Αφγανιστάν: Από τα Black Hawk στα Humvees - Ο στρατιωτικός εξοπλισμός των Ταλιμπάν

Ένα βίντεο που αναρτήθηκε πρόσφατα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έδειχνε μαχητές των Ταλιμπάν να παρακολουθούν την πτήση ενός εμβληματικού αμερικανικού στρατιωτικού μέσου - ενός ελικοπτέρου Black Hawk - στο αεροδρόμιο της Κανταχάρ στο Αφγανιστάν.

Το αεροσκάφος πολλαπλών χρήσεων με τα τέσσερα πτερύγια απλώς τροχοδρομούσε στην πίστα, αλλά η άσκηση έστειλε ένα μήνυμα στον κόσμο: οι Ταλιμπάν δεν ήταν πλέον μια ομάδα ρακένδυτων στρατιωτών που κρατούσαν τουφέκια εφόδου Καλάσνικοφ πάνω σε «πειραγμένα» φορτηγά.

Σε άλλο σημείο, μετά την πτώση της Καμπούλ στις 15 Αυγούστου από τη σκληροπυρηνική ισλαμιστική ομάδα, οι μαχητές των Ταλιμπάν έχουν φωτογραφηθεί επιδεικνύοντας πλήθος όπλων και οχημάτων αμερικανικής κατασκευής.

Ορισμένοι από αυτούς εθεάθησαν με πλήρη πολεμικό εξοπλισμό σε αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και δεν μπορούσαν να ξεχωρίσουν από άλλες ειδικές δυνάμεις από όλο τον κόσμο. Δεν υπήρχε το χαρακτηριστικό μακρύ μούσι, ούτε η παραδοσιακή στολή salwar kameez και σίγουρα δεν υπήρχαν σκουριασμένα όπλα.  Κατάσχεσαν αυτά τα όπλα μετά την παράδοση των στρατευμάτων των Αφγανικών Δυνάμεων Εθνικής Άμυνας και Ασφάλειας που παραδίδονταν η μία πόλη μετά την άλλη.
Κάποιοι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είπαν ότι αυτό έκανε τους Ταλιμπάν τη μόνη εξτρεμιστική ομάδα που διαθέτει αεροπορική δύναμη.

Πόσα αεροσκάφη διαθέτουν οι Ταλιμπάν;

Η αφγανική πολεμική αεροπορία διέθετε 167 αεροσκάφη, συμπεριλαμβανομένων επιθετικών ελικοπτέρων και αεροπλάνων, στα τέλη Ιουνίου, σύμφωνα με έκθεση του ειδικού γενικού επιθεωρητή για την ανασυγκρότηση του Αφγανιστάν (Sigar) με έδρα τις ΗΠΑ.
Αλλά δεν είναι σαφές πόσα από αυτά τα 167 έχουν πράγματι καταλάβει οι Ταλιμπάν. Δορυφορικές εικόνες του αεροδρομίου της Κανταχάρ, που δόθηκαν στο BBC από την Planet Labs, δείχνουν έναν αριθμό αφγανικών στρατιωτικών αεροσκαφών σταθμευμένων στην πίστα.
Μια εικόνα από έξι ημέρες μετά την κατάληψη της πόλης από τους Ταλιμπάν δείχνει πέντε αεροσκάφη - τουλάχιστον δύο ελικόπτερα MI-17, δύο Black Hawk (UH-60) και ένα τρίτο ελικόπτερο που θα μπορούσε επίσης να είναι UH-60, σύμφωνα με τον Angad Singh, εμπειρογνώμονα στρατιωτικής αεροπορίας στο Observer Research Foundation με έδρα το Δελχί.

Αντίθετα, 16 αεροσκάφη - μεταξύ των οποίων εννέα Black Hawk και δύο ελικόπτερα MI-17 και πέντε αεροπλάνα σταθερών πτερύγων - διακρίνονται σε άλλη δορυφορική εικόνα που ελήφθη στις 16 Ιουλίου.

Αυτό σημαίνει ότι ορισμένα από αυτά τα αεροσκάφη είτε πέταξαν έξω από τη χώρα είτε μεταφέρθηκαν σε άλλες αεροπορικές βάσεις.

Οι Ταλιμπάν κατέλαβαν επίσης τις υπόλοιπες εννέα αφγανικές αεροπορικές βάσεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στη Χεράτ, το Χοστ, την Κουντούζ και το Μαζάρ-ι-Σαρίφ - αλλά δεν είναι σαφές πόσα αεροσκάφη έχουν καταλάβει από εκεί, καθώς δεν υπάρχουν δορυφορικές εικόνες από αυτά τα αεροδρόμια.

Μαχητές των Ταλιμπάν και τοπικά μέσα ενημέρωσης έχουν αναρτήσει εικόνες κατασχεθέντων αεροσκαφών και μη επανδρωμένων μη επανδρωμένων αεροσκαφών από αυτά τα αεροδρόμια. Ορισμένοι ανεξάρτητοι ιστότοποι έχουν επίσης εντοπίσει γεωγραφικά ορισμένα από τα αεροσκάφη

Υπάρχει όμως και η υπόνοια ότι ορισμένα αεροσκάφη έφυγαν αεροπορικώς από το Αφγανιστάν προτού πέσουν στα χέρια των μαχητών των ανταρτών. Η ανάλυση δορυφορικών εικόνων που ελήφθησαν στις 16 Αυγούστου από το αεροδρόμιο Termez του Ουζμπεκιστάν δείχνει περισσότερα από δύο δωδεκάδες ελικόπτερα, μεταξύ των οποίων τα MI-17, MI-25, Black Hawk και επίσης αρκετά αεροσκάφη ελαφριάς επίθεσης A-29 και C-208, σύμφωνα με έναν εμπειρογνώμονα αεροπορίας με έδρα το Δελχί, ο οποίος δεν θέλησε να κατονομαστεί.

Οι ειδικοί της δεξαμενής σκέψης για την ασφάλεια CSIS λένε ότι αυτά τα αεροπλάνα και τα ελικόπτερα είναι πιθανό να προέρχονται από την αφγανική πολεμική αεροπορία.

Τι άλλο εξοπλισμό μάχης έχουν κληρονομήσει οι Ταλιμπάν;

Ενώ υπάρχουν ερωτήματα σχετικά με την αεροπορική ισχύ των Ταλιμπάν, οι ειδικοί συμφωνούν ότι έχουν την εμπειρία να χειρίζονται εξελιγμένα όπλα, τουφέκια και οχήματα. Και υπάρχουν πολλά από αυτά στο Αφγανιστάν.

Μεταξύ 2003 και 2016, οι ΗΠΑ ξεφόρτωσαν τεράστιο στρατιωτικό υλικό στις αφγανικές δυνάμεις με τις οποίες πολέμησαν μαζί: 358.530 τουφέκια διαφόρων κατασκευαστών, περισσότερα από 64.000 πολυβόλα, 25.327 εκτοξευτές χειροβομβίδων και 22.174 Humvees (οχήματα παντός εδάφους), σύμφωνα με έκθεση των ΗΠΑ.
Αφού οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ τερμάτισαν τον πολεμικό τους ρόλο το 2014, ο αφγανικός στρατός ανέλαβε να διασφαλίσει τη χώρα. Καθώς αγωνιζόταν να αντιμετωπίσει τους Ταλιμπάν, οι ΗΠΑ παρείχαν περισσότερο εξοπλισμό και αντικατέστησαν τον γερασμένο στρατιωτικό εξοπλισμό τους.
Μόνο το 2017 προμήθευσαν σχεδόν 20.000 τουφέκια M16. Τα επόμενα χρόνια, συνεισέφεραν τουλάχιστον 3.598 τουφέκια M4 και 3.012 Humvees μεταξύ άλλου εξοπλισμού στις αφγανικές δυνάμεις ασφαλείας μεταξύ 2017 και 2021, σύμφωνα με το Sigar.

Ο αφγανικός στρατός διέθετε επίσης κινητά οχήματα δυνάμεων κρούσης, τα οποία χρησιμοποιούσε για αποστολές σε σύντομο χρονικό διάστημα. Αυτά τα 4x4 μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μεταφορά ανθρώπων ή εξοπλισμού.

Τι θα μπορούσαν να κάνουν οι Ταλιμπάν με το νέο τους οπλοστάσιο;

Αυτό εξαρτάται από το κιτ.

Η κατάληψη αεροσκαφών μπορεί να ήταν εύκολη για τους Ταλιμπάν, αλλά η λειτουργία και η συντήρησή τους θα είναι δύσκολη, λέει ο δρ Τζόναθαν Σρόντεν, διευθυντής της ομάδας συμβούλων CNA και πρώην σύμβουλος των αμερικανικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν. Τα εξαρτήματα πρέπει συχνά να συντηρούνται και μερικές φορές να αντικαθίστανται, και μια αεροπορική δύναμη βασίζεται σε μια ομάδα τεχνικών που εργάζονται για να διατηρήσουν την αξιοπλοΐα κάθε αεροσκάφους.
Τα περισσότερα από τα αεροσκάφη συντηρούνταν από ιδιώτες εργολάβους των ΗΠΑ, οι οποίοι είχαν αρχίσει να φεύγουν ακόμη και πριν αρχίσει η επίθεση των Ταλιμπάν σε πόλεις και επαρχίες τον Αύγουστο.

Ο Jodi Vittori, καθηγητής παγκόσμιας πολιτικής και ασφάλειας στο Πανεπιστήμιο Georgetown και βετεράνος της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας που υπηρέτησε στο Αφγανιστάν, συμφωνεί ότι οι Ταλιμπάν δεν διαθέτουν την τεχνογνωσία για να καταστήσουν αυτά τα αεροσκάφη λειτουργικά. «Έτσι δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος να χρησιμοποιήσουν οι Ταλιμπάν αυτά τα αεροσκάφη», λέει, επισημαίνοντας ότι τα αεροσκάφη θα μπορούσαν να έχουν αποσυναρμολογηθεί εν μέρει πριν παραδοθούν οι αφγανικές δυνάμεις.

Ωστόσο, οι Ταλιμπάν θα προσπαθήσουν να εξαναγκάσουν πρώην Αφγανούς πιλότους να πετάξουν αυτά τα αεροπλάνα, λέει ο Τζέισον Κάμπελ, ερευνητής στην Rand Corporation και πρώην διευθυντής για το Αφγανιστάν στο γραφείο του υπουργού Άμυνας των ΗΠΑ . «Θα απειλήσουν αυτούς και τις οικογένειές τους. Έτσι, μπορεί να μπορέσουν να σηκώσουν μερικά από αυτά τα αεροπλάνα στον ουρανό, αλλά οι μακροπρόθεσμες προοπτικές τους φαίνονται ζοφερές».

Και οι Ταλιμπάν είναι πιθανό να είναι σε θέση να χειρίζονται τα ρωσικής κατασκευής MI-17, καθώς βρίσκονται στη χώρα εδώ και δεκαετίες. Για τα υπόλοιπα, μπορεί να αναζητήσουν συμπαθείς χώρες για συντήρηση και εκπαίδευση. Το γεγονός ότι η ομάδα έχει πρόσβαση σε τέτοια σύγχρονα όπλα αποτελεί «κολοσσιαία αποτυχία» λέει ο Michael Kugelman, αναπληρωτής διευθυντής του Wilson Center στην Ουάσιγκτον.

Αλλά οι επιπτώσεις δεν θα περιοριστούν στο Αφγανιστάν. Υπάρχουν φόβοι ότι τα φορητά όπλα μπορεί να αρχίσουν να εμφανίζονται στη μαύρη αγορά και να τροφοδοτούν άλλες εξεγέρσεις σε όλο τον κόσμο.

Δεν πρόκειται για άμεσο κίνδυνο, λέει η κ. Vittori, αλλά μια αλυσίδα εφοδιασμού θα μπορούσε να εμφανιστεί τους επόμενους μήνες. Το βάρος της αναχαίτισης αυτού του φαινομένου πέφτει στις γειτονικές χώρες, όπως το Πακιστάν, η Κίνα και η Ρωσία.

Ο κ. Κάμπελ λέει ότι οι Ταλιμπάν εμφανίζονται πρόθυμοι να προβάλουν ένα υπεύθυνο πρόσωπο, αν και θα είναι δύσκολο γι' αυτούς να μην υποστηρίξουν ιδεολογικά παρόμοιες ομάδες σε όλο τον κόσμο.
Η ενότητα μεταξύ των Ταλιμπάν είναι ένας άλλος κρίσιμος παράγοντας που θα παίξει ρόλο στο πώς θα χρησιμοποιηθούν αυτά τα όπλα.

Η κ. Vittori λέει ότι υπάρχει πιθανότητα ομάδες απόσχισης από τη συμμαχία των Ταλιμπάν να αποφασίσουν να φύγουν, παίρνοντας μαζί τους τα όπλα. Έτσι, πολλά θα εξαρτηθούν από το πώς η ηγεσία θα κρατήσει την ομάδα ενωμένη όταν καταλαγιάσει η αρχική ευφορία της κατάληψης του Αφγανιστάν.

Όλες οι ειδήσεις

«Σαν να μπαίνεις σε τουρμπίνα» - Συγκλονίζει ο καθηγητής Βασίλης Βασιλικός για τη μάχη με τον κορονοϊό

Ανασχηματισμός: Ο Μητσοτάκης ένα βήμα πριν ανακοινώσει τις αποφάσεις του

Σχολεία: Πώς θα επιστρέψουν οι μαθητές - Πότε θα κλείνουν τμήματα

Ερντογάν: Λόγω της Μεγάλης Νίκης το 1922 ο εχθρός ρίχτηκε στη θάλασσα της Σμύρνης

Ρούμπεν Σεμέδο: Το σκοτεινό μονοπάτι της ψυχής του