Πόλεμος στην Ουκρανία: Είναι σκηνοθετημένες οι θηριωδίες στη Μπούχα; Το BBC καταρρίπτει έναν προς έναν τους ισχυρισμούς

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, έχει ζητήσει τη διεξαγωγή ανεξάρτητης έρευνας για «τις εικόνες των αμάχων που σκοτώθηκαν στη Μπούχα της Ουκρανίας». Με αρκετούς, από την πλευρά της Ρωσίας, να κάνουν λόγο για «σκηνοθετημένα» βίντεο και εικόνες, το BBC έρχεται να καταρρίψει τους ισχυρισμούς.

Μετά την αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων από την πόλη στα περίχωρα του Κιέβου, άρχισαν να δημοσιεύονται εικόνες από πτώματα που κείτονταν στους δρόμους, ενώ και εργαζόμενοι μέσων ενημέρωσης έχουν επίσης δει πολλούς νεκρούς.

Η Ουκρανία κατηγορεί τη Ρωσία για «σκόπιμη σφαγή», αλλά η Ρωσία -η οποία εισέβαλε στη χώρα στις 24 Φεβρουαρίου- κάνει λόγο για «σκηνοθετημένη πρόκληση του καθεστώτος του Κιέβου». Προέβη, μάλιστα, σε μια σειρά αβάσιμων ισχυρισμών σχετικά με το υλικό που έρχεται στο «φως» από τη Μπούχα.

Έτσι, το BBC εξετάζει λεπτομερώς το ζήτημα και καταρρίπτει κάποιους από τους ισχυρισμούς της Ρωσίας.

Ισχυρισμός: «Ψεύτικα πτώματα»

Μετά την αποχώρηση των Ρώσων, πλάνα που τραβήχτηκαν από ένα αυτοκίνητο καθώς περνούσε μέσα από την πόλη, έδειχναν πτώματα σε κάθε πλευρά του δρόμου.

Λογαριασμοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ανέβασαν στη συνέχεια μία επιβραδυνόμενη εκδοχή του βίντεο, υποστηρίζοντας πως το χέρι ενός από τα πτώματα κουνήθηκε. Μάλιστα, η ρωσική πρεσβεία στον Καναδά ανήρτησε το βίντεο στο Twitter, με τη λεζάντα «σκηνοθετημένο βίντεο που δείχνει ψεύτικα πτώματα στην πόλη Μπούχα κοντά στο Κίεβο».

Το βίντεο δεν είναι τόσο «καθαρό», αλλά σε μία πιο προσεκτική ανάλυσή του φάνηκε ότι αυτό που υποστηρίζεται ότι είναι ένα χέρι που κουνιέται, είναι στην πραγματικότητα ένα σημάδι στην κάτω δεξιά γωνία του παρμπρίζ του οχήματος.

Προσοχή σκληρές εικόνες:

Ένας άλλος ρωσικός ισχυρισμός επικεντρώνεται σε ένα διαφορετικό πλάνο. Το αυτοκίνητο προσπερνά ένα άλλο πτώμα, που βρίσκεται δίπλα σε ένα πεζοδρόμιο. Καθώς συνεχίζει, το πτώμα φαίνεται για λίγο στον δεξιό καθρέφτη. Οι Ρώσοι υποστηρίζουν ότι το πτώμα «στέκεται όρθιο».

Ωστόσο, μια επιβραδυνόμενη έκδοση του βίντεο δείχνει ότι ο εξωτερικός καθρέφτης παραμορφώνει σαφώς την αντανάκλαση του πτώματος, καθώς και τα σπίτια στο βάθος.

Το BBC, επίσης, ταύτισε και τα δύο πτώματα από το βίντεο (που αναρτήθηκε στις 2 Απριλίου) με φωτογραφίες υψηλής ανάλυσης που δόθηκαν από την Getty Images και το AFP την επόμενη μέρα.

Ισχυρισμός: «Τα σώματα δεν έχουν "σκληρύνει"»

Το Υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας έγραψε στο Twitter: «Είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό το γεγονός ότι όλα τα σώματα των ανθρώπων των οποίων οι εικόνες έχουν δημοσιευθεί από το καθεστώς του Κιέβου δεν έχουν "σκληρύνει" μετά από τουλάχιστον τέσσερις ημέρες».

Σύμφωνα με τον ουκρανικό στρατό, οι Ρώσοι έφυγαν τις πρώτες πρωινές ώρες της 31ης Μαρτίου. Οι Ρώσοι ισχυρίζονται ότι έφυγαν στις 30 Μαρτίου. Κάποιες ώρες μετά τον θάνατο, τα σώματα «περνούν» από μια διαδικασία που ονομάζεται νεκρική ακαμψία, όπου οι μύες συστέλλονται και σκληραίνουν.

Το BBC ζήτησε τη γνώμη ιατροδικαστή για το αν ένα πτώμα θα ήταν αναμενόμενο να έχει σκληρύνει μετά από τέσσερις ημέρες. Ο ειδικός που έχει εργαστεί σε μέρη όπως το Κοσσυφοπέδιο και η Ρουάντα σε έρευνες για εγκλήματα πολέμου δήλωσε ότι μετά από τέσσερις ημέρες η νεκρική ακαμψία έχει «συνήθως υποχωρήσει».

Στο φιλορωσικό tweet υποστηριζόταν επίσης ότι τα πτώματα «δεν έχουν τις τυπικές κηλίδες που έχουν συνήθως τα πτώματα».

Δεν είναι σαφές τι σημαίνει αυτό, αλλά παθολόγος δήλωσε ότι το πώς φαίνεται κάποιος που έχει πεθάνει από τραύμα λόγω πυροβολισμού ή άλλη πράξη βίας «ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό ανάλογα με το όπλο που χρησιμοποιήθηκε, από ποια απόσταση πυροβολήθηκε κ.ο.κ.».

Σύμφωνα με τον ειδικό, δεν υπάρχει πάντα πολύ ορατό αίμα, καθώς μπορεί να λιμνάζει κάτω από τους ανθρώπους ή να απορροφάται από τα βαριά ρούχα, ειδικά αν κάποιος είναι ντυμένος για κρύο καιρό.

Ισχυρισμός: «Ούτε ένας κάτοικος δεν έχει υποστεί βίαιη ενέργεια»

Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας υποστήριξε ότι όσο η Μπούχα βρισκόταν υπό ρωσικό έλεγχο «ούτε ένας κάτοικος της περιοχής δεν υπέστη καμία βίαιη ενέργεια».

Ο ισχυρισμός αυτός, ωστόσο, έρχεται σε αντίθεση με πολλές μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων από κατοίκους.

Ένας δάσκαλος στην περιοχή δήλωσε στο Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στις 4 Μαρτίου ότι οι ρωσικές δυνάμεις είχαν συλλάβει πέντε άνδρες και είχαν εκτελέσει με συνοπτικές διαδικασίες έναν από αυτούς.

Οι κάτοικοι της περιοχής που μίλησαν στον ρωσικό ερευνητικό ιστότοπο The Insider περιέγραψαν μια παρόμοια εικόνα. «Αυτές ήταν φρικτές μέρες. Όταν ούτε η αυλή σου, ούτε το σπίτι σου, ούτε καν η ζωή σου δεν σου ανήκει. Δεν υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα, νερό, φυσικό αέριο. Απαγορεύεται να βγεις από το σπίτι, αν φύγεις - σε πυροβολούν», δήλωσε κάτοικος της περιοχής.

Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ισχυρίστηκε επίσης πως οι δυνάμεις τους εγκατέλειψαν τη Μπούχα στις 30 Μαρτίου και ότι πλάνα που έδειχναν πτώματα εκεί «δεν εμφανίστηκαν παρά μόνο την τέταρτη ημέρα, όταν η Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας και εκπρόσωποι των ουκρανικών μέσων ενημέρωσης έφτασαν στην πόλη».

Ωστόσο, οργανώσεις μέσων ενημέρωσης, όπως το AFP, δημοσίευσαν φωτογραφίες από πτώματα στις 2 Απριλίου, ενώ το BBC βρήκε και βίντεο από πτώματα στους δρόμους της πόλης που κυκλοφορούσαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήδη από την 1η Απριλίου.