Κορονοϊός: Τα παιδιά, οι μεγάλοι χαμένοι της πανδημίας

Η 8χρονη Μπρούκλιν Τσάιλς παίζει στο κρεβάτι της στο Εθνικό Παιδιατρικό Νοσοκομείο στην Ουάσινγκτον. Είναι η τρίτη φορά που νοσηλεύεται με κορονοϊό και κανείς δεν μπορεί να καταλάβει πώς ξανακόλλησε. Κι όμως, μέσα στην ατυχία της, η Μπρούκλιν είναι τυχερή. Καμία από τις τρεις φορές που βρέθηκε θετική δεν παρουσίασε ανησυχητικά συμπτώματα. Ο πατέρας της, Ρόντνεϊ, όμως, κόλλησε τον ιό -πιθανώς από την ίδια- τον Σεπτέμβριο και αυτό στοίχισε τη ζωή του.

«Κάθε φορά αναρωτιέμαι αν θα το περάσω κι εγώ μαζί της», λέει η μητέρα της Μπρούκλιν, Ντανιέλ, στους ρεπόρτερ του Associated Press και συνεχίζει: «Αναρωτιέμαι αν είναι αυτή η στιγμή που θα τούς χάσω όλους». Κάθε φορά η Ντανιέλ φοβάται ότι η Μπρούκλιν, αν και τριπλά εμβολιασμένη, μπορεί να μην είναι τόσο τυχερή και τα συμπτώματα να μην είναι ήπια.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής, στις Ηνωμένες Πολιτείες περισσότερα από 12,7 εκατομμύρια παιδιά έχουν βρεθεί θετικά στον κορονοϊό από την αρχή της πανδημίας. Παρότι γενικώς τα παιδιά περνάνε ήπια τη νόσηση με covid, όπως συμβαίνει και με ορισμένους ενήλικες, κάποιες περιπτώσεις ενδέχεται να μην έχουν καλή έκβαση. Είναι πολλά τα παιδιά που υποφέρουν για καιρό από το λεγόμενο long covid ενώ άλλα επανανοσούν. Κάποια φαίνεται να αναρρώνουν μία χαρά, για να παρουσιάσουν, στη συνέχεια φλεγμονές σε διάφορα ζωτικά όργανα. Και όλα αυτά, μπορεί να χτυπήσουν οικογένειες που ήδη πενθούν μέλη τους από την πανδημία. Στο παιδιατρικό νοσοκομείο της Ουάσινγκτον, πάντως, χρηματοδοτείται η διεξαγωγή έρευνας με αντικείμενο τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις που μπορεί να έχει ο κορονοϊός στα παιδιά. Απώτερος στόχος είναι ο αντίκτυπος που έχει η νόσηση στη συνολική υγεία και ανάπτυξη των παιδιών – τόσο σωματικά, όσο και ψυχικά-, καθώς και να εξαχθούν συμπεράσματα για τον τρόπο που ανταποκρίνεται στον ιό το ανοσοποιητικό σύστημα των ανηλίκων που βρίσκονται ακόμη σε φάση ανάπτυξης, ώστε να γίνει αντιληπτό για ποιο λόγο ορισμένα παιδιά αντιδρούν καλά, και άλλα όχι.

Στη μελέτη είναι εγγεγραμμένα περίπου 200 παιδιά και νεαρά άτομα ηλικίας έως 21 ετών. Κάθε εβδομάδα το πρόγραμμα δέχεται κατά μέσο όρο δύο νέους ασθενείς. Συμμετέχουν παιδιά που έχουν διαγνωσθεί θετικά αλλά και αρνητικά, μετά την επαφή τους με κρούσμα – για παράδειγμα αδέρφια των νοσούντων. Τα συμπτώματά τους μπορεί να είναι από ανύπαρκτα, έως και διασωλήνωση. Κατά την πρώτη τους επίσκεψη στην κλινική, τα παιδιά υποβάλλονται σε ολοήμερες εξετάσεις συμπεριλαμβανομένων υπερηχογραφημάτων στην καρδιά, αιματολογικών και εξετάσεων πνευμονικής λειτουργίας. Κύριος σκοπός της μελέτης, σύμφωνα με την υπεύθυνη δρ. Ρομπέρτα ΝτεΜπιάσι, είναι να οριοθετηθούν οι αμέτρητες επιπλοκές που μπορεί να εμφανίσουν οι ανήλικοι μετά τη νόσηση, καθώς και η συχνότητά τους.

Ένα από τα παιδιά που συμμετέχουν στο πρόγραμμα είναι και η 3χρονη Αλίσα Κάρπεντερ, η οποία έχει νοσήσει δύο φορές και εμφανίζει απροσδόκητα ξεσπάσματα υψηλού πυρετού καθώς και άλλα ασυνήθιστα συμπτώματα. Κάποιες φορές τα πόδια της εμφανίζουν έντονη κοκκινίλα και έντονη φαγούρα. Η ίδια ξαπλώνει, δείχνει με τα δαχτυλάκια το στήθος της και λέει «πονάει». Οι γονείς της, Τάρα και Τάισον, έχουν άλλες δύο κόρες, την 5χρονη Όντρι και την 9χρονη Χέιλι, η οποία είναι στο φάσμα του αυτισμού. Όπως για πολλούς γονείς, έτσι και για τους Κάρπεντερ, η πανδημία υπήρξε ένας εφιάλτης με χαμένα μαθήματα στο σχολείο, μη παραγωγική εργασία, περιορισμούς και σύγχυση. Αλλά κυρίως, ανησυχία για το παιδί τους, το οποίο δεν ξέρουν πώς να βοηθήσουν. «Ήταν απλά υπερβολικά απογοητευτικό», λέει η Τάρα η οποία σπεύδει να προσθέσει ότι κανείς δεν φταίει. «Προσπαθούμε να βρούμε απαντήσεις για το παιδί μας και κανείς δεν μπορεί να μας δώσει καμία. Και είναι πραγματικά απογοητευτικό», συμπληρώνει. Η Αλίσα ούρλιαζε από τον πόνο και την αίσθηση καψίματος στα κατακόκκινα πόδια της ή κλαψούριζε ήσυχα. Είχε πυρετό, αλλά όχι άλλα συμπτώματα και από το σχολείο της, την έστελναν στο σπίτι για μέρες – γεγονός που σήμαινε και υποχρεωτικά άδεια των γονιών από την εργασία τους. Τους τελευταίους μήνες τα συμπτώματά της έχουν αρχίσει να υποχωρούν και αυτό ανακουφίζει τους ενήλικες της οικογένειας. «Τι κάνουμε εκ των υστέρων γι’ αυτό; Κυριολεκτικά δεν έχουμε ιδέα», λέει η Τάρα.

Για κάποιες από τις οικογένειες που συμμετέχουν στη μελέτη, το παιδί που εμφανίζει συμπτώματα long covid είναι η εύκολη περίπτωση – όπως στην περίπτωση οικογένειας κατά την οποία, η μεγαλύτερη αδελφή, Τσάρλι κλαίει σπαρακτικά επειδή δεν θέλει να της πάρουν αίμα, ενώ η μικρότερη, Λέξι, έχει συνηθίσει, πια, να την αναλαμβάνουν γιατροί και νοσηλευτές. Η δυναμική μέσα στην οικογένεια μπορεί επίσης να είναι παράξενη. Το αδελφάκι που νοσεί μονοπωλεί την προσοχή, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα με τα υπόλοιπα. Και οι γονείς, εξαντλημένοι, παλεύουν να βοηθήσουν όλα τα παιδιά τους. Εκτός του πλήρους ιατρικού ελέγχου, τα παιδιά του προγράμματος υπόκεινται σε πλήρη ψυχολογική αξιολόγηση, την οποία διεξάγει η Δρ. Λίντα Χέρμπερτ. Ρωτά τους μικρούς ασθενείς και μη, αν νιώθουν κουρασμένοι, αν κοιμούνται καλά, αν νιώθουν άγχος ή θλίψη, ποιες είναι οι σχέσεις με τους συνομήλικούς τους. Έχουν προβλήματα μνήμης; Δυσκολεύονται να συγκρατήσουν στο μυαλό τους πράγματα; «Υπάρχει ένας αστερισμός συμπτωμάτων», δηλώνει η ίδια. «Ορισμένα παιδιά έχουν απίστευτο άγχος μπροστά στο ενδεχόμενο να ξανακολλήσουν». Στη λίστα των συμπτωμάτων, τα πιο συνηθισμένα είναι τα ψυχολογικά, τα οποία δεν εκδηλώνονται μόνο σε παιδιά που έχουν covid, αλλά και στα αδέρφια και τους γονείς τους.

«Ο μόνος λόγος που είμαι ακόμα εδώ, είναι ότι έχω ένα παιδί»

Αυτό ακριβώς το άγχος αισθάνεται μονίμως η Ντανιέλ Τσάιλς. Είναι ανύπαντρη μητέρα πλήρους απασχόλησης που, ταυτόχρονα, θρηνεί την απώλεια του συντρόφου της και προσπαθεί, όσο γίνεται, η θλίψη της να μην εκδηλώνεται μπροστά στην κόρη της. Η απόφαση να εγγράψει την Μπρούκλιν στο πρόγραμμα είχε ως κίνητρο την επιθυμία της να επικεντρωθεί η προσοχή στην ανάγκη για εμβόλια, ειδικά στα μέλη της μαύρης κοινότητας. «Το μωρό μου εξακολουθεί να κολλάει», λέει. «Δεν μπορούν οι άνθρωποι γύρω μας να προσπαθήσουν ώστε να την προστατεύσουν;», συμπληρώνει. Όσο η μικρή κλαίει γιατί δε θέλει να της πάρουν αίμα, η Ντανιέλ λέει με χαμηλωμένη φωνή, «αν ο μπαμπάς της ήταν μαζί μας, θα την πήγαινε βόλτα μετά από αυτό». Ο σύντροφός της, Ρόντνεϊ, δεν είχε εμβολιαστεί. Όπως πολλοί άλλοι, είχε ενδοιασμούς για το εμβόλιο και περίμενε να περάσει λίγος χρόνος προτού το κάνει. Λίγο αφότου η Μπρούκλιν βρέθηκε θετική, κατά τη διάρκεια του κύματος της μετάλλαξης Δέλτα, άρχισε να αισθάνεται άρρωστος. Η κατάσταση εξελίχθηκε γρήγορα και απογοητευτικά. Είχε υποκείμενα νοσήματα που επιτάχυναν τον θάνατό του. Ήταν 42 ετών. «Μάς τηλεφώνησε μία Κυριακή. “Είναι έτοιμοι να με διασωληνώσουν γιατί δεν μπορώ να διατηρήσω το οξυγόνο μου. Σάς αγαπώ όλους πολύ, συγχωρέστε με”», θυμάται η Ντανιέλ για την τελευταία φορά που μίλησε με τον σύντροφό της. «Ο μόνος λόγος που είμαι ακόμα εδώ, είναι ότι έχω ένα παιδί», λέει.

Η Ντανιέλ, καθημερινά, παίρνει την Μπρούκλιν από το σχολείο της στη νοτιοανατολική Ουάσινγκτον. Περπατούν χέρι – χέρι μέχρι το αυτοκίνητο μέχρι η Ντανιέλ να ξεκινήσει τη δουλειά της. Πρόσφατα, ένα απόγευμα, κατά τη διάρκεια μίας συνάντησης μέσω Zoom, στο γραφείο του σπιτιού της, άκουσε την Μπρούκλιν να λέει, τρώγοντας ποπ κορν ότι, την περασμένη χρονιά, αγόρασαν με τον μπαμπά της  ένα ζευγάρι παπούτσια για τένις στη μαμά της, καθώς και μπαλόνια για τη Γιορτή της Μητέρας. «Παρόλο που τα παιδιά δε νοσούν τόσο έντονα, χάνουν. Χάνουν ζωή, κοινωνικοποίηση, ολόκληρα χρόνια. Ναι, τα παιδιά είναι ανθεκτικά, αλλά δεν μπορούν να συνεχίσουν έτσι. Κανείς δεν είναι τόσο ανθεκτικός», συμπληρώνει η Ντανιέλ.