Κορονοϊός: Σε έξι εβδομάδες έτοιμο νέο εμβόλιο της BioNTech για τη μετάλλαξη του ιού

Η γερμανική εταιρεία βιοτεχνολογίας BioNtech είναι σε θέση να διαθέσει νέο εμβόλιο σε διάστημα έξι εβδομάδων σε περίπτωση μετάλλαξης του ιού, ανακοίνωσε ο διευθυντής της Ουγκούρ Σαχίν.

«Τεχνικά είμαστε σε θέση να διαθέσουμε ένα νέο εμβόλιο σε διάστημα έξι εβδομάδων. Βασικά, η ομορφιά της τεχνολογίας του αγγελιοφόρου RNA είναι ότι μπορούμε να αρχίσουμε απευθείας την ανάπτυξη ενός εμβολίου που μιμείται στην εντέλεια την νέα μετάλλαξη», εξήγησε. Αλλωστε, τόσο η Pfizer όσο και η Moderna δοκιμάζουν ήδη τα εμβόλιά τους για να διαπιστώσουν εάν λειτουργούν κατά της νέας μεταλλαγμένης εκδοχής του ιού, η οποία εντοπίσθηκε πρόσφατα στο Ηνωμένο Βασίλειο και άλλες χώρες, σύμφωνα με ανακοινώσεις που εξέδωσαν οι δύο εταιρείες.

«Με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα, περιμένουμε ότι η ανοσία που αποκτήθηκε μέσω του εμβολίου της Moderna θα λειτουργεί προστατευτικά κατά των μεταλλάξεων που έχουν πρόσφατα περιγράφεί στο Ηνωμένο Βασίλειο. Θα πραγματοποιήσουμε επιπλέον τεστ τις επόμενες εβδομάδες για να επιβεβαιώσουμε την προσδοκία αυτή», αναφέρεται στην ανακοίνωση της Moderna.

H Pfizer από την πλευρά της ανακοίνωσε ότι επεξεργάζεται στοιχεία σχετικά με την ικανότητα δειγμάτων αίματος ανθρώπων που έχουν εμβολιασθεί με το εμβόλιο των Pfizer/BioNtech να εξουδετερώσουν το νέο στέλεχος του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο νέος κορονοϊός έχει μεταλλαχθεί και πριν και οι δύο εταιρείες έχουν διαπιστώσει ότι τα εμβόλιά τους λειτουργούν και κατά των άλλων διαδοχικών μεταλλάξεων του ιού.

Ολο και περισσότεροι ειδικοί δηλώνουν ότι δεν είναι καθόλου βέβαιοι για την σημασία αυτής της τελευταίας μετάλλαξης του κορονοϊού, που προβλήθηκε από το Λονδίνο ως εξήγηση της εκτόξευσης των κρουσμάτων της Covid-19 τις τελευταίες εβδομάδες στην χώρα, εκτόξευση που συνέπεσε με την χαλάρωση της τήρησης μέτρων από τους Βρετανούς εν όψει των Χριστουγέννων.

Τα σημαντικότερα δεδομένα της μετάλλαξης

Τα σημαντικότερα δεδομένα για το νέο στέλεχος του κορονοϊού SARS-CoV-2 που ανιχνεύτηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο συνοψίζουν οι γιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιωάννης Ντάνασης, Πάνος Μαλανδράκης, Μαρία Γαβριατοπούλου και Θάνος Δημόπουλος (πρύτανης ΕΚΠΑ). Όπως αναφέρουν, τα προκαταρκτικά δεδομένα δείχνουν ότι είναι σημαντικά πιο μεταδοτικό από προηγούμενα στελέχη, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων.

Κατά τις πρώτες εκτιμήσεις, το νέο στέλεχος με την κωδική ονομασία SARS-CoV-2 VUI 202012/01 φαίνεται να έχει αύξηση του R0 τουλάχιστον 0,4 και αυξημένη μεταδοτικότητα κατά 70%. Ωστόσο, δεν υπάρχουν ενδείξεις που να συνηγορούν στο να σχετίζεται το νέο στέλεχος με σοβαρότερη μορφή της νόσου. Το νέο στέλεχος χαρακτηρίζεται από πολλαπλές (έως και 4.000) μεταλλάξεις σε γονίδια που κωδικοποιούν για αντιγονικούς καθοριστές της πρωτεΐνης S, καθώς και σε άλλες περιοχές του γονιδιώματος. Όσον αφορά στο Ηνωμένο Βασίλειο, η πιο επιβαρυμένη περιοχή είναι αυτή της Νοτιο-ανατολικής Αγγλίας, στην οποία φάνηκε αύξηση του ρυθμού του αριθμού των κρουσμάτων ανά 14ήμερο, από 100 σε 400 περιπτώσεις ανά 100.000 πληθυσμό. Η γονιδιακή ανάλυση έδειξε ότι μεγάλο ποσοστό (άνω του 50%) αυτών των περιπτώσεων ανήκουν στο νέο στέλεχος του SARS-CoV-2. Παράλληλα, υπάρχουν αναφορές περιπτώσεων λοίμωξης COVID-19 από το νέο στέλεχος σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο (συνολικά τουλάχιστον 1.108 έως τις 13/12), αλλά και στη Δανία και στην Ολλανδία.

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) συστήνει οι δημόσιες αρχές υγείας να απομονώνουν και να αναλύουν γενετικά τον ιό SARS-CoV-2, και εφόσον διαπιστώσουν την ύπαρξη ενός νέου στελέχους να ενημερώνουν τις ευρωπαϊκές αρχές. Ιδιαίτερη σημασία θα πρέπει να δοθεί σε περιπτώσεις επαναλοίμωξης COVID-19 για πιθανή ανίχνευση νέων στελεχών, καθώς επίσης και περιστατικά λοιμώξεων σε εμβολιασμένους.

Αποτελεσματικότητα εμβολίων

Αναφορικά με την αποτελεσματικότητα των εμβολίων, τα εμβόλια mRNA έναντι του SARS-CoV-2 επάγουν ανοσολογική απόκριση έναντι του συνόλου της πρωτεΐνης S, και επομένως μεμονωμένες μεταλλαγές σε αντιγονικούς επιτόπους δεν αναμένεται να επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα, όπως σημειώνουν οι καθηγητές του ΕΚΠΑ. Ωστόσο, εάν συσσωρευτούν μελλοντικά μεταλλαγές που να επιτρέπουν στον SARS-CoV-2 να διαλάθει της ανοσολογικής απόκρισης που έχει προκληθεί από το εμβόλιο, είναι πιθανό να καταστεί απαραίτητη η προσαρμογή των εμβολίων ανάλογα με τα κυκλοφορούντα στελέχη, αντίστοιχα με το εμβόλιο της γρίπης.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κατευνάζει τις μεγάλες ανησυχίες που προκαλεί η μετάλλαξη

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προσπάθησε να κατευνάσει τις μεγάλες ανησυχίες που έχει προκαλέσει μια νέα, εξαιρετικά μολυσματική μετάλλαξη του κορονοϊού που εμφανίστηκε στη Βρετανία, λέγοντας ότι αυτή είναι ένα φυσιολογικό κομμάτι της εξέλιξης μιας πανδημίας.

Αξιωματούχοι του ΠΟΥ παρουσίασαν από την άλλη μια θετική πτυχή της ανακάλυψης των νέων στελεχών του ιού που έβαλαν σε συναγερμό πολλές χώρες ωθώντας τις να επιβάλουν ταξιδιωτικούς περιορισμούς στη Βρετανία και την Νότια Αφρική, λέγοντας ότι νέα εργαλεία για την παρακολούθηση του ιού έχουν αποτελέσματα.

«Πρέπει να βρούμε μια ισορροπία. Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει διαφάνεια, είναι πολύ σημαντικό να πούμε στο κοινό τα πράγματα όπως έχουν, αλλά είναι επίσης σημαντικό να καταλάβουμε ότι αυτό είναι ένα φυσιολογικό κομμάτι της εξέλιξης του ιού», δήλωσε σε μια διαδικτυακή ενημέρωση δημοσιογράφων ο Μάικ Ράιαν, ο επικεφαλής της υπηρεσίας αντιμετώπισης εκτάκτων υγειονομικών καταστάσεων του ΠΟΥ

«Το να είσαι σε θέση να παρακολουθείς τόσο στενά έναν ιό, τόσο προσεκτικά, τόσο επιστημονικά σε πραγματικό χρόνο είναι μια πραγματικά θετική εξέλιξη για την παγκόσμια δημόσια υγεία, και οι χώρες που κάνουν αυτό το είδος της παρακολούθησης αξίζουν επαίνους».

Επικαλούμενοι δεδομένα από τη Βρετανία, αξιωματούχοι του ΠΟΥ δήλωσαν ότι δεν έχουν καμία απόδειξη ότι το νέο στέλεχος του κορονοϊού προκαλεί βαρύτερη ασθένεια στους ανθρώπους ή ότι είναι πιο θανατηφόρος από τα υπάρχοντα στελέχη της Covid-19, αν και φαίνεται ότι εξαπλώνεται πιο εύκολα.

Οι χώρες που επέβαλαν ταξιδιωτικούς περιορισμούς ενήργησαν παίρνοντας μέτρα μέγιστης προσοχής, αξιολογώντας τους κινδύνους, είπε ο Ράιαν, προσθέτοντας: «Αυτό είναι συνετό. Αλλά είναι επίσης σημαντικό όλοι να αναγνωρίσουν ότι αυτό συμβαίνει, αυτές οι μεταλλάξεις συμβαίνουν».

Αξιωματούχοι του ΠΟΥ ανέφεραν οι μεταλλάξεις του κορονοϊού είναι μέχρι στιγμής πολύ πιο αργές από ό,τι με την γρίπη και ότι ακόμη η νέα μετάλλαξη που εμφανίστηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο παραμένει πολύ λιγότερο μεταδοτική από άλλες ασθένειες όπως η παρωτίτιδα.

Είπαν ότι τα εμβόλια που αναπτύχθηκαν για την καταπολέμηση της Covid-19 πρέπει να αντιμετωπίζουν και τα νέα στελέχη του ιού, αν και έλεγχοι βρίσκονται σε εξέλιξη για να διασφαλιστεί ότι αυτό όντως συμβαίνει.

«Μέχρι στιγμής, παρόλο που έχουμε δει πολλές αλλαγές, πολλές μεταλλάξεις, καμία δεν έχει επηρεάσει σημαντικά ούτε την ευαισθησία στον ιό σε οποιαδήποτε από τις τρέχουσες θεραπευτικές ουσίες και φάρμακα ούτε στα υπό ανάπτυξη εμβόλια και υπάρχει η ελπίδα ότι αυτό θα συνεχίσει να ισχύει», δήλωσε η επικεφαλής επιστήμονας του ΠΟΥ, Σούμια Σουαμινάθαν.

Ο ΠΟΥ δήλωσε ότι αναμένει να λάβει περισσότερες λεπτομέρειες εντός ημερών ή εβδομάδων σχετικά με τον πιθανό αντίκτυπο του εξαιρετικά μεταδοτικού νέου στελέχους κορονοϊού.