Ευρωπαϊκό Δικαστήριο: «Ναι» στις ηλεκτρονικές εφαρμογές ταξί με επαγγελματίες οδηγούς

Υπηρεσία που φέρνει απευθείας σε επαφή, μέσω ηλεκτρονικής εφαρμογής, πελάτες ταξί και οδηγούς ταξί συνιστά υπηρεσία της κοινωνίας της πληροφορίας. Αυτό αποφάσισε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στο Λουξεμβούργο. Κι ενώ όλων το μυαλό θα πάει στη γνωστή πλατφόρμα Uber, η απόφαση δεν αφορά αυτή αλλά μια μικρή εταιρία στο Βουκουρέστι της Ρουμανίας. Γιατί; Γιατί η συγκεκριμένη εταιρία συνδέει επαγγελματίες οδηγούς ταξί με πελάτες -σε αντίθεση με τις υπηρεσίες της Uber, όπου οι οδηγοί δεν είναι επαγγελματίες.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κρίνει ότι η Star Taxi App SRL δεν αποτελούν αναπόσπαστο μέρος μιας συνολικής υπηρεσίας της οποίας κύριο στοιχείο είναι η παροχή υπηρεσίας μεταφοράς. Μια απόφαση που αναμένεται να αλλάξει των ρου των μεταφορών στην ΕΕ.

Όλα ξεκίνησαν όταν το Δεκέμβριο του 2017, το δημοτικό συμβούλιο του Δήμου Βουκουρεστίου εξέδωσε μια απόφαση, η οποία επέκτεινε την υποχρέωση λήψης προηγούμενης άδειας για την αποκαλούμενη υπηρεσία «διαχείρισης ταξί» στα πρόσωπα που εκμεταλλεύονται ηλεκτρονικές εφαρμογές όπως η StarTaxi App. Επειδή η StarTaxi App παρέβη την κανονιστική αυτή ρύθμιση της επιβλήθηκε πρόστιμο 4.500 ρουμανικών λέι (RON) (περίπου 929 ευρώ).

«Η εταιρία Star Taxi App SRL, εγκατεστημένη στο Βουκουρέστι (Ρουμανία), εκμεταλλεύεται εφαρμογή για έξυπνα τηλέφωνα η οποία φέρνει σε απευθείας επαφή τους χρήστες υπηρεσιών ταξί με τους οδηγούς ταξί. Η εφαρμογή αυτή καθιστά δυνατή την πραγματοποίηση αναζήτησης κατόπιν της οποίας εμφανίζεται κατάλογος διαθέσιμων οδηγών ταξί για την εκτέλεση διαδρομής, ο δε πελάτης μπορεί να επιλέξει οδηγό από τον κατάλογο αυτόν. Η ως άνω εταιρία δεν διαβιβάζει τις κρατήσεις στους οδηγούς ταξί και δεν καθορίζει το κόμιστρο, το οποίο καταβάλλεται απευθείας στον οδηγό στο τέλος της διαδρομής», περιγράφει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο την εταιρία.

Η StarTaxi App, θεωρώντας ότι η δραστηριότητά της συνιστά υπηρεσία της κοινωνίας της πληροφορίας, στην οποία έχει εφαρμογή η αρχή ότι δεν απαιτείται προηγούμενη άδεια, αρχή που προβλέπεται στην οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο άσκησε ενώπιον του TribunalulBucurești (πρωτοδικείου Βουκουρεστίου, Ρουμανία) προσφυγή με αίτημα την ακύρωση της απόφασης του Δήμου. Στο πλαίσιο αυτό, το TribunalulBucuresti ερωτά το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αν υπηρεσία που φέρνει απευθείας σε επαφή, μέσω ηλεκτρονικής εφαρμογής, πελάτες ταξί και οδηγούς ταξί αποτελεί υπηρεσία της κοινωνίας της πληροφορίας. Σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, το TribunalulBucuresti ερωτά το Δικαστήριο αν κανονιστική ρύθμιση όπως η απόφαση 626/2017 συνάδει με το ενωσιακό δίκαιο.

Με τη σημερινή απόφασή του, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επισημαίνει, κατ’ αρχάς, ότι η προτεινόμενη από τη Star Taxi App υπηρεσία εμπίπτει στον ορισμό της «υπηρεσίας της κοινωνίας της πληροφορίας» της οδηγίας για το ηλεκτρονικό εμπόριο, διότι η υπηρεσία αυτή παρέχεται έναντι αμοιβής, εξ αποστάσεως, με ηλεκτρονικά μέσα και κατόπιν συγκεκριμένης παραγγελίας του αποδέκτη των υπηρεσιών. Οπότε, είναι αδιάφορο αν μια τέτοια υπηρεσία παρέχεται δωρεάν στο άτομο που επιθυμεί να μετακινηθεί ή μετακινείται εντός πόλης, εφόσον προϋποθέτει τη σύναψη μεταξύ του παρόχου της υπηρεσίας αυτής και εκάστου αδειοδοτημένου οδηγού ταξί συμβάσεως παροχής υπηρεσιών σε συνδυασμό με την εκ μέρους του τελευταίου καταβολή μηνιαίας συνδρομής.

Κατά τη νομολογία του Δικαστηρίου όμως, μια υπηρεσία μπορεί να μη θεωρείται ως εμπίπτουσα στην έννοια της «υπηρεσίας της κοινωνίας της πληροφορίας» ακόμη και αν η υπηρεσία αυτή έχει τα περιλαμβανόμενα στον ορισμό χαρακτηριστικά. Όπως η απόφαση για την UBER που εκδόθηκε ακριβώς πριν από ένα χρόνο, τον Δεκέμβριο του 2019.

Αυτό ισχύει, μεταξύ άλλων, όταν προκύπτει ότι η εν λόγω υπηρεσία διαμεσολάβησης αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα μιας συνολικής υπηρεσίας της οποίας κύριο στοιχείο είναι υπηρεσία υπαγόμενη σε άλλο νομικό χαρακτηρισμό. Με άλλα λόγια, η υπηρεσία της Star Taxi παρέχεται σε συνδυασμό με προϋπάρχουσα και οργανωμένη υπηρεσία μεταφοράς με ταξί. Επιπλέον, ο πάροχος δεν επιλέγει τους οδηγούς ταξί, δεν καθορίζει και δεν εισπράττει το κόμιστρο, ούτε ασκεί έλεγχο ως προς την ποιότητα των οχημάτων και των οδηγών τους ή ως προς τη συμπεριφορά των τελευταίων. Επομένως, η υπηρεσία αυτή δεν μπορεί να θεωρηθεί αναπόσπαστο τμήμα μιας συνολικής υπηρεσίας της οποίας κύριο στοιχείο είναι η παροχή υπηρεσίας μεταφοράς.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κατέληξε ότι

• Πρώτον, ότι υπηρεσία η οποία φέρνει απευθείας σε επαφή, μέσω ηλεκτρονικής εφαρμογής, πελάτες ταξί και οδηγούς ταξί συνιστά «υπηρεσία της κοινωνίας της πληροφορίας» όταν η υπηρεσία αυτή δεν είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με υπηρεσία μεταφοράς με ταξί και, κατά συνέπεια, δεν αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της.
• Δεύτερον, ότι ρύθμιση τοπικής αρχής η οποία εξαρτά την παροχή «υπηρεσίας της κοινωνίας της πληροφορίας» από τη χορήγηση προηγούμενης άδειας στην οποία ήδη υπάγονται οι λοιποί πάροχοι υπηρεσιών κρατήσεων ταξί δεν αποτελεί «τεχνικό κανόνα» κατά την έννοια της οδηγίας για τη διαδικασία πληροφόρησης.
• Τρίτον, ότι η οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο δεν αντιτίθεται στην υπαγωγή του παρόχου «υπηρεσίας της κοινωνίας της πληροφορίας» σε καθεστώς παροχής άδειας που ίσχυε προηγουμένως για παρόχους οικονομικώς ισοδύναμων υπηρεσιών, οι οποίες δεν αποτελούν υπηρεσίες της κοινωνίας της πληροφορίας.
• Τέλος, το Δικαστήριο επισημαίνει ότι η οδηγία για τις υπηρεσίες αντιτίθεται στην εφαρμογή τέτοιου καθεστώτος παροχής άδειας, εκτός αν το καθεστώς αυτό πληροί τα κριτήρια που εκτίθενται στο εν λόγω νομοθέτημα, πράγμα που εναπόκειται στο αιτούν δικαστήριο να εξακριβώσει.