Ψηφιακή Οικονομία και Κοινωνία 2021: Η έκθεση DESI για την Ε.Ε

Η Ελλάδα κατατάσσεται 25η μεταξύ των 27 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI) για το 2021.

Όπως αναφέρεται στη συνοδευτική έκθεση των αποτελεσμάτων του Δείκτη, που έδωσε στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ελλάδα συνεχίζει να βελτιώνει τις επιδόσεις της σε όλες σχεδόν τις παραμέτρους του δείκτη DESI, αν και στις περισσότερες περιπτώσεις η βαθμολογία της (37,3) εξακολουθεί να είναι κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ (50,7), ενώ η πρωτοπόρος Δανία βαθμολογείται με 70.

Η χώρα σημείωσε μικρή πρόοδο πέρυσι, όσον αφορά τις ψηφιακές δεξιότητες. Όσον αφορά την παράμετρο του ανθρώπινου κεφαλαίου, η Ελλάδα κατατάσσεται 21η μεταξύ των 27 χωρών της ΕΕ. Το ποσοστό των Ελλήνων που έχουν τουλάχιστον βασικές ψηφιακές δεξιότητες, θεωρείται χαμηλό (51%).

Το ποσοστό των απασχολούμενων ειδικών ΤΠΕ παρέμεινε χαμηλό το 2020 (2%) σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ (4,3%). Από την άλλη, το ποσοστό των απασχολούμενων γυναικών ειδικών του τομέα Τεχνολογιών Πληροφορικής-Επικοινωνιών (ΤΠΕ) επί του συνόλου των ειδικών ΤΠΕ που απασχολούνται στην Ελλάδα, αυξάνεται ραγδαία (από 20% το 2019 σε 27% το 2020) και είναι πολύ πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ (19%), καθιστώντας την Ελλάδα πρωτοπόρο σε αυτόν τον τομέα.

Όσον αφορά τη συνδεσιμότητα, με συνολική βαθμολογία 37,7 (με μέσο όρο 50,2 στην ΕΕ), η Ελλάδα κατατάσσεται στην 27η θέση στην ΕΕ. Η διείσδυση σταθερών ευρυζωνικών επικοινωνιών ταχύτητας τουλάχιστον 100 Mbps παρέμεινε πολύ χαμηλή (3% το 2020 από 1% το 2019) σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ (34%). Η συνολική διείσδυση σταθερών ευρυζωνικών επικοινωνιών εξακολουθεί να προχωρά, φτάνοντας στο 77% το 2020 από 76% το 2019 (συμβαδίζοντας με τον μέσο όρο της ΕΕ).

Η χώρα άρχισε πλέον να αναπτύσσει δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας, αν και, όπως αναφέρεται, εξακολουθεί να βρίσκεται πολύ πιο κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ στην κάλυψη των δικτύων πολύ υψηλής χωρητικότητας. Ωστόσο, επισημαίνεται ότι η ανάπτυξη δικτύων ανθεκτικών στις μελλοντικές εξελίξεις είναι πιθανό να επιταχυνθεί με τις αναμενόμενες επενδύσεις στις οπτικές ίνες και την ανάπτυξη του δικτύου 5G. Η Ελλάδα συγκεντρώνει 99% στον δείκτη ετοιμότητας 5G, γεγονός το οποίο σημαίνει ότι έχει εκχωρηθεί το σύνολο σχεδόν των καινοτόμων ζωνών του εναρμονισμένου σε επίπεδο ΕΕ φάσματος 5G.

Όσον αφορά την ενσωμάτωση των ψηφιακών τεχνολογιών στις επιχειρηματικές δραστηριότητες, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 22η θέση στην ΕΕ. Από τις ελληνικές επιχειρήσεις το 19% χρησιμοποιεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε σύγκριση με μέσο όρο 23% στην ΕΕ. Οι ελληνικές επιχειρήσεις συγκαταλέγονται στις πρωτοπόρες ως προς τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης (34%), πολύ πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ (25%). Στην ανάλυση μαζικών δεδομένων, με 13% η Ελλάδα είναι κοντά στον μέσο όρο της ΕΕ (14%).

Τέλος, η Ελλάδα βρίσκεται στην 26η θέση στην ΕΕ ως προς τις ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες. Σύμφωνα με τον δείκτη ωριμότητας των ανοικτών δεδομένων, η Ελλάδα, με 85% το 2020, παρουσιάζει καλές επιδόσεις, ξεπερνώντας τον μέσο όρο 78% στην ΕΕ. Όσον αφορά τους ενεργούς χρήστες υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, η Ελλάδα με 67% είναι πάνω από τον μέσο όρο του 64% στην ΕΕ. Πάντως η διαθεσιμότητα ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών τόσο για τους πολίτες όσο και για τις επιχειρήσεις παραμένει χαμηλή (54) σε σύγκριση με τον μέσο όρο του 75 για τους πολίτες και του 84 για τις επιχειρήσεις στην ΕΕ το 2020.

Κύρια πορίσματα του DESI 2021 για την ΕΕ

Γενικότερα, όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν σημειώσει πρόοδο στον τομέα της ψηφιοποίησης, αλλά η συνολική εικόνα μεταξύ των κρατών μελών είναι ανομοιογενής και, παρά τη σχετική σύγκλιση, το χάσμα ανάμεσα στους πρωτοπόρους της ΕΕ και σε εκείνους με τις χαμηλότερες βαθμολογίες DESI παραμένει μεγάλο.

Όσον αφορά τις ψηφιακές δεξιότητες, το 56% των ατόμων στην ΕΕ διαθέτει τουλάχιστον βασικές ψηφιακές δεξιότητες. Τα στοιχεία δείχνουν ελαφρά αύξηση του αριθμού των ειδικών ΤΠΕ στον ενεργό πληθυσμό: το 2020, η ΕΕ διέθετε 8,4 εκατομμύρια ειδικούς ΤΠΕ έναντι 7,8 εκατομμυρίων το προηγούμενο έτος.

Δεδομένου ότι το 55% των επιχειρήσεων ανέφεραν δυσκολίες στην πρόσληψη ειδικών ΤΠΕ το 2020, αυτή η έλλειψη υπαλλήλων με προηγμένες ψηφιακές δεξιότητες συμβάλλει επίσης στον βραδύτερο ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων σε πολλά κράτη μέλη. Τα στοιχεία δείχνουν ότι πρέπει να αυξηθούν η προσφορά και οι ευκαιρίες κατάρτισης, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της ψηφιακής δεκαετίας για τις δεξιότητες (δηλαδή βασικές ψηφιακές δεξιότητες για το 80% του πληθυσμού και 20 εκατομμύρια ειδικοί ΤΠΕ).

Ακόμη εξακολουθεί να υπάρχει σημαντικό χάσμα μεταξύ των φύλων, όσον αφορά τις εξειδικευμένες ψηφιακές δεξιότητες. Μόνο το 19% των ειδικών ΤΠΕ και περίπου το ένα τρίτο των αποφοίτων θετικών επιστημών, τεχνολογίας, μηχανικής και μαθηματικών είναι γυναίκες.

Τα στοιχεία για τη συνδεσιμότητα δείχνουν βελτίωση των «δικτύων πολύ υψηλής χωρητικότητας» (VHCN). Τα δίκτυα αυτά είναι διαθέσιμα στο 59% των νοικοκυριών στην ΕΕ, έναντι 50% πριν από ένα έτος, ωστόσο εξακολουθούν να απέχουν πολύ από την καθολική κάλυψη δικτύων Gigabit (στόχος της ψηφιακής δεκαετίας για το 2030).

Επιπλέον, 25 κράτη μέλη έχουν εκχωρήσει μέρος του φάσματος συχνοτήτων 5G, σε σύγκριση με 16 κράτη μέλη πριν από ένα έτος. Το 5G διατέθηκε στην αγορά σε 13 κράτη μέλη, καλύπτοντας κυρίως αστικές περιοχές.

Σχετικά με την ενσωμάτωση των ψηφιακών τεχνολογιών, σημειώθηκε μεγάλη αύξηση στη χρήση των τεχνολογιών υπολογιστικού νέφους (από 16% των εταιρειών το 2018 σε 26% το 2020). Οι μεγάλες επιχειρήσεις εξακολουθούν να πρωτοστατούν στη χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών. Ωστόσο, μόνο ένα μικρό ποσοστό των επιχειρήσεων χρησιμοποιούν προηγμένες ψηφιακές τεχνολογίες (14% μαζικά δεδομένα, 25% τεχνητή νοημοσύνη και 26% υπολογιστικό νέφος). Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι ο τρέχων βαθμός υιοθέτησης ψηφιακών τεχνολογιών απέχει πολύ από τους στόχους της ψηφιακής δεκαετίας.