Πόλεμος στην Ουκρανία: Το εμπάργκο στην ενέργεια της Ρωσίας «πονοκέφαλος» για τους ηγέτες στη Σύνοδο Κορυφής των Βερσαλλιών

Η Λετονία, η Πολωνία και η Λιθουανία τάχθηκαν την Πέμπτη υπέρ της πλήρους απαγόρευσης των εισαγωγών υδρογονανθράκων από τη Ρωσία στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής των Βερσαλλιών, παρά τον κίνδυνο που εγείρει αυτό για την ενότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.

«Είμαι πεπεισμένος ότι πρέπει να λάβουμε την απόφαση να σταματήσουμε τις εισαγωγές ενέργειας από τη Ρωσία για να αναγκάσουμε τον (ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ) Πούτιν να έρθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να σταματήσει τον πόλεμο», τόνισε ο λετονός πρωθυπουργός Κρισγιάνις Κάρινς.

Σύνοδος εν μέσω πολέμου

Η άτυπη σύνοδος των 27 έγινε έπειτα από δύο τεταμένες εβδομάδες προμήθειας όπλων στην Ουκρανία, υποδοχής σχεδόν 2,2 εκατ. προσφύγων, έγκρισης τριών γύρων κυρώσεων άνευ προηγουμένου στη Ρωσία για την εισβολή στη γειτονική της χώρα.

Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων που τάσσονται υπέρ του εμπάργκο λένε ότι θα στερήσει από τη Μόσχα τη βασική πηγή εσόδων της και χρηματοδότησης του πολέμου στην Ουκρανία.

Κατά εκτιμήσεις του ινστιτούτου μελετών Bruegel των Βρυξελλών, οι χώρες μέλη της ΕΕ καταβάλλουν σήμερα περίπου 420 εκατ. δολάρια την ημέρα για το αέριο και σχεδόν 400 εκατ. δολάρια για το πετρέλαιο που εισάγουν από τη Ρωσία.

Ωστόσο η πρόταση να επιβληθεί εμπάργκο συναντά σθεναρή αντίσταση από τη Γερμανία, την Αυστρία και την Ουγγαρία, που καλύπτουν μεγάλο μέρος των ενεργειακών τους αναγκών με τις εισαγωγές από τη Ρωσία. Ο γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς τάχθηκε ήδη δημόσια εναντίον της ιδέας τη Δευτέρα.

Παράλληλα, οι ηγέτες συζητούν πώς θα μπορούσαν να δημιουργηθούν οι συνθήκες για να κηρυχθεί κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία. Αναφερόμενος στη συνδιάλεξη που είχε με τον ρώσο πρόεδρο Πούτιν και τον γερμανό καγκελάριο Σολτς νωρίτερα χθες, ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν σημείωσε ότι οι όροι που θέτει το Κρεμλίνο δεν είναι «αποδεκτοί» από την άλλη πλευρά.

«Προκύπτει λοιπόν το ερώτημα, είναι διατεθειμένος ο κ. Πούτιν να το ξανασυζητήσει με τιμιότητα και να προτείνει κάτι;» διερωτήθηκε ο κ. Μακρόν πριν από τη σύνοδο, προσθέτοντας πως επρόκειτο να ξαναμιλήσει με τον ρώσο πρόεδρο χθες βράδυ.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ επανέλαβε ότι οι ηγέτες της ΕΕ θα συζητήσουν μέτρα που μπορεί να ανοίξουν τον δρόμο για την κατάπαυση του πυρός.

«Νομίζω πως καταλάβαμε τη Ρωσία εξαπίνης διότι φανήκαμε ακλόνητοι, δυνατοί, ενωμένοι», όμως «αυτό δεν αρκεί (...) πρέπει να ορίσουμε μαζί ποια θα μπορούσαν να είναι τα επόμενα βήματα (...) ώστε να εξασφαλίσουμε την κατάπαυση του πυρός όσο πιο σύντομα είναι δυνατόν».

Οι ηγέτες της ΕΕ διέγραψαν τις ελπίδες του Κιέβου ότι θα εντασσόταν άμεσα σε αυτή ήδη στην αρχή της άτυπης Συνόδου Κορυφής, με τον γερμανό καγκελάριο Σολτς, καθώς και τον πρωθυπουργό της Ολλανδίας, τον Μαρκ Ρούτε, να απορρίπτουν ξερά το ενδεχόμενο ως μη ρεαλιστικό. «Δεν υπάρχει επισπευσμένη διαδικασία εισδοχής – δεν υφίσταται τέτοιο πράγμα», είπε ο κ. Ρούτε.

Ο κ. Σολτς παρέπεμψε από την πλευρά του στη συμφωνία σύνδεσης που είχαν υπογράψει η ΕΕ και η Ουκρανία το 2017. «Είναι πολύ σημαντικό να συνεχίσουμε να επιδιώκουμε αυτά που είχαμε συμφωνήσει στο παρελθόν – αυτή είναι πορεία που πρέπει να ακολουθήσουμε», επέμεινε ο γερμανός καγκελάριος.

Ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει καλέσει επανειλημμένα την ΕΕ να επισπεύσει τη διαδικασία ένταξης της χώρας του μετά την εισβολή του ρωσικού στρατού την 24η Φεβρουαρίου.

Όμως η εισδοχή τείνει να είναι μια μακρά, τεχνική και πολιτικά δύσκολη διαδικασία. Το κείμενο συμπερασμάτων της συνόδου επίσης βάζει στον πάγο της ελπίδες του Κιέβου για επίσπευση της εισδοχής, αν και διαβεβαιώνει ότι «η Ουκρανία ανήκει στην ευρωπαϊκή οικογένεια».

Η πρώτη ημέρα της άτυπης συνόδου ήταν επικεντρωμένη στην ενίσχυση της οικονομίας των κρατών-μελών της ΕΕ ώστε να αντιμετωπίσουν τον οικονομικό αντίκτυπο του πολέμου και να μειώσουν την εξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια – οι εισαγωγές αερίου, πετρελαίου και άνθρακα από τη Μόσχα καλύπτουν πάνω από το 40% των ευρωπαϊκών αναγκών αθροιστικά.

Τα σχέδια της Κομισιόν

Τα σχέδια που έδωσε στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχθές Τρίτη αναφέρονται σε μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό αέριο πριν από το 2030. Οι πρόσφατες απειλές της Μόσχας ότι θα αναστείλει τις προμήθειες έκαναν πιο επείγουσα τη συζήτηση για αυτό.

Κράτη μέλη καλούν να προβλεφθούν νέοι κανόνες που θα προβλέπουν υψηλότερο δανεισμό ώστε να αντιμετωπιστούν οι υψηλότερες τιμές της ενέργειας κατά τη διάρκεια της μετάβασης, αλλά η πρόταση συναντά αντίσταση. Εξάλλου, Ελλάδα και Ισπανία καλούν εξάλλου να αναμορφωθεί η αγορά ενέργειας.

Ο ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι έριξε το βάρος του πίσω από το σχέδιο να εκδοθούν ευρωομόλογα για τη χρηματοδότηση των ενεργειακών και των αμυντικών δαπανών των χωρών μελών.

Από την πλευρά της η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πρότεινε να επιβληθεί οροφή στις τιμές της ενέργειας και να στηριχθούν οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.