Πώς αντιδρά η Ευρώπη στην αποχώρηση της Μέρκελ

Για πολλούς αναλυτές στις Βρυξέλλες η προαναγγελθείσα σταδιακή αποχώρηση της Άνγκελα Μέρκελ δεν έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία. Το καλοκαίρι και μετά την αποτυχημένη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ για την προσφυγική κρίση, το Politico είχε προβλέψει το επικείμενο πολιτικό τέλος της καγκελαρίου.

«Πώς η Μέρκελ διχάζει την Ευρώπη», είχε γράψει το περιοδικό, συνδέοντας, όπως πολλοί άλλοι, την προσφυγική της πολιτική με την άνοδο των λαϊκιστών σε πολλές χώρες μέλη.

Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, και κυρίως στην Πολωνία, την Ουγγαρία και την Ιταλία, δεν πρόκειται να λυπηθεί κανείς όταν η Ανγκελα Μέρκελ εγκαταλείψει οριστικά και την καγκελαρία.

Και σε άλλες χώρες όμως πολιτικοί τής επιρρίπτουν έναν μη εποικοδομητικό -αν όχι και καταστροφικό- ρόλο στη διαχείριση της κρίσης χρέους σε Ελλάδα, Κύπρο, Πορτογαλία, Ισπανία και Ιρλανδία, θεωρώντας ότι η πολιτική της ήταν αυστηρώς και μονομερώς προσανατολισμένη σε περικοπές, γράφει η  Deutsche Welle

«Πολλοί θα χαρούν, αλλά…»

«Φυσικά η Ευρώπη μπορεί και χωρίς τη Μέρκελ», σχολιάζει ο Γιάννης Εμμανουηλίδης, επικεφαλής του Think Tank των Βρυξελλών European Policy Centre. «Όταν έχεις ηγετικό ρόλο, ως καγκελάριος μιας χώρας όπως είναι Γερμανία, τότε θα υπάρξουν φυσικά και χώρες και κυβερνήσεις στις οποίες δεν θα αρέσει πάντα η δράση σου.

Γι΄ αυτό και υπάρχουν άνθρωποι, όχι μόνον στην ανατολική αλλά και στη νότια Ευρώπη, που χαίρονται που θα φύγει η Μέρκελ».

Εντούτοις, στις περισσότερες χώρες εκτιμούν τη Γερμανίδα καγκελάριο απλώς και μόνον επειδή ως μακροβιότερη εκλεγμένη αρχηγός κράτους στην ΕΕ διαθέτει και τη μεγαλύτερη εμπειρία, πιστεύει ο έλληνας ειδικός: «Επί της αρχής πιστεύω ότι οι υπόλοιποι εκτιμούσαν ότι υπήρχε μια σχετική σταθερότητα στο Βερολίνο […] που ήταν σημαντική από ευρωπαϊκή σκοπιά αλλά και τη σκοπιά των περισσοτέρων χωρών. Σε αβέβαιους καιρούς η σταθερότητα είναι ύψιστη αξία».

Τι θα γίνει με τις προτάσεις Μακρόν;

Η προαναγγελθείσα αποχώρηση αναμένεται να επηρεάσει πάντως σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό μια σειρά ευρωπαϊκών αποφάσεων. Πολλές από αυτές αναβάλλονται ούτως ή άλλως συνεχώς εδώ και μήνες λόγω και της πολιτικής αβεβαιότητας στο Βερολίνο. Αυτό αφορά τόσο το Brexit και το προσφυγικό όσο και τις προτάσεις Μακρόν για τη μεταρρύθμιση της Ευρωζώνης:

«Σίγουρα θα υπάρξει και μια περίοδος ανασφάλειας. Ασφαλώς και δεν είναι αυτό στο οποίο ήλπιζε ο πρόεδρος Μακρόν. Από την άλλη βέβαια διαπιστώσαμε ότι από τις πρώτες μέρες του νέου μεγάλου συνασπισμού στη Γερμανία, η καγκελάριος και η κυβέρνησή της δεν αντέδρασαν στις προτάσεις των Παρισίων ή αντέδρασαν με επιφύλαξη.

Ο Μακρόν δεν είχε λοιπόν έναν ισχυρό εταίρο στο Βερολίνο για τη μεταρρυθμιστική του ατζέντα. Το ερώτημα είναι πώς θα εξελιχθεί αυτό μετά την αποχώρηση της κ. Μέρκελ».

Διεθνής αποδυνάμωση μετά την αποχώρηση

Η καγκελάριος της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ υποβάθμισε την Τρίτη τις ανησυχίες που εκφράζονται περί του ότι, μετά την παραίτησή της από την ηγεσία του χριστιανοδημοκρατικού κόμματος (CDU), είναι πλέον αποδυναμωμένη και άρα δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίζει επί ίσοις όροις και αποτελεσματικά ξένους ηγέτες όπως ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ή ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον πρόεδρο της Αιγύπτου Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι, ο οποίος βρίσκεται στο Βερολίνο στο πλαίσιο μιας συνόδου για την Αφρική, η Μέρκελ διαβεβαίωσε ότι η απόφασή της να μη διεκδικήσει την ηγεσία του CDU της εξασφαλίζει, αντιθέτως, περισσότερο χρόνο για να χειρίζεται διεθνή ζητήματα.

«Δεν πιστεύω ότι θα αλλάξει κάτι όσον αφορά τη διαπραγματευτική μας θέση σε διεθνείς διαπραγματεύσεις - θα μπορούσε να πει κανείς μάλιστα πως έχω περισσότερο χρόνο για να αφοσιωθώ στα καθήκοντά μου της επικεφαλής της κυβέρνησης», είπε η γερμανίδα καγκελάριος.

Ο Μάνφρεντ Βέμπερ, που η Γερμανία θέλει να είναι ο υποψήφιος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) για να διαδεχθεί τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εκτίμησε από την πλευρά του ότι η απόφαση της Μέρκελ ενδέχεται να της δώσει μεγαλύτερη ελευθερία και να της επιτρέψει να υιοθετήσει ένα πιο φιλόδοξο όραμα για την Ευρώπη.

Ο Βέμπερ, μέλος των χριστιανοκοινωνιστών (CSU), του βαυαρικού αδελφού κόμματος του CDU, έκρινε μιλώντας στο γερμανικό δημόσιο τηλεοπτικό δίκτυο ZDF ότι η Μέρκελ είναι μια ισχυρή φωνή υπέρ της Ευρώπης εδώ και πολύ καιρό και ότι πλέον ο ηγετικός της ρόλος μπορεί να ενισχυθεί.

Αναλυτές έχουν επισημάνει ότι εσωτερικοί πολιτικοί καταναγκασμοί ήταν αυτοί που εμπόδιζαν τη Μέρκελ να προχωρήσει στην υιοθέτηση μιας σειράς προχωρημένων προτάσεων για την Ευρωπαϊκή Ένωση που έκανε ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν.

«Υπάρχει η πιθανότητα να μπορέσει να ασκήσει ηγεσία χωρίς να πιέζεται επειδή όλες οι αποφάσεις της πρέπει να είναι λαοφιλείς», υποστήριξε ο Βέμπερ. «Πρέπει ξανά να βρούμε το θάρρος να κοιτάξουμε πέρα από τις ιδιοτροπίες της πολιτικής μας καθημερινότητας και να είμαστε λίγο πιο οραματιστές, διότι τα επόμενα χρόνια και οι επόμενες δεκαετίες δεν θα είναι μια ευχάριστη περίοδος για την ήπειρό μας».

Ο Βέμπερ - εκ των δυνητικών υποψηφίων για την ηγεσία της CSU - εκτίμησε ακόμη πως είναι ξεκάθαρο ότι χρειάζεται να γίνουν αλλαγές στο κόμμα του, το οποίο απώλεσε την απόλυτη πλειοψηφία του στις κρατιδιακές εκλογές της Βαυαρίας τη 14η Οκτωβρίου.

Ο ηγέτης του κόμματος, ο Χορστ Ζεεχόφερ, ομοσπονδιακός υπουργός Εσωτερικών, θα παρουσιάσει προτάσεις στα μέσα του Νοεμβρίου, κι αναμένεται να ακολουθήσει ένα έκτακτο συνέδριο του CSU στο οποίο ενδέχεται να ληφθούν αποφάσεις για την ηγεσία του κόμματος, σημείωσε ο Βέμπερ.

«Τα πράγματα δεν μπορούν απλά να συνεχίσουν να πηγαίνουν όπως πήγαιναν. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτό το εκλογικό αποτέλεσμα», πρόσθεσε ο ίδιος.