονο κόσμο και αξεπέραστης ικανότητάς του, να προσφέρει στην ανθρωπότητα μια πολύ απαραίτητη γέφυρα μεταξύ των διαφορετικών θρησκευτικών παραδόσεων και πολιτισμών.    

Οι εκκλήσεις αυτές των ΗΠΑ αλλά και οι διπλωματικές προσπάθειες του Μάικ Πομπέο αγνοήθηκαν από την πλευρά της Τουρκίας. Αυτή είναι ακόμα μια απόδειξη ότι ο Ερντογάν αδιαφορεί για τις διαμαρτυρίες και τις δηλώσεις, διότι σύμφωνα με τον Μιχάλη Ιγνατίου γνωρίζει πως δεν θα έχει συνέπειες για τις πράξεις του.

Το ανησυχητικό είναι ότι τα σχέδια του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν μένουν στο συρτάρι, αλλά αντίθετα τα υλοποιεί. Είναι γνωστό, ότι έχει εκπονήσει σχέδια για το Αιγαίο, την Κρήτη και νέα σχέδια για την Κύπρο, ενώ σύμφωνα με τον ανταποκριτή του OPEN όταν ο Τούρκος πρόεδρος ξεκινά την υλοποίηση των σχεδίων του, όσα τηλεφωνήματα και να γίνουν δεν ακούει κανέναν. Ίσως η κίνησή του ταρακουνήσει τον πρόεδρο Τραμπ, που ισχυρίζεται ότι εκπροσωπεί τους Χριστιανούς.

Πρώτη είδηση στα διεθνή ΜΜΕ

Πρώτο θέμα στα μεγαλύτερα ειδησεογραφικά δίκτυα του πλανήτη είναι η απόφαση του τουρκικού Συμβουλίου της Επικρατείας να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί. Είναι μια είδηση που μονοπώλησε για περισσότερες από 3,5 ώρες τον διεθνή Τύπο, καθώς από την Αμερική μέχρι την Ευρώπη υπάρχουν εκτενής ή και μικρότερες αναφορές. Τα διεθνή ΜΜΕ μιλούν για μια κίνηση που αναμένεται να έχει μεγάλες συνέπειες στις σχέσεις της Τουρκίας, η οποία μετατράπεται, σύμφωνα με τα δίκτυα σε ένα ισλαμικό και όχι πλέον κοσμικό κράτος.

Ο τίτλος του Bloomberg αναφέρει πως, «Ο Ερντογάν πέτυχε να γίνει το δικό του καθώς η απόφασή του Δικαστηρίου μετατρέπει την Αγία Σοφία σε τζαμί». Στην πρώτη σελίδα του αμερικανικού CNN διαβάζουμε: «Ο Ερντογάν της Τουρκίας διέταξε την μετατροπή της Αγία Σοφίας σε τζαμί». Ενώ στο θέμα κάνει λόγο για τις τεταμένες ελληνοτουρκικές σχέσεις. «Οι Ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι τεταμμένες εξαιτίας της γεωπολιτικής έντασης στη Ανατολική Μεσόγειο, της πολύχρονης διαμάχης για την Κύπρο και για τους πρόσφυγες που περνούν τα σύνορα ανάμεσα στις δύο χώρες.

«Αγία Σοφία: Η Τουρκία μετατρέπει το εμβληματικό μουσείο της Κωνσταντινούπολης σε τζαμί» γράφει το βρετανικό BBC, ενώ αναφέρεται στις αντιδράσεις της ελληνικής πλευράς με τις δηώσεις της υπουργού Πολιτσιμού Λίνας Μενδώνη αλλά και τη Ορθόδοξης εκκλησίας. Επι[λέον το άρθρο υπογραμμίζει ότι «οι ισλαμιστές στην Τουρκία απαιτούσαν εδώ και πολύ καιρό να μετατραπεί σε τζαμί. Η πρόταση αυτή έχει προκαλέσει αντιδράσεις από θρησκευτικούς ηγέτες παγκοσμίως».

«Η απόφαση του τουρκικού δικαστηρίου ανοίγει τον δρόμο για να μετατρέψει το μουσείο σε τζαμί» αναφέρει η γερμανική Deutsche Welle, ενώ στο ίδιο μήκος κύματος κυμαίνεται το γαλλικό Euronews και το πρακτορείο Reuters ενώ παρόμοιος είναι και ο τίτλος του Aljazeera. Στο γερμανικό περιοδικό Focus αναφέρονται τα εξής: «Το σχέδιο του Ερντογάν φαίνεται να λειτουργεί. Δικαστήριο ανοίγει τον δρόμο για να μετατρέψει την Αγιά Σοφιά σε τζαμί». Το ρωσικό Sputnik γράφει στον τίτλο του θέματος «Το Κρατικό Συμβούλιο της Τουρκίας ακυρώνει την απόφαση του 1934 που μετέτρεψε την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης σε Μουσείο», τονίζοντας έτσι την ιστορικότητα της απόφασης.