Πόλεμος στην Ουκρανία: Γιατί οι πτήσεις κάνουν τεράστιες «παρακάμψεις» γύρω από τον ρωσικό εναέριο χώρο – Τι σημαίνει αυτό για την κλιματική κρίση

Από τότε που η Ρωσία έκλεισε τον εναέριο χώρο της σε αεροπορικές εταιρείες από δεκάδες χώρες στα τέλη Φεβρουαρίου — ως απάντηση στις κυρώσεις που επιβλήθηκαν για την εισβολή της στην Ουκρανία — περίπου 400 πτήσεις το μήνα που είχαν προηγουμένως εκτελεστεί πάνω από τη χώρα αναγκάζονται να δρομολογούν μεγάλες παρακάμψεις πάνω από την Ευρασία, σύμφωνα με το Flightradar24.

Σύμφωνα με το άρθρο του Σταύρου Ντάφη στο climatebook.gr, αντί της χρήσης του ρωσικού εναέριου χώρου, ορισμένες πτήσεις από την Ευρώπη προς την Ασία πετούν νότια της χώρας ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, ακολουθούν μια μεγάλη αλλαγή διαδρομής πάνω από την Αρκτική. Και η έκταση της Ρωσίας είναι τεράστια, καθώς είναι η μεγαλύτερη χώρα στον πλανήτη — μεγαλύτερη από την ήπειρο της Ανταρκτικής. Οι νέες διαδρομές οδηγούν σε περισσότερο χρόνο στον αέρα για τους επιβάτες και το πλήρωμα, περισσότερα μίλια που διανύθηκαν και περισσότερα καύσιμα – πράγμα που σημαίνει περισσότερες εκπομπές θερμοκηπικών αερίων που ενισχύουν την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Η πτήση JL43 της Japan Airlines από το Τόκιο στο Λονδίνο, για παράδειγμα στο γράφημα, χρησιμοποιεί ένα αεροσκάφος Boeing 777-300ER που καίει περίπου 8.700 λίτρα καυσίμου την ώρα. Η επαναδρομολογημένη πτήση JL43 — η οποία τώρα κατευθύνεται ανατολικά πάνω από τον Βόρειο Ειρηνικό, την Αλάσκα, τον Καναδά και τη Γροιλανδία — πρόσθεσε 2,4 ώρες πτήσης και κατανάλωσε περίπου 21.200 λίτρα περισσότερο καύσιμο, μια αύξηση 20%.

Αυτό σημαίνει ότι η πτήση JL43 θα μπορούσε να εκπέμπει επιπλέον 54.000 κιλά, ή 60 τόνους, διοξειδίου του άνθρακα που θερμαίνει την ατμόσφαιρα, σύμφωνα με υπολογισμούς του Καθηγητή Paul Williams, ατμοσφαιρικού επιστήμονα στο Πανεπιστήμιο του Reading που παρέδωσε δεδομένα στο CNN. Αυτή είναι η ίδια ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα με ένα μέσο αυτοκίνητο που οδηγεί 220.000 km, ή σχεδόν έξι φορές γύρω από τον πλανήτη.

Ο Dr. Williams είπε ότι ο ακριβής ρυθμός καύσης καυσίμου εξαρτάται από το βάρος του αεροσκάφους, το υψόμετρο και την ταχύτητα αέρα και ορισμένες από αυτές τις μεταβλητές είναι άγνωστες. «Φυσικά, πολλοί άνθρωποι όταν σκέφτονται την αεροπορία και το κλίμα, εστιάζουν στο CO2 που εκπέμπεται», είπε ο Dr. Williams στο CNN. “Αλλά, στην πραγματικότητα, είναι πολύ χειρότερο από αυτό. Το CO2 είναι στην πραγματικότητα μόνο η κορυφή του παγόβουνου”.

Σύμφωνα με το Flightradar24, την υπηρεσία παρακολούθησης αεροσκαφών, υπάρχει περιορισμένος αριθμός πτήσεων — κυρίως πτήσεις της Finnair — που πραγματοποιούν την πολική διαδρομή γύρω από τη Ρωσία. Οι περισσότερες εταιρείες ακολουθούν μια πιο νότια διαδρομή.

Η πτήση LH716 της Lufthansa από τη Φρανκφούρτη στο Τόκιο, για παράδειγμα, πρόσθεσε σχεδόν μία ώρα στο χρόνο πτήσης της. Το αεροσκάφος Airbus A340 συνήθως καίει περίπου 7.500 λίτρα καυσίμου την ώρα, πράγμα που θα μπορούσε να σημαίνει ότι ο επιπλέον χρόνος πτήσης έκαψε άλλα 5.400 λίτρα καυσίμου. Πρόκειται για επιπλέον 13.710 κιλά εκπομπών για την υπερθέρμανση του πλανήτη — το ίδιο ποσό που εκλύεται από ένα μέσο αυτοκίνητο που οδηγεί 55.000 km.

Ο Dan Rutherford, διευθυντής του Διεθνούς Συμβουλίου για τις Καθαρές Μεταφορές των αεροπορικών και θαλάσσιων συγκοινωνιών (ΟΗΕ), εκτίμησε ότι εάν ο ρωσικός εναέριος χώρος παραμείνει κλειστός για πολύ περισσότερο, το παγκόσμιο αποτύπωμα άνθρακα της αεροπορίας φέτος μπορεί να αυξηθεί έως και 1%. Αυτό το νούμερο φαίνεται μικρό, αλλά τα αεροπορικά ταξίδια συμβάλλουν σημαντικά στην κλιματική κρίση, καθώς αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 2% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από το 2018, σύμφωνα με το Environmental and Energy Study Institute.

Η πτήση μπορεί να αποτελέσει ένα τεράστιο μέρος του αποτυπώματος άνθρακα ενός ατόμου. Για παράδειγμα, μια διηπειρωτική πτήση μονής κατεύθυνσης μεταξύ Χονγκ Κονγκ και Σαν Φρανσίσκο εκπέμπει περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από τις δραστηριότητες του μέσου Βρετανού — ή των 10 ανθρώπων που ζουν στην Γκάνα — κατά τη διάρκεια ενός έτους, σύμφωνα με ανάλυση του 2020 που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature.