Πέθανε ο «νεκροθάφτης» της ΕΣΣΔ: Ο πρώτος πρόεδρος της ανεξάρτητης Λευκορωσίας

Ο πρώτος πρόεδρος της ανεξάρτητης Λευκορωσίας και ένας από τους νεκροθάφτες της ΕΣΣΔ, ο Στανισλάβ Σούσκεβιτς, πέθανε σε ηλικία 87 ετών, ανακοίνωσε σήμερα η σύζυγός του. «Ελπίζουμε ότι θα γίνει κρατική κηδεία, όμως κανένας δεν έχει έρθει σε επαφή μαζί μας» μέχρι τώρα, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο η χήρα του, η Ιρίνα Σούσκεβιτς.

Είχε νοσήσει με κορονοϊό

Σύμφωνα με μέσα ενημέρωσης, ο Στανισλάβ Σούσκεβιτς απεβίωσε αφού είχε εξασθενήσει πολύ από την Covid-19, τα συμπτώματα της οποίας εκδήλωσε το Μάρτιο. Η σύζυγός του είχε δηλώσει στα τέλη Απριλίου πως ο σύζυγός της ήταν διασωληνωμένος.

Στις 8 Δεκεμβρίου 1991, οι πρόεδροι των σοβιετικών δημοκρατιών της Ρωσίας, της Λευκορωσίας και της Ουκρανίας, Μπόρις Γέλτσιν, Στανισλάβ Σούσκεβιτς και Λεονίντ Κραβτσούκ, είχαν υπογράψει μια συνθήκη που οργάνωνε τη διάλυση της ΕΣΣΔ, εξαναγκάζοντας λίγο αργότερα τον τελευταίο ηγέτη της, τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, να παραιτηθεί και υπογράφοντας έτσι το πιστοποιητικό θανάτου της σοβιετικής ισχύος.

«Η ΕΣΣΔ ως γεωπολιτική πραγματικότητα και ως υποκείμενο του διεθνούς δικαίου έπαψε να υφίσταται», ανέφεραν σε κοινή δήλωσή τους ανακοινώνονας το σχηματισμό της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών.

Ο Σούσκεβιτς είχε αφηγηθεί αργότερα πως οι άλλοι δύο ηγέτες είχαν αναθέσει στον ίδιο να ενημερώσει τον Γκορμπατσόφ, κάτι που έκανε με ένα αμήχανο τηλεφώνημα στο Κρεμλίνο ενώ ο Γέλτσιν τηλεφωνούσε στον αμερικανό πρόεδρο Τζορτζ Μπους.

Ο Γκορμπατσόφ, ο οποίος είχε επιβώσει από ένα πραξικόπημα των σκληροπυρηνικών τον Αύγουστο του 1991, από το οποίο είχε ωστόσο βγει σοβαρά εξασθενημένος, υποχρεώθηκε να παραιτηθεί εβδομάδες αργότερα ενώ η υποστολή της σοβιετικής σημαίας γινόταν για τελευταία φορά στο Κρεμλίνο.

Ο Σούσκεβιτς κυβέρνησε τη Λευκορωσία μέχρι το 1994, οπότε εξαναγκάσθηκε να παραιτηθεί από τους βουλευτές, καθώς κατηγορήθηκε μαζί με άλλους υψηλόβαθμους αξιωματούχους για διαφθορά σε μία έκθεση του επικεφαλής μιας κοινοβουλευτικής επιτροπής κατά της διαφθοράς, του Αλεξάντρ Λουκασένκο. Μερικούς μήνες αργότερα, αυτός ο τελευταίος θα κερδίσει τις προεδρικές εκλογές με αντιπάλους τον Σούσκεβιτς και άλλους υποψηφίους.

Σχεδόν 30 χρόνια αργότερα, ο Λουκασένκο εξακολουθεί να βρίσκεται στην εξουσία, επικεφαλής ενός αυταρχικού καθεστώτος, του οποίου ελέγχει όλους τους μοχλούς. Ο Στανισλάβ Σούσκεβιτς, από την πλευρά του, ηγήθηκε μέχρι το 2018 ενός αντιπολιτευόμενου σοσιαλδημοκρατιού κόμματος. Το 2012, έπειτα από μια κινητοποίηση διαμαρτυρίας, είχε δηλώσει πως το λευκορωσικό καθεστώς του είχε απαγορεύσει να εγκαταλείψει τη χώρα.

Ο Σούσκεβιτς παρέμεινε ένας επικριτής του Λουκασένκο και υποστήριξε τις μαζικές διαδηλώσεις εναντίον αυτού του τελευταίου μετά τις αμφισβητούμενες εκλογές του 2020, αν και δεν συμμετείχε ο ίδιος στις διαδηλώσεις λόγω των προβλημάτων με την υγεία του.

Σε συνέντευξή του τον Αύγουστο εκείνης της χρονιάς στο Reuters, είχε ορθά προβλέψει πως ο Λουκασένκο θα κρατηθεί στην εξουσία με την υποστήριξη των λευκορωσικών ενόπλων δυνάμεων και της Μόσχας. «Ο Λουκασένκο εξυπηρετεί το Κρεμλίνο επειδή διαφορετικά δεν θα μπορούσε να σταθεί. Το Κρεμλίνο ... τον στηρίζει», είχε δηλώσει τηλεφωνικά στο Reuters από την ντάτσα του. «Σε τέτοιες συνθήκες, είναι δύσκολο για την καταπονημένη και βασανισμένη λευκορωσική αντιπολίτευση να παλέψει με τη Ρωσία».

Το 1997 ο Λουκασένκο υπέγραψε ένα ειδικό διάταγμα με το οποίο η σύνταξη του Σούσκεβιτς είχε παγώσει και δεν αναπροσαρμοζόταν τιμαριθμικά. Το 2015, όταν η αξία της σύνταξής του είχε πέσει σχεδόν στο μηδέν, υποχώρησε και την αύξησε στο ισόποσο των 220 δολαρίων ΗΠΑ το μήνα.

Οι αναφορές στον Στανισλάβ Σούσκεβιτς αφαιρέθηκαν από τα σχολικά εγχειρίδια το 2021, αφού είχε μιλήσει επανειλημμένα κατά της καταστολής των διαμαρτυριών από τον Λουκασένκο.

Η είδηση του θανάτου του μεταδόθηκε σήμερα από το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Belta, το οποίο παρέθεσε μόνο σε έξι παραγράφους ένα απλό χρονολόγιο της ακαδημαϊκής και πολιτικής σταδιοδρομίας του.