Εμβολιασμός ρεκόρ στο 85%: Αυτό είναι το μυστικό της επιτυχίας στην Πορτογαλία

Τον περασμένο Γενάρη εικόνες από την Πορτογαλία με διασωληνωμένους ασθενείς να μεταφέρονται σε εντατικές νοσοκομείων στην Ελβετία και την Γαλλία και γιατρούς από το γαλλικό στρατό, το Βέλγιο και την Σουηδία να σπεύδουν να στηρίξουν το σύστημα υγείας των Ιβήρων έκαναν τον γύρο του κόσμου. Είχαν προηγηθεί οι γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, η αδυναμία της κυβέρνησης να πάρει μέτρα με αποτέλεσμα οι μαζικές μετακινήσεις των Πορτογάλων στην επαρχία να επιταχύνουν. τη διαπορά του ιού, γεγονός που στοίχησε την ζωή σε χιλιάδες ηλικιωμένους, ιδιαίτερα στη βόρεια Πορτογαλία.

Οχτώ μήνες μετά η Πορτογαλία καταγράφει ποσοστό ρεκόρ εμβολιασμών στην Ευρώπη αγγίζοντας το 85%, περνώντας στην τρίτη φάση χαλάρωσης των μέτρων. Την ίδια ώρα το σύστημα υγείας δεν βρίσκεται πλέον υπό πίεση και τα νοσοκομεία επανήλθαν στην κανονική τους λειτουργία, καταφέρνοντας η κοινωνία να «χτίσει» υψηλό τοίχος ανοσίας. Πίσω από την επιτυχία κρύβεται ο στρατός και ο αντιναύαρχος Ενρίκε Γκουβέια ε Μέλο, πρώην διοικητής  Υποβρυχίων που τρέχει την εμβολιαστική καμπάνια, ο φόβος των πολιτών να μην ξαναζήσουν δραματικές στιγμές και ακόμη ένα σκληρό lockdown, η νοοτροπία των Πορτογάλων να ακολουθήσουν τις συστάσεις των επιστημόνων ενώ το… χεράκι της έβαλε και η εκκλησία με τη θετική της στάση.

Δεν απαιτείται πλέον η… επίδειξη πιστοποιητικού εμβολιασμού ή αρνητικού τέστ

Τα εστιατόρια λειτουργούν πλέον κανονικά και δεν υπάρχει κάποιος περιορισμός. Η μάσκα καταργήθηκε στις αυλές των σχολείων και τις παιδικές χαρές και η χρήση της περιορίζεται σε μέσα μαζικής μεταφοράς, σε αίθουσες συναυλιών και. νοσοκομεία. Οι χώροι νυχτερινής διασκέδασης άνοιξαν, καταργήθηκαν οι αριθμητικοί περιορισμοί σε πολιτιστικές εκδηλώσεις και θεάματα, σε εμπορικά κέντρα και εστιατόρια. Οι πελάτες στα καταστήματα εστίασης, τα ξενοδοχεία, τα γυμναστήρια, τα καζίνο και τα ιαματικά λουτρά δεν χρειάζεται να επιδεικνύουν ψηφιακό πιστοποιητικό ή αρνητικό τεστ που ήταν υποχρεωτικό ως τώρα και αυτό απαιτείται μόνο στις μεγάλες πολιτιστικές εκδηλώσεις. 

Γιάννης Σωτηρόπουλος: Έχουν καταφέρει μέσα από την παιδεία τους να υπακούουν στους νόμους

Πολυπαραγοντική χαρακτηρίζει την επιτυχία του εμβολιαστικού προγράμματος της Πορτογαλίας ο Γιάννης Σωτηρόπουλος, ερευνητής, επίκουρος καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Minho στην Braga. Εξαρχής η εμβολιαστική κάλυψη ήταν μεγάλη με αποτέλεσμα τα ραντεβού των ηλικιακών ομάδων να αργούν να ανοίξουν. Γιατροί τηλεφωνούσαν στους ηλικιωμένους ειδικά στην βόρεια Πορτογαλία που «χτυπήθηκε» ιδιαίτερα πέρσι το χειμώνα από την  πανδημία και τους καλούσαν να προσέλθουν για να εμβολιαστούν. 

«Κλειδί» ο αντιναύαρχος 

Όπως εξηγεί ο Έλληνας γιατρός η Πορτογαλική κυβέρνηση έδωσε την ευθύνη της διαχείρισης του εμβολιασμού στον στρατό, περνώντας ένα μήνυμα ότι είναι υψίστης εθνικής σημασίας και η επιτυχία του είναι συνυφασμένη με την επιβίωση της κοινωνίας. Κλειδί σε αυτήν την προσπάθεια αποδείχθηκε ο αντιναύαρχος Ενρίκε Γκουβέια ε Μέλο, πρώην διοικητής Υποβρυχίων. «Η κυβέρνηση πέρασε ένα μήνυμα ότι δεν ‘τρέχει’ το. εμβολιαστικό πρόγραμμα το σύστημα υγείας που έχει τα προβλήματα του.

Έδωσε το μήνυμα ότι είναι μια εθνική προσπάθεια και όχι πολιτική, τοποθετώντας τον αντιναύαρχο ο οποίος είχε και ευρωπαϊκή εμπειρία». Ο Γκουβέια ε Μέλο, διορίστηκε επικεφαλής του προγράμματος τον Ιανουάριο και κατάφερε να εμπνεύσει εμπιστοσύνη σε ένα πρόγραμμα που είχε ξεκινήσει δύο μήνες μέσα σε κλίμα δυσπιστίας, με κατηγορίες ότι κάποιοι πηδούσαν τη σειρά για να εμβολιαστούν πρώτοι, γεγονός που ανάγκασε τον προηγούμενο επικεφαλής να παραιτηθεί. Ο Μέλο έφερε μαζί του μία ομάδα από περίπου 30 στρατιωτικούς αναλυτές, μαθηματικούς και γιατρούς για να συνεργαστούν με τους αξιωματούχους του υπουργείου Υγείας στα περίπου 300 εμβολιαστικά κέντρα, πολλά εγκατεστημένα σε αθλητικές εγκαταστάσεις. Αποτέλεσμα, στην κορύφωση του προγράμματος η Πορτογαλία έφτασε να χορηγεί 154.000 εμβολιαστικές δόσεις την ημέρα. 

Οι Πορτογάλοι εμπιστεύονται περισσότερο τους επιστήμονες 

Σε αντίθεση με την Ελλάδα, όπως παρατηρεί ο κ. Σωτηρόπουλος, οι επιστήμονες στην Πορτογαλία «ακούγονται» στην κοινωνία περισσότερο. «Ο κόσμος μπορεί να μην εμπιστεύεται τους πολιτικούς, δίνει, όμως, ψήφο εμπιστοσύνης στους επιστήμονες. Αυτό το αντιεμβολιαστικό κίνημα το οποίο ουσιαστικά είναι αντιεπιστημονικό δεν υπάρχει στην Πορτογαλία γιατί ο κόσμος εμπιστεύεται τους επιστήμονες. Γενικά ως κοινωνία έχουν επενδύσει στην παιδεία και μέσα από αυτήν ακολουθούν τους κανόνες, υπακούουν τους νόμους που θέτει η Πολιτεία, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για εθνική γραμμή». 

Ο ρόλος της εκκλησίας

Στην εξίσωση της επιτυχίας μέτρησε και η στάση της εκκλησίας. Σύμφωνα με τον καθηγητή Ιατρικής αρχικά η εκκλησία δεν πήρε καμία θέση, ξεκαθαρίζοντας ότι ο εμβολιασμός δεν είναι δικό της θέμα αλλά της επιστημονικής κοινότητας ενώ αργότερα τάχθηκε ανοιχτά υπέρ του εμβολιασμού. Σε κάθε περίπτωση δεν καταγράφηκαν συμπεριφορές ιερέων που αντιδρούσαν. Ρόλο, όμως, έπαιξε και ο φόβος.  «Η Ελλάδα κινήθηκε πολύ γρήγορα και έκλεισε τη χώρα. Αντίθετα η Πορτογαλία άργησε πάρα πολύ και το πλήρωσε ακριβά ενώ έγιναν πέρσσι προεδρικές εκλογές χωρίς να τηρηθούν τα μέτρα προστασίας φτάνοντας τα 10.000 κρούσματα ημερησίως. Αυτό τρόμαξε τους Πορτογάλους οι οποίοι εμβολιάστηκαν για να μην ξαναζήσουν τις περσινές εικόνες».

Μαρία Βλάχου: Οι Πορτογάλοι πειθάρχησαν στο πρόγραμμα εμβολιασμού όπως έκαναν και μερικά χρόνια πριν με τον αντικαπνιστικό νόμο

Ό,τι συνέβη με τον εμβολιασμό συνέβη και με τον αντικαπνιστικό νόμο πριν λίγα χρόνια θυμάται η Μαρία Βλάχου η οποία κάνει επιμορφωτικά σεμινάρια σε θέματα πολιτισμού. Έχοντας μετακομίσει μόνιμα από το 1995 από τα Γιάννενα στην Πορτογαλία η κ. Βλάχου εκτιμά  ότι οι Πορτογάλοι είναι πάρα πολύ πειθαρχημένοι και όταν το κράτος παίρνει μια απόφαση για το κοινό καλό συνήθως οι πολίτες συνεργάζονται. «Ο αντικαπνιστικός νόμος εγκρίθηκε, ψηφίστηκε και εφαρμόστηκε αμέσως. Το ίδιο συνέβη και με το πρόγραμμα για τον εμβολιασμό». 

Το είδαν ως εθνική προσπάθεια

Αν και τέθηκε σε ισχύ το μέτρο του υποχρεωτικού εμβολιασμού για κάποια επαγγέλματα δεν υπήρξαν αντιδράσεις στην Πορτογαλία. «Το είδαν σαν εθνική προσπάθεια» προσθέτει η κ. Βλάχου. Σύμφωνα με την ίδια εκείνο που ήταν πολύ σημαντικό πριν ακόμη έρθει ο αντιναύαρχος ήταν η στάση τόσο της υπουργού Υγείας όσο και της γενικής διευθύντριας Υγείας. «Τρομερές γυναίκες, πολύ ήρεμες, ακούραστες, με οργανωτικό πνεύμα και πυγμή. Αλλά και ο Γκουβέια ε Μέλο ακόμη και όταν οι αντεμβολιαστές του συμπεριφέρθηκαν άσχημα, τον έβρισαν, πήγαν να τον προπηλακίσουν σε ένα εμβολιαστικό κέντρολ αυτός κράτησε την ψυχραιμία του και εξέπεμψε σιγουριά για το πρόγραμμα.  Και δω υπάρχουν αντιεβολιαστές και λένε αστεία επιχειρήματα αλλά είναι λίγοι σε σχέση με την Ελλάδα».  

Ραντεβού για εμβολιασμό έκλεινε το κράτος και όχι οι πολίτες 

Σε αντίθεση με την Ελλάδα που κλείνεις ραντεβού, στην Πορτογαλία δεν μπορούσες να κλείσεις μέρα, ώρα και να επιλέξεις εμβολιαστικό κέντρο. Σου έστελναν ένα μήνυμα στο κινητό σου και απαντούσες με ένα ναι ή ένα όχι. Αν απαντούσες θετικά η διαδικασία ήταν υποδειγματική. Αν όμως απαντούσες αρνητικά οι υπεύθυνοι δεν γνώριζαν αν δεν ήθελες να εμβολιαστείς ή αν απλά δεν σε βόλευε το ραντεβού. «Σε αυτές τις περιπτώσεις δημιουργούνταν προβλήματα στη διαδικασία και ήταν δύσκολο να βρεις νέο ραντεβού». 

Η Πολιτεία δεν είχε το κουράγιο να μην επιτρέψει τις μετακινήσεις πέρσι τα Χριστούγεννα

Χαραγμένες στη μνήμη της κ. Βλάχου παραμένουν οι εικόνες του περασμένου χειμώνα. «Ήταν πάρα πολύ δύσκολα γιατί ο αριθμός των ημερήσιων κρουσμάτων αλλά και των διασωληνωμένων ξεπερνούσαν τις αντοχές του συστήματος υγείας και η κατάσταση ήταν δραματική».  Όπως εξηγεί η ίδια, αυτό που δεν «δούλεψε» και η κατάσταση επιδεινώθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο και Ιανουάριο ήταν ότι η Πολιτεία δεν είχε το κουράγιο να μην επιτρέψει τις μετακινήσεις τα Χριστούγεννα. «Οπότε μετά τα Χριστούγεννα η κατάσταση ξέφυγε τελείως. Ο κόσμος είχε κουραστεί, ήθελε να δει τους δικούς του ανθρώπους και εξαιτίας αυτών των μετακινήσεων επιδεινώθηκε η κατάσταση πέρσι». 

Ευθύμης Αγγελάκης: Εμπιστεύτηκαν το σύστημα υγείας-Κατάλαβαν ότι εμβολιασμός δεν είναι ένα πολιτικό παιχνίδι της κυβέρνησης

Οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις αντιεμβολιαστών ήταν μεταξύ 20-30 ατόμων στη Λισαβώνα θυμάται ο Αγγελάκης Ευθύμης, εκπαιδευτικός σε θεατρικές σπουδές και χορό. Ουσιαστικά δεν υπήρξε αυτό το κίνημα στην Πορτογαλία και το ποσοστό εμβολιασμού είναι πολύ μεγάλο ακόμη και στη μαθητική κοινότητα γιατί όλοι το αντιμετώπισαν ως ένα εθνικό και όχι ως ένα πολιτικό θέμα εξηγεί ο εκπαιδευτικός από τα Τρίκαλα. Έφυγε από τη Θεσσαλική πόλη το 1991 για σπουδές στον χορό, την επικοινωνία και το θέατρο, και έκτοτε ζει στην Πορτογαλία. 

Ελάχιστοι οι ανεμβολίαστοι μαθητές στα σχολεία 

Στο σχολείο που φοιτούν οι κόρες του όλα τα παιδιά είναι εμβολιασμένα ενώ και στις τέσσερις τάξεις Λυκείου που διδάσκει ο ίδιος κανένα παιδί δεν είναι ανεμβολίαστο.  «Από τη στιγμή που κατάλαβαν ότι το ΕΣΥ προσπάθησε να κάνει τα πάντα τον περασμένο Ιανουάριο-Φεβρουάριο που υπήρξαν και τα πολλά θύματα άρχισαν να υπάρχει μια εμπιστοσύνη στο σύστημα. Και ειδικά από την στιγμή που δεν έβλεπαν κάποιο πολιτικό ή κάποιον από την κυβέρνηση κατάλαβαν ότι ο εμβολιασμός δεν μπορεί να είναι ένα πολιτικό παιχνίδι που θα κάνει η κυβέρνηση».  

Εμβολιαστικά στα εμπορικά κέντρα και στα σχολεία

Κάθε βδομάδα προσπαθούσαν να εμβολιάζεται όλο και περισσότερος κόσμος. Άνοιξαν πολλά κέντρα εμβολιασμού σε σχολεία και σε εμπορικά κέντρα με στόχο την μείωση των ουρών και την δυσφορία των πολιτών. «Δεχόμασταν ακόμη και μέσα στην ίδια μέρα που θα εμβολιαζόμασταν e-mail και sms για την ακριβή ώρα του εμβολιασμού. Ήταν πολύ καλό οργανωμένο το πρόγραμμα για νότια χώρα. Aυτό έφερε μια αίσθηση ασφάλειας και εμπιστοσύνης στον κόσμο».  

Επιστρέφουμε με γρήγορους ρυθμούς στην παλιά ζωή 

Στην υποχώρηση του φόβου που υπήρχε με τα προβλήματα που θα μπορούσαν να παρουσιαστούν μετά τον εμβολιασμό βοήθησε και ο αντιναύαρχος Ενρίκε Γκουβέια ε Μέλο  ο οποίος κατάφερε να περάσει μια εικόνα ενός υπεύθυνου ατόμου με προγραμματισμό, πείθοντας τους ανθρώπους ότι πρέπει να εμβολιαστούν για να περάσουν οι Πορτογάλοι στην κανονικότητα. «Επιστρέφουμε με γρήγορους ρυθμούς στην παλιά ζωή. Πιστεύω ότι υπήρξε κατανόηση από τους Πορτογάλους και μετά το φοβερό περσινό δίμηνο και αποφάσισαν να προσπαθήσουν για το καλύτερο. Ζήσαμε πολύ δύσκολες στιγμές με ασθενοφόρα έξω από τα νοσοκομεία τα οποία δεν μπορούσαν να διαχειριστούν την κατάσταση. Όλοι αισθάνονταν ότι κάτι έπρεπε να αλλάξει για επιστρέψουμε στην κανονικότητα». 

Όλες οι ειδήσεις

Δακτύλιος 2021 στην Αθήνα: Ποια αυτοκίνητα μένουν εκτός από 25 Οκτωβρίου

Κακοκαιρία Μπάλλος σε Κέρκυρα: Καταστροφή χωρίς προηγούμενο - Συγκλονίζουν μαρτυρίες και βίντεο

Κακοκαιρία Μπάλλος: Συγκλονιστικό βίντεο από διάσωση οικογένειας τουριστών στην Εύβοια

Live χάρτης: Καταιγίδες στην Αττική – Η πρόγνωση για τις επόμενες ώρες

Αθήνα: Πανικός με πυροβολισμούς από αστυνομικό μέσα σε τμήμα