Τα κοάλα πεθαίνουν από χλαμύδια και η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει την κατάσταση

Ένας σιωπηλός δολοφόνος εξαπλώνεται στον πληθυσμό των κοάλα της Αυστραλίας, αποτελώντας μια απειλή που, σύμφωνα με τους ειδικούς της άγριας ζωής, θα μπορούσε να εξαφανίσει το εμβληματικό μαρσιποφόρο σε μεγάλα τμήματα της χώρας.

Ο ένοχος είναι τα χλαμύδια, ένα σεξουαλικά μεταδιδόμενο βακτήριο που μολύνει πάνω από 100 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως ετησίως και μπορεί να προκαλέσει υπογονιμότητα στους ανθρώπους αν δεν αντιμετωπιστεί.

Για τα κοάλα, τα ανεξέλεγκτα χλαμύδια μπορεί να προκαλέσουν τύφλωση και επώδυνες κύστες στην αναπαραγωγική οδό του ζώου που μπορεί να οδηγήσουν σε υπογονιμότητα ή ακόμη και θάνατο.

Ακόμα χειρότερα, τα αντιβιοτικά που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της νόσου μπορούν να καταστρέψουν τη λεπτή χλωρίδα του εντέρου που χρειάζονται τα κοάλα για να καταναλώνουν τη βασική τους διατροφή, τα φύλλα ευκαλύπτου, οδηγώντας μερικά από αυτά σε λιμοκτονία ακόμα και μετά τη θεραπεία τους.

Η ασθένεια μπορεί επίσης να εξαπλωθεί γρήγορα.

Το 2008, υπήρχε ένας «πολύ, πολύ χαμηλός επιπολασμός χλαμυδίων» - περίπου 10% - στον πληθυσμό των κοάλα στο Gunnedah, μια αγροτική πόλη στη βορειοανατολική Νέα Νότια Ουαλία, σύμφωνα με τον Mark Krockenberger, καθηγητή κτηνιατρικής παθολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ.

Μέχρι το 2015, το ποσοστό αυτό είχε ανέλθει στο 60%. Τώρα, περίπου το 85% αυτού του πληθυσμού κοάλα έχει μολυνθεί από την ασθένεια, δήλωσε ο Krockenberger.

«Αν το καλοσκεφτείτε, αυτός δεν είναι πια βιώσιμος πληθυσμός λόγω της στειρότητας. Σχεδόν κάθε θηλυκό που έχει μολυνθεί με χλαμύδια γίνεται στείρο μέσα σε ένα χρόνο, ίσως δύο χρόνια το πολύ ... Ακόμη και αν επιβιώσουν, δεν αναπαράγονται», είπε.
Οι ειδικοί λένε ότι καταστάσεις όπως αυτή στο Gunnedah διαδραματίζονται στους πληθυσμούς των κοάλα σε ολόκληρη την Αυστραλία, απειλώντας τους πληθυσμούς που είναι ήδη ευάλωτοι στην επιδείνωση των πυρκαγιών και στην απώλεια βιοτόπων λόγω της αποψίλωσης των δασών.

Οι επιστήμονες δοκιμάζουν τώρα εμβόλια κατά των χλαμυδίων για την προστασία των ζώων.
«Διατρέχουμε έναν πολύ υψηλό κίνδυνο, αν αυτή η στρατηγική εμβολιασμού δεν αποδώσει... Τοπικής εξαφάνισης», δήλωσε ο Krockenberger.

Κινδυνεύουν με εξαφάνιση τα κοάλα στην Αυστραλία;

Υπάρχουν λίγα πιο εμβληματικά ζώα της Αυστραλίας από το κοάλα.
Το γκρίζο, χνουδωτό μαρσιποφόρο, το οποίο τρώει φύλλα από τον ευκάλυπτο και μεταφέρει τα μικρά του στη θήκη του, απαντάται μόνο στην Αυστραλία και εμφανίζεται τακτικά σε πολιτιστικές αναπαραστάσεις της χώρας.
Όμως τα κοάλα αντιμετωπίζουν μια σειρά από απειλές για την επιβίωσή τους. Εκτός από τις ασθένειες, τα μαρσιποφόρα υποφέρουν από την απώλεια βιοτόπων και συχνά δέχονται επιθέσεις από άγρια σκυλιά και χτυπήματα από αυτοκίνητα.

Το κοάλα καταγράφεται ως «ευάλωτο» στον Κόκκινο Κατάλογο της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN), ο οποίος καταγράφει τα είδη που κινδυνεύουν με εξαφάνιση. Η IUCN λέει ότι υπάρχουν μεταξύ 100.000 και μισού εκατομμυρίου κοάλα στη φύση, αλλά το Αυστραλιανό Ίδρυμα Κοάλα λέει ότι ο αριθμός είναι πιο κοντά στις 58.000.

Η σύγχυση σχετικά με το μέγεθος του πληθυσμού των κοάλα της Αυστραλίας ενέπνευσε την κυβέρνηση να δεσμεύσει πέρυσι 2 εκατομμύρια δολάρια Αυστραλίας (1,47 εκατομμύρια δολάρια) για μια εθνική απογραφή κοάλα προκειμένου να εξακριβωθεί πού βρίσκονται και πόσα έχουν απομείνει.

Ο πληθυσμός των κοάλα της χώρας υπέστη σοβαρές απώλειες κατά τη διάρκεια των καταστροφικών πυρκαγιών του 2019, οι οποίες κατέστρεψαν περισσότερα από 12 εκατομμύρια στρέμματα (48.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα) γης μόνο στη Νέα Νότια Ουαλία.
Οι πυρκαγιές σκότωσαν ή εκτόπισαν σχεδόν 3 δισεκατομμύρια ζώα, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (WWF). Ο αριθμός αυτός περιλαμβάνει περισσότερα από 60.000 κοάλα που είτε πέθαναν, είτε έχασαν τον βιότοπό τους, είτε υπέστησαν τραυματισμό, εισπνοή καπνού και θερμικό στρες από τις φλόγες.

Στα μέσα του 2021, μια έκθεση της αυστραλιανής κυβέρνησης σχετικά με την κατάσταση διατήρησης των κοάλα συνέστησε την αλλαγή του καθεστώτος του ζώου σε «απειλούμενο» στο Κουίνσλαντ, τη Νέα Νότια Ουαλία και την επικράτεια της αυστραλιανής πρωτεύουσας, ως αποτέλεσμα της ραγδαίας μείωσης του πληθυσμού στις περιοχές αυτές. Σε ορισμένες περιοχές, η έκθεση διαπίστωσε ότι οι πληθυσμοί είχαν μειωθεί σχεδόν στο μισό μέσα σε μόλις 20 χρόνια.

Η αυστραλιανή κυβέρνηση συντάσσει ένα εθνικό σχέδιο ανάκαμψης για το κοάλα, το οποίο θα επανεξεταστεί τον Δεκέμβριο του 2021, προτού ενδεχομένως γίνει νόμος το 2022.

Ωστόσο, η Deborah Tabart, πρόεδρος του Australian Koala Foundation, λέει ότι πρέπει να γίνουν πολύ περισσότερα για την προστασία των κοάλα και των βιοτόπων τους σε ολόκληρη τη χώρα, προειδοποιώντας ότι τα μαρσιποφόρα θα μπορούσαν να εξαφανιστούν μέσα σε τρεις γενιές.

«Θέλουμε έναν νόμο για την προστασία των κοάλα», δήλωσε η ίδια. «Αν πραγματικά εννοείτε σοβαρά την προστασία αυτού του είδους, θα έπρεπε να έχετε μια νομοθεσία που να είναι αποτελεσματική και αυτό σημαίνει προστασία των δέντρων», είπε.

Οι ακτιβιστές λένε ότι θα ήταν κάτι ανάλογο με τον νόμο για τον αετό (Bald Eagle) στις Ηνωμένες Πολιτείες που προστατεύει το εθνικό έμβλημα της χώρας από τις απειλές για τον πληθυσμό και τον βιότοπό του.

Πώς εξαπλώνονται τα χλαμύδια;

Αντιμέτωποι με τις απειλές για τον βιότοπο και την τροφή των κοάλα, τα χλαμύδια μπορεί να φαίνονται δευτερεύον ζήτημα.
Όμως, με τους αριθμούς να λιγοστεύουν, οι ειδικοί δήλωσαν ότι η αναπαραγωγή δεν ήταν ποτέ πιο σημαντική.
Υπάρχουν δύο ποικιλίες χλαμυδίων στα αυστραλιανά κοάλα, εκ των οποίων η μία, το chlamydia pecorum, ευθύνεται σχεδόν αποκλειστικά για τις πιο σοβαρές περιπτώσεις της νόσου στον πληθυσμό.

Μια εργασία που δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2020 στην επιθεώρηση FEMS Microbiology Reviews αναφέρει ότι το πιο επικίνδυνο στέλεχος των χλαμυδίων μπορεί να προέρχεται από τα οικόσιτα ζώα που έφεραν στην Αυστραλία οι Ευρωπαίοι άποικοι τον 19ο αιώνα.
Η ασθένεια εξαπλώνεται στους πληθυσμούς των κοάλα μέσω της αναπαραγωγής και της κοινωνικής συμπεριφοράς που συνδέεται με το ζευγάρωμα, αν και τα joeys - τα μωρά κοάλα - μπορούν να κολλήσουν την ασθένεια από τις μητέρες τους.

Σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ, τα ποσοστά μόλυνσης σε ορισμένους πληθυσμούς ηπειρωτικών κοάλα στο Κουίνσλαντ, τη Νέα Νότια Ουαλία και τη Βικτώρια μπορεί να φτάσουν το 100%, καθιστώντας τα εντελώς άγονα.
Επισημαίνοντας τη θανατηφόρα δυναμική της νόσου, μια μελέτη στο Journal of Applied Ecology τον Μάρτιο του 2018 διαπίστωσε ότι από 291 κοάλα που εξετάστηκαν σε διάστημα τεσσάρων ετών, το 18% πέθανε από χλαμύδια ή σχετικές επιπλοκές.

Η ασθένεια ήταν η δεύτερη υψηλότερη αιτία θανάτου, μετά τις επιθέσεις ζώων.

Η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει το πρόβλημα

Η κλιματική κρίση έχει καταστήσει την Αυστραλία πιο ευάλωτη σε καταστροφικές πυρκαγιές, όπως αυτές που σημειώθηκαν το 2019, καθώς και σε ξηρασία και καύσωνες. Κάνει επίσης τα κοάλα πιο ευάλωτα στις ασθένειες.

Σύμφωνα με τον κορυφαίο επιστημονικό φορέα της Αυστραλίας, τον Οργανισμό Επιστημονικής και Βιομηχανικής Έρευνας της Κοινοπολιτείας (CSIRO), η χώρα έχει ήδη θερμανθεί κατά περίπου 1,44 βαθμούς κατά μέσο όρο από το 1910.
Η έκθεση της αυστραλιανής κυβέρνησης αναφέρει ότι όταν τα μαρσιποφόρα εκτίθενται σε ασυνήθιστα στρεσογόνες περιβαλλοντικές συνθήκες, όπως «ζεστός καιρός, ξηρασία, απώλεια και κατακερματισμός ενδιαιτημάτων», τα χλαμύδια εξαπλώνονται ταχύτερα στον πληθυσμό τους.

Οι ειδικοί λένε ότι έχουν γίνει μάρτυρες παρόμοιων ταχέων εκρήξεων της νόσου στη φύση. Ο Krockenberger δήλωσε ότι στον πληθυσμό του δείγματος του Gunnedah, μια σειρά από καύσωνες και ξηρασίες το 2009 και το 2010 προηγήθηκε του διπλασιασμού των κρουσμάτων χλαμυδίων.

Ο Peter Timms, καθηγητής μικροβιολογίας στο Πανεπιστήμιο Sunshine Coast στην Αυστραλία, δήλωσε ότι μόλις οι ορμόνες του στρες των κοάλα αυξηθούν λόγω περιβαλλοντικών προβλημάτων, οι λοιμώξεις συχνά εξελίσσονται από ένα σχετικά μικρό πρόβλημα σε «ένα πιο σοβαρό πρόβλημα».

Είπε ότι ο συνδυασμός της απώλειας των βιοτόπων και της κλιματικής αλλαγής προκαλεί στα κοάλα «χρόνιο στρες», καταβαραθρώνοντας το ανοσοποιητικό τους σύστημα.

«Όλα αυτά οδηγούν σε κακή ανταπόκριση στα χλαμύδια. Τους οδηγεί από χαμηλού βαθμού λοιμώξεις από χλαμύδια σε πιο σοβαρές ασθένειες», είπε.

«Αυτό είναι που τους κάνουμε. Και το κάνουμε σε όλα τα μέτωπα».

Δοκιμές εμβολίου κατά των χλαμυδίων για κοάλα

Αλλά η βοήθεια θα μπορούσε να είναι καθ' οδόν για τα κοάλα της Αυστραλίας.

Ένα εμβόλιο κατά των χλαμυδίων, που αναπτύχθηκε από τον ερευνητή Timms την τελευταία δεκαετία, δοκιμάζεται στον πληθυσμό των κοάλα της χώρας ως ένας τρόπος προστασίας των ζώων από σοβαρές λοιμώξεις.

Οι δοκιμές ελέγχου βρίσκονται σε εξέλιξη για να δοκιμαστεί η αποτελεσματικότητα του εμβολίου σε μικρές ομάδες κοάλα - συχνά περίπου 20 ή 30 κάθε φορά, δήλωσε ο Timms. Η τρέχουσα δοκιμή είναι η μεγαλύτερη μέχρι στιγμής, με τη συμμετοχή 400 κοάλα.
«Γνωρίζουμε ότι το εμβόλιο μπορεί να μειώσει το ποσοστό μόλυνσης», δήλωσε ο Timms. «Δεν το μειώνει στο μηδέν. Δεν υπάρχουν εμβόλια που να το κάνουν αυτό, αλλά καταπνίγει το φορτίο μόλυνσης πολύ κάτω».

Είπε ότι ενώ ελπίζεται ότι η διαδικασία θα μειώσει το ποσοστό μόλυνσης, είναι δύσκολο να παρακολουθείται η εξάπλωση των χλαμυδίων σε έναν άγριο πληθυσμό.

Ο Krockenberger του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ, ο οποίος συμμετέχει σε μια ξεχωριστή δοκιμή εμβολίου, δήλωσε ότι ο σκοπός του φαρμάκου δεν είναι να αντιστρέψει την πρόοδο της νόσου σε μεμονωμένα κοάλα. «Μόλις μολυνθούν χρόνια, συχνά είναι σε θέση να ζήσουν αρκετά ευτυχισμένα, απλώς δεν μπορούν να αναπαραχθούν», δήλωσε.

Αντίθετα, είπε ότι η ελπίδα είναι ότι, μειώνοντας τα επίπεδα μολυσματικότητας στα κοάλα με χλαμύδια, οι ερευνητές θα μπορέσουν να αποτρέψουν την εξάπλωση της νόσου σε νέους ξενιστές και έτσι να διατηρήσουν έναν αναπαραγωγικό πληθυσμό.

«Ελπίζουμε επίσης ότι τα μη προσβεβλημένα ζώα, όταν εμβολιαστούν, θα είναι πιο ανθεκτικά στο να κολλήσουν τη μόλυνση», είπε.
Ο Timms δήλωσε ότι μόλις αποδειχθεί ότι το εμβόλιο είναι ασφαλές και αποτελεσματικό, ελπίζει να το διαθέσει σε νοσοκομεία άγριας ζωής σε όλη την Αυστραλία για να εμβολιάσουν όλα τα κοάλα που περνούν την πόρτα τους.