Κορονοϊός - έρευνα: Γιατί μια γρίπη μπορεί να είναι καταστροφική για τις εγκύους

Η προ-κλινική μελέτη ανέτρεψε την τρέχουσα επιστημονική άποψη σχετικά με τους λόγους για τους οποίους οι λοιμώξεις της γρίπης επηρεάζουν τόσο σοβαρά τις εγκύους και τα μωρά τους. Τα ευρήματα θα μπορούσαν επίσης να βοηθήσουν τους ερευνητές, να κατανοήσουν τη θεμελιώδη βιολογία του πώς η COVID-19 εξαπλώνεται από τους πνεύμονες στο σώμα.

Η έρευνα, σε ζωικά μοντέλα, έδειξε ότι κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης η γρίπη εξαπλώνεται από τους πνεύμονες μέσω των αιμοφόρων αγγείων στο κυκλοφορικό σύστημα, προκαλώντας μια καταστροφική υπερκινητική ανοσοαπόκριση. Η νέα μελέτη εκπονήθηκε από το RMIT σε συνεργασία με ερευνητές και γιατρούς από την Ιρλανδία και την Αυστραλία και δημοσιεύεται στο PNAS.

Η επικεφαλής συγγραφέας Dr Stella Liong δήλωσε ότι η έρευνα δείχνει ότι το αγγειακό σύστημα βρίσκεται στην καρδιά των δυνητικά καταστροφικών επιπλοκών που προκαλούνται από τη γρίπη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

«Γνωρίζουμε εδώ και πολύ καιρό ότι η γρίπη μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές και στη μητέρα και στο έμβρυο, αλλά πώς συμβαίνει αυτό δεν έχει γίνει κατανοητό», δήλωσε η Dr Liong, μεταδιδακτορικός συνεργάτης. «Η συμβατική σκέψη έχει ενοχοποιήσει το κατεσταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα που προκύπτει κατά την εγκυμοσύνη, αλλά αυτό που παρατηρούμε είναι ακριβώς το αντίθετο: η μόλυνση από τη γρίπη οδηγεί σε δραστικά αυξημένη ανοσοαπόκριση.

«Η φλεγμονή που βρήκαμε στο κυκλοφορικό σύστημα είναι συντριπτική, είναι σαν μια αγγειακή καταιγίδα που προκαλεί όλεθρο σε όλο το σώμα. Χρειαζόμαστε περαιτέρω έρευνα για να επικυρώσουμε κλινικά τα ευρήματά μας, αλλά η ανακάλυψη αυτού του νέου μηχανισμού είναι ένα κρίσιμο βήμα προς την ανάπτυξη θεραπειών γρίπης που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για έγκυες γυναίκες».

Ο καθηγητής John O'Leary του Trinity College Dublin, δήλωσε ότι η μελέτη αντιπροσώπευε μια σημαντική πρόοδο στην κατανόηση των ιογενών λοιμώξεων και της εγκυμοσύνης. Ο κίνδυνος γρίπης παραμένει σημαντικό ζήτημα κατά την εγκυμοσύνη, με λιγότερο από το 40% των εγκύων γυναικών να λαμβάνουν το εμβόλιο της γρίπης στην Αυστραλία.

Γρίπη και εγκυμοσύνη

Η γρίπη δεν μεταδίδεται απευθείας από τη μητέρα στο μωρό, αλλά η δυνητικά καταστροφική της επίδραση στη μητέρα συνδέεται στενά με τις επιπλοκές που υπέστη το μωρό. Οι έγκυες γυναίκες που προσβάλλονται από γρίπη διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για να προσβληθούν από πνευμονία και άλλες επιπλοκές, ενώ τα μωρά των μητέρων που έχουν πληγεί σοβαρά από τη γρίπη διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο περιορισμού της ανάπτυξης του εμβρύου, αποβολής και πρόωρων γεννήσεων. 

Ο κίνδυνος γρίπης παραμένει σημαντικό ζήτημα κατά την εγκυμοσύνη, με πάνω από το 60% των εγκύων Αυστραλών γυναικών να  μην λαμβάνουν το εμβόλιο της γρίπης. Οι επιστήμονες είχαν προηγουμένως σκεφτεί ότι ο λόγος που η γρίπη έχει τόσο σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία είναι επειδή το ανοσοποιητικό σύστημα καταστέλλεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης για να επιτρέψει στο έμβρυο να ευδοκιμήσει, καθιστώντας πιο δύσκολο να καταπολεμηθούν οι λοιμώξεις.

Όμως, η νέα έρευνα για τη γρίπη τύπου Α δείχνει ότι ο ιός συμπεριφέρεται πολύ διαφορετικά στα σώματα των εγκύων και μη εγκύων πειραματόζωων. Σε μη εγκύους ποντικούς, η λοίμωξη της γρίπης παραμένει εντοπισμένη στους πνεύμονες. Αλλά σε έγκυα πειραματόζωα, ο ιός εξαπλώνεται στο κυκλοφορικό σύστημα μέσω των αιμοφόρων αγγείων. Αυτό οδηγεί σε έντονη φλεγμονή που επηρεάζει δραστικά τη λειτουργία των μεγάλων αιμοφόρων αγγείων, η οποία επηρεάζει σοβαρά την υγεία της μητέρας και μπορεί επίσης να περιορίσει τη ροή του αίματος στο αναπτυσσόμενο έμβρυο.

Ο επικεφαλής ερευνητής Αναπληρωτής Καθηγητής ,Σταύρος Σελεμίδης (RMIT) δήλωσε ότι: «Γνωρίζουμε πως η μόλυνση από τη γρίπη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης οδηγεί σε αυξημένο κίνδυνο της υγείας των βρεφών. Η έρευνά μας, δείχνει τον κρίσιμο ρόλο που μπορεί να παίζει το αγγειακό σύστημα σε αυτό, με τη φλεγμονή στα αιμοφόρα αγγεία να μειώνει τη ροή του αίματος και τη μεταφορά θρεπτικών ουσιών από τη μητέρα στο μωρό». Ο Σελεμίδης είπε ακόμα ότι η έρευνα αποκάλυψε ς μια νέα σύνδεση με την προεκλαμψία, μια επικίνδυνη επιπλοκή της εγκυμοσύνης που χαρακτηρίζεται από υψηλή αρτηριακή πίεση. «Βρήκαμε ότι η ίδια πρωτεΐνη που είναι αυξημένη στην προεκλαμψία είναι επίσης αυξημένη σημαντικά με τη γρίπη», είπε.

Και ο κορονοϊός

Η Dr Liong είπε ότι η έρευνα βοήθησε στην κατανόησή για το πώς ο ιός COVID-19 μπορεί να επηρεάζει το αγγειακό σύστημα.

«Η γρίπη και ο κορονοϊός είναι διαφορετικοί, αλλά έχουν κοινά γνωρίσματα. Γνωρίζουμε ότι ο COVID-19 προκαλεί αγγειακή δυσλειτουργία, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλικά επεισόδια και άλλα καρδιαγγειακά προβλήματα», είπε. «Οι μελέτες μας κατά την εγκυμοσύνη προσφέρουν νέες πληροφορίες για τη θεμελιώδη βιολογία του πώς οι ιοί του αναπνευστικού μπορούν να οδηγήσουν σε δυσλειτουργία του αγγειακού συστήματος. «Αυτό θα μπορούσε να είναι πολύτιμη γνώση για εκείνους τους επιστήμονες που εργάζονται άμεσα σε θεραπείες και εμβόλια για το COVID-19».

Η νέα μελέτη βασίζεται πάνω σε εργασία και έρευνα 10 χρόνων από ερευνητές στη Σχολή Υγείας και Βιοϊατρικών Επιστημών στο RMIT, με συνεργασία επιστημόνων από όλο τον κόσμο. Η έρευνα υποστηρίχθηκε από το Australian Research Council (ARC) Future Fellowship και χρηματοδοτήθηκε από το Εθνικό Συμβούλιο Υγείας και Ιατρικής Έρευνας της Αυστραλίας (NHMRC). Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύονται στο  PNAS (DOI:10.1073/pnas.2006905117=).