Μάγια Αγγέλου: Γίνεται η πρώτη μαύρη γυναίκα που εμφανίζεται σε νόμισμα των ΗΠΑ

«Η αποστολή μου στη ζωή δεν είναι απλά να επιβιώσω είναι να ακμάσω - και να το κάνω με πάθος, με κάποια συμπόνια, λίγο χιούμορ και στιλ». Το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ έκοψε νομίσματα με την ποιήτρια Μάγια Αγγέλου (Maya Angelou)- την πρώτη μαύρη γυναίκα που εμφανίζεται ποτέ στο νόμισμα των 25 λεπτών των ΗΠΑ, γνωστό ως τέταρτο. Η Αγγέλου, ποιήτρια και ακτιβίστρια, ήταν η πρώτη μαύρη γυναίκα που έγραψε και ερμήνευσε ποίημα σε μια προεδρική ορκωμοσία. 

Έγινε διάσημη με την πρωτοποριακή αυτοβιογραφία της το 1969, «I Know Why the Caged Bird Sings», για την παιδική της ηλικία στο Deep South. Έλαβε δεκάδες τιμητικούς τίτλους και έγραψε πάνω από 30 έργα μπεστ σέλερ. Το 2010, της απονεμήθηκε το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας - το υψηλότερο βραβείο πολιτών των ΗΠΑ - από τον Πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα.

Σχεδιάζονται νομίσματα για άλλες πρωτοπόρες γυναίκες, συμπεριλαμβανομένου μιας αστροναύτη, μιας αρχηγού φυλής και μιας ηθοποιού - ως μέρος του προγράμματος «American Women Quarters».. Η κίνηση χαιρετίστηκε από την πρώτη γυναίκα υπουργό Οικονομικών του έθνους. "Κάθε φορά που επανασχεδιάζουμε το νόμισμά μας, έχουμε την ευκαιρία να πούμε κάτι για τη χώρα μας - τι εκτιμούμε και πώς έχουμε προχωρήσει ως κοινωνία", δήλωσε η Janet Yellen σε δήλωση τη Δευτέρα.

Μάγια Αγγέλου: «Οι άνθρωποι δεν ξεχνούν ποτέ πώς τους έκανες να νιώσουν»

Η Μάργκεριτ Τζόνσον, όπως ήταν το πατρικό της όνομα, γεννήθηκε 4 Απριλίου 1928 στο Σεντ Λούις του Μιζούρι. Πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια μετά τον χωρισμό των γονιών της. Σε ηλικία 8 ετών έπεσε θύμα βιασμού από τον σύντροφο της μητέρας της. Όταν το αποκάλυψε στην οικογένειά της, ο άνδρας βρέθηκε άγρια ξυλοκοπημένος και νεκρός. «Πίστεψα ότι η φωνή μου τον σκότωσε, επομένως σκέφτηκα ότι ήταν καλύτερα να μη μιλάω. Κι έτσι σταμάτησα», είχε πει. Η Μάγια μίλησε ξανά, ύστερα από πέντε χρόνια. Σε όλο αυτό το διάστημα η μόνη παρηγοριά ήταν τα δεκάδες βιβλία που δανειζόταν από τη βιβλιοθήκη. 

Το 1951 παντρεύτηκε τον Ελληνοαμερικανό ηλεκτρολόγο και επίδοξο μουσικό Τος Άντζελος (Αναστάσιος Αγγελόπουλος), το επίθετο του οποίου υιοθέτησε ως καλλιτεχνικό ψευδώνυμο. Το «Μάγια» ήταν το χαϊδευτικό της. Το ζευγάρι έφτιαξε χορευτικό σχήμα, τους «Αλ και Ρίτα», αλλά το 1954 χώρισε. Μετά τον χωρισμό της, η Μάγια Άντζελου, όπως είναι η ορθή προφορά του ονόματός της στα Αγγλικά, συνέχισε να χορεύει σε νυχτερινά κλαμπ, ενώ κυκλοφόρησε και έναν δίσκο, το «Miss Calypso» (1957). Από το 1959 αφιερώθηκε στη Λογοτεχνία. Έγραψε ποίηση, διηγήματα, δοκίμια, κινηματογραφικά σενάρια, θεατρικά έργα και αυτοβιογραφικά βιβλία, με πιο γνωστό το «Ξέρω γιατί κελαηδάει το πουλί στο κλουβί», που αφηγείται τα δύσκολα παιδικά χρόνια της.

Παρότι δεν είχε πανεπιστημιακό δίπλωμα, δίδαξε επί σειρά ετών σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ, σε τμήματα αμερικανικών σπουδών. Η Αγγέλου ανέπτυξε και έντονη πολιτική δράση, καθώς βρέθηκε στην πρώτη γραμμή του αγώνα των μαύρων στις ΗΠΑ για την απόκτηση πολιτικών δικαιωμάτων. Συνεργάστηκε με τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και ήταν στενή φίλη του ακτιβιστή Μάλκολμ X.

Το 1992 έγραψε το ποίημα «On the Pulse of the Morning», το οποίο διαβάστηκε στην ορκωμοσία του προέδρου Μπιλ Κλίντον. Το 2000 τιμήθηκε με το Εθνικό Μετάλλιο Τεχνών και το 2011 ο πρόεδρος Ομπάμα της απένειμε το Μετάλλιο της Ελευθερίας. Μετά τον θάνατο του Νέλσον Μαντέλα, ο οποίος είχε διαβάσει το ποίημα της «Still I Rise» κατά την τελετή ορκωμοσίας του το 1994, η Αγγέλου έγραψε το ποίημα «His Day Is Done» προς τιμήν του εκλιπόντα Νοτιοαφρικανού ηγέτη, έπειτα από παραγγελία του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών.

H Μάγια Αγγέλου, μέντορας και στενή φίλη της Όπρα Γουίνφρι, πέθανε το 2014 σε ηλικία 86 ετών.

10 αποφθέγματα «χρυσάφι» από τη Μάγια Αγγέλου  

1. «Έμαθα ότι οι άνθρωποι θα ξεχάσουν αυτό που τους είπες, θα ξεχάσουν αυτό που έκανες, αλλά δεν θα ξεχάσουν ποτέ πώς τους έκανες να νιώσουν».
2. «Όταν κάποιος σου δείχνει ποιος είναι, πίστεψέ τον την πρώτη φορά».
3. «Το θάρρος είναι η σπουδαιότερη αρετή. Γιατί χωρίς θάρρος, δεν μπορούμε να ασκήσουμε καμία άλλη αρετή με συνέπεια. Δεν μπορούμε να είμαστε ευγενικοί, αληθινοί, συμπονετικοί, γενναιόδωροι ή ειλικρινείς».
4. «Η ζωή δεν μετριέται από το πόσες ανάσες παίρνεις, αλλά από τις στιγμές που σού κόβουν την ανάσα».
5. «Αν δεν σου αρέσει κάτι, άλλαξέ το. Αν δεν μπορείς να το αλλάξεις, άλλαξε τηn αντιμετώπισή σου».
6. «Κάνε ό,τι καλύτερο μπορείς, μέχρι να μάθεις. Μετά, όταν μάθεις, κάντο καλύτερα».
7. «Ποτέ μην κάνεις κάποιον προτεραιότητά σου, όταν το μόνο που είσαι για εκείνον είναι εναλλακτική λύση».
8.  «Επιτυχία είναι να σ’ αρέσει ο εαυτός σου, να σ’ αρέσει αυτό που κάνεις και να σ’ αρέσει ο τρόπος που το κάνεις»
9.  «Τίποτε δεν δουλεύει, αν δεν δουλέψεις εσύ»
10. «Να φυλάγεσαι από τον γυμνό άνθρωπο που σου χαρίζει το πουκάμισό του»