Κόσμος|26.08.2020 18:30

Η Λευκορωσία φλέγεται: 26 χρόνια «φαγούρας» για τον Αλεξάντερ Λουκασένκο

Γιάννης Χαραμίδης

Ο Αλεξάντερ Λουκασένκο είναι χωρίς αμφιβολία το πρόσωπο του Αυγούστου στον πλανήτη. Ο όχι ευρέως γνωστός ηγέτης της Λευκορωσίας βρίσκεται επικεφαλής της χώρας των 9,5 εκατομμυρίων από το 1994. Μέσα σε αυτά τα 26 χρόνια, πολλά έχουν αλλάξει στην Ευρώπη αλλά όχι και τόσα πολλά στη Λευκορωσία. 

Το 1991 η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης δημιουργεί χάος στην ευρύτερη περιοχή. Η εμφάνιση Λουκασένκο στο πολιτικό προσκήνιο της χώρας βάζει «φρένο» στις εντάσεις, τις μαζικές διαδηλώσεις και κυρίως στις δολοφονίες εν μέση οδό που ήταν καθημερινότητα για το Μινσκ. Ο Αλεξάντερ Λουκασένκο εκλέγεται το 1994 και γίνεται άμεσα αντιληπτό πως οι σχέσεις του με την Ρωσία είναι στενές.

Στα νότια η Λευκορωσία έχει την Ουκρανία η οποία περνά κρίση με ίδια πάνω κάτω χαρακτηριστικά, ενώ στο βορρά μοιράζεται σύνορα με τις Λετονία, Λιθουανία και Πολωνία όλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μέλη του ΝΑΤΟ. Ο Αλεξάντερ Λουκασένκο καλείται στα μέσα της δεκαετίας του 90, όχι απλά να ξαναστήσει την χώρα στα πόδια της αλλά  να επιλέξει άμεσα «στρατόπεδο». Η επιλογή Λουκασένκο είναι ξεκάθαρη. Η Ρωσία είναι σύμμαχος και ο τρόπος που ο επονομαζόμενος και «τελευταίος δικτάτορας της Ευρώπης» θα επιλέξει είναι ξεκάθαρα Σοβιετικού Τύπου. Η βιομηχανική παραγωγή της χώρας μέχρι και σήμερα βρίσκεται υπό κρατικό έλεγχο, η οικονομία βασίζεται κατά κύριο λόγο στην κρατική παρέμβαση ενώ ακόμη και οι μυστικές υπηρεσίες της χώρας συνεχίζουν να φέρουν το όνομα της KGB.  

Από το 1994 μέχρι και σήμερα ο Αλεξάντερ Λουκασένκο «παίζει» ουσιαστικά χωρίς αντίπαλο στην πολιτική «αρένα» της χώρας με τα ποσοστά δημοτικότητας του να ταυτίζονται τις περισσότερες φορές με την δημοφιλία που προβάλλουν τα υπό τον απόλυτο έλεγχό του media της χώρας και κυμαίνονται σε ποσοστό άνω του 75%. 

Αμφισβήτηση 26 χρόνια μετά… 

Η 9η Αυγούστου έμελλε να είναι μία ημέρα διαφορετική για τα πολιτικά και όχι μόνο δρώμενα της χώρας. Οι εκλογές αναδεικνύουν για ακόμη μία φορά (καμία έκπληξη) νικητή τον Λουκασένκο. Αυτή τη φορά όμως υπάρχουν δυνατές φωνές που μιλούν ανοιχτά για νοθεία. Η επικεφαλής της αντιπολίτευσης, Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια δευτερόλεπτα μετά την ανακοίνωση των Exit Polls τα οποία δείχνουν νίκη Λουκασένκο με 80% σε διάγγελμά της αναφέρει πως έχει στα χέρια της στοιχεία που δείχνουν πως η ίδια συγκεντρώνει στις μεγάλες περιφέρειες της χώρας ποσοστά που κυμαίνονται από 60 μέχρι και 70%.  

Λίγα λεπτά μετά την ανακοίνωση, η Τιχανόφσκαγια θα συλληφθεί και θα ανακριθεί επί πετά ώρες από τις τοπικές αρχές. Κατά την απελευθέρωσή της θα μεταβεί εσπευσμένα στην Λιθουανία όπου ώρες νωρίτερα είχε προλάβει να στείλει τα δύο της παιδιά. Αξίζει να υπογραμμιστεί πως η Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια είναι η σύζυγος του Σεργέι Τιχανόφσκι ο οποίος είναι και ο επικεφαλής του κόμματος της αντιπολίτευσης στην χώρα αλλά δεν ήταν «δυνατό» να κατέβει στις εκλογές καθώς μερικούς μήνες πριν την εκλογική αναμέτρηση κατηγορήθηκε για κατασκοπία και εμπλοκή με ξένες δυνάμεις και βρίσκεται σε κάποιο κελί σε φυλακές του Μινσκ.

Από τη Λιθουανία σε μήνυμα της η Τιχανόφσκαγια ζήτησε 6 ημέρες μετά την εκδίωξή της από την χώρα την παρέμβαση του ΟΗΕ αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκειμένου να διεξαχθούν εκ νέου «καθαρές», όπως τόνισε, εκλογές στην χώρα.

Η Σβετλάνα άναψε το φυτίλι της λαϊκής οργής  

Η κακή οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκεται η Λευκορωσία με τα πολύ μεγάλα ποσοστά ανεργίας, τους μικρούς μισθούς σε συνδυασμό με την εμφάνιση της πανδημίας είχαν δημιουργήσει το άκρως «εύφλεκτο» κλίμα το οποίο η Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια και κυρίως η στάση Λουκασένκο ήρθε απλά να το πυροδοτήσει. 

Το μήνυμα της Τιχανόφσκαγια έβγαλε περισσότερους από 100.000 Λευκορώσους στους δρόμους της πρωτεύουσας, να απαιτήσουν νέες εκλογές και να διαδηλώσουν πιο μαζικά από ποτέ ενάντια στον «δυνάστη Λουκασένκο» όπως ανέγραφαν τα περισσότερα πανό της πορείας.  

Οι αστυνομικές αρχές με εντολή Λουκασένκο προσπάθησαν να διαλύσουν το πλήθος προχωρώντας σε μαζική χρήση χημικών, πλαστικών σφαιρών ακόμη και χειροβομβίδων κρότου λάμψης που για πρώτη φορά έβλεπε ο λαός της χώρας. Κυρίως, όμως σύμφωνα με χιλιάδες διαδηλωτές οι τοπικές αρχές επέλεξαν να δείρουν… και μάλιστα πολύ. Σύμφωνα με το BBC περισσότερες από 14.000 ήταν οι αναρτήσεις διαδηλωτών που δημοσίευσαν σοβαρά τραύματα από την αστυνομική αγριότητα. 

Οι αρχές μέσα σε τρεις ώρες προχώρησαν σε 6.000 προσαγωγές, 3.700 από τις οποίες εντός της νύχτας μετατράπηκαν σε συλλήψεις. Οι πιστοί οπαδοί του Λουκασένκο προχώρησαν στη διοργάνωση αντιδιαδηλώσεων οι οποίες ήταν πολύ μικρότερες από το «κύμα» της αντιπολίτευσης.  

Στις 16 Αυγούστου οι αρχές ανακοίνωσαν πως συνολικά περισσότεροι από 7.000 άνθρωποι έχουν συλληφθεί σε όλη τη χώρα και κρατούνται σε ασφυκτικά γεμάτα σωφρονιστικά ιδρύματα. Η ανακοίνωση έφερε νέες μαζικές διαδηλώσεις, με τους συγγενείς των συλληφθέντων να συγκεντρώνονται έξω από αστυνομικά τμήματα και φυλακές  και να ζητούν αρχικά να ενημερωθούν για την υγεία των δικών τους ανθρώπων και στην συνέχεια τον άμεσο ορισμό συνηγόρων, κάτι που ο Λουκασένκο αρνήθηκε να εγκρίνει.

Αλεξάντερ ΛουκασένκοΛευκορωσία