Λύση στο ρωσικό τελεσίγραφο αναζητούν οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ - Το «οπλοστάσιο» για την αντιμετώπιση ενδεχόμενης κρίσης

Ενιαία ευρωπαϊκή στάση ως προς τις πληρωμές προς την Gazprom για την αγορά φυσικού αερίου και αποσαφήνιση του μοντέλου των πληρωμών που δεν παραβιάζει το πλαίσιο των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Ρωσίας αναμένει η κυβέρνηση αλλά και η ενεργειακή αγορά από τη σημερινή έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας, στις Βρυξέλλες.

Πηγές των ελληνικών ενεργειακών εταιρειών που έχουν συναλλαγές με την ρωσική εταιρεία προμήθειας φυσικού αερίου Gazprom εκπέμπουν μήνυμα συμμόρφωσης προς το πλαίσιο που θα θέσει η ΕΕ, επισημαίνουν ωστόσο την ανάγκη το πλαίσιο αυτό να αποσαφηνιστεί το συντομότερο και πάντως πριν από το τέλος Μαΐου οπότε προγραμματίζονται οι επόμενες πληρωμές προς τη ρωσική εταιρεία.

«Οι επόμενες πληρωμές προς την Gazprom πρόκειται να γίνουν το τρίτο 10ήμερο του Μαΐου. Μέχρι τότε θα έχει αποσαφηνιστεί πλήρως η στάση τόσο των κρατών όσο και των εταιρειών της Ε.Ε. σε ό,τι αφορά το τεχνικό ζήτημα πληρωμής, μετατροπής δηλαδή των ευρώ -με τα οποία πληρώναμε και θα εξακολουθούμε να πληρώνουμε- σε ρούβλια όπως έχει ζητήσει η ρωσική εταιρεία», είναι η επίσημη θέση της κυβέρνησης όπως εκφράστηκε από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Γιάννη Οικονόμου.

Παράλληλα το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε συνεργασία με όλους τους φορείς της ενεργειακής αγοράς προετοιμάζεται για όλα τα ενδεχόμενα, που περιλαμβάνουν και το σενάριο της διακοπής της ροής φυσικού αερίου από τη Ρωσία αλλά και την αναμενόμενη (λόγω καιρικών συνθηκών) αύξηση της ζήτησης όσο πλησιάζουμε προς το καλοκαίρι.

Ορόσημο για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού αποτελεί η προσθήκη της νέας πλωτής δεξαμενής υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ) στη Ρεβυθούσα, που - με βάση το ισχύον χρονοδιάγραμμα -αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία τον Ιούλιο. Η νέα δεξαμενή αυξάνει τη χωρητικότητα αποθήκευσης της Ρεβυθούσας, σε περισσότερα από 380.000 κυβικά μέτρα (από 225.000 που είναι τώρα). Η προσθήκη της δεξαμενής αφενός αυξάνει τη χωρητικότητα του σταθμού αλλά κυρίως αυξάνει και την ευελιξία της αλυσίδας εφοδιασμού με ΥΦΑ. Δηλαδή θα υπάρχει η δυνατότητα υποδοχής πλοίων σε περιόδους που οι σταθερές δεξαμενές είναι γεμάτες , άρα θα υπάρχει δυνατότητα υποδοχής περισσότερων πλοίων σε περίοδο που η διεθνής ζήτηση για φορτία ΥΦΑ είναι αυξημένη.

Το «οπλοστάσιο» για την αντιμετώπιση ενδεχόμενης κρίσης εφοδιασμού με φυσικό αέριο περιλαμβάνει ακόμη:

• Χρήση πετρελαίου ντήζελ αντί για φυσικό αέριο στις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, ισχύος 1,7 γιγαβάτ που έχουν δυνατότητα λειτουργίας με εναλλακτικό καύσιμο.
• Διασφάλιση των απαιτούμενων ποσοτήτων λιγνίτη για την τροφοδοσία των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής της ΔΕΗ.
• Εξασφάλιση πρόσθετων φορτίων Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου.
• Διερεύνηση της δυνατότητας προμήθειας πρόσθετων ποσοτήτων φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν, μέσω του αγωγού ΤΑΡ.

Οι υψηλοί λογαριασμοί επιταχύνουν τις κυβερνητικές ανακοινώσεις

Την ίδια ώρα, επισπεύδονται οι κυβερνητικές ανακοινώσεις για το νέο πακέτο στήριξης στην ενέργεια, καθώς οι υψηλοί λογαριασμοί οδηγούν σε απόγνωση νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Μέσα στο Μάιο θα ανακοινωθεί το εθνικό σχέδιο δράσης για την ενέργεια, το οποίο θα μπει σε εφαρμογή τον Ιούνιο. Οι τελευταίες πινελιές μπαίνουν τις επόμενες ημέρες, καθώς πρέπει πρώτα να υπολογιστεί το δημοσιονομικό κόστος.

Η πορεία των τιμών - πρωτίστως στην ενέργεια αλλά και σε βασικά αγαθά - είναι ένα θέμα που εκτός από την οικονομική διάσταση έχει και πολιτικό αντίκτυπο. Το προφίλ της κυβέρνησης έχει υποστεί ρωγμές τους τελευταίους μήνες λόγω των ανατιμήσεων και στο «γαλάζιο» στρατόπεδο θέλουν να προλάβουν περαιτέρω αντιδράσεις.

Εναλλακτικά σενάριο είναι στο τραπέζι όπως η επιβολή πλαφόν ή ο συνδυασμός πλαφόν με επιδοτήσεις των λογαριασμών ρεύματος, ενώ έχει φουντώσει η συζήτηση για την ρήτρα αναπροσαρμογής. Να σημειωθεί πως ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθήνας πήρε πρωτοβουλία, μαζί με άλλους Δικηγορικούς Συλλόγους, να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη για το θέμα της ρήτρας.

Ένα φλέγον θέμα που απαιτεί επίσης απάντηση είναι πως θα αντιμετωπίζονται ευάλωτα νοικοκυριά που δεν μπορούν να πληρώσουν τους υπέρογκους λογαριασμούς του ρεύματος. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου μεταξύ άλλων σημείωσε πως «κανένας λογαριασμός δεν κόβεται, αν τον αφήσεις απλήρωτο μια φορά. Κανένας λογαριασμός δεν κόβεται ακόμα και αν τον αφήσεις απλήρωτο ενδεχομένως και δεύτερη φορά, εφόσον έχεις κάνεις ρύθμιση. Και είμαι σίγουρος ότι -και οι πάροχοι- αντιλαμβάνονται ότι είναι μια δύσκολη συγκυρία, ότι είμαστε σε ένα μεσοδιάστημα που έρχεται μια ουσιαστική ρύθμιση».

Από την κυβέρνηση επισημαίνεται πως το θέμα των τιμών στην ενέργεια είναι ένα πανευρωπαϊκό πρόβλημα που απαιτεί ευρωπαϊκή απάντηση. Ωστόσο σε περίπτωση που φανεί πως δεν πρόκειται να ληφθούν τολμηρές αποφάσεις στη Σύνοδο Κορυφής του Μαΐου θα μπει σε εφαρμογή το εθνικό σχέδιο δράσης.

Το σχέδιο θα είναι οριζόντιο και θα δοθεί έμφαση στη λήψη μέτρων στήριξης όσων καταναλώνουν από 300 κιλοβατώρες και πάνω, οι οποίοι μπορεί να βλέπουν τους λογαριασμούς ρεύματος τέσσερις και πέντε φορές πάνω. Παράλληλα στόχος είναι το σχέδιο να καλύπτει έναν χρονικό ορίζοντα αρκετά μεγάλο, ώστε να μπορέσουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις να κάνουν ένα σχεδιασμό.

Στα σκαριά είναι και ένα νέο πακέτο μέτρων για την αντιμετώπιση των ανατιμήσεων σε βασικά προϊόντα, καθώς ο πληθωρισμός συνεχίζει να τραβά την ανηφόρα. Το βασικό σενάριο προβλέπει μια δεύτερη επιταγή ακρίβειας για τους ευάλωτους, ενώ εξετάζονται αυξήσεις σε συγκεκριμένα προνοιακά επιδόματα. Ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο και ενός οριζόντιου μέτρου στήριξης, όπως για παράδειγμα η μείωση του ΦΠΑ σε συγκεκριμένα προϊόντα (ενδεχομένως δύο ή τρία προϊόντα).

Τέλος έρχονται ανακοινώσεις για ένα νέο στεγαστικό πρόγραμμα με έμφαση στα νέα ζευγάρια αλλά και για ένα διευρυμένο πρόγραμμα κοινωνικού τουρισμού. Στα θέματα αυτά θα αναφερθεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας, που ξεκινά την Παρασκευή και ολοκληρώνεται την Κυριακή.