Αποκλειστικό: Το εργοστάσιο των fake news στην πΓΔΜ - Ιδού ο «εγκέφαλος»

Περισσότερες από 7,1 εκατομμύρια αναφορές ψευδών ειδήσεων - στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης- οι περισσότερες από τις οποίες συχνά υποκινούσαν μίσος εναντίον μουσουλμάνων και μεταναστών διακινήθηκαν από το 2016 μέχρι το 2018 από μία μικρή πόλη της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, το Κουμάνεβο, χαρίζοντας στους διαχειριστές τους χιλιάδες ευρώ.

Μόλις την περασμένη Παρασκευή περισσότερες από 70 ιστοσελίδες διασποράς ψευδών ειδήσεων και 450 ψεύτικοι λογαριασμοί στα social media έπεσαν από το διαδίκτυο μετά την ολοκλήρωση έρευνας για τον τρόπο λειτουργίας του δικτύου και τους ανθρώπους που κρύβονταν πίσω από αυτό στο  Κουμάνεβο. Την έρευνα και την αποκάλυψη έκαναν  ένας Βέλγος γλωσσολόγος, ο Marten Shenk και ένας καθηγητής του πανεπιστημίου του Leiden ο Peter Burger στο πλαίσιο του προγράμματος Lead Stories και Nieuwscheckers. 

Όσοι χρήστες προσπαθούσαν να επισκεφτούν τις συγκριμένες ιστοσελίδες διάβαζαν αντί για ψεύτικες ιστορίες  αποχαιρετιστήρια μηνύματα, άλλες ανέφεραν ότι οι ο λογαριασμοί  ανέστειλαν την λειτουργία τους ενώ σε άλλες έδειχναν σφάλμα. Την ίδια ώρα εκατοντάδες ψεύτικες ειδήσεις διαγράφονται από δεκάδες ιστότοπους παγκοσμίως.

Όλα ξεκίνησαν  τον περασμένο Νοέμβριο τονίζει στο ethnos.gr ο Marten Shenk: «Αφού εντοπίσαμε το φαινόμενο, πριν από λίγες μέρες στέλναμε ερωτήσεις και ψεύτικες ειδήσεις σε διάφορους ανθρώπους και ιστότοπους που πιθανόν εμπλέκονται, ώστε να μας εξηγήσουν τι ακριβώς κάνουν.  Λίγες μέρες αργότερα οι συγκεκριμένοι ιστότοποι και τα προφίλ άρχισαν να κατεβαίνουν» είπε στο ethnos.gr ο Βέλγος γλωσσολόγος.  Τον εντοπίσαμε στην Ιορδανία όπου θα παρουσίαζε τα αποτελέσματά του για τα fake news στην γειτονική μας χώρα. 

Εγκέφαλος πίσω από τη διασπορά fake news φέρεται ότι είναι ένας στρατιωτικός της ΠΓΔΜ σύμφωνα με τον Marten Shenk, ενώ ήδη μετά τις αποκαλύψεις των δύο ερευνητών έχει διαταχθεί εσωτερικός έλεγχος στο στράτευμα της ΠΓΔΜ για την υπόθεση. 

«Η έρευνα κράτησε περίπου δύο μήνες και χρησιμοποιήσαμε το λογισμικό Trendolizer» είπε στο ethnos.gr ο Marten Shenk και πρόσθεσε: «Στο δίκτυο συμμετείχαν  μεσήλικες κάτοικοι του Κουμάνεβο χωρίς ειδικές δεξιότητες μάρκετινγκ στο διαδίκτυο, κρίνοντας από τα προσωπικά τους προφίλ στα κοινωνικά μέσα δικτύωσης. Αν και πόσταραν συχνά ειδήσεις με πολιτικό περιεχόμενο κίνητρό τους ήταν μόνο τα χρήματα, μετατρέποντας τα κλικ των ειδήσεων σε μετρητά».  

Οι δύο ερευνητές ρώτησαν και την Google πόσο χρήματα κέρδιζαν την μέρα οι κάτοικοι του Κουμάνεβο χωρίς όμως η τελευταία να δώσει κάποια σαφή απάντηση. «Γνωστός μας που εργάστηκε σε αντίστοιχο δίκτυο το 2015 και το 2016 μας είπε ότι κέρδισαν ως και πεντακόσια ευρώ την μέρα. Ήταν οι καλές εποχές. Σήμερα κερδίζουν 50 και 100 ευρώ την μέρα» ανέφερε στο ethnos.gr ο Βέλγος ερευνητής. Κίνητρο των νέων ανθρώπων όπως εξηγεί οι χαμηλή μισθοί. Προτιμούν να βγάλουν με αυτόν τον τρόπο το χαρτζιλίκι τους. Πιο εύκολα και πιο γρήγορα. 

Τα περισσότρεα fake news σύμφωνα με τον Marten Shenk απευθύνονται σε συντηρητικούς χριστιανούς, υποστηρικτές του Trump, λαϊκιστές, στοχαστές συνωμοσίας ή ακόμη και εμφανείς ρατσιστές. Ποστάρουν τις ειδήσεις στο Twitter και το Facebook με τη βοήθεια φίλων και μελών της οικογένείας τους, άλλες φορές με το δικό τους όνομα και άλλες φορές χρησιμοποιώντας ψεύτικους λογαριασμούς.

Μια τέτοια περίπτωση είναι  η ιστοσελίδα tvrtinfo.com. Στις 7 Δεκεμβρίου 2018 ο Αμερικανός στρατιώτης Jony Smith από το Newark δημοσιεύει ένα σύνδεσμο σε μια ομάδα στο Facebook που ονομάζεται "Judge Jeanine Pirro Fans". Η Jeanine Pirro είναι πρώην δικαστής με τη δική της έκθεση στο Fox News. Είναι δημοφιλής στους υποστηρικτές του Trump και αυτή η σελίδα της στο Facebook έχει πάνω από 53.000 μέλη. Ο σύνδεσμος της Jony δείχνει ένα άρθρο σε μια σκοτεινή μικρή ιστοσελίδα με το όνομα tvrtinfo.com. Η είδηση: ένας πρώην βρετανικός μυστικός πράκτορας ομολόγησε  ότι δολοφόνησε τη Βασίλισσα Νταίάνα ν με τις εντολές του πρίγκιπα Φίλιππου, του συζύγου της Βασίλισσας Ελισάβετ.

Η ιστορία είναι ψεύτικη : δημιουργήθηκε από την περίφημη αμερικανική ιστοσελίδα YourNewsWire.com. Η εικόνα χρονολογείται από το 2010 και δείχνει έναν ασθενή σε ένα αυστραλιανό νοσοκομείο. Από την άλλη ο Jony Smith είναι μεν υπαρκτό πρόσωπο αλλά όχι Αμερικάνος στρατιωτικός. Κατάγεται από το Κουμάνοβο  και εργάζεται στο στρατό της ΠΓΔΜ…

Δείτε εδώ τη λίστα με τους ιστοτόπους των fake news