Σερβία – Κόσοβο: Μία ιστορική συμφωνία – Ακόμη ένα «νεύμα» στο Ισραήλ

Η υπογραφή της διμερούς συμφωνίας, ή για την ακρίβεια οποιασδήποτε συμφωνίας ανάμεσα σε Σερβία και Κόσοβο είναι από μόνη της ιστορικό γεγονός. Οι δύο χώρες βρίσκονται σε μακρά διαμάχη από την δεκαετία του 1990, μία διαμάχη που στοίχισε πολύ ακριβά σε ανθρώπινες ζωές…

Τι προβλέπει η συμφωνία

Ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς και ο πρωθυπουργός του Κοσόβου Αβντουλάχ Χότι υπέγραψαν δύο ξεχωριστά έγγραφα αφού το Βελιγράδι δεν αναγνωρίζει ως κρατική οντότητα με διεθνή υπόσταση το Κόσοβο.

Στο οικονομικό πεδίο προβλέπεται η ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων και εμπορευμάτων, η υλοποίηση μεγάλων έργων υποδομής στο σιδηροδρομικό και οδικό δίκτυο με την χρηματοδότηση της EXIM BANK και την επίβλεψη του Οργανισμού Χρηματοδότησης και Ανάπτυξης των ΗΠΑ (U.S. International Developement Finance Corporation) που θα ανοίξει γραφείο στο Βελιγράδι.

Επίσης προβλέπεται η παροχή δανείων σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε Σερβία και Κόσοβο με κεφάλαια από τις ΗΠΑ αλλά και η δημιουργία χιλιάδων θέσεων εργασίας και στις δύο χώρες. Η συνεργασία στον έλεγχο των πηγών ενέργειας, πόσιμου νερού και φυσικών πόρων στο βόρειο Κόσοβο με επιδιαιτησία των ΗΠΑ αποτελεί επίσης μέρος της συμφωνίας.

Το Κόσοβο δεσμεύεται να συμμετάσχει στο σχήμα «Μίνι Σένγκεν» που επιτρέπει την ελευθερία κίνησης των πολιτών μεταξύ των χωρών των δυτικών Βαλκανίων χωρίς συνοριακές διαδικασίες ελέγχου.

Με την συμφωνία ορίζεται μορατόριουμ ενός έτους στα αιτήματα του Κοσόβου για ένταξη σε διεθνείς οργανισμούς όπως και στην διπλωματική εκστρατεία της Σερβίας για ανάκληση της απόφασης αναγνώρισης της ανεξαρτησίας του Κοσόβου από κάποιες χώρες.

Οι δύο πλευρές δεσμεύτηκαν επίσης να συμμετάσχουν ενεργά στην διεθνή εκστρατεία για την αποποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας, την υπεράσπιση των θρησκευτικών δικαιωμάτων και την προστασία των θρησκευτικών ναών και μνημείων, την συνεργασία στο θέμα των αγνοουμένων της δεκαετίας του ΄90 και την επιστροφή των περιουσιών των θυμάτων του ολοκαυτώματος στους απογόνους τους.

Το δώρο Τραμπ στο Ισραήλ

Εντός της συμφωνίας υπάρχουν δύο συγκεκριμένα άρθρα με τα οποία ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ για ακόμη μία φορά, μετά την συμφωνία Ισραήλ Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, κάνει ένα σημαντικό δώρο στο Ισραήλ μέσα σε διάστημα μερικών ημερών…

Η Σερβία δεσμεύθηκε πως θα μεταφέρει την πρεσβεία της από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ και έτσι θα γίνει η τρίτη μόλις χώρα που αναγνωρίζει με τον πλέον επίσημο τρόπο την ιστορική πόλη ως πρωτεύουσα της χώρας. Το Ισραήλ από την πλευρά του επίσης φαίνεται πως γίνεται ρυθμιστικός παράγοντας για τις συζητήσεις που σίγουρα ξεκινούν για την οριστική επίλυση της διένεξης Σερβίας και Κοσόβου στην οποία περιλαμβάνονται και εδαφικές αξιώσεις και από τις δύο πλευρές. Για την ιστορία προσπάθεια να αναγνωριστεί το Κόσοβο από την Σερβία έγινε και αυτή την φορά στην Ουάσινγκτον με τον Βούτσιτς να είναι κάθετος…

Από την πλευρά του το Κόσοβο αναγνωρίζει με την υπογραφή της συμφωνίας το Ισραήλ ντε φάκτο και αναμένει την στήριξη από την κυβέρνηση Νετανιάχου για τις ενταξιακές συζητήσεις στο ΝΑΤΟ.

Οι ημερομηνίες - «σταθμοί» της κρίσης Σερβίας - Κοσόβου

Ιούνιος 1989: O Μιλόσεβιτς προειδοποιεί λέγοντας ότι η Σερβία δεν θα εγκαταλείψει ποτέ το Κόσοβο.

Ιούλιος 1990: Αλβανοκοσοβάροι βουλευτές ανακηρύσσουν την ανεξαρτησία του Κοσόβου. Το Βελιγράδι διαλύει το Κοινοβούλιο της Πρίστινα.

Ιούλιος 1992: O συγγραφέας Ιμπραήμ Ρουγκόβα εκλέγεται πρόεδρος σε μυστικές εκλογές.

Μάρτιος 1998: H σερβική αστυνομία ανακοινώνει τη διάλυση του UCK και τον θάνατο του Αντέμ Τζασάρι.

24 Σεπτεμβρίου 1998: O UCK καταλαμβάνει περιοχές του Κοσόβου. Σερβικός στρατός και αστυνομία επιχειρούν στο Κόσοβο, ενώ το NATO προειδοποιεί το Βελιγράδι.

19 Μαρτίου 1999: Ειρηνευτικές συνομιλίες στο Ραμπουγιέ καταλήγουν σε ναυάγιο. Το NATO αρχίζει τους βομβαρδισμούς στις 24 Μαρτίου.

10 Ιουνίου 1999: O Μιλόσεβιτς αποδέχεται την απόσυρση σερβικών στρατευμάτων. Διακοπή βομβαρδισμών του NATO. 100.000 άνδρες του NATO εισέρχονται στο Κόσοβο, ενώ χιλιάδες Σέρβοι πολίτες εγκαταλείπουν την επαρχία, φοβούμενοι αντίποινα των Αλβανών.

Φεβρουάριος 2002: Τα αλβανικά κόμματα συμφωνούν ο Ρουγκόβα να γίνει πρόεδρος και ο ηγέτης του UCK, Μπαϊράμ Ρετζέπι, πρωθυπουργός.

17 Μαρτίου 2004: Ταραχές στην Πρίστινα, με Αλβανούς να επιτίθενται σε Σέρβους. Τουλάχιστον 19 νεκροί.

23 Οκτωβρίου 2004: Μαζική αποχή των Σέρβων από τις εκλογές.

Σεπτέμβριος 2005: O Ρουγκόβα ανακοινώνει ότι πάσχει από καρκίνο του πνεύμονα.

Σεπτέμβριος 2020: Υπογραφή διμερούς συμφωνίας ανάμεσα σε Κόσοβο και Σερβία για διμερή οικονομική συνεργασία.