Τουρκία - Μονή της Χώρας: Τι κρύβεται πίσω από την αναβολή της μετατροπής σε τζαμί

Πολλά ερωτήματα έχουν εγερθεί στην Τουρκία από την Πέμπτη 29 Οκτωβρίου σχετικά με την απόφαση αναβολής λειτουργίας ως τζαμί της Μονής της Χώρας, με ορισμένους να βλέπουν και πάλι την πιθανότητα επιστροφής της στο καθεστώς του μουσείου.

Με τίτλο «Εγκαταλείπεται η ιδέα εγκαινίων του τζαμιού Kariye; (σ.σ. Μονή της Χώρας)», η τουρκική ισλαμιστική εφημερίδα «Μιλί Γκαζετέ» σε ρεπορτάζ της αναρωτιέται τι γίνεται με το τζαμί, που κανονικά είχε προγραμματισθεί να επαναλειτουργήσει σήμερα, ωστόσο με χθεσινή ανακοίνωση της η Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων ανέβαλε την επαναλειτουργία του, προβάλλοντας ως λόγο τις συνεχιζόμενες εργασίες στο κτίριο. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, πηγές που μίλησαν στην εφημερίδα σημείωσαν πως χθες ομάδα εκπροσώπων της UNESCO επισκέφθηκε τη Μονή της Χώρας και ανέφερε πως σε περίπτωση επαναλειτουργίας της ως τζαμί θα πάψει να περιλαμβάνεται στη λίστα (παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς) της UNESCO.

Μετά την αναχώρηση της ομάδας της UNESCO, μαζεύτηκαν τα χαλιά που είχαν τοποθετηθεί στο κτίριο. Και το δημοσίευμα επισημαίνει «συνεπώς τίθεται πλέον το ερώτημα «τι θα γίνει στο τζαμί Kariye που περιμένει την απελευθέρωση από τα δεσμά του». Σε άλλο ρεπορτάζ της ίδιας εφημερίδας με τίτλο «Μαζεύτηκαν τα χαλιά. Ξηλώθηκε ο άμβωνας. Μήπως επιστρέφουμε στο αρχικό καθεστώς του Kariye;», αναφέρεται πως σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχει η πιθανότητα να μετατραπεί και πάλι σε μουσείο. Όπως επισημαίνεται στο ρεπορτάζ, το ερώτημα που τίθεται είναι εάν έχει υπάρξει οπισθοχώρηση παρά τη δικαστική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που όριζε ότι «το τζαμί δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για άλλο σκοπό εκτός αυτού της βασικής του υπόστασης».

Η οπισθοχώρηση αυτή φέρνει στο μυαλό το ερώτημα «μήπως το τζαμί επανέρχεται και πάλι ως μουσείο;», παρά το γεγονός ότι οι εργασίες συνεχίζονταν έως και χθες. Χωρίς να αναφέρεται στους πιθανούς λόγους αναβολής εγκαινίων της Μονής της Χώρας ως τζαμί, η αντιπολιτευόμενη εφημερίδα «Μπιργκιούν» σε ρεπορτάζ της με τίτλο «Λογοκρισία με κουρτίνα», σημειώνει πως η κάλυψη των μωσαϊκών και νωπογραφιών προκάλεσε τις αντιδράσεις της κοινής γνώμης. Παρατίθενται και οι απόψεις ειδικών, όπως της καθηγήτριας αρχιτεκτονικής Ζεϊνέπ Αχουνμπάι, που τονίζει πως η κάλυψη θα καταστρέψει σε βάθος χρόνου τα έργα και πως πρόκειται για ένα είδους λογοκρισίας που επιχειρείται στο βωμό της πολιτικής.

Για το θέμα η αντιπολιτευόμενη εφημερίδα «Καράρ», με τίτλο «Αναβλήθηκαν τα εγκαίνια του Kariye και ο λόγος δεν είναι η πανδημία», αναφέρει πως τα εγκαίνια του τζαμιού -που συζητείται τελευταία αναφορικά με την κάλυψη των νωπογραφιών και εικόνων- αναβλήθηκαν, σύμφωνα με τη Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων, ωστόσο ως λόγος δεν αναφέρθηκε η πανδημία που βρίσκεται την παρούσα στιγμή στην κορύφωση της. Και επισημαίνει πως δεν πρέπει να επαναληφθούν τα λάθη που σημειώθηκαν στην Αγία Σοφία. Τα «εγκαίνια» της Μονής της Χώρας θα πρέπει να πραγματοποιηθούν στην κατάλληλη συγκυρία, λαμβανομένης υπόψη της εξάπλωσης του ιού.