Πόλεμος Ουκρανία: Τι είναι το καθεστώς ουδετερότητας - Πώς θα μπορούσε να το εφαρμόσει το Κίεβο

Η Ουκρανία έχει προσφερθεί να αποδεχτεί να γίνει ουδέτερη εάν λάβει επαρκείς εγγυήσεις ασφαλείας από τα δυτικά κράτη, εγκαταλείποντας τις φιλοδοξίες της να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Αλλά αυτές οι κινήσεις θα απαιτούσαν τροποποίηση του συντάγματος ή δημοψήφισμα, κανένα από τα οποία δεν μπορεί να γίνει σε καιρό πολέμου, λένε οι αναλυτές, τους οποίους επικαλείται το γαλλικό πρακτορείο με φόντο τη συνεχιζόμενη ρωσική εισβολή.

Τι είναι η ουδετερότητα;

Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, μια χώρα είναι ουδέτερη εάν δεν παρεμβαίνει σε καταστάσεις διεθνούς ένοπλης σύγκρουσης στις οποίες εμπλέκονται άλλα εμπόλεμα μέρη. Δεν μπορεί να επιτρέψει σε ένα εμπόλεμο μέρος να χρησιμοποιήσει το έδαφός της ως βάση στρατιωτικών επιχειρήσεων, να πάρει θέση ή να προμηθεύσει στρατιωτικό εξοπλισμό.

Τι έχει πει ο Ζελένσκι;

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντιμίρ Ζελένσκι αναγνώρισε στις 15 Μαρτίου ότι η Ουκρανία δεν είναι σε θέση να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. «Ακούσαμε επί χρόνια ότι η πόρτα είναι ανοιχτή, αλλά ακούσαμε επίσης ότι δεν μπορούμε να ενταχθούμε. Αυτή είναι η αλήθεια που αναγνωρίζουμε πολύ», ανέφερε, σε δηλώσεις που θεωρήθηκαν ως εγκατάλειψη των επιδιώξεων της Ουκρανίας για το ΝΑΤΟ και θεωρήθηκαν από ορισμένους Ουκρανούς ως απαράδεκτη παραχώρηση.

Σε ειρηνευτικές συνομιλίες στην Τουρκία την Τρίτη, Ουκρανοί διαπραγματευτές δήλωσαν ότι το Κίεβο ήταν έτοιμο να αποδεχθεί την ουδετερότητα εάν, στο πλαίσιο μιας διεθνούς συμφωνίας, δυτικά κράτη όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Γαλλία και η Βρετανία παρείχαν δεσμευτικές εγγυήσεις ασφαλείας. Ωστόσο, η φιλοδοξία της Ουκρανίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ είναι γραμμένη στο σύνταγμα της χώρας, το οποίο δεν μπορεί να τροποποιηθεί κατά τη διάρκεια στρατιωτικού νόμου, όπως ισχύει τώρα, ή κατά τη διάρκεια κατάστασης έκτακτης ανάγκης.

Θα μπορούσε η Ουκρανία να αλλάξει το σύνταγμά της;

Οποιαδήποτε αλλαγή θα απαιτούσε την έγκριση του μέτρου από 300 από τους 450 νομοθέτες σε δύο ξεχωριστές κοινοβουλευτικές συνόδους και στη συνέχεια θα έπρεπε να επικυρωθεί από το συνταγματικό δικαστήριο.

«Δεν υπάρχουν οι 300 ψήφοι σήμερα, αλλά αν η σύγκρουση συνεχιστεί και δούμε ότι το ΝΑΤΟ δεν βοηθάει, οι απόψεις θα μπορούσαν να αλλάξουν», δήλωσε ο Ουκρανός πολιτικός επιστήμονας, Volodymyr Fesenko. «Η απογοήτευση του Ζελένσκι για την ανεπαρκή βοήθεια του ΝΑΤΟ μετατοπίζει την κοινή γνώμη. Για εμάς, το ΝΑΤΟ είναι η πιο απλή και λιγότερο επώδυνη παραχώρηση», πρόσθεσε.

Τι θέλουν οι Ουκρανοί;

Σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση που διεξήγαγε η εταιρεία δημοσκοπήσεων Rating νωρίτερα αυτό το μήνα, το 44% των Ουκρανών θεωρεί ότι η χώρα τους πρέπει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, μια πτώση δύο ποσοστιαίων μονάδων σε σχέση με τη δημοσκόπηση που έγινε τον Φεβρουάριο πριν από την έναρξη της ρωσικής εισβολής. Περίπου το 42% πιστεύει ότι η Ουκρανία θα πρέπει να συνεχίσει να συνεργάζεται με το ΝΑΤΟ αλλά να μην ενταχθεί.

«Οι Ουκρανοί θέλουν να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, αλλά αν η Ευρώπη προσφέρει την ένταξη στην ΕΕ και προτείνει ένα οικονομικό πακέτο για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, η συζήτηση για το ΝΑΤΟ θα μπορούσε να ξεχαστεί για λίγο», δήλωσε ο Μίκολα Νταβιντιούκ, πολιτικός αναλυτής με έδρα το Κίεβο.

«Εάν η Βρετανία, η Γαλλία και οι Ηνωμένες Πολιτείες - τρεις πυρηνικές δυνάμεις - παρέχουν εγγυήσεις ασφαλείας, μια τέτοια συμμαχία θα ήταν ισχυρότερη από την ένταξη στο ΝΑΤΟ», πρόσθεσε. Οι Ουκρανοί διαπραγματευτές στην Τουρκία την Τρίτη συνέκριναν τις εγγυήσεις ασφαλείας που επιθυμούν με το άρθρο 5 της συνθήκης του ΝΑΤΟ, όπου τα μέλη συμφωνούν να υπερασπιστούν το ένα το άλλο σε περίπτωση στρατιωτικής επίθεσης.