Ουκρανία – Ρωσία: Οι στόχοι και οι επιδιώξεις του Βλαντιμίρ Πούτιν

Η προοπτική ενός γενικευμένου πολέμου στην Ουκρανία είναι φοβερή. Εάν η Ρωσία εισβάλει, χιλιάδες άνθρωποι θα μπορούσαν να πεθάνουν. Πολλοί περισσότεροι θα μπορούσαν να ξενιτευτούν. Το οικονομικό κόστος θα ήταν σοβαρό, το ανθρωπιστικό κόστος καταστροφικό.

Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Δύσης και Ρωσίας είναι μέχρι στιγμής, άκαρπες και οι δυτικοί απευθύνουν προειδοποιήσεις για γρήγορη κα ισχυρή απάντηση στον Βλαντιμίρ Πούτιν. Σε συνέχεια της επικοινωνίας του Τζο Μπάιντεν με τον πρόεδρο της Ρωσίας, αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, εξειδίκευσε τις προειδοποιήσεις των ΗΠΑ.

Η απάντηση των ΗΠΑ θα έρθει με δύο βασικούς τρόπους:

• Σημαντικές και ισχυρές οικονομικές κυρώσεις στη Ρωσία - φέρνοντας οικονομικές δυσκολίες.
• Ενίσχυση και ανάπτυξη στρατιωτικών δυνατοτήτων στα ανατολικά σύνορα του ΝΑΤΟ - διπλωματική απομόνωση της Ρωσίας.

Ποιες όμως είναι οι βασικές επιδιώξεις του Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ουκρανία; Ο Guardian επιχείρησε να συνοψίσει τους στόχους της Ρωσίας.

Γιατί η Ρωσία απειλεί να εισβάλει στην Ουκρανία;

Οι Ρώσοι εκπρόσωποι καθημερινά αρνούνται οποιαδήποτε πρόθεση εισβολής. Το ίδιο έκανε και ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, όταν συναντήθηκε με τον Γάλλο ηγέτη, Εμανουέλ Μακρόν, την περασμένη εβδομάδα και όταν μίλησε τηλεφωνικά με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν. Υπάρχουν δύο προβλήματα με αυτό:

• Πρώτον, λίγες δυτικές κυβερνήσεις πιστεύουν τις διαψεύσεις.
• Δεύτερον, ο Πούτιν δεν έχει εξηγήσει γιατί, αν οι προθέσεις του είναι ειρηνικές, περισσότερες από τις μισές ένοπλες δυνάμεις της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένων 130.000 στρατιωτών, έχουν συγκεντρωθεί στα σύνορα της Ουκρανίας. Μπορεί όλα αυτά να είναι μπλόφα.

Τι οδηγεί λοιπόν τον Πούτιν;

Υπάρχουν πολλές θεωρίες. Λέγεται ότι ο Πούτιν θέλει να ξαναχτίσει μια ρωσική σφαίρα επιρροής στην ανατολική Ευρώπη, που θα περιλαμβάνει κυρίως πρώην σοβιετικές δημοκρατίες όπως η ανεξάρτητη σήμερα Εσθονία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Λευκορωσία, η Γεωργία και η Ουκρανία. Έχει συχνά θρηνήσει για την «απώλειά» τους μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Ο Πούτιν μπορεί επίσης να ελπίζει να αποδείξει στη Δύση (και στους Ρώσους) ότι η χώρα εξακολουθεί να είναι μια υπερδύναμη.

Γιατί η Ουκρανία;

Ο Πούτιν φοβάται ότι η στρατηγικής σημασίας Ουκρανία αντιτίθεται στην αυξανόμενη εγγύτητά της με το ΝΑΤΟ. Αντιτίθεται επίσης στις αναπτυσσόμενες σχέσεις του Κιέβου με την ΕΕ. Γενικότερα, ο Πούτιν θεωρεί την Ουκρανία αναπόσπαστο τμήμα της ιστορικής Ρωσίας και την απώλειά της σύμβολο της ψυχροπολεμικής ήττας της Ρωσίας.

Γιατί τώρα;

Ο Πούτιν μπορεί να αισθάνεται την αδυναμία της Δύσης. Το ΝΑΤΟ ταπεινώθηκε πέρυσι στο Αφγανιστάν και ο Τζο Μπάιντεν, ο οποίος έκανε προεκλογική εκστρατεία για τον τερματισμό των πολέμων και όχι για την εμπλοκή σε νέους, έχει επαναπροσανατολίσει την αμερικανική εξωτερική πολιτική και τους στρατιωτικούς πόρους στην Κίνα και όχι στην Ευρώπη. Υποστηρίζεται επίσης ότι ο Πούτιν χρειάζεται μια μεγάλη νίκη για να αναζωογονήσει την εγχώρια υποστήριξή του και να δικαιώσει πολιτικές του.

Ποιες είναι οι απαιτήσεις του Πούτιν;

Για να τερματιστεί η αντιπαράθεση (ίσως), ο Πούτιν θέλει το ΝΑΤΟ να υποσχεθεί ότι δεν θα δεχτεί ποτέ την Ουκρανία (ή τη Γεωργία και τη Μολδαβία) ως μέλη. Θέλει η συμμαχία να αποσυρθεί από χώρες «πρώτης γραμμής», όπως η Πολωνία, η Ρουμανία και η Βουλγαρία, πρώην μέλη του καταργημένου Συμφώνου της Βαρσοβίας. Θέλει το Κίεβο να αποδεχτεί αυτόνομο καθεστώς για την περιοχή Ντονμπάς και να παραιτηθεί από την αξίωσή του για την Κριμαία (ως μέρος των λεγόμενων συμφωνιών του Μινσκ). Θέλει να περιορίσει ή να σταματήσει την ανάπτυξη στην ανατολική και νότια Ευρώπη νέων αμερικανικών πυραύλων μέσου βεληνεκούς. Ακόμα πιο φιλόδοξο, θέλει να επανασχεδιάσει την «αρχιτεκτονική ασφαλείας» της Ευρώπης, για να αποκαταστήσει την επιρροή της Ρωσίας και να επεκτείνει τη γεωπολιτική της εμβέλεια. Στα περισσότερα από αυτά, οι ΗΠΑ λένε «όχι». Εξ ου και η σημερινή κρίση.