Ιρλανδία: Η λίμνη Lough Funshinagh που σταμάτησε να «εξαφανίζεται» απειλεί κατοίκους και περιβάλλον

Η λίμνη Lough Funshinagh στα δυτικά της Ιρλανδίας είχε την ιδιαιτερότητα να «εξαφανίζεται» μέσω μιας «τρύπας», σαν κάποιος να είχε τραβήξει την τάπα σε μια μπανιέρα, αλλά για άγνωστο λόγο τα συστήματα της φύσης μάλλον έχουν χαλάσει, πλημμυρίζοντας μια περιοχή που υπολογίζεται σε έκταση ότι είναι διπλάσια από το συνηθισμένο μέγεθος της λίμνης και απειλώντας σπίτια και ζωές.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα του Guardian, τον Μάρτιο, το κομητειακό συμβούλιο του Roscommon σταμάτησε τις εργασίες για την τεχνητή αποστράγγιση της λίμνης με αγωγό μήκους 4 χιλιομέτρων (2,5 μιλίων) προς τον κοντινό ποταμό Shannon, αφού η ομάδα εκστρατείας Friends of the Irish Environment προσέφυγε κατά της τοπικής αρχής στο Ανώτατο Δικαστήριο με την αιτιολογία ότι δεν είχε διενεργηθεί εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, παραβιάζοντας τους κανόνες της ΕΕ.

Η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου που σταμάτησε την διαδικάσία και προκάλεσε μια διαμάχη, με ορισμένους κατοίκους της περιοχής να υποστηρίζουν ότι οι επιστήμονες και οι πολιτικοί ηγέτες της Ιρλανδίας θα έκαναν τα πάντα για να βρουν μια λύση, αν απειλούνταν σπίτια στο παράκτιο Δουβλίνο.

Σπίτια βυθισμένα στη λίμνη και είδη άγριας ζωής που εξαφανίζονται

Το σπίτι της Mary Beattie περιβάλλεται από αμμόσακους βιομηχανικού μεγέθους για περισσότερο από ένα χρόνο και ο κήπος της έχει πλημμυρίσει εν μέρει. Η Beattie είπε ότι θα μετακόμιζε στο πάνω μέρος του ορόφου του σπιτιού της αν αυτό πλημμύριζε.

Με την διαδικασία να βρίσκεται πλέον σε αδιέξοδο, οι κάτοικοι της περιοχής λένε ότι έχουν εγκαταλειφθεί και ότι, αντί να προστατευθεί, το περιβάλλον έχει υποστεί ζημιά από την αδράνεια. Οι σπάνιοι κύκνοι Bewick's και Whooper, οι κατσικνιάδες και η ασυνήθιστη πανίδα που υποστηρίζεται από τα εποχιακά νερά έχουν εξαφανιστεί.

«Ο νόμος είναι ο νικητής εδώ, κανένας άλλος», δήλωσε η Geraldine Murray, η οποία ζει στην περιοχή. Θυμόταν δεκάδες κύκνους να φωλιάζουν στις ακτές όταν ήταν παιδί. Τώρα έχουν εξαφανιστεί, όπως και οι χήνες και άλλα είδη άγριας ζωής.

«Το λυπηρό είναι ότι κανείς δεν ξέρει τι συνέβη»

Στεκόμενος σε κάτι που μοιάζει με πυκνή βλάστηση μαγγρόβιων στα νερά που πλημμύρισαν το αγρόκτημά του, ο Τομ Κάρνεϊ δήλωσε ότι οι πλημμύρες ήταν «μια τρομερή πληγή» για την κοινότητα. «Το λυπηρό είναι ότι κανείς δεν ξέρει τι συνέβη», δήλωσε ο 70χρονος. «Είτε οφείλεται στην κλιματική αλλαγή είτε σε κατάρρευση των υπόγειων σπηλαίων είτε σε κάποιο εμπόδιο που μπήκε στη μέση, κανείς δεν ξέρει».

Η λίμνη θεωρείται επισήμως «μείζονος οικολογικής σημασίας» και βιότοπος προτεραιότητας 1 σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ. Εξυπηρετείται τόσο από επιφανειακά νερά κατά τη διάρκεια ισχυρών βροχοπτώσεων όσο και από υπόγεια νερά μέσω πηγών. Αν και δεν έχει εξαφανιστεί πλήρως σε οστεόφυτη ξηρά από το 1996, η κρίση ξεκίνησε μετά τις έντονες βροχοπτώσεις του 2016 που προκάλεσαν πλημμύρες οι οποίες δεν έχουν υποχωρήσει.

Ο Carney αναφέρει ότι θυμάται όταν η λίμνη συνήθιζε να στεγνώνει αργά, «εξαφανιζόταν» και έκανε έναν θόρυβο που έμοιαζε με δίνη καθώς το τελευταίο νερό εξαφανιζόταν υπόγεια.

Τι φοβούνται οι αγρότες

Σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση Υδρογεωλόγων (pdf), η στάθμη του νερού αυξήθηκε κατά 2 μέτρα πάνω από τα κανονικά επίπεδα το 2016, προκαλώντας εκτεταμένες και παρατεταμένες πλημμύρες. «Με βάση την αργή εκροή, υπολογίστηκε ότι θα χρειαστούν 600 ημέρες ή δύο χρόνια για να αποξηλωθούν τα πλημμυρικά ύδατα και αυτό προϋποθέτει ότι δεν θα υπάρξουν περαιτέρω πλημμυρικά φαινόμενα», ανέφερε η IAH σε έκθεση του 2018.

Οι αγρότες της περιοχής δεν επιθυμούν την πλήρη αποξήρανση της λίμνης, αλλά φοβούνται ότι η κατάσταση για τον βιότοπο και τα σπίτια τους θα επιδεινωθεί αν μετά από έναν σχετικά ξηρό χειμώνα βρεθούν αντιμέτωποι με έναν ακόμη κατακλυσμό τον επόμενο χειμώνα. Οι σηπτικές δεξαμενές θα πλημμυρίσουν, στέλνοντας λύματα σε αυτό που έχει αναγνωριστεί ως ένα από τα καθαρότερα νερά της λίμνης στη χώρα, είπαν.

«Εμείς οι αγρότες, θέλουμε απλώς να ρυθμιστεί από μόνο του, θέλουμε απλώς να προστατεύσουμε το περιβάλλον όπως κάναμε και πριν, με σεβασμό και αξιοπρέπεια σε όλη την άγρια ζωή», δήλωσε η Bernadette Mee, δείχνοντας τα στρέμματα από δεκαετίες φλαμουριάς και ιθαγενούς Πεύκης που καταστράφηκαν από τις πλημμύρες στο αγρόκτημά της. Η ίδια, όπως και οι Murray και Carney, λένε ότι η ειρωνεία είναι ότι ο βιότοπος που ο νόμος της ΕΕ έχει σχεδιαστεί για να προστατεύσει έχει καταστραφεί.

Αυτή την εποχή του χρόνου, ο αέρας πάνω από την ακτογραμμή θα έπρεπε να είναι γεμάτος με φτερουγίσματα και το κελάηδισμα των πουλιών, είπε η Mee. «Τα πουλιά που ακούτε είναι πίσω σας, δεν είναι στη λίμνη, δεν υπάρχουν κύκνοι, δεν υπάρχουν χήνες στη λίμνη, δεν υπάρχει τίποτα. Οι καλαμιώνες έχουν εξαφανιστεί, δεν έχουν καμία κάλυψη». Ο Mee είπε ότι πριν από το 2016, το νερό ήταν δύσκολο να το δει κανείς, καθώς ήταν τόσο μεγάλη η έκταση των καλαμιών και των καλαμιώνων. Η βλάστηση υποστήριζε τους κύκνους δίνοντάς τους κάλυψη και επειδή μπορούσαν να τρέφονται από τους γυρίνους και τα θρεπτικά συστατικά στον πυθμένα της λίμνης.

Ο Eoin Brady, δικηγόρος της ομάδας εκστρατείας, δήλωσε ότι το συμβούλιο είχε δύο φορές «προσπαθήσει να εγκρίνει ένα έργο για την απόληψη ενός πολύ σημαντικού όγκου νερού» από έναν προστατευόμενο βιότοπο χωρίς να διεξάγει περιβαλλοντικές εκτιμήσεις, όπως απαιτείται από το νόμο. «Εάν το Συμβούλιο της κομητείας Roscommon είχε προχωρήσει όπως αρχικά σκόπευε, αναλαμβάνοντας ένα νόμιμο σχέδιο, είναι απολύτως πιθανό ότι τα μέτρα ανακούφισης από τις πλημμύρες θα είχαν ήδη τεθεί σε εφαρμογή στο Lough Funshinagh. Υπάρχει ένα σημαντικό μάθημα για τις δημόσιες αρχές από την έκβαση αυτών των νομικών διαδικασιών ότι, στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, ο μακρύτερος δρόμος είναι συνήθως ο συντομότερος δρόμος για το σπίτι», ανέφερε.

Mε πληροφορίες από Guardian